- 05 naý. 2024 01:58
- 131
Josparlaý ádisi týraly túsinik
Taqyryby: «Josparlaý ádisi týraly túsinik»
Búgingi qoǵamnyń ustazdar aldyna qoıyp otyrǵan basty mindeti, artar júgi – sapaly bilim berýmen qatar jan - jaqty damyǵan, ózindik oı - pikiri qalyptasqan, ómirde oıyn júzege asyra alatyn tulǵa qalyptastyrý. Tulǵa qalyptastyrýda – onyń táni men janyn qatar damytý, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytýdyń ádis - tásilderin izdeý, anyqtaý, júıeleý, qoldaný.
1965 jyldan beri qaraı jobalaý ádisi halyqaralyq deńgeıde qoldanyla bastady. Bul ádiske qaıta oralýdyń basty sebebin ǵalymdar «máseleni onyń damýynda qarastyrýǵa múmkindik beretindigimen» baılanystyrady, ıaǵnı bilim alýshylar naqty máseleni sheshý úshin áreket ústinde birneshe ret teorıaǵa úńiledi, sonyń nátıjesinde óz isiniń qalaı oryndalǵanyn baǵalaı alady, óz qoldarymen jasalǵan is olarǵa qanaǵattanarlyq, ózine senimdilik ákeledi. Ǵalymdar bul tehnologıanyń osy artyqshylyqtaryna úlken mán bergen. V. Kılpatrık jobalaý ádisin «ot dýshı vypolnáemyı zamysel» dep túsindi. Onyń oıynsha, oqý áreketteri oqytýshynyń qatysýynsyz oryndalýy tıis. Sonda oqýshy óz áreketiniń nátıjesin kórip, óziniń qabiletin baǵalaı alady dep tujyrymdaıdy.
1. Eń birinshiden jobalaý ádisi degenimiz ne degen suraqqa jaýap bereıik. «Joba» (lat.)- aldynda júretin. Iaǵnı qandaı da joba bolsa da alǵa júretini sózsiz.«Ádis»- belgili bir maqsatqa jetý úshin praktıkalyq nemese teorıalyq bilimderdiń izdenýdegi jumysy, dıdaktıkalyq kategorıa. Jobalaý ádisi bul - belgili bir máseleni oqý - ádistemelik bilimdi negizge ala otyryp túpkilikti qurylymyn aıqyndaý arqyly sheshý. Jobalaý ádisin basqasha másele ádisi retinde de tanımyz, sebebi belgili bir teorıalyq nemese praktıkalyq máseleni sheshýdi maqsat etedi. Qazirgi kezde jobalaý ádisin muǵalimderdiń jobalyq oqytýynda qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıa dep túsinemiz.
2. Álemdik pedagogıkada jobalaý ádisi jańa emes. Ol 1920 jyly AQSH - ta paıda bolǵan.
Jobalaý ádisi – ınovasıalyq pedagogıkalyq tehnologıa. Pedagogıkalyq joba ol pedagogtardyń arnaıy uıymdastyrǵan, balalardyń ózdiginen sheshim qabyldaýyn jáne de óz tańdaýy men eńbeginiń, shyǵarmashylyǵynyń nátıjesine ózin jaýapty etetin is - áreketter toby. Arnaıy bilimdi qajet etetin aıqyn máselelerge yntalandyrý jáne joba is - áreketi arqyly máseleniń sheshimin qamtıtyn bilimniń is - júzinde paıdalanýy.
Jobalaý ádisi – máseleni jete zertteý arqyly, naqtyly nátıje bere alatyn, rásimdelgen dıdaktıkalyq maqsatqa jetý tásili. Jobalaý ádisi – barlyq kezde qandaı da bir máseleniń sheshimin joramaldaıdy.
Jobalaý ádisi – jeke basqa baǵyttalǵan oqytý ádisi. Ol oqýdyń mazmundyq bóligi men tapsyrma kesheni arqyly sheberlik pen daǵdyny damytady. Ol oqytýdyń mazmundyq bóligin tapsyrma jıyntyǵy arqyly balalardyń zertteý is - áreketin boldyrýǵa sebepshi, oqytylatyn maǵlumattardy qandaı da bir is - áreket nemese prodýksıa retinde alyp sheberlik pen daǵdyny damytady.
