Jańartylǵan baǵdarlama - bilim berýdiń jańa mazmuny
Jańartylǵan baǵdarlama - bilim berýdiń jańa mazmuny
Qazaqstan Respýblıkasynda orta bilim berý mazmunyn jańartý sheńberinde bilim berý úderisiniń qurylymy men mazmunyna eleýli ózgerister engizilýine baılanysty úsh aptalyq kýrs baǵdarlamasyn jáne «Tájirıbedegi refleksıa» jalpy bilim beretin mektepterdegi pedagogıka kadrlarynyń kásibı damý baǵdarlamasy boıynsha mektep treneri kýrsyn aıaqtap bıylǵy oqý jylynda 1 synyp oqýshylaryn jańa bilim berý baǵdarlamasy boıynsha oqytýdamyn.
Qazaqstan 2030 strategıalyq baǵdarlamasy bilim berýdiń ulttyq modeliniń qalyptasýymen jáne Qazaqstannyń bilim berý júıesin álemdik bilim berý keńestigine kiriktirýmen sıpattalady. Qazirgi tańda qazaq tili - memlekettik til, qarym - qatynas tili – orys tili jáne aǵylshyn tili – álemdik keńistikti taný tilin oqytýda jańa ıdeıalardy ár sabaqta jan - jaqty qoldanyp, jańasha oqytýdyń tıimdi joldaryn taýyp, júıeli túrde qoldaný - zaman talaby bolyp otyr. Oqytýdyń paradıgmasy ózgerdi. Bilim berýdiń mazmuny jańaryp, jańasha kózqaras paıda boldy. Osyǵan baılanysty ustazdar aldynda oqytýdyń ádis - tásilderin únemi jańartyp otyrý jáne tehnologıalardy meńgerý, ony tıimdi qoldana bilý mindeti tur. Memleketimizdiń bilim berý úderisine engen jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasy - zaman talabyna saı keleshek urpaqtyń suranysyn qanaǵattandyratyn tyń baǵdarlama.
Qaı eldiń bolsyn ósip - órkendeýi, ǵalamdyq dúnıede ózindik oryn alýy onyń ulttyq bilim júıesiniń deńgeıine, damý baǵytyna baılanysty. «Urpaǵy bilimdi halyqtyń bolashaǵy bulyńǵyr bolmaıdy» degendeı, jas urpaqqa sapaly, mán - maǵynaly, ónegeli tárbıe men bilim berý - búgingi kúnniń basty talaby.
Shyndyǵynda muǵalimniń aldynda oqýshylarǵa bilim men tárbıe berýde úlken jaýapkershilik tur. Árbir oqýshyny oqytyp tárbıeleýge baılanysty máselelerdi ózdigimen jáne shyǵarmashylyq yntamen sheshýge qabiletti jańashyl muǵalim kerek. Jańa, tez ózgermeli, bilimdi de bilikti, tyń serpiliske, ózgerýge daıyn jáne jańa talap mejesinen kórine alatyn shyǵarmashyl da kásibı sheber muǵalimderdi qajet etip otyrǵanyna kózimiz jetti. Oqýshylardyń mektepte tabysty oqýy ǵana emes, ómirde de tabysty bolýy muǵalimniń qabiletine, onyń quzyrettiligine baılanysty ekenin tereń túsindik. Muǵalim oqýshylar úshin qandaı da bir pán boıynsha bilim beretin adam ǵana emes, sondaı - aq olardyń oqýdaǵy eńbegin qyzyqty, tıimdi uıymdastyra alatyn, olarǵa úlgi bolatyn erekshe tulǵa bolýy kerek. Jańa zaman muǵalimnen kúndelikti oqýshylarmen qarym - qatynas barysynda árbir jaǵdaıat ústinde erekshe bilim deńgeıin kórsetýdi jáne shyǵarmashyl sheshim qabyldaı alýyn talap etip otyr. Ony qanaǵattandyrý úshin qazirgi zamannyń muǵalimi jańashyl, ıkemdi, ózgeristi tez qabyldaı alatyn, jan - jaqty, jańa pedagogıkalyq ınovasıalyq tehnologıalardy meńgergen bolýy kerek.
