InfoHub Logo

Paıǵambar zamanynda aǵa-ini — bir týysqan eki jigit boldy. Bireýiniń aty — hamza, bireýiniń aty — Lýmza. Ózderi jalańash, kedeı: isher as, kıer kıim az. Biraq minezderi ońdy, qyzdan qylyqty, eki aıaqty adamzattyń jorǵasy, namazdan qalmaıdy. Namazǵa jurttan buryn keledi, jurttan soń shyǵady. Egiz qozydaı jarasyp, jurttyń kózine túsigi, aýzyna ilindi. Sóıtip júrgende, an haziretimiz bir soǵystan túsken olja úlestirgende, ekeýine eki qara qoı berdi. Múbarak alaqanymen qoıdyń arqalarynan bir-bir sıpap, eki qara qoıdy úılerine alyp bardy. Qoılar — buty tolǵan bulaq boldy. Búgin qyryqsa, erteń júni ósip shyǵa keledi. Qudaıdyń qutty kúni qyrqatuǵyn boldy. Kıim, tamaqqa mol jarydy. Buryn joǵynda eken, iship, jep, kıip, dándegen soń: «Barlyq jaqsy eken ǵoı, baılyq jaqsy eken ǵoı!» - dep baıýǵa qumar boldy. An haziretimizdiń qyńqyldap, qulaǵynyń tynyshyn ketirdi.

— Aǵaıyndy ekeýmizdiń baıýymyzǵa bata berseńiz eken! - dep.

— Qoı, balam, osy eki qoıdyń júni, súti senderdi ash qylmaıdy, jalańash qylmaıdy, osyǵan qanaǵat qylyńdar! Baı bolǵan Qarabaıdyń ne bolǵanyn qulaqtaryń estimedi me? -dep edi.Ondaı-mundaı sózge toqtamady:

— Haziret Ospan da baı, Sádýaqas ta baı, Ǵabbas ta baı. Baılar pálen qul azat qylady, ashqa - tamaq, jaıaýǵa - at, jalańashqa ton beredi.

Onyń saýabyn ózińiz aıtyp taýysa almaısyz. Qudaıdyń qansha mol jaqsylyǵyn bizden qyzǵanasyz ba? - degen soń, qulaǵyna maza bermegen soń, shyn yqylaspen emes, «Jyǵylǵan jaǵyńnan turma!»- degendeı:

— Maldyń astynda qal!- dep, bata beripti. Sonan soń bular dúrildep baıyp, shaharǵa túgil, dalaǵa syıý qaıda, jonǵa shyǵyp ketti, qıyr jaılap, shet qonyp, uzaq moıynǵa ketipti. Qaıyr, bulardyń baılyǵy sondaı, malynyń sanyna jete almapty. Artqysyn sanaımyn dese, aldyńǵy sanaǵanyn umytyp qala berse kerek. «San jetpegen!»- dep, sondaı maldy aıtsa kerek.

Bir kúnderde an haziretimiz zeketshi jiberipti. Barǵan zeketshige zeket berý qaıda, Ábý Jahıl Laǵyn Mýhammed haqynda ne aıtqan bolsa, Quran sózindeı jattap alǵan eken. Ylǵı paıǵambar haqynda qıanat, ǵaıbat sózdi aǵasy bastap, inisi qostap:

— «Baıaǵyda bir-eki qara qoı berip edim»- dep, bizdiń qyr sońymyzdan qalmaı-aq júr eken ǵoı! - dep, barǵan zeketshini janymen qaıǵy qylyp jiberipti.

Zeketshi kelip, kórgen-bilgenin aıtqan eken, nanbapty. Nanbaǵan sebebi - munyń aldynda bir jurtqa zeketshi jiberip, ol zeketshi barǵan jerin jamandap,qıanattap kelip, paıǵambar soǵys ashýǵa moblızasıa qylyp, Haldibin Lýlıtti áskerbasy qylyp, attandyryp, bular barsa, aldyńǵy sóz ship-shıki ótirik shyǵyp, sonyń haqynda:«Jalǵanshynyń sózine nanyp, arandap qalmańdar!» - degen aıat kelip otyr eken. Ol aıat mynaý: «Ia ırhaldın ámuna an hakim pasyqpyn ba fitbınýan tysıbýa maf ǵatım ıadmen» - degen aıat kelgen.

Zeketshilerdiń sózine nanbaı, an haziretimiz ózi barypty. Barsa, maldyń astynda qalǵan eken. Qoıdyń júni taý-taý, tóbe-tóbe bolyp jáne sol paıǵambar barǵan kúni qoı qyryqtyryp naýqan bolyp jatyr eken. Paıǵambar barǵan soń, «apysy kirip, kúpisi shyǵyp» asyp-sasyp:

— Ýaı, taqsyr-aı, Qudaı [sizdi] de kórsetedi eken-aý! Jaqsy keldińiz! - dep, «jaıylyp jastyq, ıilip tósek» bolyp, aǵaıyndy ekeýi jorǵalaǵanda, Ýálı hannyń asynda jorǵa báıgesiniń aldynda kelgen Janannyń kók ala jorǵasy men hannyń syrǵanaq boz jorǵasy aıdalada qalypty. Aǵasy inisine:

— Tur, mal ap kel, soı! - degende, inisi shyǵa berip, aǵasyna kózin qysypty. Onysy: «Óziń beri shyǵyp ketshi!» - degeni eken. Aǵasy:

— Álgi semizin ap kelmeı, aryǵyn ap keler, ózim shyǵaıynshy! - dep, júgirip shyǵyp, ekeýi sybyrlasyp:

— Aýzyn uryp, aıaǵyn sypyrǵan jaryqtyqtardy qalaı qıyp, bas salyp soıamyz? Jetim kúninde ne jemedi deısiń? Bir mysyq soıyp, palaý basaıyq! - dep, janǵa kórsetpeı, mysyq soıyp, palaý basty deıdi.

Tabaqty kóterip paıǵambar aldyna ap kelip, qoıǵan zaman bir búrtik et tabaqta qalmaı, mysyq tirilip, shek-qarnyn shubatyp, mıaýlap, júre bergende, ekeýi júgirip shyǵyp, uıalǵannan júnniń arasyna kirip ketip, qaıta jaryq jalǵannyń júzine shyǵa almaı,qara kúıe bolyp ketipti. Qara kúıe ózi eki túrli bolady: sebebi sol deıdi, solaı bolǵany úshin. Bul áńgimeniń qıamet qaıymǵasha aıtylyp júrýine munyń haqynda Ýaeıl súresi kelgen desedi. [Maǵynasy mynadaı aıtylady...]

«Aınalaıyn, hamza, Lýmza, maldy ústi-ústine topyrlatyp jıdy. Sanap sanyna jete almady ... oılady: «Sol jıylǵan mal sol boıymen turady. Ózimizge ólý joq, ol malǵa eshqaıda ketý joq» - deıdi. Ol mal ol dúnıe jıýshynyń ózine Hutyma degen tozaqtan keıin bolmaıdy. Hutyma degen tozaq ishine túsisimen, kúıdirip jiberedi eken. «Sondaı ol hamza, Lýmza da júnniń ishine kirisimen, kúıip kúıe boldy!» - deıdi. Jalǵanda osy hamza, Lýmzany elikteýshiler aqyrette Hutyma atly tozaqqa kirgende, túsisimen, kúıe bolyp ketse kerek.

---