S. Sarǵasqaev «Támpish qara»
Sabaq jospary
Ádebıet 6 synyp
4. Toqsan: Iİİ
Sabaqtyń taqyryby: S. Sarǵasqaev «Támpish qara»
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: oqýshylarǵa Sansyzbaı Sarǵasqaevtyń ómiri, shyǵarmashylyǵy,
«Támpish qara» povesinen úzindi jaıly tolyq málimet berý.
á) damytýshylyq: oı - órisin, oılaý belsendiligin, sóıleý sheberligin, til mádenıetin damytý, sózdik qoryn molaıtý, shyǵarmashylyq izdeniske baýlý, olardyń oı - pikirin qalyptastyrý.
b) tárbıelik; elin, jerin, Otanyn qadirleýge, adamgershilikke, adaldyqqa,
eńbeksúıgishtikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: qalypty sabaq.
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, sýretteý, salystyrý, suraq - jaýap, sózdikpen jumys, baǵalaý, bekitý, qorytyndylaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: kórkem ádebıetter, beıneli sýretter, referattar, búktemeler.
Sabaqtyń formalary: jeke balamen, toppen, synyp ujymymen jumys júrgizý.
Sabaqtyń tıpteri: uıymdastyrý kezeńi, úı tapsyrmasyn suraý, jańa sabaqty túsindirý, bekitý, baǵalaý, qorytyndylaý,
Sabaqtyń barysy:
a) Uıymdastyrý kezeńi.
Sálemdesý. Kezekshi málimdemesi. Jýrnal boıynsha túgendeý. Jańa sabaqqa daıyndyq.
á) Úı tapsyrmasyn suraý.
1. «Meniń atym Qoja» povesinen taraýlaryn bólip - bólip mazmundaý.
2. Qosymsha suraqtar qoıý arqyly ótken taqyrypty qorytyndylaımyn.
b) Jańa sabaqty túsindirý.
• Avtordyń ómiri, shyǵarmashylyǵy týraly túsindirý.
Sansyzbaı Sarǵasqaev (29. 4. 1925 j. t., Jambyl oblysy, Krasnogor aýdany, Sharbaqty selosy) — qazaq keńes jazýshysy, Uly Otan soǵysyna qatysqan. 1942 — 1943 jyldary aýdandyq «Krasnogorshy» gazetinde jaýapty hatshy, 1949 - 1972 jyldary «Qazaqstan pıoneri», «Lenınshil jas» gazetterinde ádebı qyzmetker, bólim meńgerýshisi, jaýapty hatshy, redaktor, «Juldyz» jýrnalynda jaýapty hatshy boldy. Kórkem týyndylary 1949 jyldan jarıalana bastady. Shyǵarmalary negizinen jas jetkinshekterge arnalǵan. «Dostar» (1952), «Bir otrádta» (1953), «Sáýleniń jańa dostary» (1954), «Bir kósheniń boıynda» (1961), «Synǵan tis» (1963), «Shyndyq» (1964), «Kóńildi balalar» (1966), «Támpish qara» (1971) atty povester men áńgimeler jınaqtarynda jas jetkinshekterdiń oı — armany, qoǵamdyq paıdaly isteri, óner — bilimge degen qushtarlyǵy, bir — birine adaldyǵy, dostyq qarym - qatynasy sýrettelgen. Jańashyl da jasampaz adamdar týraly «Ustaz» (1979), «Sulýtór» (1983) romandary jaryq kórdi. Onyń kitaptarynyń bári mektep oqýshylarynyń tynys — tirshiliginen syr shertedi..
• «Támpish qara» povesi jaıynda túsindirý.
