Synyptan tys jumystarda AKT qoldaný
Synyptan tys jumystarda AKT qoldaný
Qazirgi qoǵam zaman talabyna saı kompúterlik tehnıkalar men tyǵyz baılanysqa kóshti. Kez – kelgen sátte aqparatty alyp ony jetkizý jyldamdyǵy sát saıyn artýda. Álemdegi san alýan sanaly oılardyń qorlary bir birimen ushtasyp keledi. Aqparat qoǵamnyń negizgi qarýyna aınaldy desek te bolady. Kompúterlik zaman – kompúterlik ǵasyr. Biraq adamzatqa, qazirgi qoǵamǵa tıimdi me, álde...
Oı salatyn ne? Sát saıyn vırtýaldy ómir jeteginde júrgen shynaıy ómirde eshqandaı turaq tappaıtyn adamdardy kezdestirip jatamyz. Bárinen buryn alańdatatyny besikten beli shyqpaı jatyp, táı – táı basqannan «planshetke ne qalta telefonyna» táýeldi jas sábılerdi, jetkinshekterdi kórý. Tańerteńnen keshke deıin telefon ne planshet, kompúter aldynda otyratyn, dalaǵa shyǵyp oıyn oınaý bilmeıtin, bir birimen til tabysyp sóılespeıtin, jaqyn adamdarynyń ózimen ashylyp tildespeıtin balalardyń taǵdyry ne bolmaq.
Mekteptegi ustazdar qaýymy osyndaı balalardyń máselelerimen jıi kezdesip jatady. Bizdiń basty mindetimiz jas urpaqty kompúterge jáne ınternetke táýeldilikten aryltyp, aınalany qorshaǵan ortamen qarym qatynasyna ózgertý engizý, naqty ómirge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, san alýan aqparattardyń ishinen paıdaly aqparatty ǵana tanyp bilýge úıretý, vırtýaldy ómirden alshaqtatý...
Osyndaı mańyzdy jumystardy atqarýda synyptan tys jáne sabaqtan tys is – sharalardyń rolin AKT arqyly ótkizsek joǵary baǵa berýge bolady. Osy jumystarda jańa oqytý formalarynyń, is – áreketterdiń, ádis – tásilderdiń, ádistemelerdiń bir birimen ushtasyp jol taýyp ketýge múmkindigi zor.
Ahmet Baıtursynov: «Mekteptiń jany – muǵalim. Muǵalim qandaı bolsa, mektep sondaı bolmaqshy. Iaǵnı, muǵalim bilimdi bolsa, ol mektepten balalar kóbirek bilim alyp shyqpaqshy. Solaı bolǵan soń, eń áýeli mektepke keregi – bilimdi, pedagogıka, metodıkadan habardar, jaqsy oqyta biletin muǵalim.» degen. Dese de tárbıe men bilim egiz uǵym ekenin umytpaý kerek. Oqyta otyryp tárbıeleý ár pedagog ustazdyń mindeti. Sanaly urpaqtyń tárbıesin ınternet betterine nemese vırtýaldy oıyndarǵa qaldyrýǵa bolmaıdy.
Qalaı bolǵanda da qazirgi jas urpaqtyń sanaly tárbıe, sapaly bilim alýyna yqpal etetin birneshe ádis – tásilderdiń túrlerin usynýǵa bolady. Ulttyq oıyndar túrleri, teatrlandyrylǵan qoıylymdar, dıspýttar, debat, shyǵarmashylyqpen aınalysý, psıhologıalyq is - sharalar, tárbıe jáne synyp saǵattarynyń saıys túrleri arqyly oqýshy ózin ortamen tyǵyz baılanysqa ákelmek.
Synyptan tys jumystar men synyp saǵattarynda Aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy qoldaný arqyly qandaı oń nátıjeler alýǵa bolady:
1. Sabaqqa emosıanaldyq turǵydan jaqsy nátıje kórsetedi;
2. Oı – órisin damytady;
3. Pánge degen qyzyǵýshylyǵy tabıǵı túrde bolady;
4. Uǵyný úrdisi psıhologıalyq turǵydan jaqsara túsedi;
5. Oqýshy men Oqytýshy arasyndaǵy baılanys nyǵaıa túsedi.
Mektepishilik is – sharalarǵa AKT qoldaný kóp jaǵynan tıimdi. Bul jerde kompúterlik tehnologıalar oqýshyny tuıyqtamaıdy esesine óz qatarlastarymen birigip jumys jasaýǵa belsendi túrde úlesin qosady. Bastysy – oń kóz qarastaryn qalyptastyrady, kóńil kúıin kóteredi, is – sharaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady. Kóterińki kóńil kúı, oılaryn erkin jetkizý, emosıalyq jaǵynan balanyń damýyna jaqsy nátıje beredi. Jaıdary, ashyq jarqyn balalar, tuıyq jáne basqalardan oqshaýlanatyn balalarǵa qaraǵanda kúızeliske, ómirde bolyp jatqan keleńsiz oqıǵalarǵa tótep bere alady. Sondyqtan synyptan tys jumystar kóńildi jáne merekege toly bolýy kerek. Sonymen birge synyptan tys jumystarda jobalaý ádisi maqsatqa qol jetkizýge tıimdi. Balalar óz betinshe jobaǵa qajet aqparatty izdep taýyp, óńdep, suryptaýǵa úırenedi. Jobalaý ádisi tanymdyq, shyǵarmashylyq damýyna yqpal etedi, óz bilim deńgeıin ózi anyqtap, aqparattyq keńistikte durys baǵytyn ózi qabyldaýǵa úırenedi, synı oılaý turǵysynan damıdy. Jobalaý ádisi oqýshylardyń jeke, jáne toppen belgili bir ýaqyt aralyǵynda óz betterimen jumys jasaýlaryna negizdelgen. Toppen jumys jasaýdyń óz ereksheligi bar: bir – birin qoldaý, birigip eńbek etý, jaýapkershilik, kópshildik, shydamdylyq t. b. Toptyń kóshbasshysy taǵaıyndalady. Ol ózin qoldaıtyn ujymyn óz jaýapkershiligine alady. Toptyń barlyq músheleri derlik tapsyrmalarmen qamtyla toppen jumystyń jobalaý áreketi óte tıimdi tásil. Ol úshin bir ǵana oqýshy sheshe alatyn másele emes ujymmen ǵana sheshiletin máselelerdi usynyp otyrý kerek.
