Ia, alla, qurmetine dostyń Mahmut,
Tilge ıar ber, bilinsin tuǵry maqsut.
Harýan-Rashıd halıfa zamanynda
Baǵdatta bir jigit bar aty Masǵut.

Shahardan bir kún Masǵut shyqty tysqa,
Bardy ma kezi kelip bir jumysqa?
Bir ury bas sap tonap jatqan jerde
Kez boldy bir bıshara shal baıǵusqa.

Shal baıǵus aıǵaılaıdy attan salyp,
Aıyryp alǵan jan joq ony baryp.
Kim de bolsa, bir erlik qylaıyn dep,
Masǵut ushty uryǵa ońdaılanyp.

Masǵutty ury shapty qylyshpenen,
Táýir-aq jan saqtapty jumyspenen.
Esen-aman shal daǵy qutylypty,
Masǵuttan jaý qashqan soń uryspenen.

Masǵutqa keldi álgi shal kózin tiktep,
Kórse, bastan aǵyp tur qan dirdektep.
Munyń qaryzyn men de ótep keteıinshi
Jigit qoı er kókirek, jaý júrek dep:

- Eı, jigit, ne qylsań da, er ekensiń,
Kórgeısiń erligińniń berekesin.
Sebep bop meni ajaldan sen aıyrdyń,
Maǵan qylǵan qaryzyńdy alla ótesin!

Baı emen, batyr emen, han emespin,
Ataqty artyq týǵan jan emespin.
Sebep bolyp aıyrdyń meni ajaldan,
Jaqsylyqty bilmeıtin shal emespin.

Men - bir shal dúnıede jıhan kezgen,
Erteń túste ketemin shaharińizden.
Erterek pálen jerden tosyp turyp,
Alyp qal bir bazarlyq, janym, bizden.

Pul úshin qyzyqpassyń, sen de - bir er,
Seni maǵan kez kylǵan párýardıger.
Bir qudanyń haqy úshin men tileımin,
Qabyl kór, sertim úshin qolyńdy ber!

- Uryǵa jibermedim men namysty,
Kim buldar mundaı-mundaı qylǵan isti.
Alla haqy degen soń amal da joq,
Baraıyn, - dep ýáde etip qol qaǵysty.

Ol jerge erte turyp jigit bardy,
Shal da dýshar aldynan bola qaldy.
Qolynan ustap alyp, ertip baryp,
Dalada bir buzylǵan tamǵa apardy.

Barsa, tamda bir gúl tur solqyldaǵan,
Basynda úsh jemis bar bylqyldaǵan:
Biri - aq, biri - qyzyl, biri - sary,
- Tańdap al, men bereıin birin saǵan.

Aǵyn jeseń, aqylyń jannan asar,
Saryny alsań, dáýletiń sýdaı tasar,
Egerde qyzyl jemis alyp jeseń,
Urǵashyda jan bolmas senen qashar.

Ol jigit shal sózine qulaq saldy,
Kózin tómen jiberip, az oılandy.
Aq pen sary ekeýin almaımyn dep,
Qyzyl jemis jeımin dep qolqa saldy.

- Men beremin, tanbaımyn aıta tura,
Ókinbeseń túbinde júre-bara.
Aq pen sary ekeýin almaǵanyń
Mánisin aıtsań eken, janym, sirá.

- Men bolsam eger aǵyn jemek dedim,
Aqyldy boldym elden bólek dedim.
Men aqyldy bılemen ne qylsam da,
Aqyl meni bılese kerek dedim.

Aqyldy jan tabylmas maǵan syrlas,
Kórine tentek kóp nadan moıyn burmas.
Ádiletsiz, aqylsyz, arsyzdardy
Kóre tura, kóńilde tynyshtyq turmas.

Adam dertti bolmaı ma qusa tartyp,
Tushshy uıqy uıyqtaı almaı túnde jatyp.
Eptep baǵyp, eserge em taba almaı,
Tátti tamaq jeı alman dámin tatyp.

Saryny jep, men bolsam baıdyń ózi,
Aýzyna tamam jannyń boldym sózi.
Pálensheden bir nárse alsaq-aý dep,
Tigiler jan bitkenniń maǵan kózi.

Jurt kúnder jurttan artyq baılyq úshin,
Buldaıdy bireý kúshin, bireý túsin.
Ne qylsa da, nadandar almaqty oılar,
Mal anturǵan kúıdirip eldiń ishin.

Eńbeksiz mal dámetpek - qaıyrshylyq,
Aqyldy erge ar bolar ondaı qylyq.
Ony oılarlyq bul kúnde adam bar ma?
Paıda oılamaı qylady kim tatýlyq?

Berseń, qalar olarda nesi ardyń?
Bermeseń, sen daǵy ıt birge boldyń.
Ne óziń ıt, nemese bar eliń ıt,
Daýasyz bir pálege mine qaldyń.

