Qundy kitap (ertegi-qoıylym)
(ertegi jelisi boıynsha)
1) Avtor:
— Baıaǵyda bir Asyl atty jigit ómir súripti. Jigittiń eshkimi joq eken. Ol aýylda árkimge jaldanyp, tamaǵyn taýyp júripti. Birde Asyl anasynan qalǵan sandyqty aqtaryp otyryp, bir qaǵaz taýyp alady. Qaǵazdy anyqtap qarasa, karta eken. Sol kartadaǵy syzba boıynsha bir úńgirge baryp tireledi. Úńgirge kirse, oraýly zat jatady.
2) Avtor:
—Zattyń oraýyn ashsa kitap eken. Kitaptyń alǵashqy betinde jylaı jazylypty:
— Bul Sıqyrly Kitap. Eger kim de kim ony basynan bastap oqymaı, ortasyn nemese sońǵy betterin paraqtasa, kitaptyń sıqyry joǵalady!
Myna sózderdi oqyǵan Asyl, kitaptyń alǵashqy betterin oqýǵa kirisedi.
Asyl:
— Keremet! Ǵajap! Bul ne degen qupıa kitap? Myna jazýlar kóne grek tilinde jazylypty ǵoı? Qoı men grek tilin úıreneıin?!
3) Avtor:
— Sóıtip Asyl grek tilin biletin tilmashtyń úıine kelip, esigin qaǵady.
Tilmash:
— Kire berińiz!
Asyl:
— Qurmetti tilmash myrza! Maǵan kóne grek tilin úıretesiz be? Aqysyna — sizdiń qyzmetshińiz bolaıyn?!
Tilmash:
— Sen jigit maǵan unap tursyń! «Úırenemin» degen jasqa, qýana úıretemin! Búginnen bastap osy úıde tura berińiz!
Asyl!
— Sizge alǵysym sheksiz!
3) Avtor:
— Osylaı Asyl birneshe aıda kóne grek tilin taza bilip shyǵady. Al Sıqyrly kitaptaǵy grekshe jazýda, geografıalyq zertteýler jazylǵan eken. Asyl sol jazbalardy, túgel jattap alady. Al Kitaptyń kelesi 100 beti, arab tilinde bolady. Arab tilin meńgerýge qyzyqqan Asyl, ıslam ǵalymyna barady.
Asyl:
— Assalamý aleıkým ǵalym myrza! Maǵan arab tilin úıretińizshi? Qosymsha ádep-ahlaq bilim de! Aqysyna sizdiń qyzmetshińiz bolaıyn?
Ǵalym:
— ÝaǵaleıkýmýsSalám balam! Álbette! Qýana-qýana úıretemin! Ol úshin qyzmetiń qajet emes. Tek jaqsy oqysań boldy!
4) Avtor:
— Asyl sonda da ǵalymǵa qyzmet ete júrip, kórkem minezge qurylǵan «Jantaný» ilimin túgel úırenedi. Al kitaptyń kelesi 100 beti, japon tilinde bolady. Asyl Japon ortalyǵyna baryp, bir qarıaǵa jolyǵady.
Asyl:
— Sálem berdik ata! Sizden Japon tilin úırengim keledi? Sizge tegin qyzmet jasasam, til úıretesiz be?!
Ata:
— Qosh keldiń, balam! Qýana-qýana úıretemin! Júr, úıge kireıik?!
5) Avtor:
— Jigit atadan japon tilinde ınjenerıany úırenip, tehnologıanyń qyr-syryn meńgerip alady. Ary qaraı kitap qytaı tilinde bastalady. Bazarǵa barǵan jigit, qytaı saýdagerlerine jolyǵady.
Asyl:
— Qaıyrly kún, jigitter! Men senderge satýshy bolaıyn? Maǵan bir ustaz taýyp berińdershi, til úıretetin!
Eki Qytaı:
— Sálem jigit. Nıhaý, nıhaý! Júr baryp sóıleseıik?
6) Avtor:
— Asyl osylaı saýdanyń da qyr syryn meńgerip, ári sheber kásipker bolyp shyǵady. Kitaptyń sońǵy júz beti aǵylshyn tilinde jazylǵandyqtan, jigit sol qaladaǵy eń qymbat aǵylshyn tili mamanyna barady:
Asyl:
— Sálemetsiz be! Maǵan aǵylshyn tilin úıretseńiz, sizge qalaǵan aqshańyzdy tóler edim?!
Muǵalim:
— Sálemetsiz be! Jaqsy! Júrińiz, úıreteıin?!
7) Avtor:
— Asyl alty aı aǵylshyn tilinde bilim alady. Sóıtip kitaptyń barlyq qupıasyn sheshedi. Ári ózi jan-jaqty bilimdi, jeti tildi jetik meńgergen maman bolyp shyǵady. Onyń ataǵy elge tarap, hanǵa da jetedi. Bir kúni han adam jiberip, Asyldy ózine shaqyrady.
Asyl:
— Assalaýmaǵaleıkým han ıem! Shaqyrǵan ekensiz? Kelip qaldyq!
Han:
— Ýaǵaleıkýmýssalám ónerpaz jigit! Shaharymda sen sekildi bilimdi, ǵalym jigittiń bolǵanyna qatty qýanyshtymyn! Men álemde teńdesi joq úlken mektep saldym. Soǵan álemniń ár túkpirinen eń oqymysty ǵalymdardy jınap jatyrmyn. Sol tizimde óziń de barsyń! Úı-jaı, as-aýqatyńdy ýaıymdama! Eńbek aqyńa kúnine bir altyn alasyń. Qalaı kelisemisiń?
Asyl:
— Álbette Han Iem! Sizdiń degenińiz bolsyn!
8) Avtor:
— Sodan beri Asyl esimi elge belgili ǵalym atanyp, ǵylymǵa kóp úles qosypty. Al Sıqyrly Kitaptyń sıqyry — danalyqqa baýlyǵan qupıalyǵynda ekenin Asyl sońynda bir-aq túsinipti!
«Kim bilim jınaıdy,
Eshqashan kedeı bolmaıdy!
Kim bilimge ýaqyt qımaıdy,
Sol túbinde sorlaıdy!»
Gúlmeken Qasenbaı