Bıskvıttik qamyr jáne qaınaqty qamyr túrleri
Tehnologıa 9 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Bıskvıttik qamyr jáne qaınaqty qamyr túrleri
Sabaqtyń maqsaty:
▪ Bilimdilik: Oqýshylardy tamaq túrlerin jasaı bilýdi úıretý, unnan jasalatyn kondıter ónimderi týraly maǵlumat berý.
▪ Tárbıelilik: Qyz balany úı sharýashylyǵyna ıkemdi bolýǵa, as mázirin daıyndaýda tıanaqtylyqqa, tazalyq pen uqyptylyqqa, dastarqandy ázirleýge, eńbek súıgishtikke tárbıeleý.
▪ Damytýshylyq: Oqýshylardy tamaq ázirleýde óz shyǵarmashylyǵymen oryndaýǵa, aspazdyq qabiletterin damytý.
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
Sabaqtyń ádisi: toppen jumys
Kórnekiligi: sýretter, maqal mátel, tirek syzba
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi:
a) Synyp oqýshylarymen sálemdesý
á) Oqýshylardy túgendeý
b) Cynypty topqa bólý I — top II – top
2. Úı jumysy:
I - kezeń Ótken sabaqtardy qaıtalaý suraqtary ”Kim jyldam?”
2 topqa birdeı suraqtar beriledi. Oqýshylar jyldam jaýap berýi qajet. Jaýap bergen oqýshylarǵa juldyzsha beriledi.
1. Odan ári óńdeýdi kerek etetin zat? (Shala)
2. Ashytqyny kúsheıtý úshin ashytpaly qamyrǵa azdap ne qosý kerek? ( Qant)
3. Undy paıdalanar aldynda neni eskerý kerek? (Sortyn jáne elegishten ótkizý)
4. Tuzdyq degenimiz ne?
(tuzdyq – jeke usynatyn taǵam emes, ol taǵamnyń dámin kirgizip, hosh ıis berip, kórinisin ádemileıdi)
5. Tuzdyqtar neshe topqa bólinedi? (eki topqa: un qosylǵan jáne ún qosylmaǵan)
6. Bıskvıt qamyrdyń quramy? (jumyrtqa, qant, un)
7. Dastarqannyń basty asy ne? (Nan)
8. Ashytpaly qamyrdan qandaı nan túrleri jasalady? (Taba nan, baýyrsaq)
9. Ashytpasyz qamyrdan qandaı nan túrleri jasalady?
(Pırog, shag - shag, bıskvıt, úgilmeli)
10. Tort qaı eldiń sózi? (ıtalán torta; ıspansha tortilla — nan)
II – kezeń Oı tolǵaý
1. a) Ár toptan bir oqýshydan shyǵyp ózderinin daıyndap kelgen taǵamyna sıpattama berý
b) Toptaǵy qalǵan oqýshylarǵa tapsyrma. Tamaq ázirleý tehnologıa taraýy boıynsha tirek syzba ádisin paıdalaný arqyly durys jaýabyn syzý.
3. Jańa sabaq
Qaınaqty qamyrdan ishi qýys, syrty qatty qabyqpen oralǵan pisirmeler daıyndalady. Qaınaqty pırojnyı pisken kezinde kólemin eki*úsh ese úlkeıtedi. Pisken pırojnyıdyń ishi bos qýys bolady, ishin daıyn salmamen toltyra berýge bolady. Qaınaqty qamyrdyń dámi beıtarap, sondyqtan tátti nemese ashshy salma salýǵa da bolady. Qaınaqty qamyrdan pırojnyılar, profıtrol, ekler t. b. Daıyndaýǵa bolady.
Ekler (fransýzsha eclair – jyldyrym) uzyn nemese tútikshe pishindi, ishine qaınatpa krem toltyrylǵan fransýz deserti. Eklerdi fransýz aspazy Marı - Antýan Karem oılap tapqan. XIX ǵasyrda keńinen tarady. Kóbine eklerdi tátti kremmen toltyryp, betine glazýr quıady.
Glazýr – qant sıropy
Profıtrol
Kishkentaı sharıkterge uqsas ónim. Tátti kremmen nemese kópsitilgen kilegeımen toltyrylǵan profıtrolderdi shaımen usynýǵa bolady.
Ekler daıyndaý tehnologıasy:
ıngredıentter
1. 1, 5 stakan sý
2. 7, 5 - 100g sary maı nemese margarın
3. 0, 5 shaı qasyq tuz
4. 1, 5 stakan un
5. 4 - 5 jumyrtqa
6. Shaǵyn kastrólge sý quıyp, maı nemese margarın, tuz salyp qaınaǵanǵa deıin jetkizedi
7. Kastróldi ottan alyp, ystyq suıyqtyqqa birtindep un seýip, túıirshikterdi joıylǵanǵa deıin aralastyrady
8. Kastróldi otqa qaıta qoıyp, kastról qabyrǵasyna jabyspaı birtutas massaǵa aınalǵansha aralastyra otyryp jylytady
9. Qamyrdy biraz salqyndatady, áıtpese jumyrtqa pisip ketedi de, ónim piskende kóterilmeı qalady.
10. Kondıterlik quıma qaltaǵa metal ushtyq kıgizip, qamyrdy juqalap maılanǵan tabaǵa uzynsha etip(10 - 12sm) qysyp shyǵarady. Eger taba kóbirek maılansa ónimderdiń asty qýyrylyp qalady, al maılanbasa túbine jabysyp qalady
11. 210 - 220*S – ta qyzdyrylǵan qańyltyr peshtiń tómengi toryna tabany qoıyp, 10 - 15 mın pisiredi. Odan keıin 200*S - qa túsirip, taǵy 10 - 15 mın pisiredi.
Qaınaqty qamyrdan pisirilgen pırojnyı jaqsy kóterilip, kólemi úlkeıýi kerek. Olarǵa tez qatty qabyq paıda bolý úshin, pisirý barysynda beti jarylyp ketpeýi úshin peshte ylǵal aýa bolýy kerek. Aýany sırkýlásıa jasaıtyn qańyltyr peshterde pırojnyılar jaqsy bolyp shyǵady. Eger qańyltyr peshte serkýlásıa bolmasa, onyń túp jaǵyna qaınaǵan sýy bar ydys qoıýy kerek. Shamamen 15 mın soń peshtiń ishinde ylǵal jyly aýa paıda bolyp, dóńgelek pırojnyılardyń kóterilýi jaqsy qalyptasady.
Este saqta!
1. Qaınaqty qamyrdan daıyndalatyn ónimdi pisirý barysyndaqańyltyr peshti ashyp kórýge bolmaıdy! Qamyr otyryp qalady.
2. Peshti qamyr kóterilip, qatty qabyq paıda bolǵan soń ash!
3. Qaınaqty qamyrdy aldyn ala daıyndap qoıýǵa bolmaıdy!
Qaınaqty qamyrdyń sapasyn anyqtaý
Daıyn qamyr jyltyr, qoıý, jumsaq bolýy kerek.
Tabaǵa qamyrdy quıǵanda jaıylyp ketpeýi kerek.
Durys daıyndalǵan qamyr tabaǵa salǵanda azdap jaıylady da, pisirgende ishi keýektenip jaqsy kóteriledi.
Tyǵyz qamyr qıyn kóteriledi, al suıyq qamyr asa jaıylyp ketedi.
III - kezeń maǵynany ashý
1. qaınaqty qamyr
2. qaınaqty qamyrdan jasalatyn pırojnyı
Eklerdiń daıyndaýdyń tehnologıalyq kartasyn syz.
Oqýshylar ınteraktıvti taqtaǵa syzady.
IV – kezeń Meniń úsh qupıam
Top basshylar saıysy. Úsh pándi tańdap, sol tańdaǵan pánderinen suraqqa jaýap berý.(juldyzsha - upaı sany1)
1. Bıologıa
Eger tamaqta ne nárse jetpese balanyń damýy tejeıdi? Ol adamdardyń densaýlyǵyn edáýir buzady, eńbekke qabiletin nasharlatady(aqýyz)
2. Mýzyka
Dastarqanǵa baılanysty qandaı ánder bilesiń?(Qazaqy dastarhanym, Dastarhan - aý dastarhan)
3. Geografıa
Tórt túliktiń kıelisi – túıe malynyń shyqqan jeri?(Orta Azıa, Qazaqstan)
4. Beıneleý óneri
“Dastarqan”natúrmortynyń avtory kim? (Aısha Ǵalymbaev)
5. Matematıka
Ertedegi aqyldy áıel óz úıin, malyn urylardan qalaı aman alyp qalǵan? ( Sapyryp - sapyryp - Sarmanǵa ber,
Quıyp - quıyp Qurmanǵa ber,
Tórdegi tórteýge ber,
Esiktegi ekeýge ber - dep aman alyp qalǵan.
6. Ádebıet
Úıirilgen sary altyndaı sary qymyz,
Aýrýǵa em, saýǵa qýat dári qymyz.
Elimniń sosıalısik súıgen asy,
Shyǵarshy taǵy neń bar dári qymyz - dep jyrlaǵan bir ǵasyrlyq tarıhy bar aqynymyz kim? (J. Jabaev)
V – kezeń Maqaldyń jalǵasyn tap
4. Úı jumysy:
Qaınaqty qamyr oqý
Qaınaqty qamyr jasaý
5. Baǵalaý: oqýshylar baǵalanady
Tehnologıa páni muǵalimi: Janısova Jazıra Sýltanbekovna
Sabaqtyń taqyryby: Bıskvıttik qamyr jáne qaınaqty qamyr túrleri
Sabaqtyń maqsaty:
▪ Bilimdilik: Oqýshylardy tamaq túrlerin jasaı bilýdi úıretý, unnan jasalatyn kondıter ónimderi týraly maǵlumat berý.
