InfoHub Logo

«Qazaq degen el - bostandyq-azattyq súıetin, dalany, taza aýany, taza sýdy, taza kógaldy súıetin halyq»- depti Ǵabıt Músirepov. Aıtsa aıtqandaı aq, meniń el degende qıalym kógildir ashyq aspan  astynda qyrany qalyqtaǵan, jaılaýynda  tórt túlik maly beıqam jaıylyp, ár shańyraqqa qarlyǵash uıa salǵan, balalary asyq oınap, shal-kempir shúıirkelesken, qyz-bozbala altybaqan tebisip, kelinder qazanǵa ot qoıǵan, erleri ańnan kelgen qaýyrt tirlikti dala qazaqtarynyń ómirin sharlap ketedi. Sol qıaldyń tátti jetegine erip, qazaq dalasyn aralaǵan bala júrek eriksizden «men qazaq eliniń urpaǵymyn» dep kókirek kergizdi. Biraq, eshqashan minsiz el bolmaıdy eken. «Syrty jaltyraǵannyń ishi qýys» degendeı, el ishindegi bolǵan qatelikterdi kórip júrek shaılyǵatyn kezder de joq emes.  El ishindegi alaýyzdyq, aıaqtan shalý, kórealmaýshylyq qazaq qanyn da laılap ketti. «Ózine-ózi qasqyrsha shaýyp otyrǵan jurtta oqý-óner bolmaıdy»-deıdi Álıhan Bókeıhanov. Aqıqatty aıtqannyń aıyby joq. Sonaý keńesshil zamanda bir qumalaq bolyp, bir qaryn maıdy shiritken murny kók tiregen aqyldylardyń kúlli qazaq beınesin irgeles elge satqyn, qorqaq qylyp kórsetkenin bilemiz. Tipti, óz týǵan baýyryn ólim tuzaǵyna qıyp bergenderdi de kógildir ekrannan kórgenimiz bar. Biraq ózgermes halyqtan qaıyr joq dep qoldy silteý aldyńa kelgen astan asaı almaǵanmen teń. Óıtkeni tutas el bolý ózimizdiń qolymyzda. Sen túzelseń, men túzelsem, ol túzelse keleside biz túzelemiz, olar túzeledi. Birlik pen berekemiz kiredi. «Búgin sen túzelseń erteń el túzeledi» deıdi Myrzataı Joldasbekov. Birliksiz eldiń besigi qısaıady. Urpaq sanasyna qazaqy qan darymaıdy dep oılaımyn.Osy oraıda, «Oılap qarańyzshy, eldiń elden nesi artyq... Bekem birligi men bostan tirligi artyq. Al bereke-birlik – el bılep, jol kórseter tulǵadan, táýelsiz tirlik sheshim shyǵatyn astanadan bastaý alady» deıtin Imanǵalı Tasmaǵambetovtyń sózi eriksiz tilge oralady. Shyndyǵynda basqa elden tilimiz, dástúrimiz eń bastysy bodandyqsyz bostandyq pen ustasqan birligimiz arqyly erekshelenemiz.

Meniń bolashaǵym týraly sóz qozǵalǵanda árıne, qıalyń ár nárseniń basyn bir shalady. Meniń bolashaǵym jarqyn dep nyq senimmen aıta alamyn. Bolashaqtan jańa damyǵan zamannyń, jańa tehnologıalardyń ishinde, beıbit ómirdiń astynda júrgen bilgir jýrnalısti kóremin. Halqy jón siltep, eline erkelep júrgen jýrnalıs qyz halyqtyń kózi hám qulaǵy bolǵan eken.  Qazaqta ana tilinde sóılegen, óz tilin mazaq qylmaı, ózge tildi qurmettegen bilimdi urpaq sany kóbeıipti. Qazaq qazaqty kóterip, baǵalaı bilipti.Birligimiz nyǵaıyp, berekemiz kiripti. Qazirgi jáne ótken kúnderdegi arazdyq,satqyndyq,til bodandyǵy, bas basyna bı bolǵan qur laýazym qurdymǵa ketipti. Damyǵan eldergen tereze teńestirý úshin jastar qazaq tilinde jańa proektiler qorǵap álemge tanylyp jatyr eken deımin.  Bolashaqtyń irgetasyn qazirden durys bekitý qysqy azyqty jazda oılaǵandaı kemel el erteńine jol ashady. Sol kirpishti siz ben biz bolyp birge qalaıyq!

«Basqa eldiń qajeti joq, biraq kógildir kúmbezdi aspany bar, betegeli boz dalamyzdy biz eshkimge bermeımiz» degen Tomırıs patshaıymnyń, «Panam da el, danam da el. Soǵan arqa súıedim, sodan úırendim»- degen Dinmuhamed Qonaevtyń sózin negizge ala otyryp, men de óz elimniń bolashaqtan úlken úmit kútken qyzymyn. Óz elimniń minin tergenim, ony túzetpekke umtylǵanym óz boıymdaǵy  mindi tergenim, sodan arylmaqqa bet burǵanym. Oıym eldi jamandaý emes, árkim ózin túzemekke áreket qylsa eken deımin. Qazaq eli qatar kótergen rýhymyzdy joǵaltýdan saqtanaıyq. «Meniń elim» ózgege baǵynyshty qul, atadan qalǵan kúń emes. Bul eldiń topyraǵyna qazaqty kókke kótergen batyr babalarymnyń qany sińgen. Sol qara jerdi qos aıaqtap basqan eldiń urpaqtary áli talaı bıikti baǵyndyryp, beıbit eldiń ulandary bolady. Qazaqtyń namysyn qorǵap, qaıratyn ushtaıdy. Men buǵan senimdimin. Óıtkeni, bolashaq urpaq men túzelemin, el túzeledi...

---