Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 apta buryn)
Qazaq halqynyń erlik isteri
Taqyryby: Qazaq halqynyń erlik isteri

Sabaqtyń maqsaty – patrıottyq sezimin, eli úshin maqtanyshyn tárbıeleý, shynaıy patrıottyń jáne Otan qorǵaýshynyń beınesin qalyptastyrý, oqýshylardy eliniń jáne ólkesiniń tarıhymen tanystyrý; belsendi ómirlik ustanymyn qalyptastyrý. Balalardyń emosıalyq álemin adamgershilik áserlermen baıytý jáne adamgershilik sezimderin qalyptastyrý; oqýshylardyń moraldyq damýyna jáne olardyń shyǵarmashylyq qabiletterine yqpal etý.
Quraldar: berilgen taqyryp boıynsha kitap kórmesi, sýret kórmesi, beınematerıaldar.
Sabaqtyń kezeńderi (taqyryptyq bólimder):
1. Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy. (Tarıhqa sholý)
2. Qazaqstan Uly Otan soǵysy jyldarynda. Qazaqstandyq batyrlar. (Erlik isteri)
3. Beıbit ómirdiń batyrlary.

Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik Ánurany.
Oı qozǵaý:
- Biz qandaı memlekette turamyz?
- Qazaqstan qandaı memleket?
- Qazaq handyǵynyń qurylǵanyna bıyl neshe jyl boldy?
- Uly otan soǵysynyń batyrlaryn bilesińder me?
- Atazańymyz qashan qabyldandy?

Muǵalim sózi: Mine oqýshylar bizder óz elimizben maqtanamyz. Bul erkindik ońaılyqpen kelgen joq. Qazaq eli erkindikke jetý jolynda qansha qıyn - qystaý kezeńderdi bastan keshirdi. Myńdaǵan jyldyq tarıhy bar Qazaqstan táýelsizdik aldy. Mine búgingi sabaqta táýelsizdik jolynda qazaq eliniń atqarǵan erlik isterine toqtalamyz.

Qazaq handyǵy – halqymyzdyń tuńǵysh memlekettik qurylymy, máńgilik qazaq eliniń tarıhı tuǵyry. Sol tuǵyry bıik handyqtyń qurylǵanyna búginde 550 jyl tolyp otyr. Bul jyldar – búgingi Qazaqstannyń ótkeninen syr sherter, tarıhyn tanytar aqıqat pen ańyzǵa aınalǵan jyldar.
Elimiz tarıh tolqynynda shyńdalyp, baıtaq jerimiz aq naızanyń ushymen, aq bilektiń kúshimen qorǵalyp, sarabdal handardyń saıasaty men erjúrek batyrlardyń erliginiń arqasynda táýelsizdikke qol jetkizdi.
Osynaý ulan-ǵaıyr dalamyzdyń alyp saharasynda Qazaq handyǵy HV - HİH ǵasyrlarda keńinen qanat jaıyp, baıtaq óńirdi meken etken qazaq taıpalarynyń basyn qosqan eldigimizdiń bastaýy boldy.
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy – qazaq eliniń ótkeni, qazaq halqynyń tarıhy. Sol tarıhqa kóz júgirtsek, Kereı men Jánibekten bastaý alǵan qazaq handyqtarynyń qurylýy men órleýine, halqymyzdyń turmysy men dástúrli mádenıetine, «Qasym hannyń qasqa joly», «Esim hannyń eski joly», «Jeti jarǵy» sıaqty ózindik zańdaryna toqtalmaı ótpeımiz. Sebebi búgingi erligimizdiń arqaýy men eldigimizdiń arqaýy – qazaq handyǵy.
Iá, qazaq handyǵynyń tarıhy tereńde jatyr. Qazaq tarıhyndaǵy qazaq handyǵy, onyń qurylýy men nyǵaıýy qazaq handarynyń esimimen tikeleı baılanysty. 1458 jyly halyq Kereıdi aq kıizge kóterip, han saılady. Kereı men Jánibek qol astyndaǵy rý - taıpalarymen Shý boıyna qonystanyp, qazaq handyǵynyń negizin saldy. Óz qarsylastaryn tyqsyrtyp, bir jaǵadan bas, bir jeńnen qol shyǵarǵan qazaq handyǵy HVİ - HVİİ ǵasyrlarda nyǵaıa tústi. Orta Azıa, Astrahan, Qazan, Sibir handyqtarymen, Reseımen tyǵyz baılanys ornady. Qazaq jerin nyǵaıtyp, qazaqtardyń ústemdigin ornatýdaǵy erekshe ustanymdarymen Qasym han, Haqnazar han, Táýekel han, Táýke handar eldiń birligi men bútindigin saqtady. Handyqtaǵy joǵary bılik han qolyna shoǵyrlandyrylyp, han taǵyna otyrýǵa úlken uldyń quqyǵy basym boldy. Handyqta kelissózder júrgizý, soǵys jarıalaý, beıbit bitim jasaý, zań shyǵarý isteri júrgizildi.

Qazaǵymnyń ar - namysyn taptatpaǵan,
Halqy úshin kúndiz - túni jaı jatpaǵan.
Ulan-ǵaıyr jerdegi handyq qurý
Kereı men Jánibekten bastaý alǵan.
Kó salǵan jerimizge, elimizge,
Týyn tikpek bolǵandar tórimizge
Handardyń qaharynan qaımyǵatyn
Kirýge dáti barmaı jerimizge.
Iá, bul bizdiń qaısar handarymyzdyń batyl áreketiniń úlesi.
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵynyń atalyp ótýi — bizder úshin erekshe tarıhı oqıǵa. «Tarıhyn bilmegen eldiń bolashaǵy da bulyńǵyr bolady» dep, halyqtyń bolashaǵy úshin tarıhyn tarazylaǵan Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń batyl túrde osy ǵasyrlar qoınaýyndaǵy kóne tarıhty keń kólemde qaıta jańǵyrtýdaǵy sheshimi ult rýhyn kóteretin taǵylymdy bastama boldy. «Máńgilik elimiz barda qazaqtyń tarıhy da máńgilik»- dep, jarqyn bolashaǵymyzǵa nyq senim bildiredi. «Bizdiń tarıhymyz — maqtan etýge laıyqty, erlik pen eldiktiń tarıhy» — dep, urpaqqa uran bolar ulaǵatty sóz aıtty.
- Qazaq batyrlary beınelengen beınematerıal kórsetý.
- Oqýshylarmen oı bólisý.

Muǵalim sózi: Qazaqstandyqtar Uly Otan soǵysynda. 1941 j. 22 - maýsymda, túngi saǵat 4 - ter shamasynda Germanıa opasyzdyqpen KSRO - ǵa habarsyz soǵys ashty. Qazaqstandyqtar soǵystyń alǵashqy mınýtynda batys shekarada jaýmen shaıqasqa qatysqandardyń arasynda da, Berlınde Reıhstag úıine shabýyl jasaǵandardyń arasynda da bar edi. Ásker qataryna 1 mln. 196164 (1 mln. 196300) qazaqstandyq qosylyp, árbir 5 - shi adam maıdanǵa attandy.

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama