Janym tolǵan jaqsylyq
Pavlodar oblysy, Aqsý qalasy,
Aqsý qalasynyń daryndy balalarǵa arnalǵan
mamandandyrylǵan gımnazıasy.
Ózin - ózi taný pániniń muǵalimi
Shaımardanova Nazıgýl Týsýpovna
Taqyryby: Janym tolǵan jaqsylyq
Taqyryp boıynsha túsindirme:
Jaqsylyq, mahabbat qundylyqtary týraly túsinikter. Jaqsylyq pen mahabbattyń adam ómirindegi mańyzdylyǵy; jaqsylyq jasaı bilý iskerlikteri jaıynda.
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń “Súıispenshilik” qundylyǵy týraly túsinikterin keńeıtý.
Mindetteri:
- jaqsylyqtyń adam ómirindegi mańyzdylyǵyn túsindirý;
- jaqsylyq jasaı bilý iskerlikterin damytý;
- qaıyrymdylyqqa, izgilikke tárbıeleý;
Ádister: áńgimelesý, áńgime, túsindirý.
Qural - jabdyqtar: úntaspa, tapsyrmalary bar konvertter, aǵashtyń maketi.
Sabaqtyń barysy:
1. Shattyq sheńberi.
Sálemetsizder me balalar! Men sizderdi kórgenime óte qýanyshtymyn. Sizderdi “Shattyq sheńberine” shaqyramyn. Sizderge ashyq, jaryq, shýaqty kún tileımin.
2. Tynyshtyq sáti. (balalar dıvanǵa jaıǵasady, jaıly áýenniń úni estilip turady)
Balalar, endi ornymyzǵa jaıǵasyp, yńǵaılanyp otyryp, biraz demalyp, jaqsy isterdi kóz aldymyzǵa elesteteıik. Biz qazir qurmetke, meıirimdilik pen súıispenshilikke, izgilikke toly álemge saıahat jasaımyz. Biz sizdermen erekshe bir ǵalam “Álem ǵalamsharyna” sapar shegemiz. Eger kimde – kim kózin jumǵysy kelse, jumýǵa bolady. Bizdiń áýe kememiz “Álem ǵalamsharyna” kelip qondy. Biz asyqpaı, birimizden keıin birimiz basqyshpen túsip kele jatyrmyz. Bul ǵalamshar ertegidegi sıaqty ǵajaıyp jaqsylyqqa, shattyqqa, baqytqa toly bolǵandyqtan tań qalarlyq ádemi bolyp kórinip tur. Osy ǵalamsharda kún jarqyraıdy, erekshe, shýaqty, jyly jáne ádettegiden ózgeshe. Kún Álemdegi árbir turǵynǵa óz nurynyń beıbitshilik, jaqsylyq jáne dostyq shýaǵyn shashyp tur. Osy ǵalamsharǵa tap bolatyn adamnyń barlyǵy jaqsylyqqa jáne shattyqqa bólenedi. Bizdiń osy ǵalamsharda erekshe jaqsy jaǵdaıǵa ıe bolýymyzdyń sebebi biz osy ǵalamshar turǵyndarynyń shaqyrýymen kelip turmyz. Tań qalarlyq jaǵdaı osy ǵalamshar turǵyndary jaqynymen de, týysymen de, tanysymen de jáne tanys emespen de bárimen naǵyz dos. Sol sebepti de olar jer ǵalamsharyna áýe kemesin jiberip beıbitshilik pen yntymaqtastyqty jaqtaıtyn, oıynda da, júreginde de syı men qurmetke ıe, tatý balalardy ózine qonaqqa shaqyrady. Álem ǵalamshary bizdiń balalardyń olardyń kóńilinen shyǵatyndyǵyna shyn qýanady. Olarǵa kúlimsirep qarańyzdar. Óz dostaryńyzǵa qol ushyn sozyńyzdar. Qoldaryńyzdyń jylylyq pen meıirimdilik qýatyna bólengenin sezinińizder. Endi bir – birimizdiń qolymyzdan ustaımyz jáne bizdi, bizdiń júregimizdi myzǵymas dostyq baýrap alǵanyn sezemiz. Osy sezimderdi jadymyzda saqtaımyz. Al endi men syıqyrly sóz aıtamyn. Bizdiń Jer Ana óziniń qymbatty balalaryn, 3 - synyp oqýshylaryn, asyǵa kútedi. – degende sizder kózderińizdi ashasyzdar. Qoldaryńyzdy jan - jaqqa sozyńyzdar. Tereń dem alyńyzdar. Jaraısyzdar.