▪ Tárbıelilik: Qyz balany úı sharýashylyǵyna ıkemdi bolýǵa, as mázirin daıyndaýda tıanaqtylyqqa, tazalyq pen uqyptylyqqa, dastarqandy ázirleýge, eńbek súıgishtikke tárbıeleý.
▪ Damytýshylyq: Oqýshylardy tamaq ázirleýde óz shyǵarmashylyǵymen oryndaýǵa, aspazdyq qabiletterin damytý.
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
Sabaqtyń ádisi: toppen jumys
Kórnekiligi: sýretter, maqal mátel, tirek syzba
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi:
a) Synyp oqýshylarymen sálemdesý
á) Oqýshylardy túgendeý
b) Cynypty topqa bólý I — top II – top
2. Úı jumysy:
I - kezeń Ótken sabaqtardy qaıtalaý suraqtary ”Kim jyldam?”
2 topqa birdeı suraqtar beriledi. Oqýshylar jyldam jaýap berýi qajet. Jaýap bergen oqýshylarǵa juldyzsha beriledi.
1. Odan ári óńdeýdi kerek etetin zat? (Shala)
2. Ashytqyny kúsheıtý úshin ashytpaly qamyrǵa azdap ne qosý kerek? ( Qant)
3. Undy paıdalanar aldynda neni eskerý kerek? (Sortyn jáne elegishten ótkizý)
4. Tuzdyq degenimiz ne?
(tuzdyq – jeke usynatyn taǵam emes, ol taǵamnyń dámin kirgizip, hosh ıis berip, kórinisin ádemileıdi)
5. Tuzdyqtar neshe topqa bólinedi? (eki topqa: un qosylǵan jáne ún qosylmaǵan)
6. Bıskvıt qamyrdyń quramy? (jumyrtqa, qant, un)
7. Dastarqannyń basty asy ne? (Nan)
8. Ashytpaly qamyrdan qandaı nan túrleri jasalady? (Taba nan, baýyrsaq)
9. Ashytpasyz qamyrdan qandaı nan túrleri jasalady?
(Pırog, shag - shag, bıskvıt, úgilmeli)
10. Tort qaı eldiń sózi? (ıtalán torta; ıspansha tortilla — nan)
II – kezeń Oı tolǵaý
1. a) Ár toptan bir oqýshydan shyǵyp ózderinin daıyndap kelgen taǵamyna sıpattama berý
b) Toptaǵy qalǵan oqýshylarǵa tapsyrma. Tamaq ázirleý tehnologıa taraýy boıynsha tirek syzba ádisin paıdalaný arqyly durys jaýabyn syzý.
3. Jańa sabaq
Qaınaqty qamyrdan ishi qýys, syrty qatty qabyqpen oralǵan pisirmeler daıyndalady. Qaınaqty pırojnyı pisken kezinde kólemin eki*úsh ese úlkeıtedi. Pisken pırojnyıdyń ishi bos qýys bolady, ishin daıyn salmamen toltyra berýge bolady. Qaınaqty qamyrdyń dámi beıtarap, sondyqtan tátti nemese ashshy salma salýǵa da bolady. Qaınaqty qamyrdan pırojnyılar, profıtrol, ekler t. b. Daıyndaýǵa bolady.
Ekler (fransýzsha eclair – jyldyrym) uzyn nemese tútikshe pishindi, ishine qaınatpa krem toltyrylǵan fransýz deserti. Eklerdi fransýz aspazy Marı - Antýan Karem oılap tapqan. XIX ǵasyrda keńinen tarady. Kóbine eklerdi tátti kremmen toltyryp, betine glazýr quıady.
Glazýr – qant sıropy
Profıtrol
Kishkentaı sharıkterge uqsas ónim. Tátti kremmen nemese kópsitilgen kilegeımen toltyrylǵan profıtrolderdi shaımen usynýǵa bolady.
