Pedagogtarǵa arnalǵan «Tanys bolaıyq» psıhologıalyq trenıńi
Pedagogtarǵa arnalǵan «Tanys bolaıyq» psıhologıalyq trenıńi
Maqsat:
1. Qatysýshylardyń bir - birin jaqsy tanyp - bilýi.
2. Qatysýshylardyń shyǵarmashylyq, kásibı jáne jeke tulǵalyq jaǵynan ashylýy.
Mindetteri:
1. Qatysýshylardyń bir - birin jaqynyraq bilýge kómektesýi.
2. Mazasyzdanýdy tómendetý.
3. Ózara is - áreket arqyly toptastyqqa, birlikke baýlý.
Sabaq jospary:
1. Sálemdesý. «Sheńber boıymen jalǵasqan esim»
2. Sergitý jattyǵýy «Oryn aýystyraıyq»
3. Qabyldanǵan top erejesi
4. Shyǵarmashylyq jumys – tanystyrý - beıdjık daıyndaý
5. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qozǵalystaǵy esim»
6. Topqa bóliný (pazl jınaý arqyly)
7. Shyǵarmashylyq jumys «Top urany»
8. Dramatızasıa – jattyǵýy «Kınofılm»
9. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Hor»
10. Relaksasıa «Alaqandaǵy gúl»
11. Shyǵarmashylyq jumys «Ǵajaıyp baqsha» (kollaj jasaý)
12. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qol tıgiz»
13. Refleksıa «Keri baılanys qaltasy»
14. Qoshtasý «Biz dostarǵa baqyt, qýanysh, meıirim.... tileımiz».
Ótilý barysy:
Júrgizýshi:
Trenıń – ómirde biz kútpegen ǵajaıyp jaǵdaılar bolsa, ózimizdi kórsetýge qoryqpasaq, bir - birimizben yntymaqtasa jumys jasaý joldaryn taba bilsek jáne týyndaǵan problemalardy sheshe bilsek, osynyń bári bizdiń qalaýymyzdyń bastaýy.
1. Sálemdesý. «Sheńber boıymen jalǵasqan esim»
Qatysýshylar sheńberde turyp, bir - birlerine dopty bere otyryp, ózderiniń esimin jáne ózderiniń qyzyǵýshylyq is - áreketin aıtady.
2. «Oryn aýystyraıyq» sergitý jattyǵýy.
Bul oıyn qozǵalysqa, kóńil - kúıdi kóterýge jáne de birin - biri týraly kóbirek aqparat alýǵa kómektesedi.
Oryn aýystyrady::
* shalbar kıýdi unatatyndar oryn aýystyramyz;
* alma jaqsy kóretinder oryn aýystyramyz;
* saǵat taǵatyndar oryn aýystyramyz;
* gıtarada oınaı biletinder;
* dombyrada oınaı biletinder;
* túrik kınosyn qaraıtyndar;
* qaljyńdy súıetinder.
Oıyn túsinikti bolǵannan keıin, oıyn sharty kúrdelenedi. Endi qatysýshylardyń kásibı is - áreketter erekshelikterine qatysty bolady.
Mysaly, oryn aýystyramyz:
* bir mekemede 5 jyl jumys jasaǵandar;
* dál qazir jańa baǵdarlamamen jumys jasap jatqandar;
* óziniń pánin jáne jumysyn jaqsy kóretinder;
* pedagogıkalyq ótilimine 10 jyl tolǵandar;
* bala kezinen muǵalim bolýdy armandaǵandar;
* baıqaý júldegerleri;
* zertteý jumysymen aınalysýshylar.
Oıyn sońynda kim, kimderdi nesimen esterinde saqtap qaldy oı bóliseıik.
3. Toptyń ereje qabyldaýy:
Júrgizýshi tanysyp bolǵannan keıin, toptyń erejesin qabyldaýyn suraıdy, eger qatysýshylar kelisken bolsa, alaqandaryn soǵady, eger kelispese – aıaqtaryn topyldatady.