3. Áńgimeleseıik
Jańa sabaqty ótken sabaqpen baılanystyrý maqsatynda úı tapsyrmasy suralady:
- Balalar, ótken sabaqta adamnyń jaqsy qasıetteriniń biri - meıirimdi bolý kerektigi týraly áńgimelesken bolatynbyz. Úıde “Men meıirimdi balamyn” taqyrybyna áńgime qurastyryp kelýge tıis bolǵansyńdar. Qanekı, kim bastap aıtyp beredi?
Balalardyń jaýaptary tyńdalady:
Muǵalim jańa sabaq taqyrybymen tanystyrady:
- Adamǵa, aınalańa meıirimdi bolý adamdy jaqsylyq jasaýǵa jeteleıdi. Búgingi sabaqta jaqsylyq jasaý týraly áńgimelesemiz.
Muǵalim oqýshylarmen tómendegideı saýaldar boıynsha áńgime júrgizedi.
• Jaqsylyqty rıasyz jasaý degendi qalaı túsinesińder?
• Ózderińniń jaqsylyq isteriń týraly esterińe túsirip aıtyp berińder.
4. Mátinmen jumys.
V. A. Sýhomlınskııdiń “Balalardyń kóz qýanyshy” áńgimesimen tanysaıyq.
Kóktemniń jaıma - shýaq jyly kúninde aınala túgel qýanyshqa bólengen edi. Baqtar gúldep, qustar saırady. Kógildir kók kúmbezinde tyraýlap tyrnalar ushyp barady. Alystan syldyrap aqqan bulaqtyń erke úni estiledi.
Al, bıik aq qaıyńnyń túbinde kishkentaı balaqaı jylap turdy. Ol sol mezette baqtardyń qalaı gúldegenin kórmedi. Ol qustardyń qalaı saıraǵanyn estimedi. Kógildir aspan oǵan qara bolyp elestedi.
Qasynan ótip bara jatqan jandar kishkentaı balanyń ózin de, onyń jylap turǵanyn da baıqamady. Tek bir qart qana balany baıqap, onyń qasyna kelip, basynan sıpady. Qart balaǵa kóptegen sózder aıtyp, álde nelerdi surady. Bala jylap turyp, qartqa álde nelerdi aıtqan boldy.
Olar osylaı bir saǵatqa jýyq uzaq áńgimelesti. Áńgimeniń aqyrynda bala kúlim qaqty. Ol endi aınalasynda baqtardyń gúldep turǵanyn kórdi. Ol qustardyń qalaı saıraǵanyn estidi. Kóz aldyna kógildir aspandaǵy tyrnalardyń qanatyn ásem qaqqany keldi. “Mine, qazir kóktem eken”,- dep oılady bala.
Bireýdiń kózindegi jasty tyıyp, júzinde kúlki oınatý qandaı baqyt!
Muǵalim: Shynynda da júregi jumsaq adam - ol adamgershiligi mol, adal, taza, ádil bolyp keledi. Eger adamnyń ishki dúnıesi taza bolsa, ol mindetti túrde aınalasyna shýaǵyn shashady.
- Jylap turǵan balaǵa qart adam ne jaıynda aıtty dep oılaısyńdar?
- Balanyń kóńil - kúıi nelikten ózgerdi?
- Basqa adamdarǵa jaqsylyq jasaý saǵan baqyt sezimin syılaıdy degen pikirge qandaı oı qosar edińder?
Muǵalim: Adamǵa jaqsylyq jasaǵanda rıasyz jasaý kerek. Óıtkeni ol janashyrlyqpen, shyn kóńilmen, adal nıetpen jasalǵan is. Oǵan aqy suraýdyń, jaqsylyǵymdy qaıtar deýdiń qajeti joq. Jasaǵan jaqsylyq báribir aldyńnan shyǵady. Sondyqtan da Ybyraı Altynsarın atalaryń “Bireýge jaqsylyq etseń, ol jaqsylyǵyńdy mindet etpe” dep aıtqan.
1. Sergitý sáti.
2. Shyǵarmashylyq tapsyrma.
Taqtaǵa myna sóılemdi jazyp qoıady, bul shyǵarmashylyq tapsyrmaǵa nusqaý retinde kórsetiledi:
Ár adamnyń jany jaqsylyqqa toly bolsa, jer betinde beıbitshilik ornap, adamdar baqytty ómir súredi.
Balalar úsh topqa bólinedi, árbir topqa bir konvertten beriledi. Konverttiń ishinde tapsyrma jazylǵan.
