- 05 naý. 2024 04:02
- 215
Abaı jáne onyń ánderi
Sabaqtyń taqyryby: Abaı jáne onyń ánderi
Sabaqtyń maqsaty:
A) bilimdilik: Oqýshylarǵa uly sazger Abaıdyń ómiri, onyń qazaq mýzyka ónerinde alatyn oryn, ánderiniń ereksheligi týraly mýzykalyq bilim berý.
B) tárbıelik: Abaıdyń qaldyrǵan murasyn jalǵastyratyn, sanaly, ónerli, bilimdi azamatty tárbıeleý. Abaı ánderi arqyly estetıkalyq, adamgershilik tárbıe berý.
V) Damytýshylyq: Mýzykalyq sóz qorlaryn baıytý, mýzykany tyńdaı jáne túsine bilý, án aıtý qabiletterin jetildirý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgerý.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirmeli - ıllústratıvti, baıandaý, suraq - jaýap
Kórnekilikter: Abaı portreti, plakat, boıaý
Sabaqtyń barysy: Oqýshylar synypqa Abaıdyń «Ózgege kóńilim toıarsyń» ánimen kiredi.
İ. Uıymdastyrý kezeńi (oqýshylardyń sabaqqa qatynastaryn, oqý - quraldaryn tekserý)
İİ. Jańa sabaq.
A) Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Abaı degen sózdi estigende, oılaryńa, kóz aldaryńa ne keledi? Oqýshylar oılaryn qaǵazǵa túsiredi. Asosıasıalyq aımaq qurǵyzamyn.
Maǵynany taný: Oqýshylarǵa Abaıdyń týǵan jeri týraly beınetaspadan kórsetemin.
Abaı Qunanbaev ómiri men ánderi týraly muǵalim túsinigi. (ınteraktıvti taqtada Abaı sýretteri ketedi)
Abaı Qunanbaev (1845 - 1904) aqyn, aǵartýshy, kompozıtor, aýdarmashy.
Ol ózi qaldyryp ketken qundy muralarynda adam boıynda kezdesetin jaman minez qulyqtardy synap, adamdyqty, aqyl men bilimdi alǵa qoıdy. Sonymen birge basqa halyqtyń mádenıetin, ónerin bilýge shaqyrdy. Abaı kompozıtor retinde qazaq mýzyka mádenıetinde úlken úles qosqan. Ol óz ánderinde mahabbat jáne tabıǵat sýretterin, jyl mezgilderin jyrlaǵan.
Ánderi «Jelsiz túnde jaryq aı», «Qarańǵy túnde taý qalǵyp», «Kózimniń qarasy», «Segiz aıaq», «Ózgege kóńilim toıarsyń»t. b. jáne de Abaı orys aqyndary Pýshkın, Lermontov, Krylov shyǵarmalaryn qazaqshaǵa aýdaryp, oǵan mýzyka jazdy.
Mýzyka tyńdaý: Abaı tabıǵattyń ásem syrlaryn, ondaǵy bolyp jatqan qubylystardy, adam ómirine arnap jyrǵa qosty. Tabıǵat, mahabbat syryna arnalǵan áni «Jelsiz túnde jaryq aı». Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» ániniń shyǵý tarıhy týraly qysqasha aıtyp ketemin.
Mýzyka saýaty: Dınamıkalyq belgiler. Ánniń shýmaqtarynda kezdesetin qatty, aqyryn, ortasha belgileri bolady. Dybys kúshin azaıtý nemese kúsheıtý belgisin Dınamıkalyq belgiler dep ataıdy.(grek tilinde dınamıkos – kúsheıtý)
Shyǵarmanyń mazmuny men tabıǵı bolmysy, oryndaýshylyq erekshelikteri men dybysty kúsheıtý nemese azaıtý belgileri bylaı belgilenedi.
(ınteraktıvti taqtadan kórsetý)
p – piano - pıano – aqyryn, jaı
f - forte – forte - qatty
mf - messo piano – messopıano - ortasha
ff – fortissimo – fortısımo - óte qatty
pp – pianissimo – pıanıssımo - óte jaı
- diminuendo – dımınýendo – birte - birte jaılata
(Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» sózderin ınteraktıv taqtasyna kórsetý)
Bul án estigen qulaqqa jaǵymdy, óleńniń tutastyǵymen, aıqyndyǵymen jáne áýenimen erekshelenetin án. Áýeni men óleńi ekeýi birtutas kórkem beıne jasap, kóz aldymyzǵa jaryq aı astyndaǵy ádemi tymyq tún elestetedi. Ánniń áýeni jeńil, lúp etken lepten quıylǵandaı sabyrly, bir tegis, qulaqqa jaǵymdy bolyp keledi.
Sabaqty bekitý: Oqýshylarmen jumys.
Synypty úsh topqa bólip tapsyrma beremin.
1 top «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńin qara sózben sýrette.
2 top «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńine sýret salý
4. «Aqyn bolý» oıyny. Abaıǵa arnap óleń shyǵarý.
...................... dana,
...................... ǵana.
Baǵalaý:
Úıge tapsyrma: Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» ánin jattaý.
Dınamıkalyq belgilerdi jattaý.
