InfoHub Logo

Týǵan jerge degen súıispenshilik Týǵan elge — Qazaqstanǵa degen patrıottyq sezimge ulasady.
N.Á. Nazarbaev

Ultqa baǵyttalǵan uran, memlekettik ıdeologıa ózegi retinde asa qundy úndeý bolyp tabylatyn Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýxanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasy aıasynda jas urpaqtyń boıyna súıispenshilik jáne patrıottyq sezimdi ár qaraı damytý úshin kindik qanymyz tamǵan Eskene aýylyna Taıbýrıevter, Ýtegenovter jáne Baımaǵambetovter áýletteri baıyrǵyny eske alyp, «saýaby tısin» degen nıetpen ata-babalarymyzdyń rýhyna Quran baǵyshtap qaıttyq. Negizgi maqsatymyz rýhanı turǵyda jańǵyryp, jastardyń boıyna patrıottyq tárbıe uıalatý úlken mindet ekenin sezinip jáne ótken tarıhymyzdy umytpaý edi.

Elbasymyzdyń «Bolashaqqa baǵdar: rýxanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasynyń basty baǵyty – ulttyq patrıotızmge negizgen Taıaý jyldardaǵy mindetter bólimindegi «Týǵan jer» baǵdarlamasy – ýaqyt talabynan týyndaǵan ıdeologıa jınaǵy ekeni haq. Týǵan jer... San ǵasyrdan beri kóptegen jyrlarǵa, ánderge, dastandarǵa arqaý bolǵan máńgi taqyryp. Týǵan jer – árkimniń shyr etip jerge túsken, baýyrynda eńbektep, qaz basqan qasıetti mekeni. Aýyl – shyqqan tegimiz, al ekinshi jaǵynan, adamǵa eń keregi, kórkem tabıǵattyń taza aýasy, sýy, jer ananyń kıeli topyraǵy men aýyldyń janǵa jaıly tynyshtyǵy. Ár adam úshin aýyl – taptyrmas keńistik jáne shabyt qaınary.

Árkimniń óz jeri ózine jumaq degendeı, Otanshyldyqtyń negizgi temirqazyǵy týǵan jerge degen mahabbattan bastalady. Taǵylymdy týǵan jerge taǵzym etip túletý – perzenttik parymyz. Ulttyq biregeıliktiń temirqazyǵy bolyp tabylatyn, ulttyq dara qasıetterimizdiń joǵalmasyn, jańǵyryp joǵarlasyn, patrıottyq tárbıeniń negizgi ózegi – týǵan jerge degen qurmet bolmaq degen maqsatta. Tereń tarıhtan ónege, qýat alǵan halyqtyń urpaǵymyz, teńdesi joq týǵan jerdiń tas, topyraǵyna deıin taǵzym etetin táýelsiz eldiń rýhty ári ójet azamattarymyz.

Týǵan jer... Týǵan el... Osy eki ǵana sózde qanshama oı jatyr deseńizshi?! Týǵan jerdiń qadirin ár adam árqalaı túsinetin shyǵar. Al bizder úshin Týǵan jer qadiri dúnıedegi eń uly degen nársemen para-par.

Eske aldyq Eskeneni,
Janyma ot beredi.
Alǵashqy týǵan jerim,
Aman bol, altyn elim.

Bizdiń Týǵan jerimiz – kishkentaı bolsada biz úshin asa qundy ári kıeli Eskene jeri. Qyzyqqa toly balalyq shaǵymyz ótken týǵan aýyldyń aýlasyn esh ýaqytta umytpaq emespiz. Balabaqshadaǵy kúnderim, mektep tabaldyryǵyn alǵash attaǵan kún. Synyptas dostarymyzben alǵashqy tanysqanymyz. Bári-bári qazirgideı kóz aldymyzda. «Sen de bir kirpish, dúnıege ketigin tap ta bar qalan» dep qazaqtyń bas aqyny Abaı atamyz aıtpaqshy, ár synyptasymyz ómirden óz ornyn tapty. Degenmen «týǵan aýylymyzdy tastap kete baramyn» degen oıdyń ózi bizdiń kıeli, qut mekenimizge degen saǵynyshymyzdy arttyra túsedi.

Týǵan jerge degen súıispenshilik týǵan tarıhyńdy tereńnen bilýden bastalady. Endeshe, týǵan jerimiz Eskene aýylynyń qysqasha tarıhyna toqtalsaq. Eskene aýyly 1932 jyly ashylǵan Ońtústik Eskene ken ornynyń negizinde 1934 jyly irgesi qalanǵan. Eskene – Atyraý oblysy, Maqat aýdany quramynda bolǵan munaıshylar aýyly, Embiniń eń kóne munaı kásipshilikteriniń biri. Atyraý qalasynyń soltústik-shyǵysynda, 60 km jerde ornalasqan. Aýyl 2008 jylǵa deıin kent mártebesine ıe bolǵan. Keıin Soltústik Kaspıı aımaǵynda iri ken orynynyń ashylýyna baılanysty aýyl taratylyp, turǵyndary Atyraý qalasyna jáne Mahambet aýylyna kóshirilgen bolatyn. Búginde tańda «QazMunaıGaz» Barlaý Óndirý» AQ Eskenelikterdiń qonys aýdaryna qarajat bólip, aýyldyń 80 otbasy Atyraý qalasyndaǵy «Nursaıa» yqsham aýdanynan qonys tepti. Turǵyndardy Atyraý qalasyna kóshirý qajettiligi Baıshonas pen Eskene kenishteriniń sarqylýyna jáne atalǵan aýyldardaǵy kúrdeli áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıǵa baılanysty týyndady.

Aýylymyzdyń árbir taý-tasy, ózeni men kóli, saıy men qyry – tunyp turǵan tarıh. Oǵan saı sol ólkede kindik qany tamǵan el esinde qalǵan birtýar perzentteri bar. Týǵan jerge degen erekshe qurmet – týǵan jerdiń kósegesin kógertýge atsalysý dep túsinetin jáne sol el esinde qalǵan birtýar perzentteriniń aty óshpesin degen maqsatta, aýyl azamattary «1934. Eskene» eskertkishin ornatqany júrekke jylý uıalatty. Óskeleń urpaqqa, jastarǵa durys baǵdar berip, Otansúıgishtikke tárbıeleý ult bolashaǵy úshin jasalatyn mindetti jumystardyń biri degen toqtamǵa keldik.

Búgingi kún  — erteńgi tarıh. Eń bastysy jahandyq ózgerister kezeńinde biz ulttyq ereksheligimizdi, qundylyǵymyzdy saqtaı bilýimiz kerek jáne HHİ ǵasyrdaǵy rýhanı jańǵyrýdyń máni osyda. Ár qazaq óziniń kindik qany tamǵan aýyldaryna baryp, ótkenin jańǵyrtsa nur ústine nur bolar edi dep qorytyndylaımyz.

Taıbýrıev Esenbek Tabyldıevıch
Ýtegenov Erbol Serıkovıch
Baımagambetov Rýslan Kýanovıch
Baımaǵambetov Erlan Rýslanuly

---