1 - TAPSYRMA: Álemdegi beıbitshiliktiń emblemasyn jasańdar. (Sýretin salýǵa bolady, túrli - tústi qaǵazdy paıdalanyńdar) (Iaǵnı jer betinde jaqsylyq jasaıtyn adamdar neǵurlym kóp bolsa, jer sharyndaǵy ómir qandaı bolady.)
2 - TAPSYRMA: “Jaqsylyqtyń beınesin qalaı kórseter edińder”. (Sýret salýǵa bolady, túrli - tústi qaǵazdy paıdalanýǵa bolady, syzba túrinde kórsetýge bolady)
3 - TAPSYRMA: Otbasyndaǵy beıbitshilik degen qandaı bolady? (beıneleńder, túrli - tústi qaǵazdy qoldanýǵa bolady, keste, syzba túrinde kórsetýge bolady).
(Balalar qaǵazdarǵa oryndaǵan tapsyrmalaryn qorǵaıdy)
3. Úı tapsyrmasyn berý.
Oqýlyqtan M. Baıdildaulynyń “Aq kógershin” áńgimesin oqyńyzdar. Onyń qandaı ónegelik máni bar dep oılaısyz? áńgime mátininen osy suraqqa jaýap beretin sózderdi tabyńdar.
Balalarǵa japyraqtar taratylady, osy japyraqtarǵa balalar búkil álemge degen tilekterin jazady.
4. “Júrekten – júrekke” sheńberi.
Jaraısyzdar, balalar! Sizder “Ózin - ózi taný” sabaǵynda jaqsy eńbek ettińizder. Al qazir men sizderdi “Júrekten - júrekke” sheńberine shaqyramyn. Ortada aǵash.
– Balalar, bul aǵash búkil álemdegi beıbitshiliktiń sımvoly dep bileıik. Jańa ózderiń jazǵan tilekterińdi oqyp, osy aǵashqa ilińder.
- Endi balalar, barlyǵymyz bir tilek aıtaıyq:
Barsha adamǵa kúnniń nuryn tileımin,
Barsha adamǵa sábı únin tileımin.
Beıbit kún – jaıqalǵan shópterge,
Beıbit kún – bar janǵa, kóktemge.
5. Sabaqqa qatysyp otyrǵan qonaqtarǵa estelik syılyqtar taratý.
(Júreksheler)
Aqsý qalasynyń daryndy balalarǵa arnalǵan
mamandandyrylǵan gımnazıasy.
Ózin - ózi taný pániniń muǵalimi
Shaımardanova Nazıgýl Týsýpovna
Taqyryby: Janym tolǵan jaqsylyq
Taqyryp boıynsha túsindirme:
Jaqsylyq, mahabbat qundylyqtary týraly túsinikter. Jaqsylyq pen mahabbattyń adam ómirindegi mańyzdylyǵy; jaqsylyq jasaı bilý iskerlikteri jaıynda.
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń “Súıispenshilik” qundylyǵy týraly túsinikterin keńeıtý.
Mindetteri:
- jaqsylyqtyń adam ómirindegi mańyzdylyǵyn túsindirý;
- jaqsylyq jasaı bilý iskerlikterin damytý;
- qaıyrymdylyqqa, izgilikke tárbıeleý;
Ádister: áńgimelesý, áńgime, túsindirý.
Qural - jabdyqtar: úntaspa, tapsyrmalary bar konvertter, aǵashtyń maketi.
Sabaqtyń barysy:
1. Shattyq sheńberi.
Sálemetsizder me balalar! Men sizderdi kórgenime óte qýanyshtymyn. Sizderdi “Shattyq sheńberine” shaqyramyn. Sizderge ashyq, jaryq, shýaqty kún tileımin.