Sansyzbaı Sarǵasqaevtyń “Támpish qara” povesinde otyzynshy jyldardaǵy aýyl ómiri sýrettelgen. Poves 9 bólimnen turady. Bólimderi: «Tanysý», «Tilep alǵan azap», «Ázili me shyny ma?», «Ókinish», «Teke qart», «Ne boldy bizge?», «Budan keıingi kúnderde …», «Oılamaǵan jerden», «Úsh kún qalǵanda» dep keledi. Basty keıipker - támpish qara Shanshataı.. Poveste Shanshataıǵa tán ádeptilik, uqyptylyq, eńbeksúıgishtik qasıetter kórinse, Ertaı boıyndaǵy ónerge qushtarlyq, dúnıeni bala kózimen qabyldaý qasıetteri tanylady. Shanshataı boıyndaǵy asyl qasıetter - ádeptilik, uqyptylyq, tazalyq, kishipeıildilik pen sypaıylyq áńgime keıipkerleri Ertaı, Bısekúl, Imanbekterge erekshe áser etip, úlgi bola bilse, búgingi jasóspirimderge de úlken ónege. Jasóspirimder beınesi - balalar ádebıetiniń jas býyndardy patrıottyq rýhta tárbıeleýde eń basty rol atqaryp otyrǵanynyń aıqyn dáleli. Osynyń bárin aıta kelip, bala tárbıeleýdegi eń negizgi tirek olardy eńbekke úıretýden bastalýǵa tıis degen oıǵa kelemiz. Óıtkeni eńbek etýge úırengen bala sabaqty jaqsy oqýdan da, ata - ananyń túrli tapsyrmalaryn oryndaýdan da jalyqpaıtyn bolady. Eńbek etýge jattyqqan saıyn, onyń yjdaqattyǵy da arta túsedi. Uqyptylyq ta, ádeptilik te, úlkendi syılaýshylyq ta, qoǵamǵa paıdaly úles qosatyn baıypty, parasatty azamat bolý da osydan kelip shyǵady. Povestegi keıipkerler: aýyl balalary sýretshi Ertaı, Imanbek, Nıǵmet, Kúldári, Ońalbek. Bala tárbıeleýde ustazdyń eńbegin kórsete otyryp, balalardyń mektepten alǵan bilimin eńbekpen tárbıeli ispen turmyspen baılanystyra sýrettelýi sheber beınelengen. Keıipker Ertaıdyń ómiri jaıyndaǵy ishki tolǵanysy jetkinshek urpaqty tárbıeleýde mańyzdy rol atqarady dep esepteımin. Shanshataı - qaladan kelgen kózi ashyq bala, ol «Oktábr balalary» dep atalatyn gazettiń bar ekendigin aýyl balalaryna tanystyryp, Ertaıdyń sýretshilik daryndylyǵyn baǵalaı otyryp, osy gazetke eń jaqsy sýretińdi jibereıik dep úlken úmit artyp Ertaıdyń qabiletin shyńdaı túsedi. Ánsheıinde kózge ilinbeı júretin gazet tasýshy Teke qartty aýyl balalaryna syılaı bilýdi uǵyndyrady. Qazirgi jas jetkinshekter barlyq múmkindikteri bola tursa da balalar basylymdaryna kóp jazyla bermeıdi, al poves keıipkerleri sol gazettiń kelýin asyǵa kútip, tipti aýyldan jyraqta turatyn Teke qarıanyń úıine izdep baryp, alyp oqıdy.
• Sabaqty bekitý:
Taldaý
• Epıkalyq janr túri - poves.
• Shyǵarmanyń negizgi oıy — jas jetkinshekterdi adamgershilikke, shynshyldyqqa, qaıyrymdylyqqa tárbıeleıdi.
• Shyǵarmanyń kompozısıalyq qurylysyna toqtalsaq: Bastalýy. Shanshataıdyń aýylǵa kelýi, aýyl balalarymen tanysýy..
• Baılanysýy. Shanshataı Ertaıdyń sýretshi ekenin bilýi, ekeýiniń aıyrylmastaı dos bolýy. Shıelenisýi. Mektep oqýshylarynyń qyrman dalasyna kómekke barýy, túrli oıyn - saýyq uıymdastyrýlary, Shanshataı aýyl balalarynyń gazetke degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatýy.
• Sharyqtaý shegi. Oqýshylardyń óz maqalalaryn oqý úshin Teke qarttyń úıine izdep barýy, Shanshataı men Imanbektiń tóbelesýi, Imanbektiń odan keshirim suraýy.
• Shyǵarmada epıtet, teńeý, dıalog, maqal - mátelder t. b. ádebı teorıalyq uǵymdar qoldanylǵan.
Pysyqtaý suraqtary:
• Áńgimedegi keıipkerlerdi ata.
• «Támpish qara» povesi qalaı bastalady?
• Áńgime nege «Támpish qara» dep atalǵan?
• Áńgimedegi támpish qara kim?
• Shanshataıdyń basqa balalardan ereksheligi qandaı?
• Áńgimede maqal - mátelder kezdese me?
• Aýyl balalary demalys ýaqytynda kimderge kómekke barady?
Sabaqtyń qorytyndysy:
Baǵalaý: Oqýshylardyń bergen jaýaptaryna qaraı bilimderin baǵalaımyn.
Úıge tapsyrma: S. Sarǵasqaev ómiri, shyǵarmashylyǵy týraly málimet izdený, oqý.
«Támpish qara» povesin oqý, mazmundaý.
