InfoHub Logo

(avtorlyq ertegi qoıylym)

Avtor:
Erte-erte-ertede,
Alma baqty ólkede,
Aıý ómir súripti.
Alma jeýge umtylǵan,
Ańdardy túgel qýypty.

Birde Almabaqtyń janynan ótip bara jatqan Qoıan,​ ıisi burqyraǵan sary almany kórip,​ dámin tatpaqshy bolady. Biraq aldynan kúzetshi Aıý shyǵyp, bylaı depti:
Aıý:
— Sálem Qorqaq Qoıan!​ Alma jegiń kele me?
Qoıan:
— Sálem​ Aıý myrza! Ia,​ jegim keledi.
Aıý:
— Olaı bolsa,​ men jaıly taqpaq aıtyp ber! Sosyn ǵana saǵan alma beremin.
Qoıan:
Aıý otyr partada,
Eki qoly qaltada.
Apaı sabaq surasa,
Uıyqtap qapty - masqara!
Aıý:
—Ótirik! Men eshqashan mektepke sabaq oqýǵa barmadym. Endi kút! Kelesi kelgen ań men týraly jaqsy taqpaq aıtsa,​ kiresiń!
(Ekeýi áńgimelesip turǵanda, Mysyq keledi.)
Mysyq:
— Sálem Aıý myrza!
Aıý:
— Sálem Mysyq! Alma jegiń kele me? Onda men týraly taqpaq aıt! Jaqsy taqpaq ne jańyltpash aıtpasań,​ alma jemeısiń!
Qoıan (sybyrlap):
— Mysyq,​ «Aıý otyr partadany»​ aıtpa!
Mysyq:
— Jaraıdy! (sybyrlaıdy)
Aıý almany qorǵar,
Jeı almaı kóp ańdar sorlar.
Aıý:
— Tamasha!​ Kirińder! (ekeýin baqqa kirgizedi)
Avtor:
— Osy kezde sylańdap Túlki jetedi.​
Túlki:
— Sálem berdik Aıý myrza! Baǵyńyzdyń ıisi qandaı keremet?!​ Silekeıim shubyryp tur.​ Kirsem bola ma?
Aıý:
— Men týraly keremet taqpaq nemese jańyltpash aıt!​ Sosyn ǵana kiresiń!
Túlki:
— Aıý alma baqty kúzetedi,
​ ​ ​ ​ Taqpaq surap,​ bilmegen ańnyń qatesin túzetedi.
Aıý:
— Jaraısyń qý Túlki! Kir!
Avtor:
— Túlkiden keıin Kirpi keledi.
Kirpi:
— Sálem Aıý aǵa!​ Baqqa kirip,​ alma jeıinshi?
Aıý:
— Taqpaq aıt ta,​ kire ber!​ Tek taqpaǵyń Aıý týraly bolsyn?!
Kirpi:
— Aıý balǵa barar,
​ ​ ​ ​ Aıýdy aralar talar.
Aıý:
— Qashan kórdiń meni aralar talaǵanyn?​ Basqasyn aıt!
Kirpi:
— Aıý alma jeıdi,
​ ​ ​ ​ Aıý bal da jeıdi.
​ ​ ​ ​ Eger taqpaq aıtpasań,
​ ​ ​ ​ Baqqa kirgizbeıdi!
Aıý:
— Tamasha!​ Dál aıttyń! Kire ber!
Avtor:
— Kirpiden keıin Tasbaqa keledi.
Tasbaqa:
— Sálem Aıý aǵa! Baqqa kirip,​ alma jeıinshi?
Aıý:
—Sálem Tasbaqa!​ Men týraly taqpaq aıt ta,​ kire ber!
Tasbaqa:
— Aıý,​ Aıý qorbańbaı,
​ ​ ​ ​ Júgiresiń ormanda-aı!
Aıý:
— Óziń qorbańbaı!​ Basqasyn aıt!
Tasbaqa:
— Aıý degen — aqyldy,
​ ​ ​ ​ Taqpaq jattaýǵa shaqyrdy.
Aıý:
— Jaraısyń!​ Kire ber!
Qasqyr:
— Sálem Aıý myrza! ​ Ashtan ólmesin deseń,​ alma ber?!
Aıý:
— Sálem Qasqyr! Men jaıly taqpaq,​ jańyltpash aıt ta,​ kire ber!
Qasqyr:
—​ Aıý degen — alyp ań,
​ ​ ​ ​ Denesimen tanylǵan.
​ ​ ​ ​ Alma baqqa kiredi,
​ ​ ​ ​ Taqpaq aıtqan aqyn ań.
Aıý:
— Keremet! Kire ber!
Avtor:
— Qasqyrdan keıin Maımyl keledi.
Maımyl:
— Sálem Aıýeke! Alma baǵyńa jibershi, bir taldan talǵa sekirip almańnyń dámin tataıyn!
Aıý:
— Sálem Maımyl!  Men jaıly taqpaq nemese jańyltpash aıtasyń, sosyn kiresiń
Maımyl:
— Jaraıdy!
Aıý dosym kúzetshi,
Alma baqty kúzetti.
Ańdarǵa óleń aıtqyzyp,
Qazaqshasyn túzetti.
Aıý:
— Tamasha,​ kire ǵoı!
Maımyl:
— Raqmet!
Avtor:
— Maımyldyń sońyn ala,  Tyshqan keledi.
Tyshqan:
— Sálem Aıý myrza!
Aıý:
— Sálem súıkimdi Tyshqan!
Tyshqan:
— Aıý myrza,  jerdiń astymen kirip, almańyzdy urlap jeı bersem de bolýshy edi?! Biraq olaı istegim kelmedi. Ózińizden ruqsat suraı keldim.  Baqshańyzdy aralap kóreıinshi?!
Aıý:
— Adaldyǵyńa tántimin Tyshqan!  Dese de, shart bireý!  Men jaıly jańyltpash nemese taqpaq aıt ta, kire ber!
Tyshqan:
— Aıý baqsha aralady,
     Baqshany jaqsy aralady.
     Bar eken bal aralary,
     Biraq Aıýdy talamady.
Aıý:
— Qandaı tapqyr Tyshqansyń! Kire ǵoı?!
Avtor:
— Osylaı Aıý alma jegisi kelgen ańdardyń tilin damytyp,  qazaq tiliniń damýyna úles qosypty!

— Tildi osylaı damytty,
      Qońyr Aıý jańasha.
      Jańyltpash,  taqpaq biletin,
      Ańdarymyz tamasha!

      Úlgi alyp solardan,
       Biz de taqpaq aıtaıyq?
       Bizdiń synyp daryndy,
       Júldeli bop qaıtaıyq!

G. Qasenbaı.

---