2. Tynyshtyq sáti. (balalar dıvanǵa jaıǵasady, jaıly áýenniń úni estilip turady)
Balalar, endi ornymyzǵa jaıǵasyp, yńǵaılanyp otyryp, biraz demalyp, jaqsy isterdi kóz aldymyzǵa elesteteıik. Biz qazir qurmetke, meıirimdilik pen súıispenshilikke, izgilikke toly álemge saıahat jasaımyz. Biz sizdermen erekshe bir ǵalam “Álem ǵalamsharyna” sapar shegemiz. Eger kimde – kim kózin jumǵysy kelse, jumýǵa bolady. Bizdiń áýe kememiz “Álem ǵalamsharyna” kelip qondy. Biz asyqpaı, birimizden keıin birimiz basqyshpen túsip kele jatyrmyz. Bul ǵalamshar ertegidegi sıaqty ǵajaıyp jaqsylyqqa, shattyqqa, baqytqa toly bolǵandyqtan tań qalarlyq ádemi bolyp kórinip tur. Osy ǵalamsharda kún jarqyraıdy, erekshe, shýaqty, jyly jáne ádettegiden ózgeshe. Kún Álemdegi árbir turǵynǵa óz nurynyń beıbitshilik, jaqsylyq jáne dostyq shýaǵyn shashyp tur. Osy ǵalamsharǵa tap bolatyn adamnyń barlyǵy jaqsylyqqa jáne shattyqqa bólenedi. Bizdiń osy ǵalamsharda erekshe jaqsy jaǵdaıǵa ıe bolýymyzdyń sebebi biz osy ǵalamshar turǵyndarynyń shaqyrýymen kelip turmyz. Tań qalarlyq jaǵdaı osy ǵalamshar turǵyndary jaqynymen de, týysymen de, tanysymen de jáne tanys emespen de bárimen naǵyz dos. Sol sebepti de olar jer ǵalamsharyna áýe kemesin jiberip beıbitshilik pen yntymaqtastyqty jaqtaıtyn, oıynda da, júreginde de syı men qurmetke ıe, tatý balalardy ózine qonaqqa shaqyrady. Álem ǵalamshary bizdiń balalardyń olardyń kóńilinen shyǵatyndyǵyna shyn qýanady. Olarǵa kúlimsirep qarańyzdar. Óz dostaryńyzǵa qol ushyn sozyńyzdar. Qoldaryńyzdyń jylylyq pen meıirimdilik qýatyna bólengenin sezinińizder. Endi bir – birimizdiń qolymyzdan ustaımyz jáne bizdi, bizdiń júregimizdi myzǵymas dostyq baýrap alǵanyn sezemiz. Osy sezimderdi jadymyzda saqtaımyz. Al endi men syıqyrly sóz aıtamyn. Bizdiń Jer Ana óziniń qymbatty balalaryn, 3 - synyp oqýshylaryn, asyǵa kútedi. – degende sizder kózderińizdi ashasyzdar. Qoldaryńyzdy jan - jaqqa sozyńyzdar. Tereń dem alyńyzdar. Jaraısyzdar.
3. Áńgimeleseıik
Jańa sabaqty ótken sabaqpen baılanystyrý maqsatynda úı tapsyrmasy suralady:
- Balalar, ótken sabaqta adamnyń jaqsy qasıetteriniń biri - meıirimdi bolý kerektigi týraly áńgimelesken bolatynbyz. Úıde “Men meıirimdi balamyn” taqyrybyna áńgime qurastyryp kelýge tıis bolǵansyńdar. Qanekı, kim bastap aıtyp beredi?
Balalardyń jaýaptary tyńdalady:
Muǵalim jańa sabaq taqyrybymen tanystyrady:
- Adamǵa, aınalańa meıirimdi bolý adamdy jaqsylyq jasaýǵa jeteleıdi. Búgingi sabaqta jaqsylyq jasaý týraly áńgimelesemiz.
Muǵalim oqýshylarmen tómendegideı saýaldar boıynsha áńgime júrgizedi.
• Jaqsylyqty rıasyz jasaý degendi qalaı túsinesińder?
• Ózderińniń jaqsylyq isteriń týraly esterińe túsirip aıtyp berińder.
4. Mátinmen jumys.
V. A. Sýhomlınskııdiń “Balalardyń kóz qýanyshy” áńgimesimen tanysaıyq.
Kóktemniń jaıma - shýaq jyly kúninde aınala túgel qýanyshqa bólengen edi. Baqtar gúldep, qustar saırady. Kógildir kók kúmbezinde tyraýlap tyrnalar ushyp barady. Alystan syldyrap aqqan bulaqtyń erke úni estiledi.
Al, bıik aq qaıyńnyń túbinde kishkentaı balaqaı jylap turdy. Ol sol mezette baqtardyń qalaı gúldegenin kórmedi. Ol qustardyń qalaı saıraǵanyn estimedi. Kógildir aspan oǵan qara bolyp elestedi.
Qasynan ótip bara jatqan jandar kishkentaı balanyń ózin de, onyń jylap turǵanyn da baıqamady. Tek bir qart qana balany baıqap, onyń qasyna kelip, basynan sıpady. Qart balaǵa kóptegen sózder aıtyp, álde nelerdi surady. Bala jylap turyp, qartqa álde nelerdi aıtqan boldy.
