InfoHub Logo

Sabaq jospary 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Kásibı sózder jáne termın sózder
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: termın sózder týraly túsinik berý, bastaýyshta alynǵan bilimderin eske túsirý.
Damytýshylyq: alynǵan bilimdi este saqtaýǵa daǵdylandyrý, sóıleý daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik: oryndalatyn tapsyrmalar arqyly birin - biri tyńdaýǵa, syılaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: kitap, dápter
Ádis - tásilderi: túsindirý, taldaý, suraq - jaýap t. b

Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi.
Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, sabaqtyń maqsat - mindetterimen tanystyrý.
Qazaq tili – óz tilim, ana tilim,
Abaı, Muhtar sóılegen dana tilim.
Qasterleıdi ul - qyzyń máńgi seni,
Bolashaǵym, baqytym dara tilim - dep
anamyzdyń aq sútimen boıymyzǵa daryǵan tilimizdi qurmettep, búgingi sabaǵymyzdy bastaıyq.

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
Úıge berilgen jattyǵýdy tekseremin
1. dıalekt sózder degenimiz ne?
2. kirme sózder degenimiz ne?
3. antonımder degenimiz ne?
4. sınonımder degenimiz ne?
5. omonımder degenimiz ne?
6. kásibı sózder degenimiz ne?
7. termın sózder degenimiz ne?

İİİ. Jańa sabaq
Kásibı sózder degenimiz – jurttyń bárine birdeı túsinikti bola bermeıtin, belgili bir kásippen ıa sharýashylyq salasymen shuǵyldanatyn adamdardyń arasynda ǵana aıtylatyn sózder.
● Kásibı sózder
▪ qolónershilikke
(aǵashshylyq, ustalyq, órimshilik, zergerlik)
▪ aýyl sharýashylyǵyna
(mal, astyq, balyq, ańshylyq, temeki, maqta, kúrish, qyzylsha)

Termın sózder degenimiz - ǵylym, tehnıka, óndiris jáne t. b. salasyndaǵy arnaýly uǵymdar men zat ataýlaryn bildiretin sózder.
Termın sózderdiń basty sıpattary mynadaı:
1. Termın ǵylym men tehnıkanyń ár salasyna tán bolýy kerek;
2. Termın sózder dara, bir ǵana maǵynaly bolýy kerek;
3. Termın sózderdiń kópshiligi dúnıe sózi tilderiniń halyqtaryna ortaq bolýy kerek.
Termın sózderdi keıde arnaýly sózder dep te ataıdy.
Termınderdiń paıda bolýy ǵylym men tehnıkanyń ataýlaryna tyǵyz baılanysty. Ǵylymy joq, tehnıkasy bolmaǵan elderde termın jaıynda sóz bolýy múmkin emes.
Bir tildiń sheńberinde qoldanylatyn termınderdi túgeldeı jınaqtap, júıeleıtin ǵylymdy termınologıa dep ataıdy. Qazaq termınologıasy qazirgi tańda jan - jaqty qarastyrylyp, qaýyrt jınalýda, qazirdiń ózinde termınderdiń jetpisten astam sózdigi basylyp shyqty.
Tapsyrmalar
192 - jattyǵý. Ata - analarynyń isteıtin kásibine qatysty termın sózderdi qatystyryp áńgime jazý.
Mátinmen jumys.
198 - jattyǵý. Berilgen sóılemderdi kóshirip jazyńdar.
Eger sen ónerden lázzat alǵyń kelse, onda óner jóninde bilimdar adam bolýyń kerek. (K. Marks) Mýzykany súıý úshin eń aldymen, ony tyńdaı bilý kerek. (D. Shostakovıch) Kórkemóner bizdiń ishki dúnıemizge, jan júıemizge áser etip, adamdyq qalpymyzdy tárbıeleıdi. (M. Áýezov)
Suraqtarǵa jaýap berý.
1. Ár sóılemdegi oıdy óz sózderińmen taratyp aıtqyzý.
2. Ózderiń biletin óner túrlerin, olardyń árqaısysyna qatysty termın sózderdi toptap jazdyrtý.
3. Ózderi súıetin óner týraly áńgimelesý.

İV. Sabaqty bekitý.
Kásibı sózder
Termın sózder
1. Termın sózder degenimiz ne?
2. Kásibı sózderden qandaı aıyrmashylyǵy bar?
3. Qazaq tiline tán termınderdi atańdar?

V. Baǵalaý. Belsendilik kórsetken oqýshylar bilimderine qaraı baǵalanady.
Vİ. Úıge tapsyrma. «Qazaqtyń turmystyq buıymdary» degen taqyrypta shaǵyn mátin qurastyryp kelý.

Petropavl qalasy
Qazaq mektep - gımnazıasy
Oryndaǵan: Hamıtova Aıaýlym Kemelevna
Kásibı sózder jáne termın sózder júkteý