Men jáne meniń mamandyǵym
Esse
«Men jáne meniń mamandyǵym»
«Muǵalimdik mamandyq - bul adamtaný, adamnyń kúrdeli de qyzyqty, shym-shytyryǵy mol rýhanı jan dúnıesine úńile bilý. Pedagogıkalyq sheberlik pen pedagogıkalyq óner - ol danalyqty júrekpen uǵa bilý bolyp tabylady»
V. Sýhomlınskıı
Ustazdyq mamandyqty máńgilik dep aıtady. Osy máńgilikke aparar jol - ol árkez shákirt júregine, onyń óz álemine jol taba bilý. Ár shákirttiń álemi - ertegideı ádemi, muhıttaı tereń, san qyrly da qatparly, móldir de názik, nazdy da sazdy, qupıasy mol tylsym. Osy álemniń qaımaǵyn buzbaı, syzat qaldyrmaı, móldir dúnıesine, ádemi álemine nurly sáýledeı bolyp ený - qaı ustazdyń bolsyn ómirlik armany, maqsaty. Shákirt júreginde ustaz - alystan qol bulǵaǵan armanyna qanatyn taldyrmaı, adastyrmaı, bıik shyńdaryna shaldyqtyrmaı aparatyn jan.
«Armansyz adam - qanatsyz quspen teń»- degendeı, oqýshylar mektep bitirgen soń, ózi armandaǵan bir mamandyqtyń ıesi bolady. Jas jetkinshekter mamandyq tańdaýda qatelespeýi kerek. Mamandyqty durys tańdaı bilgen adam - óziniń mamandyǵyn maqtan tutyp, sol mamandyǵynyń qyry men syryn meńgerip, shyńyna jetýge tyrysady. Mamandyq jaı kúneltý, aqsha tabý emes. Ár adam óz mamandyǵynan rýhanı kúsh alyp, eńbektiń rahatyn kóredi. Adam ataq - abyroıǵa keneledi. Kez - kelgen adamnan sheberlikti, qajymas qaıratty, eńbektenýdi kerek etedi.
Mine, osynaý HHİ ǵasyr dáýirine, adamy men zamany kóptegen ózgeristerge tap bolǵan kezeńde psıholog mamandyǵy óte qajet. Mektep psıhology, eń aldymen adamnyń ishki jan dúnıesin zertteıtin maman. Sol ortaǵa jaqsy ahýal týǵyzyp, kúızeliske ushyraǵan adamdarǵa durys baǵyt - baǵdar berip, jol kórsetý. Psıholog adamnyń syrlasy, adam janynyń emshisi.
Mektep ujymynyń zor tabystarǵa jetip, bereke birlikteriniń myqty bolýyna, oqýshylarynyń sapaly bilim alyp, sanaly tárbıede bolýyna mektep psıhologtarynyń úlesi bar dep esepteımiz. Elimiz egemendik alǵannan beri oqý tárbıe salasynda kóptegen ózgerister engizildi. Solardyń biri - ósip kele jatqan jas urpaqtarǵa durys negizderin berý jáne olardyń psıhologıalyq turǵyda qalyptasý máselesi de kórnekti orynda tur. Árbir oqýshyny jeke tulǵa dep tanyp, ǵylymı, rýhanı muralardy ıgergen, shyǵarmashylyq oı - órisi bar, kompúterlik saýattylyǵy men aqparattyń mádenıeti qalyptasqan jastardy tárbıeleý búgingi kúnniń eń negizgi maqsattarynyń biri.
Adam balasynyń nazdy da, sazdy, qupıasy mol tylsym álemine jáne júregine jol tabý úshin men osy psıholog mamandyǵyn tańdadym.
«Ómir boıy adam rýhanı damýdyń jolynda, ondaǵy maqsaty: ózin - ózi taný, qorshaǵan ortany taný. Árbir kúnge oımaqtaı oı...»- dep Aqylıa Bekbaıqyzy aıtqandaı, men de árbir kúnime oı túıip, óz jumysymdy abyroımen jáne úlken jaýapkershilikpen atqarýǵa tyrysamyn.