* ashyq qatynasta bolý
* belsendilik jáne qaljyń
* baǵasyz pikir
* erikti qatynasý
* osy kúni jáne qazir
4. Shyǵarmashylyq jumys – tanystyrý - beıdjık daıyndaý
Trenıńke qatysýshylarǵa flomaster, karandashtardy qoldana otyryp, ózderiniń trenıńtik esimderin jazypderekteme kartochkasyn jasaý usynylady.
5. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qozǵalystaǵy esim»
Qatysýshylar sheńberge turyp, árqaısysy kezekpen ózderiniń trenıńtik esimderin aıtady da, óziniń minezine sáıkes keletin qarapaıym bir qımyldy kórsetedi. Barlyǵy kezekpen ózderin tanystyrady.
6. Topqa bóliný (pazl jınaý arqyly) (3 top)
Júrgizýshi qatysýshylarǵa pazldy taratady, olar toptasyp pazldy qurastyryp, 3 komandaǵa bólinedi.
7. Shyǵarmashylyq jumys «Top urany»
Top músheleri óz urandaryn oılap tabady.
8. Dramatızasıa – jattyǵýy «Kınofılm»
Qatysýshylarǵa «Shalqan» ertegisin sahnalaý beriledi:
1. Amerıkalyq – qaljyń men qorqynysh fılmi
2. Fransýzdyq – romantıkalyq komedıa.
3. Italándyq – mafıalyq jáne shytyrman oqıǵaly.
15 mınýt daıyndyq jáne 5 mınýttyq qoıylym.
Taldaý: ózara birlesý tıimdiligi. Barlyǵy da júzege asty ma?
Kim óziniń óte qajettiligin sezindi? Kim shetteý qalýǵa tyrysty?
9. Basybaılyqtan bosatý oıyny - Hor»
«V lesý rodılas elochka» ánin tapsyrma boıynsha oryndaıdy. (toptar eki tapsyrmadan alady)
* afrıkandyq aborıgender;
* ındıalyq ıogalar;
* kavkazdyq gorstar;
* buǵy ósirýshi Chýkottar;
* úndister taıpasy;
* aǵylshyn djentelmenderi
Jattyǵý kóńildi, qysym bolmaı, qatysýshylar basybaıly bosańsıdy.
10. Relaksasıa «Alaqandaǵy gúl»
Barlyq qatysýshylarǵa jaılanyp, erkin otyrýlary suralady. Kózderin jumyp, ózderiniń jasyl shalǵynda ekendigin elestetedi. (mýzyka oınalady)
Júrgizýshi: «Jasyl shalǵyndy, meıirimdi de jyly kúndi, qustardyń án salǵanyn, sý syldyryn elestetińiz. Osy kezde kishkentaı, súıkimdi, momyn jáne baqytty bala paıda bolady jáne ol eshqandaı qaıǵynyń, senimsizdik, kóńilsizdiktiń ne ekenin bilmeıdi. Bul sizdiń bala kezińiz, ózińizdi tanydyńyz ba? Bala sizge qol sozýda, ol sondaı sengish jáne meıirimdi, oǵan sizde solaı jaýap beresiz. Qýanǵyńyz, kúlgińiz keledi, ómirdegi barlyq qıyndyqty umytqyńyz keledi, ózińizdi senimdi de, baqytty sezingińiz keledi. Siz balany qolyńyzǵa alyp, ol sizdiń alaqanyńyzda gúlge aınalady, ol balalyq shaqtaǵy ádemi gúl, ony siz ómir boıy ózińizben birge alyp kelesiz. Ol bireýlerdiń oı tuńǵıǵynda, bireýler ony únemi túsinde kóredi, bireýlerde ol qarapaıym belgisiz gúl bolsa, al endi bireýlerde ashyq, qarqyndy, este qalarlyqtaı. Olardyń bári ádemi, ol bizdiń balalyq shaq. Eger sizge aýyr bolsa, qandaı da bir suraqqa jaýap taba almasańyz, sábılerdi eske alyńyz, balalyq shaǵyńyzda alaqanyńyzǵa gúl syılaǵan, bizdiń ózimizdi kishkentaı, momyn, baqytty bala retinde seziný kómektesedi dep senemin. Kózderińizdi ashyńyzdar. Qaıtatyn ýaqyt boldy.»
