Qozy qalaı ózgerdi? (ertegi qoıylym)
(Sahnaǵa qolyna sýquıǵysh ustap, ándetip qozy shyǵady. Ózi egip, baptap júrgen gúlderine sý quıyp, olarmen sóılese bastaıdy.)
Qozy:
— Gúlder, gúlder aq gúlder,
Qyzyl gúlder, kók gúlder.
Jaıqalyńdar, ósińder,
Tozańdanyp kóshińder!
Eh, meniń gúlderim qandaı ádemi? Men senderdi óte qatty jaqsy kóremin, názik gúlderim!
(Osy kezde sahnaǵa oryndyq kóterip shyqqan eshki, gúlderdiń janyna kelip jaıǵasady. Artynan úsh laǵy ere shyǵady. Laqtardyń biri gúlderdi ıiskep, bir-ekeýin julyp alady.)
Qozy:
— Laq, gúlderdi julmashy.. (deıdi jalynyshty daýyspen. Osy kezde sózge eshki aralasady.)
Eshki:
— Eı, qozy! Saǵan bul jerdi ıemdenýge kim ruqsat berdi? Qane, qaıqaı?!
(Qozy jerge qarap jylap, úndemeı kete barady. Osy kezde aldynan Maımyl shyǵady.)
Maımyl:
— Súıkimdi Qoshaqandy kim renjitti eken? Nege kóńil-kúıiń túsip ketken qymbattym?
Qozy (jylamsyrap):
— Me-me-meniń gúlzarymdy eshki alyp qoıdy.
Maımyl:
— Qazir, meni kúte tur! (Eshkige baryp):
— Eshki hanym, munda laqtaryńdy oınatýǵa kim saǵan ruqsat berdi?
Eshki:
— Oo, zańger Maımyl! Sen-aq kirispeıtin jerge kirisip júredi ekensiń?! Laqtarymdy qaıda oınatsam da óz erkim. Ózim bilemin!
Maımyl:
— Árıne, orman ortaq. Biraq, Qozynyń gúlzaryna ıelik etýge haqyń joq! Qozy bul gúlderdi uryǵynan egip, kúnige sýǵarǵanda nege kelmediń? Aramshóp basyp, gúlderdiń ósýine kedergi keltirgende qaıda júrdiń? Al búgin jaıqalyp ósken, daıyn gúlzarǵa ıe bola qalypsyń?!
Eshki:
— Gúlzar mańynda demalǵanda turǵan ne bar? Qalasam — demalamyn, qalamasam — kete salamyn.
Maımyl:
— Endeshe, kete sal! Saqshy ıtterdi shaqyrmaı turǵanda!
Eshki:
— Jaraıdy, ne boldy sonsha «ıt, ıt»-dep? Júrińder laqtarym, úı jaqqa qaıtaıyqshy...?! (ketedi)
Maımyl:
— Qozy, kel! Gúlzaryńa ıe bol! Bireý tıisse maǵan aıt?!
Qozy:
— Raqmet, Maımyl myrza! Endi bireý basynsa, sizge kelip aıtamyn!
Maımyl:
— Jaqsy. Saý bol! (ketedi.)
Qozy:
— Meniń názik gúlderim! Senderdi tentek laq juldy ma?
Maımyl aǵa olardy qýyp jiberdi. Endi qoryqpasańdar bolady.
(Osy kezde sahnaǵa buzaýyn ertken Sıyr shyǵady. Buzaý shaýyp kep gúlzardy kórip, anasyna bylaı deıdi.)
Buzaý:
— Móó, anashym! Osy jerde jaıylaıyqshy?! Ádemi gúlzar bar eken?
Sıyr:
— Jaqsy, jaıyla ǵoı! Men biraz demalyp alaıyn?! (Sıyr oryndyqqa kelip otyrady. Buzaý bir gúldi úzip alyp, kúlte japyraqtaryn jula bastaıdy.)
Qozy (jylamsyrap):
— Buzaý, munyń ne? Jaıqalyp turǵan gúlde neń bar?
Buzaý:
— Julǵym keldi, julam! Qalasam bárin jep qoıam!
Qozy:
— Ne degen qatigezsiń?
Sıyr:
— Eı, qozy! Qaıqaı qane bul jerden?! Meniń buzaýym ózi biledi. Qalasa — jeıdi, qalasa — julady.
Qozy:
— Qazir, men sendermen basqasha sóılesemin! (Maımyldy ertip qaıta shyǵady.)
Maımyl:
— Sıyr hanym! Basqa-basqa, men sizden mundaı minez kútpedim?! Kishkene ǵana qoshaqanǵa qamqor bolýdyń ornyna, nege ses kórsetesiz? Estigen elden uıat emes pe?!
Sıyr:
— A, Maımyl myrza! Biz ásheıin ázildegenbiz? Nemiz bar kishkentaı qozyda. Kettik balam! Jolamaı-aq qoıshy osynyń gúlderine! (Sıyr Buzaý ekeýi ketedi)
Maımyl:
— Qozy! Qoshaqan! Nege barlyq janýarlar seni basynady? Bilesiń be?
Qozy:
— Joq! Nege?
Maımyl:
— Óıtkeni seniń ishińde úreı men qorqynysh óte kóp! Eger sen únemi «maǵan bireý tısedi», «anaý meni jek kóredi», «mynaý meniń bir nársemdi tartyp alady» dep qana oılaı berseń, rasymen de solaı bolady! Al «meni aınalam túgel jaqsy kóredi», «maǵan úlkender únemi kómektesedi», «men eń baqytty qoshaqanmyn» - dep oılasań, rasymen de solaı bolady.
Qozy:
— Raqmet Maımyl aǵa! Men sizdi túsindim. Endi aınalamdaǵy janýarlarmen qorqyp emes, tek jaqsy kórip, erkelep sóılesetin bolamyn. Kúdiktenýdi, úreılenýdi qoıamyn!
Maımyl:
— Jaraısyń Qoshaqan! Olaı bolsa kettik?! Barlyq janýarlarmen aralas, sóıles, dostas! Sol kezde seni barlyǵy syılaıtyn bolady.
Qozy:
— Jaraıdy!
(Ekeýi ketedi. Qoıylym osymen aıaqtalady.)
G. Qasenbaı