Qyzyldy jesem, meni áıel súıer,
Aramdyqqa júrmesem, ne jan kúıer?
Urǵashy da kóp jan ǵoı, dosym bolsa,
Dep edim bir paıdasy maǵan tıer.

Erkektiń erkek adam bolsa qasy,
Qatyn, sheshe, qyzy joq kimniń basy?
Han qahar, qara kisi qastyq qylsa,
Sonda urǵashy bolmaı ma arashashy?

Teginde adam basy saý bola ma?
Boıynda tekserilmes daý bola ma?
Eri ashý aıtsa, áıeli basý aıtyp
Otyrsa, burynǵydaı jaý bola ma?

Sony oılap, qyzyl jemis men tańdadym,
Berseńiz, jemek bolyp bel baıladym.
Topa-torsaq bul sózdi aıtqanym joq,
Basynda-aq oılap tegin abaıladym.

Bul sózge salyp turdy shal qulaǵyn:
- Endeshe taýyp aıttyń, je, shyraǵym.
Aqyl, dáýlet áýelden ózińde eken,
Ómirińmen artylsyn, janym, baǵyń!

Bul shal bóten shal emes, qydyr2 edi,
Ebin taýyp darýǵa kezi keldi.
Sózine, aqylyna, qylyǵyna
Razy bolǵannan soń, bata berdi.

Sol Masǵut qydyr shaldan bata alypty,
Sońynda Shámsi-jıhan atanypty.
Maǵynasy: «bul dúnıeniń kúni» degen,
Jetilip bizge ǵıbrat sóz qalypty.

Sol zamanda-aq nadandar shyrysh buzǵan,
Jalǵannyń dámin buzyp, qaýip qylǵyzǵan
Aqyl men mal ekeýin asyraı almaı,
Arashashy izdepti qatyn, qyzdan.

Endigige ne suraý bul jalǵanda?
Aqyl-oı, ar-namys joq esh adamda.
Ólgen mola, týǵan jer jibermeıdi,
Áıtpese turmas edim osy mańda.

Sol Masǵut halıfaǵa ýázir bopty,
Tarqatypty aldynan kóp pen topty.
Baǵanaǵy qydyr shal bir ýaqytta
Túsine aıan berip jolyǵypty.

- Eı, balam, pálen kúni jaýyn jaýar,
Sol jaýynnyń sýynda kesapat bar:
Jeti kún jyndy bolar sýyn ishken,
Jeti kún ótkennen soń jáne ońalar.

Ol sýdan tamam sýǵa sý quıylar,
Sel bolyp, sýdyń bári kesel bolar.
Erterek taza sýdan sý jıyp al,
Bul - habarym, saqtansań, janym, jarar.

Bul sózben halıfaǵa Masǵut bardy,
Habaryn estigen soń han da ańǵardy.
Aıtqan kezi jaqyndap kelgen shaqta,
Erterek taza sýdan quıyp aldy.

Bolǵan soń ýádeli kún, jaýyn jaýdy,
Sýdan ishken jyndy bop, aqyly aýdy.
Kúni-túni shýlasyp, talasady,
Umytty tamaq jeý men jáne uıyqtaýdy.

Bular shýlap bir kúni keldi ordaǵa,
Han men ýázir qaraıdy tamashaǵa.
Bári de esi shyǵyp, jyndy bolǵan,
Bos shýlap júr kishi ini, úlken aǵa.

Ol halqynyń aldyna jaqyn bardy
Sóz aıtyp árbir túrli, aqyl saldy.
- Bir keselge, baıǵustar, jolyǵypsyń,
Úıińe bar uıqtańdar! - dep shyǵardy.

Olar shyqty esikten hanǵa ókpelep,
Kóshede shýlap jáne jylaǵan kóp:
- Han men ýázir aqyldan aırylypty,
Óltireıik ekeýin, jyndy eken, - dep

Óltirgeli ordaǵa qaıta júrdi,
Bulardyń sózin estip han da kórdi:
- Burynǵydan munysy qıyn boldy,
Oıbaı, ýázir, aqyl tap, qaıttik? - dedi.

- Qutylar hal bolmady myna dýdan,
Biz de ishpesek bolmaıdy jyndy sýdan.
Óltirer óńkeı jyndy bizdi kelip,
Jyndy dep esi durys bizdi qýǵan.


Ekeýi jyndy sýdan iship saldy,
Qutyryp kóp aldyna jetip bardy.
Óńkeı jyndy baıqamaı aıtyppyz dep,
Quldyq uryp, bularǵa kóp jalbardy.

Sonymen bet-betimen tarqap ketti,
Áıteýir tarqaıtuǵyn ýaqyt jetti.
Kórdiń be kóp tentektiń qylǵan isin -
Eriksiz esti ekeýin eser etti.

Kóptiń bári osyndaı, mısal etseń,
Kóp aıtty dep aldanyp, ýaǵda kútseń.
Ǵapil bop kóp nárseden bos qalasyń,
Ańdamaı kóp sózimen júrip ketseń.

---