11. Shyǵarmashylyq jumys «Ǵajaıyp baqsha» (kollaj jasaý)
Qatysýshylar sheńberde otyrady. Júrgizýshi: aldaǵy jattyǵýda balalyq kezdegi alaqandaǵy gúldi qalaı elestetkenderin eske túsirýlerin suraıdy. Ol qandaı, japyraqtary qandaı? Bıik pe, álde alasa ma? Ashyq pa, álde onsha emes pe? Al, qazir, sol elestetken gúlderińizdi salyp, japyraqtaryna eń basty baqytty bolý joldaryn jazyńyz. Barlyqtaryna flomaster, qaryndash, jelim taratylady.
Odan keıin qatysýshylar gúlderin qıyp, sheńberge otyrady. Júrgizýshi ortaǵa qandaı da bir ashyq tústi matany (bolmasa vatman men jelim qoldanýǵa bolady) jaıady. Árbir qatysýshyǵa túıreýish taratylady. Mata baqshanyń alańqaıy bolady, soǵan gúlderdi otyrǵyzý qajet. Barlyq qatysýshylar kezekpen gúlderin ornalystyrady.
Taldaý: Myna «ǵajaıyp baqshany» tamashalaýlary suralady. Ózderiniń áserleri týraly bólisedi.
Árqaısynyń gúlderi ár túrli. Bul gúlderdiń bárine kún men kútim kerek. Bul alańqaı pedagogtardyń árqashanda jany gúlge toly ekendiginiń belgisin bildiredi.
Jattyǵýdyń psıhologıalyq maǵynasy: ishki qobaljýdan arylý, sezine bilýge úırený, ózindik baǵalaýdy nyǵaıtý jáne ózine degen senimdilik. Jattyǵý ózin sezinip, túsinýge ózimen – ózi bolýǵa, óziniń oıyn erkin aıtýǵa jáne ózin álemniń bir bólshegi ekendigin sezinýge múmkindik beredi.
12. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qol tıgiz»
Júrgizýshi: «Saryǵa deıin ǵana qol tıgiz!» atty jattyǵýdy bastamas buryn, shartyn tyńdap alamyz.
Qatysýshylarǵa bólme ishindegi jáne kıimdegi sary túske qol tıgizýi kerek. Tapsyrma: ol qaı jerde ornalassa da, qandaı bolsa da qol tıgizý qajet. Oıyn kóńildi jáne shapshań ótýi kerek.
13. Refleksıa «Keri baılanys qaltasy»
Psıholog barlyqtaryna tilekterin, qobaljýyn, kóńili tolǵan, tolmaǵanyn, «Pozıtıv (Aqıqat)», «Jaǵymsyz» qaltasyna jazǵandaryn salýlary usynylady. «Jaǵymsyz» qaltasy kóptiń qoshemetimen sol jerde qurtylady, al «Pozıtıv (Aqıqat)» qaltasy emosıonaldyq qoldaý arqyly kórnekti jerge qoıylady. Sońynda pedagogtar ózderiniń qalaýlarymen jazǵandary boıynsha oı bólisedi.
14. Qoshtasý «Biz dostarǵa baqyt, qýanysh, meıirim.... tileımiz.»
Psıholog sabaqty qorytyndylaý úshin, barlyq trenıń qatysýshylardy sheńberge turǵyzyp, óz tilekterin bildirý úshin «Qoshemet sóz» oıynyna shaqyrady. Qatysýshylar bir - birine kezekpen aq tilekterin bildiredi. Sońǵy qatysýshy aıtqannan keıin barlyǵy qosylyp «Biz dostarǵa tileımiz» sózimen aıaqtaıdy. Psıholog barlyqtaryna sáttilik pen kóterińki kóńil - kúı tileıdi.
