Mamandyǵym ─ taǵdyrym
Qyzylorda oblysy,
Qazaly aýdany, Qazaly aýyly
№100 orta mektebiniń 9 a synyp jetekshisi
İzteleýova Baqytkúl Keńshilikqyzy
Taqyryby: Mamandyǵym ─ taǵdyrym
Maqsaty: Ózin - ózi odan ári ashý, ózin - ózi taný, óziniń jáne aınalasyndaǵylardyń psıhologıalyq minezdemesin anyqtaý jáne taldaý iskerligin damytý;
ár túrli mamandyq týraly naqtyraq bilý.
Ádisi: leksıa, oıyn
Sabaq barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi
II. Kirispe sóz:
Joǵary synyp oqýshylaryn tolǵandyratyn másele kóp. Sonyń biri ─ mamandyq tańdaý. Bul iste ata - analar birinshi bolyp kómektese alady, degenmen mekteptiń orny erekshe. Ata - analar keıde óz balalarynyń tilekterine qaramastan, olardyń qandaı oqý ornyna barý kerektigin ózderi tańdap qoıady. Keıde dos - qurbylardyń yqpalymen mamandyq tańdaý da kezdesedi.
Qandaı mamandyq bolsa da, adamnyń densaýlyǵy men rýhanı dúnıesine úılesip turýy kerek. Bul faktordy eskermeý saldarynan ýaqyt óte kele tańdap alǵan mamandyqtyń densaýlyqty birte - birte nasharlatatyny sózsiz. Sóıtip birneshe jyl istep, mol tájirıbe jınaǵan mamannyń kásibin ózgertýge májbúr bolary qaq( bulaı isteý ońaıǵa soqpaıtyny belgili).
III. Negizgi bólim
1 - tapsyrma
Aıtylǵan oılarǵa túsinikteme berińiz:
1) Ózinen - ózi oza almaǵan,
Ózgeden de oza almas. ( M. Álimbaev)
2) Árbir súringenińdi baqytsyzdyq dep sanama.
Bálkim, seniń shyn baqytyń sol jerden bastalar. ( Lev Tolstoı)
3) Ózen aǵysyn bógeýge bolady,
Ómir aǵysyn bógeýge bolmaıdy. ( Halyq maqaly)
4) Baqyt árbir adam umtylatyn maqsat ( Ál - Farabı)
5) Jetekke ergendi taǵdyr jeteleıdi,
Qulyqsyzdy súıreıdi. ( Seneka)
6) Turmysqa tiri kúnde bol sebepker,
Otyrma qur úıinde boıǵa senip.
Talap qyl, azdy - kópti jumsa oıdy,
Ár istiń aqyryn oıla, kóńil bólip. ( Aqan seri)
7) Eńbek ete bilgen adam, kedeıshilikten qoryqpaıdy. ( Halyq maqaly)
8) Eńbektene bilý – durys ómir súre alý degen sóz. ( J. Fabr)
9) Baqyt baryn salyp eńbektengenge buıyrady. ( I. Góte)
10) Adamdyq boryshyń, - halqyńa eńbek qyl. ( Shákárim)
2. Kásiptik ózin - ózi anyqtaý trenıńteri
1) Jattyǵý « Ol kim, kórset?»
Maqsaty: Ár túrli mamandyq týraly naqtyraq bilý.
Taqtaǵa top oıynshylaryna unaıtyn mamandyqtardyń 10 - 12 túri jazylady. Júrgizýshi ol mamandyqtardyń árbireýin kórsetip, bylaı deıdi: «Ol kim, kórset?»
Barlyǵy sol mamandyqqa laıyq oıynshyny kórsetedi.
Taldaý: Laıyq oıynshyny kórsetýde sizderge ne kómektesti? Qandaı áser aldyńyzdar?
2) Jattyǵý « Qoltyraýyn»
Maqsaty: Ózara senimdilikke, toptyq yntymaqtastyqqa nazar aýdarý.
Top eki komandaǵa bólinedi. Birinshisi – qandaı da bir mamandyqty jasyrady, ekinshisi óziniń oıynshysyn (onyń kelisimimen) birinshi komandaǵa jiberedi.
Olar oǵan jasyrǵan mamandyǵyn aıtady. Al ol bolsa tek ymmen jáne ısharamen ony beınelep kórsetedi, al onyń komandasy qandaı mamandyq ekenin túsinýge tyrysady. Komandalar kezekpen mamandyqty anyqtaıdy.