Ekler daıyndaý tehnologıasy:
ıngredıentter
1. 1, 5 stakan sý
2. 7, 5 - 100g sary maı nemese margarın
3. 0, 5 shaı qasyq tuz
4. 1, 5 stakan un
5. 4 - 5 jumyrtqa
6. Shaǵyn kastrólge sý quıyp, maı nemese margarın, tuz salyp qaınaǵanǵa deıin jetkizedi
7. Kastróldi ottan alyp, ystyq suıyqtyqqa birtindep un seýip, túıirshikterdi joıylǵanǵa deıin aralastyrady
8. Kastróldi otqa qaıta qoıyp, kastról qabyrǵasyna jabyspaı birtutas massaǵa aınalǵansha aralastyra otyryp jylytady
9. Qamyrdy biraz salqyndatady, áıtpese jumyrtqa pisip ketedi de, ónim piskende kóterilmeı qalady.
10. Kondıterlik quıma qaltaǵa metal ushtyq kıgizip, qamyrdy juqalap maılanǵan tabaǵa uzynsha etip(10 - 12sm) qysyp shyǵarady. Eger taba kóbirek maılansa ónimderdiń asty qýyrylyp qalady, al maılanbasa túbine jabysyp qalady
11. 210 - 220*S – ta qyzdyrylǵan qańyltyr peshtiń tómengi toryna tabany qoıyp, 10 - 15 mın pisiredi. Odan keıin 200*S - qa túsirip, taǵy 10 - 15 mın pisiredi.
Qaınaqty qamyrdan pisirilgen pırojnyı jaqsy kóterilip, kólemi úlkeıýi kerek. Olarǵa tez qatty qabyq paıda bolý úshin, pisirý barysynda beti jarylyp ketpeýi úshin peshte ylǵal aýa bolýy kerek. Aýany sırkýlásıa jasaıtyn qańyltyr peshterde pırojnyılar jaqsy bolyp shyǵady. Eger qańyltyr peshte serkýlásıa bolmasa, onyń túp jaǵyna qaınaǵan sýy bar ydys qoıýy kerek. Shamamen 15 mın soń peshtiń ishinde ylǵal jyly aýa paıda bolyp, dóńgelek pırojnyılardyń kóterilýi jaqsy qalyptasady.
Este saqta!
1. Qaınaqty qamyrdan daıyndalatyn ónimdi pisirý barysyndaqańyltyr peshti ashyp kórýge bolmaıdy! Qamyr otyryp qalady.
2. Peshti qamyr kóterilip, qatty qabyq paıda bolǵan soń ash!
3. Qaınaqty qamyrdy aldyn ala daıyndap qoıýǵa bolmaıdy!
Qaınaqty qamyrdyń sapasyn anyqtaý
Daıyn qamyr jyltyr, qoıý, jumsaq bolýy kerek.
Tabaǵa qamyrdy quıǵanda jaıylyp ketpeýi kerek.
Durys daıyndalǵan qamyr tabaǵa salǵanda azdap jaıylady da, pisirgende ishi keýektenip jaqsy kóteriledi.
Tyǵyz qamyr qıyn kóteriledi, al suıyq qamyr asa jaıylyp ketedi.
III - kezeń maǵynany ashý
1. qaınaqty qamyr
2. qaınaqty qamyrdan jasalatyn pırojnyı
Eklerdiń daıyndaýdyń tehnologıalyq kartasyn syz.
Oqýshylar ınteraktıvti taqtaǵa syzady.
IV – kezeń Meniń úsh qupıam
Top basshylar saıysy. Úsh pándi tańdap, sol tańdaǵan pánderinen suraqqa jaýap berý.(juldyzsha - upaı sany1)
1. Bıologıa
Eger tamaqta ne nárse jetpese balanyń damýy tejeıdi? Ol adamdardyń densaýlyǵyn edáýir buzady, eńbekke qabiletin nasharlatady(aqýyz)
2. Mýzyka
Dastarqanǵa baılanysty qandaı ánder bilesiń?(Qazaqy dastarhanym, Dastarhan - aý dastarhan)
3. Geografıa
Tórt túliktiń kıelisi – túıe malynyń shyqqan jeri?(Orta Azıa, Qazaqstan)
4. Beıneleý óneri
“Dastarqan”natúrmortynyń avtory kim? (Aısha Ǵalymbaev)
5. Matematıka
Ertedegi aqyldy áıel óz úıin, malyn urylardan qalaı aman alyp qalǵan? ( Sapyryp - sapyryp - Sarmanǵa ber,
Quıyp - quıyp Qurmanǵa ber,
Tórdegi tórteýge ber,
Esiktegi ekeýge ber - dep aman alyp qalǵan.
6. Ádebıet
Úıirilgen sary altyndaı sary qymyz,
Aýrýǵa em, saýǵa qýat dári qymyz.
Elimniń sosıalısik súıgen asy,
Shyǵarshy taǵy neń bar dári qymyz - dep jyrlaǵan bir ǵasyrlyq tarıhy bar aqynymyz kim? (J. Jabaev)
V – kezeń Maqaldyń jalǵasyn tap
4. Úı jumysy:
Qaınaqty qamyr oqý
Qaınaqty qamyr jasaý
5. Baǵalaý: oqýshylar baǵalanady
Tehnologıa páni muǵalimi: Janısova Jazıra Sýltanbekovna