- 05 naý. 2024 03:46
- 183
Qara sózder. Abaıdyń otyz tórtinshi qara sózi
Qara sózder. Abaıdyń otyz tórtinshi qara sózi
OTYZ TÓRTİNSHİ SÓZ
Jurttyń bári biledi óletuǵynyn jáne ólim únemi qartaıtyp kelmeıtuǵynyn, bir alǵandy qata jibermeıtuǵynyn. Qazaq osyǵan da, amal joq, nanady, anyq óz oıyna, aqylyna teksertip nanbaıdy. Jáne hámmany jaratqan qudaı bar, ahırette suraý alady, jamandyqqa jazǵyrady, jaqsylyqqa jarylǵaıdy, jazǵyrýy da, jarylǵaýy da pende isine uqsamaıdy, begirek esepsiz qınaýy da bar, begirek esepsiz jetistirýi de bar dep - bárine sendik deıdi. Joq, onysyna men senbeımin? Olar sendim dese de, anyq sengen kisige ýaıym oılap ne kerek? Osy ekeýine laıyqty jaqsylyqty ózderi de izdep taba beredi. Egerde osy ekeýine buldyr senip otyrsa, endi nege sendire alamyz? Ony qaıtip túzete alamyz? Olardy musylman dep, qalaısha ımany bar ǵoı deımiz?
Kimde - kim ahırette de, dúnıede de qor bolmaımyn dese, bilmek kerek: esh adamnyń kóńilinde eki qýanysh birdeı bolmaıdy, eki yntyq qumarlyq birdeı bolmaıdy, eki qorqynysh, eki qaıǵy - olar da birdeı bolmaıdy. Mundaı eki nárseni birdeı bolady dep aıtýǵa múmkin emes. Olaı bolǵanda, qaı adamnyń kóńilinde dúnıe qaıǵysy, dúnıe qýanyshy ahıret qaıǵysynan, ahıret qýanyshynan artyq bolsa - musylman emes. Endi oılap qaraı ber, bizdiń qazaq ta musylman eken! Egerde eki nárse kez bolsa, biri ahıretke kerekti, biri osy dúnıede kerekti, birin alsa, biri tımeıtuǵyn bolsa, sonda bireý ahıretke kerektini almaı, ekinshi bir kez kelgende alarmyn dep, joq, eger kez bolmaıtuǵyn bolsa, keń qudaı ózi keńshilikpenen keshiredi daǵy, myna kezi kelip turǵanda muny jiberip bolmas dep, dúnıege kerektini alsa, endi ol kisi janyn berse ahıretti dúnıege satqanym joq dep, nanýǵa bola ma?
Adam balasyna adam balasynyń bári - dos. Ne úshin deseń, dúnıede júrgende týysyń, ósýiń, toıýyń, ashyǵýyń, qaıǵyń, qazań, dene bitimiń, shyqqan jeriń, barmaq jeriń - bári birdeı, ahıretke qaraı ólýiń, kórge kirýiń, shirýiń, kórden mahsharda suralýyń - bári birdeı, eki dúnıeniń qaıǵysyna, pálesine qaýpiń, eki dúnıeniń jaqsylyǵyna rahatyń - bári birdeı eken. Bes kúndik ómiriń bar ma, joq pa?.. Birińe - biriń qonaq ekensiń, óziń dúnıege de qonaq ekensiń, bireýdiń bilgendigine bilmestigin talastyryp, bireýdiń baǵyna, malyna kúndestik qylyp, ıa kórseqyzarlyq qylyp, kóz alartyspaq laıyq pa? Tileýdi qudaıdan tilemeı, pendeden tilep, óz betimen eńbegimdi jandyr demeı, pálenshenikin áper demek - ol qudaıǵa aıtarlyq sóz be? Qudaı bireý úshin bireýge jábir qylýyna ne laıyǵy bar? Eki aýyz sózdiń basyn qosarlyq ne aqyly joq, ne ǵylymy joq bola tura, ózimdikin jón qylamyn dep, qur «oı, táńir - aı!» dep talasa bergenniń nesi sóz? Onyń nesi adam?