3). Jattyǵý « Ónimdi jarnamalaý»
Maqsaty: Senimdi minez - qulyq tásilderin odan ári jetildirý.
Trenıńke qatysýshylarǵa 15 mınýt ýaqyt beriledi. Qandaı da bir ónimdi jarnamalap, ony topqa kórsetý kerek.
Talqylaý: Suraq: Ónimdi jarnamalaý kezinde qandaı qıyndyqtar boldy? Qaı ónimdi jarnamalaý erekshe este qaldy( unady) jáne nege?
4) Róldik oıyn « Babalardy ılandyr»
Maqsaty: Óz kózqarasyn dáleldi túrde jetkize bilý.
Top úshke bólinedi: áke – ana – jasóspirim.
Tapsyrma: óziniń kásibı josparlarynyń maqsatqa laıyqtylyǵyna dáleldi túrde ılandyratyndaı ata - analarmen áńgime ótkizý.
Taldaý: Ilandyrýda dáleldi túrde pikirińdi jetkizý ońaı tıdi me? Qıyndyǵy nede boldy?
IV. Qorytyndy bólim
Árbir adamda jetistikke jetý múmkindigi bar...
Bul múmkindik durys paıdalanylǵan jaǵdaıda, adamnyń ǵumyry mańyzdana túsedi. Al bul múmkindikti qoldan shyǵaryp alǵan adam ómirde maǵynasyz kún keshedi.
Árkim jetistikke jetý jolynda árbir sátin, árbir múmkindigin paıdalanyp qalýy kerek. Bul múmkindik eń birinshi kezekte adamnyń eńbekqorlyq qasıetimen tikeleı baılanysty. Adam eńbekqorlyqty ómiriniń basty ólshemi etip alsa, ol shyqpaıtyn shyń qalmaıdy, ol shyqpaıtyn taý bolmaıdy.
Eńbekqorlyq degenimiz – oryndalýy tıis qandaı da bir isti aıaǵyna deıin tyndyrmaı rahat tappaý. Qaı salada bolsyn, bir isti bastaǵan adam óziniń bar múmkindigin paıdalanǵan jaǵdaıda ǵana ony sátti aıaqtaı alady.
Qazaly aýdany, Qazaly aýyly
№100 orta mektebiniń 9 a synyp jetekshisi
İzteleýova Baqytkúl Keńshilikqyzy
Taqyryby: Mamandyǵym ─ taǵdyrym
Maqsaty: Ózin - ózi odan ári ashý, ózin - ózi taný, óziniń jáne aınalasyndaǵylardyń psıhologıalyq minezdemesin anyqtaý jáne taldaý iskerligin damytý;
ár túrli mamandyq týraly naqtyraq bilý.
Ádisi: leksıa, oıyn
Sabaq barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi
II. Kirispe sóz:
Joǵary synyp oqýshylaryn tolǵandyratyn másele kóp. Sonyń biri ─ mamandyq tańdaý. Bul iste ata - analar birinshi bolyp kómektese alady, degenmen mekteptiń orny erekshe. Ata - analar keıde óz balalarynyń tilekterine qaramastan, olardyń qandaı oqý ornyna barý kerektigin ózderi tańdap qoıady. Keıde dos - qurbylardyń yqpalymen mamandyq tańdaý da kezdesedi.
Qandaı mamandyq bolsa da, adamnyń densaýlyǵy men rýhanı dúnıesine úılesip turýy kerek. Bul faktordy eskermeý saldarynan ýaqyt óte kele tańdap alǵan mamandyqtyń densaýlyqty birte - birte nasharlatatyny sózsiz. Sóıtip birneshe jyl istep, mol tájirıbe jınaǵan mamannyń kásibin ózgertýge májbúr bolary qaq( bulaı isteý ońaıǵa soqpaıtyny belgili).
III. Negizgi bólim
1 - tapsyrma
Aıtylǵan oılarǵa túsinikteme berińiz:
1) Ózinen - ózi oza almaǵan,
Ózgeden de oza almas. ( M. Álimbaev)
2) Árbir súringenińdi baqytsyzdyq dep sanama.