Maqsat:
1. Qatysýshylardyń bir - birin jaqsy tanyp - bilýi.
2. Qatysýshylardyń shyǵarmashylyq, kásibı jáne jeke tulǵalyq jaǵynan ashylýy.
Mindetteri:
1. Qatysýshylardyń bir - birin jaqynyraq bilýge kómektesýi.
2. Mazasyzdanýdy tómendetý.
3. Ózara is - áreket arqyly toptastyqqa, birlikke baýlý.
Sabaq jospary:
1. Sálemdesý. «Sheńber boıymen jalǵasqan esim»
2. Sergitý jattyǵýy «Oryn aýystyraıyq»
3. Qabyldanǵan top erejesi
4. Shyǵarmashylyq jumys – tanystyrý - beıdjık daıyndaý
5. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qozǵalystaǵy esim»
6. Topqa bóliný (pazl jınaý arqyly)
7. Shyǵarmashylyq jumys «Top urany»
8. Dramatızasıa – jattyǵýy «Kınofılm»
9. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Hor»
10. Relaksasıa «Alaqandaǵy gúl»
11. Shyǵarmashylyq jumys «Ǵajaıyp baqsha» (kollaj jasaý)
12. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qol tıgiz»
13. Refleksıa «Keri baılanys qaltasy»
14. Qoshtasý «Biz dostarǵa baqyt, qýanysh, meıirim.... tileımiz».
Ótilý barysy:
Júrgizýshi:
Trenıń – ómirde biz kútpegen ǵajaıyp jaǵdaılar bolsa, ózimizdi kórsetýge qoryqpasaq, bir - birimizben yntymaqtasa jumys jasaý joldaryn taba bilsek jáne týyndaǵan problemalardy sheshe bilsek, osynyń bári bizdiń qalaýymyzdyń bastaýy.
1. Sálemdesý. «Sheńber boıymen jalǵasqan esim»
Qatysýshylar sheńberde turyp, bir - birlerine dopty bere otyryp, ózderiniń esimin jáne ózderiniń qyzyǵýshylyq is - áreketin aıtady.
2. «Oryn aýystyraıyq» sergitý jattyǵýy.
Bul oıyn qozǵalysqa, kóńil - kúıdi kóterýge jáne de birin - biri týraly kóbirek aqparat alýǵa kómektesedi.
Oryn aýystyrady::
* shalbar kıýdi unatatyndar oryn aýystyramyz;
* alma jaqsy kóretinder oryn aýystyramyz;
* saǵat taǵatyndar oryn aýystyramyz;
* gıtarada oınaı biletinder;
* dombyrada oınaı biletinder;
* túrik kınosyn qaraıtyndar;
* qaljyńdy súıetinder.
Oıyn túsinikti bolǵannan keıin, oıyn sharty kúrdelenedi. Endi qatysýshylardyń kásibı is - áreketter erekshelikterine qatysty bolady.
Mysaly, oryn aýystyramyz:
* bir mekemede 5 jyl jumys jasaǵandar;
* dál qazir jańa baǵdarlamamen jumys jasap jatqandar;
* óziniń pánin jáne jumysyn jaqsy kóretinder;
* pedagogıkalyq ótilimine 10 jyl tolǵandar;
* bala kezinen muǵalim bolýdy armandaǵandar;
* baıqaý júldegerleri;
* zertteý jumysymen aınalysýshylar.
Oıyn sońynda kim, kimderdi nesimen esterinde saqtap qaldy oı bóliseıik.
3. Toptyń ereje qabyldaýy:
Júrgizýshi tanysyp bolǵannan keıin, toptyń erejesin qabyldaýyn suraıdy, eger qatysýshylar kelisken bolsa, alaqandaryn soǵady, eger kelispese – aıaqtaryn topyldatady.
* ashyq qatynasta bolý
* belsendilik jáne qaljyń
* baǵasyz pikir
* erikti qatynasý
* osy kúni jáne qazir
4. Shyǵarmashylyq jumys – tanystyrý - beıdjık daıyndaý
Trenıńke qatysýshylarǵa flomaster, karandashtardy qoldana otyryp, ózderiniń trenıńtik esimderin jazypderekteme kartochkasyn jasaý usynylady.
5. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qozǵalystaǵy esim»
Qatysýshylar sheńberge turyp, árqaısysy kezekpen ózderiniń trenıńtik esimderin aıtady da, óziniń minezine sáıkes keletin qarapaıym bir qımyldy kórsetedi. Barlyǵy kezekpen ózderin tanystyrady.
6. Topqa bóliný (pazl jınaý arqyly) (3 top)
Júrgizýshi qatysýshylarǵa pazldy taratady, olar toptasyp pazldy qurastyryp, 3 komandaǵa bólinedi.
7. Shyǵarmashylyq jumys «Top urany»
Top músheleri óz urandaryn oılap tabady.
8. Dramatızasıa – jattyǵýy «Kınofılm»
Qatysýshylarǵa «Shalqan» ertegisin sahnalaý beriledi:
1. Amerıkalyq – qaljyń men qorqynysh fılmi
2. Fransýzdyq – romantıkalyq komedıa.
3. Italándyq – mafıalyq jáne shytyrman oqıǵaly.
15 mınýt daıyndyq jáne 5 mınýttyq qoıylym.
Taldaý: ózara birlesý tıimdiligi. Barlyǵy da júzege asty ma?
Kim óziniń óte qajettiligin sezindi? Kim shetteý qalýǵa tyrysty?
9. Basybaılyqtan bosatý oıyny - Hor»
«V lesý rodılas elochka» ánin tapsyrma boıynsha oryndaıdy. (toptar eki tapsyrmadan alady)
* afrıkandyq aborıgender;
* ındıalyq ıogalar;
* kavkazdyq gorstar;
* buǵy ósirýshi Chýkottar;
* úndister taıpasy;
* aǵylshyn djentelmenderi
Jattyǵý kóńildi, qysym bolmaı, qatysýshylar basybaıly bosańsıdy.
10. Relaksasıa «Alaqandaǵy gúl»
Barlyq qatysýshylarǵa jaılanyp, erkin otyrýlary suralady. Kózderin jumyp, ózderiniń jasyl shalǵynda ekendigin elestetedi. (mýzyka oınalady)
Júrgizýshi: «Jasyl shalǵyndy, meıirimdi de jyly kúndi, qustardyń án salǵanyn, sý syldyryn elestetińiz. Osy kezde kishkentaı, súıkimdi, momyn jáne baqytty bala paıda bolady jáne ol eshqandaı qaıǵynyń, senimsizdik, kóńilsizdiktiń ne ekenin bilmeıdi. Bul sizdiń bala kezińiz, ózińizdi tanydyńyz ba? Bala sizge qol sozýda, ol sondaı sengish jáne meıirimdi, oǵan sizde solaı jaýap beresiz. Qýanǵyńyz, kúlgińiz keledi, ómirdegi barlyq qıyndyqty umytqyńyz keledi, ózińizdi senimdi de, baqytty sezingińiz keledi. Siz balany qolyńyzǵa alyp, ol sizdiń alaqanyńyzda gúlge aınalady, ol balalyq shaqtaǵy ádemi gúl, ony siz ómir boıy ózińizben birge alyp kelesiz. Ol bireýlerdiń oı tuńǵıǵynda, bireýler ony únemi túsinde kóredi, bireýlerde ol qarapaıym belgisiz gúl bolsa, al endi bireýlerde ashyq, qarqyndy, este qalarlyqtaı. Olardyń bári ádemi, ol bizdiń balalyq shaq. Eger sizge aýyr bolsa, qandaı da bir suraqqa jaýap taba almasańyz, sábılerdi eske alyńyz, balalyq shaǵyńyzda alaqanyńyzǵa gúl syılaǵan, bizdiń ózimizdi kishkentaı, momyn, baqytty bala retinde seziný kómektesedi dep senemin. Kózderińizdi ashyńyzdar. Qaıtatyn ýaqyt boldy.»
