InfoHub Logo

Uıymdastyrylǵan oqý is- áreketiniń ádis- tásilderi: Kórkem sóz, áńgimeleý, kórsetý, túsindirý, suraq - jaýap, jumbaqtar jasyrý, oı qozǵaý, oıyn, qorytyndylaý.
Kórnekilikter: Tordaǵy qasqyr, aıý, túlki, jumsaq oıynshyq, jolbarys, arystan, ertegidegi magnıtti jabaıy ańdar sýreti, haıýanattar baǵynyń bezendirilýi, betperdeler.
U.o.i- á túri: Dástúrli emes.
U.o.i- á tıpi: Saıahattaý, jańa bilimdi berý.
Pánaralyq baılanys: Til damytý, kórkem ádebıet, matematıka, án - áýez.
Aldyn ala júrgizilgen jumys: Ertegiler aıtý, jumbaqtar jasyrý, ańdar týraly taqpaqtar jattatý.
Sózdik jumys: Haıýanattar baǵy, tik qulaq, qaýipti, jyrtqysh.
Sózdik qor: Ovcharka, túlki tymaq, úlpildek, ıkemsiz.

- Balalar, búgin erekshe kún. Bizdiń sabaǵymyzǵa qatysý úshin qonaqtar kelip otyr, qonaqtarmen sálemdeseıik.
- Balalar, myna óleńdi tyńdaıyqshy
Tabıǵatty qoldaı bil
Ań qusyn da qorǵaı júr
Bilýimiz kerek ony biz
Bizde tabıǵattyń ulymyz
Tabıǵat bólek demeńiz
Sol úshin jaýap beremiz.
Balalar, bul óleńde ne týraly aıtylǵan eken?
- Tabıǵat týraly
- Qane barlyǵymyz qaıtadan qaıtalap jibereıikshi.
Balalar, tabıǵat degenimiz ne eken?
Ol bizdi qorshaǵan orta, tabıǵatsyz eshqandaı tirshilik joq. Ol barlyq tirshilik ıeleriniń ortaq úıi, tabıǵattyń bizge berer syıy da kóp. Olaı bolsa búgingi aınalamen tanystyrý oqý is - áreketinde osy tabıǵattyń tirshilik ıeleriniń biri jabaıy ańdarmen tanysamyz.
Nelermen tanysamyz?
- Jabaıy ańdar qaıda bolady?
- Ormanda
- Balalar, adamdar jaqynnan kórý úshin, tanysý úshin haıýanattar baǵynda da jabaıy ańdar bolady eken. Sol haıýanattar baǵyna barǵylaryń kele me?
- Iá
- Haıýanattar baǵy degenimiz ne eken?
Ol- úlken baq. Onda tek jabaıy ańdar ǵana emes jan - janýarlardyń kóptegen túrleri, qustardyń ár túrlisi arnaıy torlarda ustalady. Biz onyń barlyǵyn aralap taýysa almaımyz. Biz tek qana ózimiz ertegilerde estip júrgen, teledıdardan kórip júrgen jabaıy ańdardy ǵana kórip tamashalaımyz. Haıýanattar baǵynda barlyǵy qaıda turady?
- Olardy nege torlarda ustaıdy?
Óıtkeni olar qaýipti jyrtqysh ańdar.
Qandaı ańdar eken?
- Jyrtqysh ańdar
(Haıýanattar baǵyndaǵy balalardyń qaýipsizdigin aıtyp eskertý.)
Qane, balalar, haıýanattar baǵyna barýǵa jınalaıyq.
Balalar, qaıda bara jatyrmyz?
- Haıýanattar baǵyna
- Balalar qarańdarshy mynaý qandaı ań?
- Qasqyr
(Bul sur tústi qasqyr dep atalady)
- Balalar, qasqyr nege uqsaıdy?
- Itke
- Tamasha!
Tik qulaq, qara aýyz ovcharka ıtine uqsas eken.
Qandaı ıtke uqsaıdy eken?
- Qulaǵy qandaı pishinge uqsas dep oılaısyńdar?
- úshburysh
- Qasqyr - kúshti, batyr, erjúrek, aqyly da aılasy da bar óte qaýipti jyrtqysh ań.
- Al aıaqtary uzyn bolady eken?
Olar dalada qorektenedi: jan - janýarlarmen, qustarmen. Úı janýarlary kezdese qalsa, ustap jep qoıady.
Al mynaý qandaı ań eken?
- aıý
- Túsi qandaı eken?
- Sur
- Bul qońyr aıý dep atalady.
Qasqyrǵa qaraǵanda aıý úlken be kishi me?
- Úlken
- Aıý ıkemsiz jyrtqysh ań.
- Aıýlardyń qoregi: sýdan balyq aýlap, jıdek terip, jáne qustardy aýlap jeıdi. Aıýdyń terisi, eti baǵaly emdik qasıetteri bar dep esepteledi. Aıýlar qys boıy uıqyda jatady.
Balalar, qarańdarshy, qandaı ádemi?!
Bul qandaı ań eken?
- Túlki
- Túlkiniń túsi qandaı?
- Qyzyl
Túlkiniń denesi qasqyrǵa uqsas bolyp keledi, biraq qasqyrǵa qaraǵanda tumsyǵy uzyn ba qysqa ma?
- Uzyn jáne súırikteý(qaıtalaý)
Túlkiniń terisi baǵaly jyrtqysh ań. Qazaqtyń ataqty bas kıimi «Tymaq» osy túlkiniń terisinen tigiledi. Ony «Túlkitymaq» dep te ataıdy. Túlkiniń qoregi: túrli qustardy, qustyń jumyrtqasyn, balyq aýlap jeıdi.
Al mynaý qandaı ań eken?
- Jolbarys
- Jolbarys nege uqsaıdy eken?
- Mysyqqa
- Jolbarys ta óte kúshti, jyldam júgiretin jyrtqysh ańdardyń biri. Túsi qandaı eken?
- Sury jáne qara jolaqtary bar. Al jolbarystyń quıryǵynda qandaı aıyrmashylyq bar eken?
- Uzyn
- Jolbarys jan - janýarlardyń, ańdardyń etimen qorektenedi.
Al endi, balalar, mynaý qandaı ań eken?
- Arystan
- Arystan nege uqsas?
- Mysyqqa
- Bul da mysyq tuqymdas, eń iri ári kúshti jyrtqysh ań.
Arystannyń basy denesine qaraǵanda qandaı eken?
- Úlken
- Arystandy ertegilerde, ańyzdarda ne dep ataıdy?
- Ań patshasy
«Ań patshasy» ol - ańdardyń úlkeni, myqtysy degendi bildiredi. Ol da jan - janýardyń etimen qorektenedi.
Al ,balalar, osy torda turǵan kezde bul ańdar nemen qorektenedi?
Olardy adamdar tamaqtandyrady. Sender ańdardyń aldarynda turǵan ydystardy kórdińder me? Sol ydystarmen tamaq beredi, kútip baǵady, aýyrsa emdeıdi. Olardyń arnaıy adamdary bolady.
(Balalar topqa keledi)
Balalar sender qaıda bardyńdar?
- Haıýanattar baǵyna
- Onda qandaı ańdardy kórdińder?