Mektep psıhologynyń jumysy keń aýqymdy jáne jaýapkershiligi mol jumys. Tárbıege qıyn kónetin jáne múmkindigi shekteýli oqýshylarmen túzete - damytý ádistemelerin júrgizip, olardyń qataryn azaıtý jáne olardy únemi baqylaý, daryndy oqýshylardy anyqtap, olarmen dıagnostıkalyq ádistemeler jáne trenıńter júrgizý, úıden oqıtyn balalar men qamqorlyqqa alynǵan balalardyń kóńil - kúıin, psıhologıalyq qal - ahýalyn baqylaý, olarǵa kómek berý, úlgermeýshi oqýshylarmen dıagnostıkalyq ádistemeler júrgizip, synyp jetekshimen tyǵyz baılanysta bolý, oralman balalardyń mektepke jáne ortaǵa beıimdelýin baqylaý, olarǵa kómek berý, «oqýshy - muǵalim - ata - ana» qarym - qatynas júıesin sheshýshi zveno retinde paıdalanýdyń ǵylymı pedagogıkalyq negizdemesin jasaý, mektep oqýshylarynyń áleýmettik ortasyn zertteý, sýısıdtiń aldyn alý jumystaryn júrgizý barysynda ata - analar jınalysyna qatysý, jas mamandarmen kásibı jaǵynan jetildirý maqsatynda psıhologıalyq trenıńter, jattyǵýlar uıymdastyrylyp, aqyl - keńester beriledi.
1 synyptardyń mektepke beıimdelýin, 5 synyptardyń orta býynǵa beıimdelýin, 9 synyptarǵa kásibı baǵyt - baǵdar berý, 9 - 11 synyptardyń emtıhan, testke daıyndalýyna psıhologıalyq kómek kórsetip, olardyń kóńil - kúılerin baqylaý, senimdilikke baýlý, oıyn - jattyǵýlar júrgizý osy atalǵan jumystardyń barlyǵyn mektep psıhology atqarady.
«Ómirdiń árbir jańalyq enbegen kúnin ózińdi baqytsyzbyn dep esepte»- dep Ian Amos Komenskıı aıtqandaı men árbir kúnime oımaqtaı oı túıip, ár kúnime jańalyq engizip, psıhologıalyq qyzmetimniń basty maqsaty - quziretti oqýshy, jeke tulǵa qalyptastyrý.
«Ómirden ne qajet ekendigin anyq, aıqyndap bilmeseńiz, onda eshteńeni kútpeńiz»- dep Aqylıa Bekbaıqyzy aıtqandaı men ózimniń mamandyǵymdy óz qalaýymmen tańdadym jáne men óz mamandyǵymdy súıemin jáne maqtan tutamyn.
«Men jáne meniń mamandyǵym»
«Muǵalimdik mamandyq - bul adamtaný, adamnyń kúrdeli de qyzyqty, shym-shytyryǵy mol rýhanı jan dúnıesine úńile bilý. Pedagogıkalyq sheberlik pen pedagogıkalyq óner - ol danalyqty júrekpen uǵa bilý bolyp tabylady»
V. Sýhomlınskıı
Ustazdyq mamandyqty máńgilik dep aıtady. Osy máńgilikke aparar jol - ol árkez shákirt júregine, onyń óz álemine jol taba bilý. Ár shákirttiń álemi - ertegideı ádemi, muhıttaı tereń, san qyrly da qatparly, móldir de názik, nazdy da sazdy, qupıasy mol tylsym. Osy álemniń qaımaǵyn buzbaı, syzat qaldyrmaı, móldir dúnıesine, ádemi álemine nurly sáýledeı bolyp ený - qaı ustazdyń bolsyn ómirlik armany, maqsaty. Shákirt júreginde ustaz - alystan qol bulǵaǵan armanyna qanatyn taldyrmaı, adastyrmaı, bıik shyńdaryna shaldyqtyrmaı aparatyn jan.
«Armansyz adam - qanatsyz quspen teń»- degendeı, oqýshylar mektep bitirgen soń, ózi armandaǵan bir mamandyqtyń ıesi bolady. Jas jetkinshekter mamandyq tańdaýda qatelespeýi kerek. Mamandyqty durys tańdaı bilgen adam - óziniń mamandyǵyn maqtan tutyp, sol mamandyǵynyń qyry men syryn meńgerip, shyńyna jetýge tyrysady. Mamandyq jaı kúneltý, aqsha tabý emes. Ár adam óz mamandyǵynan rýhanı kúsh alyp, eńbektiń rahatyn kóredi. Adam ataq - abyroıǵa keneledi. Kez - kelgen adamnan sheberlikti, qajymas qaıratty, eńbektenýdi kerek etedi.