Búgingi qoǵamnyń ustazdar aldyna qoıyp otyrǵan basty mindeti, artar júgi – sapaly bilim berýmen qatar jan - jaqty damyǵan, ózindik oı - pikiri qalyptasqan, ómirde oıyn júzege asyra alatyn tulǵa qalyptastyrý. Tulǵa qalyptastyrýda – onyń táni men janyn qatar damytý, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytýdyń ádis - tásilderin izdeý, anyqtaý, júıeleý, qoldaný.
1965 jyldan beri qaraı jobalaý ádisi halyqaralyq deńgeıde qoldanyla bastady. Bul ádiske qaıta oralýdyń basty sebebin ǵalymdar «máseleni onyń damýynda qarastyrýǵa múmkindik beretindigimen» baılanystyrady, ıaǵnı bilim alýshylar naqty máseleni sheshý úshin áreket ústinde birneshe ret teorıaǵa úńiledi, sonyń nátıjesinde óz isiniń qalaı oryndalǵanyn baǵalaı alady, óz qoldarymen jasalǵan is olarǵa qanaǵattanarlyq, ózine senimdilik ákeledi. Ǵalymdar bul tehnologıanyń osy artyqshylyqtaryna úlken mán bergen. V. Kılpatrık jobalaý ádisin «ot dýshı vypolnáemyı zamysel» dep túsindi. Onyń oıynsha, oqý áreketteri oqytýshynyń qatysýynsyz oryndalýy tıis. Sonda oqýshy óz áreketiniń nátıjesin kórip, óziniń qabiletin baǵalaı alady dep tujyrymdaıdy.
1. Eń birinshiden jobalaý ádisi degenimiz ne degen suraqqa jaýap bereıik. «Joba» (lat.)- aldynda júretin. Iaǵnı qandaı da joba bolsa da alǵa júretini sózsiz.«Ádis»- belgili bir maqsatqa jetý úshin praktıkalyq nemese teorıalyq bilimderdiń izdenýdegi jumysy, dıdaktıkalyq kategorıa. Jobalaý ádisi bul - belgili bir máseleni oqý - ádistemelik bilimdi negizge ala otyryp túpkilikti qurylymyn aıqyndaý arqyly sheshý. Jobalaý ádisin basqasha másele ádisi retinde de tanımyz, sebebi belgili bir teorıalyq nemese praktıkalyq máseleni sheshýdi maqsat etedi. Qazirgi kezde jobalaý ádisin muǵalimderdiń jobalyq oqytýynda qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıa dep túsinemiz.
2. Álemdik pedagogıkada jobalaý ádisi jańa emes. Ol 1920 jyly AQSH - ta paıda bolǵan.
Jobalaý ádisi – ınovasıalyq pedagogıkalyq tehnologıa. Pedagogıkalyq joba ol pedagogtardyń arnaıy uıymdastyrǵan, balalardyń ózdiginen sheshim qabyldaýyn jáne de óz tańdaýy men eńbeginiń, shyǵarmashylyǵynyń nátıjesine ózin jaýapty etetin is - áreketter toby. Arnaıy bilimdi qajet etetin aıqyn máselelerge yntalandyrý jáne joba is - áreketi arqyly máseleniń sheshimin qamtıtyn bilimniń is - júzinde paıdalanýy.
Jobalaý ádisi – máseleni jete zertteý arqyly, naqtyly nátıje bere alatyn, rásimdelgen dıdaktıkalyq maqsatqa jetý tásili. Jobalaý ádisi – barlyq kezde qandaı da bir máseleniń sheshimin joramaldaıdy.
Jobalaý ádisi – jeke basqa baǵyttalǵan oqytý ádisi. Ol oqýdyń mazmundyq bóligi men tapsyrma kesheni arqyly sheberlik pen daǵdyny damytady. Ol oqytýdyń mazmundyq bóligin tapsyrma jıyntyǵy arqyly balalardyń zertteý is - áreketin boldyrýǵa sebepshi, oqytylatyn maǵlumattardy qandaı da bir is - áreket nemese prodýksıa retinde alyp sheberlik pen daǵdyny damytady.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.