Qazaqstan stýdentteriniń ýaqyt búdjeti
Birinshi taım-menedjment uǵymyna toqtalaıyq, bul degenimiz – ýaqytty ornalastyryp, tıimdiligin arttyrý. Sonymen qatar, ol sizdiń qajet emes zattarǵa ketken ýaqytyńyzdy anyqtaýǵa kómek beredi. Ony qoldanýdyń maqsaty – jasaǵan is- áreketterińdi basqaryp,baqylap, nátıjelik, tıimdilikpen plandaý prosesin alý.
Bul termın negizinen tek bıznespen baılanysty salalarda ǵana qoldanysta bolǵan, al qazir ár adamnyń ómirinde kezdesedi.
Atap ketsek, qazirgi kezde álemdegi jaǵdaıǵa baılanysty sabaqtardyń barlyǵy onlaın formatynda ótetindikten stýdentterdiń kópshiligi úıden tys jerlerde ýaqyttaryn kóp ótkizbeıdi.
Bizdiń aldymyzǵa maqsat UIB ýnıversıtetinen basqa joǵarǵy oqý oryndarynyń stýdentteriniń bos ýaqytyn paıdalaný erekshelikterin anyqtaý bolatyn. Osyǵan baılanysty, Qazaqstan Respýblıkasynyń 10 joǵarǵy oqý oryndarynda zertteý júrgizildi. Zertteý jumystaryna 25 stýdent qatysty .
Zertteý jumysy júrgizilgen ýnıversıtetter tizimi:
1. ATÝ(Almaty Tehnologıalyq Ýnıversıteti)
2. NARHOZ
3. Eýrazıa Ulttyq Ýnıversıteti
4. Abaı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Pedagogıkalyq Ýnıversıteti
5. Almaty Menedjment Ýnıversıteti
6. Kaspııskıı Ýnıversıtet
7. Abylaı han atyndaǵy QazHQjÁT
8. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti
9. S.J.Asfendıarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq Medısına Ýnıversıteti
10. M.C.Narıkbaev atyndaǵy KAZGÚÝ Ýnıversıteti
Alynǵan málimetterdi taldaýǵa kósheıik.
Bos ýaqyt mólsheri stýdentterdiń:
— 27%-yna tolyq jetkilikti,
— 40% -y «Bos ýaqyt jetkilikti, biraq kóbirek bolsa jaqsy bolar edi», — dep jaýap berdi,
— 33% bos ýaqytynyń mólsherin jetkiliksiz dep sanaıdy.
Úı jumysyna ketetin ýaqyt :
— 33 % stýdentter úı jumysyna ortasha eseppen 1-2 saǵat bóledi (EUÝ; ATÝ; Kaspıı Ýnıversıteti);
— 47% stýdentter úı jumysyna ortasha eseppen 2-3 saǵat bólinedi ( NARHOZ; ALMAÝ; Abylaı han atyndaǵy QazHQjÁTÝ; Abaı atyndaǵy QazUPÝ; M.C.Narıkbaev atyndaǵy KAZGÚÝ);
— 20% stýdentter úı jumysyna ortasha eseppen 3-4 saǵat bólinedi (Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ; S.J.Asfendıarov atyndaǵy QazUMÝ).
Orta eseppen stýdentter sabaqqa, úı jumystaryn oryndaýǵa 5-9 saǵatqa deıin jumsaıdy.
Stýdentter bos ýaqytynyń kóp bóligin qalaı jumsaıdy ?
- Áleýmettik jeli ;
- Ózin -ózi damytý ( kitap oqý, tilder úırený jáne t.b) (15%)
- Ýaqytyn serýendeýmen , oıyn saýyq ortalyǵynda ótkizý jáne t.b (25%)
- Sport (5%)
Zertteý júrgizgen stýdentter arasynda orta eseppen 5 saǵat osy áleýmettik jelilerge ketedi , ıaǵnı osy stýdentterdiń 60% áleýmettik jelige ýaqytyn jumsaıdy.
Ýaqytty tıimdi paıdalaný jaıly keńes
Ýaqytty durys paıdalana bilý - ómirimizdegi barlyq aspektilerdiń durys jumys jasaýyna ákeledi. Sondyqtan kelesi keńesterge zer salyńyz:
1. Stýdentter kúndelikti ómirdi qalyptastyrýdy jáne múmkindiginshe ony ustanýdy úırenýi kerek. Kún tártibi bos ýaqytty durys uıymdastyrýǵa ǵana emes, rýhanı jáne fızıkalyq densaýlyqty jaqsartýǵa da yqpal etýi múmkin.
2. Aqparattyq jetkiliksizdikti aqparattyq baılanys júıesin jaqsartý arqyly joıýǵa nemese ýaqytty basqarý týraly ádebıetter buǵan kómektese alady.
3. Stýdenttik ýaqytty durys paıdalaný úshin birneshe qarapaıym erejelerdi saqtaý kerek:
- maqsat qoıý. Maqsat naqty jáne uzaq merzimge qoıylýy kerek, biraq onyń sońǵy kúnin belgileýdi umytpańyz;
- qoıylǵan mindetterdiń basymdyqtaryn aıqyndaý;
- erteńge isterdi keıinge qaldyrmańyz;
- demalýǵa muqıat kelińiz [1].
Qorytyndy
Qorytyndylaı kele,taım-menedjment ádisin qoldanýdy úırenip, qoldanysqa kirgizdik.Sonymen qatar, stýdentterge ony qoldanýǵa keńes berdik. Jumystyń bastapqy bóliminde alǵa qoıylǵan mindetteri oryndaldy. Maqsatqa qol jetkizildi. Jumys barysynda, ýaqyttań qundylyǵyn, taım-menedjment uǵymymen tanysyp, durys kúntizbe qura bilý mańyzyn túsindik. Uib stýdentteri men basqa joǵarǵy oqý oryn stýdentteriniń ýaqytyn jumsaý tolyq taldanyp , salystyrý jasaldy. Iaǵnı, kórsetilgen barlyq tásilder qoldanyldy.
Qoldanylǵan ádebıetter tizimi:
- Svobodnoe vremá v jıznı stýdenta Nýrmatova, Iý. A. Svobodnoe vremá v jıznı stýdenta / Iý. A. Nýrmatova. — Tekst : neposredstvennyı // Molodoı ýchenyı. — 2012.
- Svobodnoe vremá stýdenta koleja kúltýry kak chastprofessıonalnogo razvıtıa Bekker E.I. – Komı respýblıkanskıı kolej kúltýry ım. V.T.Chıstalóva – 2012
- Tehnologıa taım menedjment v organızasıı ýchebnoı deıatelnostı stýdentov ýnıversıteta A.A.Maksımova, E.V.Mıtıcheva, E.A.Feoktıstova – Prıvoljskıı naýchnyı vestnık
- Svobodnoe vremá Permskoı molodejı V.D.Razınskaıa – Vestnık PNIPÝ – 2016
- Taım-menedjment stýdenta ýnıversıteta M.A.Reýnova — Federalnoe gosýdarstvennoe búdjetnoe obrazovatelnoe ýchrejdenıe vysshego professıonalnogo obrazovanıa «Orenbýrgskıı gosýdarstvennyı ýnıversıtet» — 2012
- Aktýalno lı ızýchat svobodnoe vremá? A.E.Mýrzın – 1993
- Sosıologıa A-Á slovar-spravochnık , Tonı Loýson , Djoan Gerrod
Kýralova A., Amanjolova A., Erjan M., Kydyralıeva A.