Mine, osynaý HHİ ǵasyr dáýirine, adamy men zamany kóptegen ózgeristerge tap bolǵan kezeńde psıholog mamandyǵy óte qajet. Mektep psıhology, eń aldymen adamnyń ishki jan dúnıesin zertteıtin maman. Sol ortaǵa jaqsy ahýal týǵyzyp, kúızeliske ushyraǵan adamdarǵa durys baǵyt - baǵdar berip, jol kórsetý. Psıholog adamnyń syrlasy, adam janynyń emshisi.
Mektep ujymynyń zor tabystarǵa jetip, bereke birlikteriniń myqty bolýyna, oqýshylarynyń sapaly bilim alyp, sanaly tárbıede bolýyna mektep psıhologtarynyń úlesi bar dep esepteımiz. Elimiz egemendik alǵannan beri oqý tárbıe salasynda kóptegen ózgerister engizildi. Solardyń biri - ósip kele jatqan jas urpaqtarǵa durys negizderin berý jáne olardyń psıhologıalyq turǵyda qalyptasý máselesi de kórnekti orynda tur. Árbir oqýshyny jeke tulǵa dep tanyp, ǵylymı, rýhanı muralardy ıgergen, shyǵarmashylyq oı - órisi bar, kompúterlik saýattylyǵy men aqparattyń mádenıeti qalyptasqan jastardy tárbıeleý búgingi kúnniń eń negizgi maqsattarynyń biri.
Adam balasynyń nazdy da, sazdy, qupıasy mol tylsym álemine jáne júregine jol tabý úshin men osy psıholog mamandyǵyn tańdadym.
«Ómir boıy adam rýhanı damýdyń jolynda, ondaǵy maqsaty: ózin - ózi taný, qorshaǵan ortany taný. Árbir kúnge oımaqtaı oı...»- dep Aqylıa Bekbaıqyzy aıtqandaı, men de árbir kúnime oı túıip, óz jumysymdy abyroımen jáne úlken jaýapkershilikpen atqarýǵa tyrysamyn.
Mektep psıhologynyń jumysy keń aýqymdy jáne jaýapkershiligi mol jumys. Tárbıege qıyn kónetin jáne múmkindigi shekteýli oqýshylarmen túzete - damytý ádistemelerin júrgizip, olardyń qataryn azaıtý jáne olardy únemi baqylaý, daryndy oqýshylardy anyqtap, olarmen dıagnostıkalyq ádistemeler jáne trenıńter júrgizý, úıden oqıtyn balalar men qamqorlyqqa alynǵan balalardyń kóńil - kúıin, psıhologıalyq qal - ahýalyn baqylaý, olarǵa kómek berý, úlgermeýshi oqýshylarmen dıagnostıkalyq ádistemeler júrgizip, synyp jetekshimen tyǵyz baılanysta bolý, oralman balalardyń mektepke jáne ortaǵa beıimdelýin baqylaý, olarǵa kómek berý, «oqýshy - muǵalim - ata - ana» qarym - qatynas júıesin sheshýshi zveno retinde paıdalanýdyń ǵylymı pedagogıkalyq negizdemesin jasaý, mektep oqýshylarynyń áleýmettik ortasyn zertteý, sýısıdtiń aldyn alý jumystaryn júrgizý barysynda ata - analar jınalysyna qatysý, jas mamandarmen kásibı jaǵynan jetildirý maqsatynda psıhologıalyq trenıńter, jattyǵýlar uıymdastyrylyp, aqyl - keńester beriledi.
1 synyptardyń mektepke beıimdelýin, 5 synyptardyń orta býynǵa beıimdelýin, 9 synyptarǵa kásibı baǵyt - baǵdar berý, 9 - 11 synyptardyń emtıhan, testke daıyndalýyna psıhologıalyq kómek kórsetip, olardyń kóńil - kúılerin baqylaý, senimdilikke baýlý, oıyn - jattyǵýlar júrgizý osy atalǵan jumystardyń barlyǵyn mektep psıhology atqarady.
«Ómirdiń árbir jańalyq enbegen kúnin ózińdi baqytsyzbyn dep esepte»- dep Ian Amos Komenskıı aıtqandaı men árbir kúnime oımaqtaı oı túıip, ár kúnime jańalyq engizip, psıhologıalyq qyzmetimniń basty maqsaty - quziretti oqýshy, jeke tulǵa qalyptastyrý.
«Ómirden ne qajet ekendigin anyq, aıqyndap bilmeseńiz, onda eshteńeni kútpeńiz»- dep Aqylıa Bekbaıqyzy aıtqandaı men ózimniń mamandyǵymdy óz qalaýymmen tańdadym jáne men óz mamandyǵymdy súıemin jáne maqtan tutamyn.
You Might Also Like