Abaı jáne onyń ánderi júkteý
Abaı jáne onyń ánderi slaıd júkteý
Sabaqtyń maqsaty:
A) bilimdilik: Oqýshylarǵa uly sazger Abaıdyń ómiri, onyń qazaq mýzyka ónerinde alatyn oryn, ánderiniń ereksheligi týraly mýzykalyq bilim berý.
B) tárbıelik: Abaıdyń qaldyrǵan murasyn jalǵastyratyn, sanaly, ónerli, bilimdi azamatty tárbıeleý. Abaı ánderi arqyly estetıkalyq, adamgershilik tárbıe berý.
V) Damytýshylyq: Mýzykalyq sóz qorlaryn baıytý, mýzykany tyńdaı jáne túsine bilý, án aıtý qabiletterin jetildirý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgerý.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirmeli - ıllústratıvti, baıandaý, suraq - jaýap
Kórnekilikter: Abaı portreti, plakat, boıaý
Sabaqtyń barysy: Oqýshylar synypqa Abaıdyń «Ózgege kóńilim toıarsyń» ánimen kiredi.
İ. Uıymdastyrý kezeńi (oqýshylardyń sabaqqa qatynastaryn, oqý - quraldaryn tekserý)
İİ. Jańa sabaq.
A) Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Abaı degen sózdi estigende, oılaryńa, kóz aldaryńa ne keledi? Oqýshylar oılaryn qaǵazǵa túsiredi. Asosıasıalyq aımaq qurǵyzamyn.
Maǵynany taný: Oqýshylarǵa Abaıdyń týǵan jeri týraly beınetaspadan kórsetemin.
Abaı Qunanbaev ómiri men ánderi týraly muǵalim túsinigi. (ınteraktıvti taqtada Abaı sýretteri ketedi)
Abaı Qunanbaev (1845 - 1904) aqyn, aǵartýshy, kompozıtor, aýdarmashy.
Ol ózi qaldyryp ketken qundy muralarynda adam boıynda kezdesetin jaman minez qulyqtardy synap, adamdyqty, aqyl men bilimdi alǵa qoıdy. Sonymen birge basqa halyqtyń mádenıetin, ónerin bilýge shaqyrdy. Abaı kompozıtor retinde qazaq mýzyka mádenıetinde úlken úles qosqan. Ol óz ánderinde mahabbat jáne tabıǵat sýretterin, jyl mezgilderin jyrlaǵan.
Ánderi «Jelsiz túnde jaryq aı», «Qarańǵy túnde taý qalǵyp», «Kózimniń qarasy», «Segiz aıaq», «Ózgege kóńilim toıarsyń»t. b. jáne de Abaı orys aqyndary Pýshkın, Lermontov, Krylov shyǵarmalaryn qazaqshaǵa aýdaryp, oǵan mýzyka jazdy.
Mýzyka tyńdaý: Abaı tabıǵattyń ásem syrlaryn, ondaǵy bolyp jatqan qubylystardy, adam ómirine arnap jyrǵa qosty. Tabıǵat, mahabbat syryna arnalǵan áni «Jelsiz túnde jaryq aı». Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» ániniń shyǵý tarıhy týraly qysqasha aıtyp ketemin.
Mýzyka saýaty: Dınamıkalyq belgiler. Ánniń shýmaqtarynda kezdesetin qatty, aqyryn, ortasha belgileri bolady. Dybys kúshin azaıtý nemese kúsheıtý belgisin Dınamıkalyq belgiler dep ataıdy.(grek tilinde dınamıkos – kúsheıtý)
Shyǵarmanyń mazmuny men tabıǵı bolmysy, oryndaýshylyq erekshelikteri men dybysty kúsheıtý nemese azaıtý belgileri bylaı belgilenedi.
(ınteraktıvti taqtadan kórsetý)
p – piano - pıano – aqyryn, jaı
f - forte – forte - qatty
mf - messo piano – messopıano - ortasha
ff – fortissimo – fortısımo - óte qatty
pp – pianissimo – pıanıssımo - óte jaı
- diminuendo – dımınýendo – birte - birte jaılata
(Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» sózderin ınteraktıv taqtasyna kórsetý)
Bul án estigen qulaqqa jaǵymdy, óleńniń tutastyǵymen, aıqyndyǵymen jáne áýenimen erekshelenetin án. Áýeni men óleńi ekeýi birtutas kórkem beıne jasap, kóz aldymyzǵa jaryq aı astyndaǵy ádemi tymyq tún elestetedi. Ánniń áýeni jeńil, lúp etken lepten quıylǵandaı sabyrly, bir tegis, qulaqqa jaǵymdy bolyp keledi.
Sabaqty bekitý: Oqýshylarmen jumys.
Synypty úsh topqa bólip tapsyrma beremin.
1 top «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńin qara sózben sýrette.
2 top «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńine sýret salý
4. «Aqyn bolý» oıyny. Abaıǵa arnap óleń shyǵarý.
...................... dana,
...................... ǵana.
Baǵalaý:
Úıge tapsyrma: Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» ánin jattaý.
Dınamıkalyq belgilerdi jattaý.
Abaı jáne onyń ánderi júkteý
Abaı jáne onyń ánderi slaıd júkteý