11. Shyǵarmashylyq jumys «Ǵajaıyp baqsha» (kollaj jasaý)
Qatysýshylar sheńberde otyrady. Júrgizýshi: aldaǵy jattyǵýda balalyq kezdegi alaqandaǵy gúldi qalaı elestetkenderin eske túsirýlerin suraıdy. Ol qandaı, japyraqtary qandaı? Bıik pe, álde alasa ma? Ashyq pa, álde onsha emes pe? Al, qazir, sol elestetken gúlderińizdi salyp, japyraqtaryna eń basty baqytty bolý joldaryn jazyńyz. Barlyqtaryna flomaster, qaryndash, jelim taratylady.
Odan keıin qatysýshylar gúlderin qıyp, sheńberge otyrady. Júrgizýshi ortaǵa qandaı da bir ashyq tústi matany (bolmasa vatman men jelim qoldanýǵa bolady) jaıady. Árbir qatysýshyǵa túıreýish taratylady. Mata baqshanyń alańqaıy bolady, soǵan gúlderdi otyrǵyzý qajet. Barlyq qatysýshylar kezekpen gúlderin ornalystyrady.
Taldaý: Myna «ǵajaıyp baqshany» tamashalaýlary suralady. Ózderiniń áserleri týraly bólisedi.
Árqaısynyń gúlderi ár túrli. Bul gúlderdiń bárine kún men kútim kerek. Bul alańqaı pedagogtardyń árqashanda jany gúlge toly ekendiginiń belgisin bildiredi.
Jattyǵýdyń psıhologıalyq maǵynasy: ishki qobaljýdan arylý, sezine bilýge úırený, ózindik baǵalaýdy nyǵaıtý jáne ózine degen senimdilik. Jattyǵý ózin sezinip, túsinýge ózimen – ózi bolýǵa, óziniń oıyn erkin aıtýǵa jáne ózin álemniń bir bólshegi ekendigin sezinýge múmkindik beredi.
12. Basybaılyqtan bosatý oıyny - «Qol tıgiz»
Júrgizýshi: «Saryǵa deıin ǵana qol tıgiz!» atty jattyǵýdy bastamas buryn, shartyn tyńdap alamyz.
Qatysýshylarǵa bólme ishindegi jáne kıimdegi sary túske qol tıgizýi kerek. Tapsyrma: ol qaı jerde ornalassa da, qandaı bolsa da qol tıgizý qajet. Oıyn kóńildi jáne shapshań ótýi kerek.
13. Refleksıa «Keri baılanys qaltasy»
Psıholog barlyqtaryna tilekterin, qobaljýyn, kóńili tolǵan, tolmaǵanyn, «Pozıtıv (Aqıqat)», «Jaǵymsyz» qaltasyna jazǵandaryn salýlary usynylady. «Jaǵymsyz» qaltasy kóptiń qoshemetimen sol jerde qurtylady, al «Pozıtıv (Aqıqat)» qaltasy emosıonaldyq qoldaý arqyly kórnekti jerge qoıylady. Sońynda pedagogtar ózderiniń qalaýlarymen jazǵandary boıynsha oı bólisedi.
14. Qoshtasý «Biz dostarǵa baqyt, qýanysh, meıirim.... tileımiz.»
Psıholog sabaqty qorytyndylaý úshin, barlyq trenıń qatysýshylardy sheńberge turǵyzyp, óz tilekterin bildirý úshin «Qoshemet sóz» oıynyna shaqyrady. Qatysýshylar bir - birine kezekpen aq tilekterin bildiredi. Sońǵy qatysýshy aıtqannan keıin barlyǵy qosylyp «Biz dostarǵa tileımiz» sózimen aıaqtaıdy. Psıholog barlyqtaryna sáttilik pen kóterińki kóńil - kúı tileıdi.
You Might Also Like
-
«Adamı qarym – qatynas izgilikteri» trenıń sabaq
-
«Saqtan, urpaq, SPID degen qaterden!» atty konferensıa (9 - 10 synyp)