S. Sarǵasqaev «Támpish qara» júkteý
Ádebıet 6 synyp
4. Toqsan: Iİİ
Sabaqtyń taqyryby: S. Sarǵasqaev «Támpish qara»
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: oqýshylarǵa Sansyzbaı Sarǵasqaevtyń ómiri, shyǵarmashylyǵy,
«Támpish qara» povesinen úzindi jaıly tolyq málimet berý.
á) damytýshylyq: oı - órisin, oılaý belsendiligin, sóıleý sheberligin, til mádenıetin damytý, sózdik qoryn molaıtý, shyǵarmashylyq izdeniske baýlý, olardyń oı - pikirin qalyptastyrý.
b) tárbıelik; elin, jerin, Otanyn qadirleýge, adamgershilikke, adaldyqqa,
eńbeksúıgishtikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: qalypty sabaq.
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, sýretteý, salystyrý, suraq - jaýap, sózdikpen jumys, baǵalaý, bekitý, qorytyndylaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: kórkem ádebıetter, beıneli sýretter, referattar, búktemeler.
Sabaqtyń formalary: jeke balamen, toppen, synyp ujymymen jumys júrgizý.
Sabaqtyń tıpteri: uıymdastyrý kezeńi, úı tapsyrmasyn suraý, jańa sabaqty túsindirý, bekitý, baǵalaý, qorytyndylaý,
Sabaqtyń barysy:
a) Uıymdastyrý kezeńi.
Sálemdesý. Kezekshi málimdemesi. Jýrnal boıynsha túgendeý. Jańa sabaqqa daıyndyq.
á) Úı tapsyrmasyn suraý.
1. «Meniń atym Qoja» povesinen taraýlaryn bólip - bólip mazmundaý.
2. Qosymsha suraqtar qoıý arqyly ótken taqyrypty qorytyndylaımyn.
b) Jańa sabaqty túsindirý.
• Avtordyń ómiri, shyǵarmashylyǵy týraly túsindirý.
Sansyzbaı Sarǵasqaev (29. 4. 1925 j. t., Jambyl oblysy, Krasnogor aýdany, Sharbaqty selosy) — qazaq keńes jazýshysy, Uly Otan soǵysyna qatysqan. 1942 — 1943 jyldary aýdandyq «Krasnogorshy» gazetinde jaýapty hatshy, 1949 - 1972 jyldary «Qazaqstan pıoneri», «Lenınshil jas» gazetterinde ádebı qyzmetker, bólim meńgerýshisi, jaýapty hatshy, redaktor, «Juldyz» jýrnalynda jaýapty hatshy boldy. Kórkem týyndylary 1949 jyldan jarıalana bastady. Shyǵarmalary negizinen jas jetkinshekterge arnalǵan. «Dostar» (1952), «Bir otrádta» (1953), «Sáýleniń jańa dostary» (1954), «Bir kósheniń boıynda» (1961), «Synǵan tis» (1963), «Shyndyq» (1964), «Kóńildi balalar» (1966), «Támpish qara» (1971) atty povester men áńgimeler jınaqtarynda jas jetkinshekterdiń oı — armany, qoǵamdyq paıdaly isteri, óner — bilimge degen qushtarlyǵy, bir — birine adaldyǵy, dostyq qarym - qatynasy sýrettelgen. Jańashyl da jasampaz adamdar týraly «Ustaz» (1979), «Sulýtór» (1983) romandary jaryq kórdi. Onyń kitaptarynyń bári mektep oqýshylarynyń tynys — tirshiliginen syr shertedi..
• «Támpish qara» povesi jaıynda túsindirý.
