InfoHub Logo

Qara sózder. Abaıdyń jıyrma toǵyzynshy qara sózi

JIYRMA TOǴYZYNSHY SÓZ
Bizdiń qazaqtyń maqaldarynyń kóbiniń iske tatyrlyǵy da bar, iske tatymaq túgil, ne qudaıshylyqqa, ne adamshylyqqa jaramaıtuǵyny da bar.

Áýeli «Jarly bolsań, arly bolma» deıdi. Ardan ketken soń, tiri bolyp júrgen qurysyn. Eger onysy jalǵa júrgenińde janyńdy qınap eńbekpenen mal tap degen sóz bolsa, ol - ar ketetuǵyn is emes. Tynysh jatyp, kózin satyp, bireýden tilenbeı, janyn qarmanyp, adal eńbekpen mal izdemek - ol arly adamnyń isi.

«Qalaýyn tapsa, qar janady», «Suraýyn tapsa, adam balasynyń bermeıtini joq» degen - eń baryp turǵan qudaı urǵan sóz osy. Suraýyn tabamyn, qalaýyn tabamyn dep júrip qorlyqpenen ómir ótkizgenshe, maldy ne jerden suraý kerek, ne aqqan terden suraý kerek qoı.

«Atyń shyqpasa, jer órte» deıdi. Jer órtep shyǵarǵan atyńnyń nesi murat? «Júz kún atan bolǵansha, bir kún býra bol» deıdi. Táńirge jazyp, minbeı - túspeı aryp, shómeńdep dıýanalyqpen bir kún bolǵan býralyq nege jaraıdy?

«Altyn kórse, perishte joldan taıady» deıdi. Perishteden sadaǵa ketkir - aı! Perishte altyndy ne qylsyn, óziniń kórseqyzar sumdyǵyn qostaǵaly aıtqany.

«Ata - anadan mal tátti, altyndy úıden jan tátti» deıdi. Ata - anasynan mal tátti kórinetuǵyn anturǵannyń tátti derlik ne jany bar. Bulardyń bárinen de qymbat ata - anasyn malǵa satpaq eń arsyzdyń isi emes pe? Ata - ana shamasy kelse, mıhnattanyp mal jısa da, dúnıelik jısa da, artymda balalaryma qalsyn deıdi. Ol ata - anany malǵa satqan soń, qudaıǵa dushpandyq is emes pe? Osyndaı bilmestikpenen aıtylǵan sózderine bek saq bolý kerek.
Abaıdyń basqa da qara sózderi