InfoHub Logo

Bir kúni sarshunaq baqshaǵa kiredi de ósip turǵan kókónistiń ápter-tápterin shyǵaryp búldiredi. Baqshashy ustap alypty da sileıte sabapty. Saryshunaq esinen tanyp qalypty. Baqshashy ony óldige sanap, qorshaýdyń syrtyna laqtyryp tastapty. Eseńgirep  jatqan saryshunaq azdan keıin esin jınaıdy da súıretilip baryp, shalǵynnyń arasyna enip ketipti. Sol arada biraz tynyqqannan keıin, ornynan turyp, arǵy jaqtaǵy toǵaıǵa barypty. Sol jerde onyń qıyspas dosy, qasqyr, turady eken.

Súıretilip baryp, qasqyrdyń apanyna kirgen soń, sarshunaq óziniń kórgen qorlyǵyn aıtyp, taıaq zardabynan ońalǵansha, qasqyrdyń apanyna panalaı turýdy ótinipti.

Qasqyr dosynyń bul tilegin qabyldap, bir buryshqa jatqyzyp qoıady da ózi qonaǵyn tamaqtandyrý úshin jem izdep ketedi. Aınalany túgil sholyp shyǵady, eshteńe taba almaıdy. Apanyna bos sopıyp, bos qaıtady qamyǵyp. Dosynyń bul keıpin kórgen soń sarshunaq

– Dosym, beri qara, – deıdi kóńilin aýlap. – Osy mańdaǵy bir aýylda saıaq júretin maǵan tanys bir esek bar. Men jorǵalap bolsa da soǵan baraıyn da osy araǵa ertip keleıin. Sen osynda tosa tur. Ekeýimizge sol esektiń eti bir aptaǵa jeter.

– Oı, dosym-aı, munyń qandaı jaqsy aqyl, – deıdi qasqyr qýanyp. – Qysyltaıańda súıenish bolar naǵyz dosym ekensiń ǵoı. Tezirek baryp kelersiń.

Saryshunaq súıretilip apannan shyǵady da álgi ózi kórip júrgen esekti izdep ketedi. Aýylǵa taıap kelse, esek aýyldyń syrt jaǵyndaǵy taqyrdyń shóbin túrtinektep, jaıylyp júr eken.

– O, dosym, – deıdi, sarshunaq qasyna jetip baryp, – bunyń ne? Baıqaımyn, bul aradan sen aýzyń tolyp shóp jeı almaıtyn túriń bar ǵoı. Shópshek terip júrgeniń qalaı? Bilmeýshi me eń? Anaý toǵaıdyń arasynda balaýsa shalǵyn jaıqalyp turǵan joq pa? Júr, men sol araǵa ertip baraıyn. Shalǵynǵa maltyǵyp júresiń. Az kúnnen keıin qarnyń qampıyp, balyqtaı bolyp semirip shyǵa kelesiń. Myna jerden ne jep júrsiń? Túrińdi kórip, janym ashıdy, taramysyńa ilinip, tyrtıyp tursyń. Súıegiń soraıǵan ap- aryqsyń.

Molshylyqty estigen soń, esektiń aýzynan silekeıi aǵyp, sarshunaqtyń aıtqanyna kónedi de shalǵyndy jerge barmaq bolady. Sóıtip, sarshunaqqa ilesip júre beredi.

Biraz jerge barǵan soń, taıaqtyń zardabynan áli ketip, qaljyraǵan sarshunaq óziniń sharshaǵanyn aıtyp, esektiń jotasyna mingizip alýyndy ótindi. Judyryqtaı tyshqanǵa jany ashyǵan esek sol arada sarshunaqty arqasyna mingizedi de ári qaraı jorǵalap júre beredi. Toǵaıǵa jaqyndaý bir tóbeniń basyna shyqqan kezde, qarsy aldyndaǵy shalǵynnyń arasynda kókjal qasqyrdyń júrgenin baıqap qalady. Sol jerde júrisin toqtatyp:

– Qap, áttegen-aı! – dep, ókinedi esek qamyǵyp. – Aýylǵa baryp qaıtpasam, bolmady.

– Nege, ne bitiresiń? – dep, suraıdy sarshunaq tańdanyp.

– Áke-sheshemniń muraǵa qaldyrǵan múlkin úıge tastap ketippin, – deıdi esek. – Alys jolǵa shyqqanda, qaýipten qorǵaıtyn qasıetti zat edi. Sony alyp júrýim kerek.

Osyny aıtady da jalt burylyp, aýylǵa qaraı shapqylaı jóneledi. Jolda kele jatyp, ákesi óleriniń aldynda qaıda júrseń de árqashan tastamaı alyp júr, qaýip-qaterden saqtaıdy dep, berip ketken múlikti almaı, shalǵynǵa barmaıtynyn aıtady.

Sol betimen aýylǵa kelgen soń, esek yshqyna aqyryp qoıa beredi. Onyń ashshy daýsynan shoshyp oıanǵan aýyl ıtteri óre turyp, shýlaı úrisedi. Osy aıqaı-súreńnen esi shyqqan sarshunaq esektiń jotasynan sekirip túsip, jan saqtaıtyn tesik izdeı bastaıdy. Biraq jasyrynyp úlgere almaıdy, ıtter tarpa bas salyp, túte-tútesin shyǵarady.

«Bireýge or qazba, óziń túsesiń» degen sóz sodan qalypty.

---