Eks-sheneýniktiń jańa pasporty – qorǵan ba, álde ádiletten qashý ma?
Qazaqstandaǵy joǵary ınflásıa jaǵdaıynda qarapaıym halyq kúnkóristiń qamyn jasap júrgende, eldiń saıası sahnasynan ketken keıbir yqpaldy tulǵalar óz isterin aqyryndap umyttyrýǵa tyrysýda. Bul týraly infohub aqparat agenttigi habarlaıdy. Jaqynda belgili bolǵandaı, Qaırat Qojamjarov Reseı Federasıasynyń azamattyǵyn alyp úlgergen. Bul derek qoǵamda úlken rezonans týǵyzdy – sebebi ol uzaq jyldar boıy quqyq qorǵaý salasynda joǵary laýazymdardy atqarǵan: Aqmola oblysynyń ákimi, Qarjy polısıasy, Sybaılas jemqorlyqqa qarsy agenttik, Bas prokýratýra basshysy jáne keıin Senat depýtaty bolǵan.
Qojamjarovtyń «kóship ketýiniń» astarynda ne jatyr?
Buqaralyq aqparat quraldarynyń málimetinshe, Qaırat Qojamjarov 2023 jyldan beri Máskeýde turyp jatyr. 2024 jyldan bastap onyń aınalasyndaǵy adamdar – aǵasy Dýlat Qojamjarov, burynǵy seriktesteri Talǵat Tatýbaev pen Olesá Keksel – birinen soń biri qylmystyq tergeýge tartylǵan.
2025 jyldyń qyrkúıeginde Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas prokýratýrasy Qojamjarovqa qatysty qylmystyq istiń bar ekenin rastady. Resmı málimette ol "qyzmettik ókilettigin asyra paıdalaný" jáne "qylmystyq jolmen alynǵan tabysty zańdastyrý" baptary boıynsha kúdikke ilingen.
Biraq ázirge bul iste naqty qandaı aıǵaqtar bar ekeni belgisiz. Bas prokýratýranyń ókili bul iste «dosýdebnoe rassledovanıe» kezeńi júrip jatqanyn aıtyp, artyq málimet berýden bas tartty.
Reseı azamattyǵy – saıası «qalqan» ba?
Reseı Konstıtýsıasyna sáıkes, bul eldiń azamattaryn basqa memleketke ekstradısıa jasaýǵa tyıym salynǵan. Osylaısha, Qojamjarov ózine qylmystyq jaýapkershilikten qorǵan retinde Reseı azamattyǵyn qoldanýy múmkin.
Ulysmedia.kz málimetinshe, Qojamjarovtyń Reseı azamattyǵyn alýyna onyń burynǵy kýrstasy – RF Qaýipsizdik keńesi tóraǵasynyń orynbasary Dmıtrıı Medvedevpen dostyǵy yqpal etýi múmkin. Qojamjarovtyń ózi de bul dostyqty buǵan deıin birneshe suhbatynda aıtqan bolatyn.
Bul jaǵdaı Qazaqstan tarıhynda buryn da kezdesken: mysaly, kásipker Anatolıı Balýshkın de osyndaı jolmen jazadan jaltarǵan.
"Horgos isi" men Qojamjarov komandasy
Sarapshylardyń pikirinshe, Qojamjarovqa qatysty negizgi aıyptaýlardyń biri – "Horgos isi" bolýy múmkin. Bul iske qatysty kóptegen quqyq qorǵaý organdarynyń burynǵy qyzmetkerleri tergelip, keıbireýleri sottalǵan bolatyn.
Eks-sheneýnik Maksat Dúısenov, qazirgi tańda Germanıada turyp, vıdeomálimdeme arqyly Qojamjarov pen onyń komandasyna qarsy qýdalaýdyń 2019 jyly bastalǵanyn aıtqan. Onyń aıtýynsha, sol kezde UQK basshylyǵynyń tarapynan Nazarbaevqa deıin "aryz-shaǵymdar" jetip, nátıjesinde Qojamjarovtyń mansaby Senatpen shektelgen.
Saıası kek pe, álde shynaıy tergeý me?
Qoǵamda Qojamjarovqa qarsy qozǵalǵan istiń shynaıy zańdyq tergeý me, álde saıası kek qaıtarý áreketi me degen saýal týyndaıdy.
Saıasattanýshy Bekzat Qaldarov bul máseleni bylaısha túsindiredi:
"Qojamjarov – 'Eski Qazaqstan' júıesiniń sımvoldarynyń biri. Ol kóptegen iri sheneýnikterdi túrmege japty, saıası oıyndarda belsendi ról atqardy. Búgingi kúni bul tulǵanyń áreketteri qaıta qarastyrylyp, onyń ózi de aıyp taǵylǵandardyń qatarynda. Bul – ádilettik saltanat qura ma, álde saıası esep aıyrysý ma – ýaqyt kórsetedi," – deıdi sarapshy.
Prezıdent Toqaev qandaı sheshim qabyldaıdy?
Keı sarapshylar men saıasatkerler Qojamjarovtyń prezıdent Qasym-Jomart Toqaevpen áli de mámilege kelýge úmittenip otyrǵanyn aıtady. Biraq eldegi "Jańa Qazaqstan" baǵyty, quqyqtyq memleket qaǵıdattary jáne saıası jaýapkershilikke tartý jolyndaǵy qadamdar Toqaevtyń bul joly kelisimge barmaıtynyn meńzeıdi.
Qaırat Qojamjarovtyń Reseı azamattyǵyn alýy – jeke tulǵanyń qutqarylý áreketi ǵana emes, sonymen birge qazaq-reseı saıası jáne quqyqtyq qatynastarynyń testi bolmaq. Eger Qazaqstan tarapy onyń áreketterine naqty dálelder usyna alsa, jáne ınterpol arqyly izdeýge berse, onda bul istiń halyqaralyq deńgeıde sheshilýi de yqtımal.
Osy oraıda basty suraq týyndaıdy: Zań bárine birdeı me? Álde "dostar men pasporttar" ádilettilikten mańyzdyraq pa?