Sońǵy jyldary pedagogıkalyq teorıada jáne oqý - tárbıe úderisinde aıtarlyqtaı ózgerister bolyp jatyr. Bilim berýdegi jańǵyrtý men ınovasıalyq úrdisterdiń jalǵasýyna yqpal etýdiń mańyzdy faktorynyń biri muǵalimniń kásibı sheberligi. Solaı bola tura «kásibı sheber» túsinigine pándik, dıdaktıkalyq, ádistemelik, psıhologıa - pedagogıkalyq bilim men daǵdy ǵana emes, pedagogtiń jeke tulǵalyq potensıaly, kásibı qundylyqtary da jatady. QR - nyń pedagog qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrýǵa arnalǵan úsh aılyq kýrs baǵdarlamalary, bilim berý júıesinde pedagogtar aldyna jańa mindetter qoıyp, olarǵa ún tastady desek te bolady. Bilim mazmunyn jańartý tikeleı shyǵarmashylyq izdenistegi muǵalimniń kásibı sheberligine baılanysty. «Muǵalim kóp ádisti bilýge tyrysýy kerek. Ony ózine súıenish, qolǵabys nárse esebinde qoldanýy kerek»,- dep Ahmet Baıtursynov aıtqandaı, qazirgi zaman talabyna saı bilim berý máselesi sol qoǵam múddesine saı bolýy kerek. Óz isiniń sheberi ǵana joǵary jetistikterge jetedi. Qazirgi tańda pándi jaqsy, tereń biletin, kúndelikti sabaqtaǵy taqyrypty tolyq qamtıtyn, ony oqýshyǵa jetkize alatyn, ár túrli deńgeıdegi tapsyrmalardy bilý iskerligi, oqytýdyń dástúrli jáne ǵylymı jetildirilgen ádis - amaldaryn, quraldaryn erkin meńgeretin, oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp daryndylyǵyn damytýdaǵy izdený - zertteý baǵytyndaǵy tapsyrmalar júıesin usyný ómir talaby. Al onyń negizi bastaýysh synyptarda qalanbaq. Sondyqtan da bastaýysh synypta ár sabaqqa ár túrli tıimdi ádis - tásilderdi qoldana otyryp, oqýshylardyń bilim sapasyn arttyrý eń basty másele.
Batys Qazaqstan oblysy,
Zelenov aýdany,
Qasym Ahmırov atyndaǵy jalpy orta
bilim beretin mektep – balabaqshasy
Bastaýysh synyp muǵalimi
Kýspanova Gýlnar Gaınýllına
Jańartylǵan baǵdarlama - bilim berýdiń jańa mazmuny. júkteý
Qazaqstan Respýblıkasynda orta bilim berý mazmunyn jańartý sheńberinde bilim berý úderisiniń qurylymy men mazmunyna eleýli ózgerister engizilýine baılanysty úsh aptalyq kýrs baǵdarlamasyn jáne «Tájirıbedegi refleksıa» jalpy bilim beretin mektepterdegi pedagogıka kadrlarynyń kásibı damý baǵdarlamasy boıynsha mektep treneri kýrsyn aıaqtap bıylǵy oqý jylynda 1 synyp oqýshylaryn jańa bilim berý baǵdarlamasy boıynsha oqytýdamyn.
Qazaqstan 2030 strategıalyq baǵdarlamasy bilim berýdiń ulttyq modeliniń qalyptasýymen jáne Qazaqstannyń bilim berý júıesin álemdik bilim berý keńestigine kiriktirýmen sıpattalady. Qazirgi tańda qazaq tili - memlekettik til, qarym - qatynas tili – orys tili jáne aǵylshyn tili – álemdik keńistikti taný tilin oqytýda jańa ıdeıalardy ár sabaqta jan - jaqty qoldanyp, jańasha oqytýdyń tıimdi joldaryn taýyp, júıeli túrde qoldaný - zaman talaby bolyp otyr. Oqytýdyń paradıgmasy ózgerdi. Bilim berýdiń mazmuny jańaryp, jańasha kózqaras paıda boldy. Osyǵan baılanysty ustazdar aldynda oqytýdyń ádis - tásilderin únemi jańartyp otyrý jáne tehnologıalardy meńgerý, ony tıimdi qoldana bilý mindeti tur. Memleketimizdiń bilim berý úderisine engen jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasy - zaman talabyna saı keleshek urpaqtyń suranysyn qanaǵattandyratyn tyń baǵdarlama.
Qaı eldiń bolsyn ósip - órkendeýi, ǵalamdyq dúnıede ózindik oryn alýy onyń ulttyq bilim júıesiniń deńgeıine, damý baǵytyna baılanysty. «Urpaǵy bilimdi halyqtyń bolashaǵy bulyńǵyr bolmaıdy» degendeı, jas urpaqqa sapaly, mán - maǵynaly, ónegeli tárbıe men bilim berý - búgingi kúnniń basty talaby.