Olar osylaı bir saǵatqa jýyq uzaq áńgimelesti. Áńgimeniń aqyrynda bala kúlim qaqty. Ol endi aınalasynda baqtardyń gúldep turǵanyn kórdi. Ol qustardyń qalaı saıraǵanyn estidi. Kóz aldyna kógildir aspandaǵy tyrnalardyń qanatyn ásem qaqqany keldi. “Mine, qazir kóktem eken”,- dep oılady bala.
Bireýdiń kózindegi jasty tyıyp, júzinde kúlki oınatý qandaı baqyt!
Muǵalim: Shynynda da júregi jumsaq adam - ol adamgershiligi mol, adal, taza, ádil bolyp keledi. Eger adamnyń ishki dúnıesi taza bolsa, ol mindetti túrde aınalasyna shýaǵyn shashady.
- Jylap turǵan balaǵa qart adam ne jaıynda aıtty dep oılaısyńdar?
- Balanyń kóńil - kúıi nelikten ózgerdi?
- Basqa adamdarǵa jaqsylyq jasaý saǵan baqyt sezimin syılaıdy degen pikirge qandaı oı qosar edińder?
Muǵalim: Adamǵa jaqsylyq jasaǵanda rıasyz jasaý kerek. Óıtkeni ol janashyrlyqpen, shyn kóńilmen, adal nıetpen jasalǵan is. Oǵan aqy suraýdyń, jaqsylyǵymdy qaıtar deýdiń qajeti joq. Jasaǵan jaqsylyq báribir aldyńnan shyǵady. Sondyqtan da Ybyraı Altynsarın atalaryń “Bireýge jaqsylyq etseń, ol jaqsylyǵyńdy mindet etpe” dep aıtqan.
1. Sergitý sáti.
2. Shyǵarmashylyq tapsyrma.
Taqtaǵa myna sóılemdi jazyp qoıady, bul shyǵarmashylyq tapsyrmaǵa nusqaý retinde kórsetiledi:
Ár adamnyń jany jaqsylyqqa toly bolsa, jer betinde beıbitshilik ornap, adamdar baqytty ómir súredi.
Balalar úsh topqa bólinedi, árbir topqa bir konvertten beriledi. Konverttiń ishinde tapsyrma jazylǵan.
1 - TAPSYRMA: Álemdegi beıbitshiliktiń emblemasyn jasańdar. (Sýretin salýǵa bolady, túrli - tústi qaǵazdy paıdalanyńdar) (Iaǵnı jer betinde jaqsylyq jasaıtyn adamdar neǵurlym kóp bolsa, jer sharyndaǵy ómir qandaı bolady.)
2 - TAPSYRMA: “Jaqsylyqtyń beınesin qalaı kórseter edińder”. (Sýret salýǵa bolady, túrli - tústi qaǵazdy paıdalanýǵa bolady, syzba túrinde kórsetýge bolady)
3 - TAPSYRMA: Otbasyndaǵy beıbitshilik degen qandaı bolady? (beıneleńder, túrli - tústi qaǵazdy qoldanýǵa bolady, keste, syzba túrinde kórsetýge bolady).
(Balalar qaǵazdarǵa oryndaǵan tapsyrmalaryn qorǵaıdy)
3. Úı tapsyrmasyn berý.
Oqýlyqtan M. Baıdildaulynyń “Aq kógershin” áńgimesin oqyńyzdar. Onyń qandaı ónegelik máni bar dep oılaısyz? áńgime mátininen osy suraqqa jaýap beretin sózderdi tabyńdar.
Balalarǵa japyraqtar taratylady, osy japyraqtarǵa balalar búkil álemge degen tilekterin jazady.
4. “Júrekten – júrekke” sheńberi.
Jaraısyzdar, balalar! Sizder “Ózin - ózi taný” sabaǵynda jaqsy eńbek ettińizder. Al qazir men sizderdi “Júrekten - júrekke” sheńberine shaqyramyn. Ortada aǵash.
– Balalar, bul aǵash búkil álemdegi beıbitshiliktiń sımvoly dep bileıik. Jańa ózderiń jazǵan tilekterińdi oqyp, osy aǵashqa ilińder.
- Endi balalar, barlyǵymyz bir tilek aıtaıyq:
Barsha adamǵa kúnniń nuryn tileımin,
Barsha adamǵa sábı únin tileımin.
Beıbit kún – jaıqalǵan shópterge,
Beıbit kún – bar janǵa, kóktemge.
5. Sabaqqa qatysyp otyrǵan qonaqtarǵa estelik syılyqtar taratý.
(Júreksheler)
You Might Also Like