Jumbaq jasyrý:
Ózi bir qý
Júrgen jeri aıqaı men shý.
(Ertegilerdegi túlki sýretin taýyp, taqtaǵa iledi)
Balalar túlki týraly ne bilesińder?
- Túlkini qandaı ertegilerde kezdestirdińder?
- Túlki jaıynda qandaı taqpaq bilemiz?
Kelesi jumbaq:
Sur tústi
Aqsıǵan kóp tisti.

Qys boıyna jatady
Tátti uıqyǵa batady.

Tarǵyl tústi
Eren kúshti.

Qanjardaı tisi bar
Sýyq úreıli túsi bar.
(Balalar jumbaqty sheship, sýretin taqtaǵa iledi)
Óte tamasha!
Balalar, bul ańdar ertegilerde, múltfılmderde meıirimdi, qaıyrymdy bolyp kelýi múmkin. Biraq bul ańdar bir sózben aıtqanda - jabaıy jyrtqysh ańdar.
Qandaı ańdar eken?
- biraq jyrtqysh ańdar eken dep bulardy kóp aýlaýǵa bolmaıdy, azaıyp ketedi.
Oıyn:
«Áýenine sáıkes qımylyn tap»
Oıyn sharty: aıý, túlki, qasqyr, betperdelerin kıgen balalar árqaısysy ózderiniń áýenderine sáıkes qımylyn salady.
Qorytyndylaý :
Balalar, búgin bizde qandaı oqý is- áreketi boldy?
- Aınalamen tanystyrý
- Biz qaıda boldyq?
- Haıýanattar baǵynda
- Onda nelermen tanystyq?
- Jabaıy ańdarmen
- Senderge oqý is- áreketi unady ma?
- Iá
- Balalar, senderge kóp - kóp rahmet!
Kútiletin nátıje:
Bilýi : Ańdardy bir - birinen ajyrata bilý.
Meńgerýi: Jabaıy jyrtqysh ańdar týraly tolyq maǵlumatty meńgertý.
Jasaı alýy: Kórý, estý, túsiný arqyly óz betterinshe is- áreket jasaı alý