Shyndyǵynda muǵalimniń aldynda oqýshylarǵa bilim men tárbıe berýde úlken jaýapkershilik tur. Árbir oqýshyny oqytyp tárbıeleýge baılanysty máselelerdi ózdigimen jáne shyǵarmashylyq yntamen sheshýge qabiletti jańashyl muǵalim kerek. Jańa, tez ózgermeli, bilimdi de bilikti, tyń serpiliske, ózgerýge daıyn jáne jańa talap mejesinen kórine alatyn shyǵarmashyl da kásibı sheber muǵalimderdi qajet etip otyrǵanyna kózimiz jetti. Oqýshylardyń mektepte tabysty oqýy ǵana emes, ómirde de tabysty bolýy muǵalimniń qabiletine, onyń quzyrettiligine baılanysty ekenin tereń túsindik. Muǵalim oqýshylar úshin qandaı da bir pán boıynsha bilim beretin adam ǵana emes, sondaı - aq olardyń oqýdaǵy eńbegin qyzyqty, tıimdi uıymdastyra alatyn, olarǵa úlgi bolatyn erekshe tulǵa bolýy kerek. Jańa zaman muǵalimnen kúndelikti oqýshylarmen qarym - qatynas barysynda árbir jaǵdaıat ústinde erekshe bilim deńgeıin kórsetýdi jáne shyǵarmashyl sheshim qabyldaı alýyn talap etip otyr. Ony qanaǵattandyrý úshin qazirgi zamannyń muǵalimi jańashyl, ıkemdi, ózgeristi tez qabyldaı alatyn, jan - jaqty, jańa pedagogıkalyq ınovasıalyq tehnologıalardy meńgergen bolýy kerek.
Sońǵy jyldary pedagogıkalyq teorıada jáne oqý - tárbıe úderisinde aıtarlyqtaı ózgerister bolyp jatyr. Bilim berýdegi jańǵyrtý men ınovasıalyq úrdisterdiń jalǵasýyna yqpal etýdiń mańyzdy faktorynyń biri muǵalimniń kásibı sheberligi. Solaı bola tura «kásibı sheber» túsinigine pándik, dıdaktıkalyq, ádistemelik, psıhologıa - pedagogıkalyq bilim men daǵdy ǵana emes, pedagogtiń jeke tulǵalyq potensıaly, kásibı qundylyqtary da jatady. QR - nyń pedagog qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrýǵa arnalǵan úsh aılyq kýrs baǵdarlamalary, bilim berý júıesinde pedagogtar aldyna jańa mindetter qoıyp, olarǵa ún tastady desek te bolady. Bilim mazmunyn jańartý tikeleı shyǵarmashylyq izdenistegi muǵalimniń kásibı sheberligine baılanysty. «Muǵalim kóp ádisti bilýge tyrysýy kerek. Ony ózine súıenish, qolǵabys nárse esebinde qoldanýy kerek»,- dep Ahmet Baıtursynov aıtqandaı, qazirgi zaman talabyna saı bilim berý máselesi sol qoǵam múddesine saı bolýy kerek. Óz isiniń sheberi ǵana joǵary jetistikterge jetedi. Qazirgi tańda pándi jaqsy, tereń biletin, kúndelikti sabaqtaǵy taqyrypty tolyq qamtıtyn, ony oqýshyǵa jetkize alatyn, ár túrli deńgeıdegi tapsyrmalardy bilý iskerligi, oqytýdyń dástúrli jáne ǵylymı jetildirilgen ádis - amaldaryn, quraldaryn erkin meńgeretin, oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp daryndylyǵyn damytýdaǵy izdený - zertteý baǵytyndaǵy tapsyrmalar júıesin usyný ómir talaby. Al onyń negizi bastaýysh synyptarda qalanbaq. Sondyqtan da bastaýysh synypta ár sabaqqa ár túrli tıimdi ádis - tásilderdi qoldana otyryp, oqýshylardyń bilim sapasyn arttyrý eń basty másele.
Batys Qazaqstan oblysy,
Zelenov aýdany,
Qasym Ahmırov atyndaǵy jalpy orta
bilim beretin mektep – balabaqshasy
Bastaýysh synyp muǵalimi
Kýspanova Gýlnar Gaınýllına
Jańartylǵan baǵdarlama - bilim berýdiń jańa mazmuny. júkteý