Sansyzbaı Sarǵasqaevtyń “Támpish qara” povesinde otyzynshy jyldardaǵy aýyl ómiri sýrettelgen. Poves 9 bólimnen turady. Bólimderi: «Tanysý», «Tilep alǵan azap», «Ázili me shyny ma?», «Ókinish», «Teke qart», «Ne boldy bizge?», «Budan keıingi kúnderde …», «Oılamaǵan jerden», «Úsh kún qalǵanda» dep keledi. Basty keıipker - támpish qara Shanshataı.. Poveste Shanshataıǵa tán ádeptilik, uqyptylyq, eńbeksúıgishtik qasıetter kórinse, Ertaı boıyndaǵy ónerge qushtarlyq, dúnıeni bala kózimen qabyldaý qasıetteri tanylady. Shanshataı boıyndaǵy asyl qasıetter - ádeptilik, uqyptylyq, tazalyq, kishipeıildilik pen sypaıylyq áńgime keıipkerleri Ertaı, Bısekúl, Imanbekterge erekshe áser etip, úlgi bola bilse, búgingi jasóspirimderge de úlken ónege. Jasóspirimder beınesi - balalar ádebıetiniń jas býyndardy patrıottyq rýhta tárbıeleýde eń basty rol atqaryp otyrǵanynyń aıqyn dáleli. Osynyń bárin aıta kelip, bala tárbıeleýdegi eń negizgi tirek olardy eńbekke úıretýden bastalýǵa tıis degen oıǵa kelemiz. Óıtkeni eńbek etýge úırengen bala sabaqty jaqsy oqýdan da, ata - ananyń túrli tapsyrmalaryn oryndaýdan da jalyqpaıtyn bolady. Eńbek etýge jattyqqan saıyn, onyń yjdaqattyǵy da arta túsedi. Uqyptylyq ta, ádeptilik te, úlkendi syılaýshylyq ta, qoǵamǵa paıdaly úles qosatyn baıypty, parasatty azamat bolý da osydan kelip shyǵady. Povestegi keıipkerler: aýyl balalary sýretshi Ertaı, Imanbek, Nıǵmet, Kúldári, Ońalbek. Bala tárbıeleýde ustazdyń eńbegin kórsete otyryp, balalardyń mektepten alǵan bilimin eńbekpen tárbıeli ispen turmyspen baılanystyra sýrettelýi sheber beınelengen. Keıipker Ertaıdyń ómiri jaıyndaǵy ishki tolǵanysy jetkinshek urpaqty tárbıeleýde mańyzdy rol atqarady dep esepteımin. Shanshataı - qaladan kelgen kózi ashyq bala, ol «Oktábr balalary» dep atalatyn gazettiń bar ekendigin aýyl balalaryna tanystyryp, Ertaıdyń sýretshilik daryndylyǵyn baǵalaı otyryp, osy gazetke eń jaqsy sýretińdi jibereıik dep úlken úmit artyp Ertaıdyń qabiletin shyńdaı túsedi. Ánsheıinde kózge ilinbeı júretin gazet tasýshy Teke qartty aýyl balalaryna syılaı bilýdi uǵyndyrady. Qazirgi jas jetkinshekter barlyq múmkindikteri bola tursa da balalar basylymdaryna kóp jazyla bermeıdi, al poves keıipkerleri sol gazettiń kelýin asyǵa kútip, tipti aýyldan jyraqta turatyn Teke qarıanyń úıine izdep baryp, alyp oqıdy.
• Sabaqty bekitý:
Taldaý
• Epıkalyq janr túri - poves.
• Shyǵarmanyń negizgi oıy — jas jetkinshekterdi adamgershilikke, shynshyldyqqa, qaıyrymdylyqqa tárbıeleıdi.
• Shyǵarmanyń kompozısıalyq qurylysyna toqtalsaq: Bastalýy. Shanshataıdyń aýylǵa kelýi, aýyl balalarymen tanysýy..
• Baılanysýy. Shanshataı Ertaıdyń sýretshi ekenin bilýi, ekeýiniń aıyrylmastaı dos bolýy. Shıelenisýi. Mektep oqýshylarynyń qyrman dalasyna kómekke barýy, túrli oıyn - saýyq uıymdastyrýlary, Shanshataı aýyl balalarynyń gazetke degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatýy.
• Sharyqtaý shegi. Oqýshylardyń óz maqalalaryn oqý úshin Teke qarttyń úıine izdep barýy, Shanshataı men Imanbektiń tóbelesýi, Imanbektiń odan keshirim suraýy.
• Shyǵarmada epıtet, teńeý, dıalog, maqal - mátelder t. b. ádebı teorıalyq uǵymdar qoldanylǵan.
Pysyqtaý suraqtary:
• Áńgimedegi keıipkerlerdi ata.
• «Támpish qara» povesi qalaı bastalady?
• Áńgime nege «Támpish qara» dep atalǵan?
• Áńgimedegi támpish qara kim?
• Shanshataıdyń basqa balalardan ereksheligi qandaı?
• Áńgimede maqal - mátelder kezdese me?
• Aýyl balalary demalys ýaqytynda kimderge kómekke barady?
Sabaqtyń qorytyndysy:
Baǵalaý: Oqýshylardyń bergen jaýaptaryna qaraı bilimderin baǵalaımyn.
Úıge tapsyrma: S. Sarǵasqaev ómiri, shyǵarmashylyǵy týraly málimet izdený, oqý.
«Támpish qara» povesin oqý, mazmundaý.
S. Sarǵasqaev «Támpish qara» júkteý
You Might Also Like
-
Taqyryby: SHYǴARMASHYLYQ JOBA JASAÝ EREKSHELİKTERİ.