Bálkim, seniń shyn baqytyń sol jerden bastalar. ( Lev Tolstoı)
3) Ózen aǵysyn bógeýge bolady,
Ómir aǵysyn bógeýge bolmaıdy. ( Halyq maqaly)
4) Baqyt árbir adam umtylatyn maqsat ( Ál - Farabı)
5) Jetekke ergendi taǵdyr jeteleıdi,
Qulyqsyzdy súıreıdi. ( Seneka)
6) Turmysqa tiri kúnde bol sebepker,
Otyrma qur úıinde boıǵa senip.
Talap qyl, azdy - kópti jumsa oıdy,
Ár istiń aqyryn oıla, kóńil bólip. ( Aqan seri)
7) Eńbek ete bilgen adam, kedeıshilikten qoryqpaıdy. ( Halyq maqaly)
8) Eńbektene bilý – durys ómir súre alý degen sóz. ( J. Fabr)
9) Baqyt baryn salyp eńbektengenge buıyrady. ( I. Góte)
10) Adamdyq boryshyń, - halqyńa eńbek qyl. ( Shákárim)
2. Kásiptik ózin - ózi anyqtaý trenıńteri
1) Jattyǵý « Ol kim, kórset?»
Maqsaty: Ár túrli mamandyq týraly naqtyraq bilý.
Taqtaǵa top oıynshylaryna unaıtyn mamandyqtardyń 10 - 12 túri jazylady. Júrgizýshi ol mamandyqtardyń árbireýin kórsetip, bylaı deıdi: «Ol kim, kórset?»
Barlyǵy sol mamandyqqa laıyq oıynshyny kórsetedi.
Taldaý: Laıyq oıynshyny kórsetýde sizderge ne kómektesti? Qandaı áser aldyńyzdar?
2) Jattyǵý « Qoltyraýyn»
Maqsaty: Ózara senimdilikke, toptyq yntymaqtastyqqa nazar aýdarý.
Top eki komandaǵa bólinedi. Birinshisi – qandaı da bir mamandyqty jasyrady, ekinshisi óziniń oıynshysyn (onyń kelisimimen) birinshi komandaǵa jiberedi.
Olar oǵan jasyrǵan mamandyǵyn aıtady. Al ol bolsa tek ymmen jáne ısharamen ony beınelep kórsetedi, al onyń komandasy qandaı mamandyq ekenin túsinýge tyrysady. Komandalar kezekpen mamandyqty anyqtaıdy.
3). Jattyǵý « Ónimdi jarnamalaý»
Maqsaty: Senimdi minez - qulyq tásilderin odan ári jetildirý.
Trenıńke qatysýshylarǵa 15 mınýt ýaqyt beriledi. Qandaı da bir ónimdi jarnamalap, ony topqa kórsetý kerek.
Talqylaý: Suraq: Ónimdi jarnamalaý kezinde qandaı qıyndyqtar boldy? Qaı ónimdi jarnamalaý erekshe este qaldy( unady) jáne nege?
4) Róldik oıyn « Babalardy ılandyr»
Maqsaty: Óz kózqarasyn dáleldi túrde jetkize bilý.
Top úshke bólinedi: áke – ana – jasóspirim.
Tapsyrma: óziniń kásibı josparlarynyń maqsatqa laıyqtylyǵyna dáleldi túrde ılandyratyndaı ata - analarmen áńgime ótkizý.
Taldaý: Ilandyrýda dáleldi túrde pikirińdi jetkizý ońaı tıdi me? Qıyndyǵy nede boldy?
IV. Qorytyndy bólim
Árbir adamda jetistikke jetý múmkindigi bar...
Bul múmkindik durys paıdalanylǵan jaǵdaıda, adamnyń ǵumyry mańyzdana túsedi. Al bul múmkindikti qoldan shyǵaryp alǵan adam ómirde maǵynasyz kún keshedi.
Árkim jetistikke jetý jolynda árbir sátin, árbir múmkindigin paıdalanyp qalýy kerek. Bul múmkindik eń birinshi kezekte adamnyń eńbekqorlyq qasıetimen tikeleı baılanysty. Adam eńbekqorlyqty ómiriniń basty ólshemi etip alsa, ol shyqpaıtyn shyń qalmaıdy, ol shyqpaıtyn taý bolmaıdy.
Eńbekqorlyq degenimiz – oryndalýy tıis qandaı da bir isti aıaǵyna deıin tyndyrmaı rahat tappaý. Qaı salada bolsyn, bir isti bastaǵan adam óziniń bar múmkindigin paıdalanǵan jaǵdaıda ǵana ony sátti aıaqtaı alady.