Abaıdyń basqa da qara sózderi
OTYZ TÓRTİNSHİ SÓZ
Jurttyń bári biledi óletuǵynyn jáne ólim únemi qartaıtyp kelmeıtuǵynyn, bir alǵandy qata jibermeıtuǵynyn. Qazaq osyǵan da, amal joq, nanady, anyq óz oıyna, aqylyna teksertip nanbaıdy. Jáne hámmany jaratqan qudaı bar, ahırette suraý alady, jamandyqqa jazǵyrady, jaqsylyqqa jarylǵaıdy, jazǵyrýy da, jarylǵaýy da pende isine uqsamaıdy, begirek esepsiz qınaýy da bar, begirek esepsiz jetistirýi de bar dep - bárine sendik deıdi. Joq, onysyna men senbeımin? Olar sendim dese de, anyq sengen kisige ýaıym oılap ne kerek? Osy ekeýine laıyqty jaqsylyqty ózderi de izdep taba beredi. Egerde osy ekeýine buldyr senip otyrsa, endi nege sendire alamyz? Ony qaıtip túzete alamyz? Olardy musylman dep, qalaısha ımany bar ǵoı deımiz?
Kimde - kim ahırette de, dúnıede de qor bolmaımyn dese, bilmek kerek: esh adamnyń kóńilinde eki qýanysh birdeı bolmaıdy, eki yntyq qumarlyq birdeı bolmaıdy, eki qorqynysh, eki qaıǵy - olar da birdeı bolmaıdy. Mundaı eki nárseni birdeı bolady dep aıtýǵa múmkin emes. Olaı bolǵanda, qaı adamnyń kóńilinde dúnıe qaıǵysy, dúnıe qýanyshy ahıret qaıǵysynan, ahıret qýanyshynan artyq bolsa - musylman emes. Endi oılap qaraı ber, bizdiń qazaq ta musylman eken! Egerde eki nárse kez bolsa, biri ahıretke kerekti, biri osy dúnıede kerekti, birin alsa, biri tımeıtuǵyn bolsa, sonda bireý ahıretke kerektini almaı, ekinshi bir kez kelgende alarmyn dep, joq, eger kez bolmaıtuǵyn bolsa, keń qudaı ózi keńshilikpenen keshiredi daǵy, myna kezi kelip turǵanda muny jiberip bolmas dep, dúnıege kerektini alsa, endi ol kisi janyn berse ahıretti dúnıege satqanym joq dep, nanýǵa bola ma?
Adam balasyna adam balasynyń bári - dos. Ne úshin deseń, dúnıede júrgende týysyń, ósýiń, toıýyń, ashyǵýyń, qaıǵyń, qazań, dene bitimiń, shyqqan jeriń, barmaq jeriń - bári birdeı, ahıretke qaraı ólýiń, kórge kirýiń, shirýiń, kórden mahsharda suralýyń - bári birdeı, eki dúnıeniń qaıǵysyna, pálesine qaýpiń, eki dúnıeniń jaqsylyǵyna rahatyń - bári birdeı eken. Bes kúndik ómiriń bar ma, joq pa?.. Birińe - biriń qonaq ekensiń, óziń dúnıege de qonaq ekensiń, bireýdiń bilgendigine bilmestigin talastyryp, bireýdiń baǵyna, malyna kúndestik qylyp, ıa kórseqyzarlyq qylyp, kóz alartyspaq laıyq pa? Tileýdi qudaıdan tilemeı, pendeden tilep, óz betimen eńbegimdi jandyr demeı, pálenshenikin áper demek - ol qudaıǵa aıtarlyq sóz be? Qudaı bireý úshin bireýge jábir qylýyna ne laıyǵy bar? Eki aýyz sózdiń basyn qosarlyq ne aqyly joq, ne ǵylymy joq bola tura, ózimdikin jón qylamyn dep, qur «oı, táńir - aı!» dep talasa bergenniń nesi sóz? Onyń nesi adam?
Abaıdyń basqa da qara sózderi