Jobamen jumys kezinde maqsaty, mindeti jáne nátıje bolýy kerek. Jobamen jumys kezinde oqýshy máseleniń maqsatyn anyqtap, jumysty josparlap, tájirıbeler, zertteýler júrgip, qajetti aqparatty izdep taýyp, atqarylǵan jumystyń kórmesin uıymdastyrýǵa úırenedi.
Jańa bilimge umtylý úshin jáne óz betinshe jumys jasaı alýy úshin, bir – birine kómek berýge daıyn bolýy úshin oqýshylar is – sharalarǵa asqan belsendilikpen qatynasýyna atsalysýyn uıymdastyrý ustazdardyń maqsaty
Qorytyndylaı kele oqýshy qosymsha qoǵamdyq jáne mektep ishilik is – sharalarmen birge mektep qabyrǵasynda kóbirek ýaqytyn ótkizedi. Sondyqtan mektep pedagogtarynyń maqsaty sol ýaqyttaryn oqýshylar qyzyqty jáne paıdaly ótkizýin qamtamasyz etý. Oqýshy mektepti ekinshi úıindeı kórýi úshin eń mańyzdysy qosymsha zertteý jumystarymen, jobalarmen, túrli úıirmelerge qatysýǵa jetelep otyrsa tárbıesine de, bilim deńgeıine de zor yqpalyn tıgizeri sózsiz. Qazirgi zaman ustazy kóp ǵasyrlardan kele jatqan bilimderdiń toǵysy, múmkinshiligi álde qaıda joǵary. Olaı deıtinimiz jańa zaman tehnıkasyn meńgergen, túrli jańa tehnologıalarmen qarýlanǵan. Jańa zaman ustazy árqashan bilim bere otyryp óz bilimin jáne biliktiligin arttyrýdan toqtap qalmaýǵa tıis. Ár kez bilim salasyndaǵy jańa tehnologıalardy zerttep meńgerip jas urpaqty zıatkerlikke jeteleı bilýi kerek.
Ǵylymnyń bilimniń damýynda turaqtylyq joq, ol qashanda qaryshtap damý ústinde, jańa tehnıka, jańa aqparattyq úrdister damyǵan saıyn álemge degen kózqaras qashanda ózgeriske ushyrap otyrady, bilim salasy da ózgeriske ushyraıdy, qanshama tehnologıalar beleń alady, tek qoǵam qaı jaqqa baǵyt alsa da ustaz degen at ózgerissiz qalmaq: ár oqýshyǵa degen asqan súıispenshilik, ár oqýshyǵa birdeı kózqarasta kómek berý, óz isiniń asqan sheberi bolý.
Qazirgi qoǵam zaman talabyna saı kompúterlik tehnıkalar men tyǵyz baılanysqa kóshti. Kez – kelgen sátte aqparatty alyp ony jetkizý jyldamdyǵy sát saıyn artýda. Álemdegi san alýan sanaly oılardyń qorlary bir birimen ushtasyp keledi. Aqparat qoǵamnyń negizgi qarýyna aınaldy desek te bolady. Kompúterlik zaman – kompúterlik ǵasyr. Biraq adamzatqa, qazirgi qoǵamǵa tıimdi me, álde...
Oı salatyn ne? Sát saıyn vırtýaldy ómir jeteginde júrgen shynaıy ómirde eshqandaı turaq tappaıtyn adamdardy kezdestirip jatamyz. Bárinen buryn alańdatatyny besikten beli shyqpaı jatyp, táı – táı basqannan «planshetke ne qalta telefonyna» táýeldi jas sábılerdi, jetkinshekterdi kórý. Tańerteńnen keshke deıin telefon ne planshet, kompúter aldynda otyratyn, dalaǵa shyǵyp oıyn oınaý bilmeıtin, bir birimen til tabysyp sóılespeıtin, jaqyn adamdarynyń ózimen ashylyp tildespeıtin balalardyń taǵdyry ne bolmaq.
Mekteptegi ustazdar qaýymy osyndaı balalardyń máselelerimen jıi kezdesip jatady. Bizdiń basty mindetimiz jas urpaqty kompúterge jáne ınternetke táýeldilikten aryltyp, aınalany qorshaǵan ortamen qarym qatynasyna ózgertý engizý, naqty ómirge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, san alýan aqparattardyń ishinen paıdaly aqparatty ǵana tanyp bilýge úıretý, vırtýaldy ómirden alshaqtatý...
Osyndaı mańyzdy jumystardy atqarýda synyptan tys jáne sabaqtan tys is – sharalardyń rolin AKT arqyly ótkizsek joǵary baǵa berýge bolady. Osy jumystarda jańa oqytý formalarynyń, is – áreketterdiń, ádis – tásilderdiń, ádistemelerdiń bir birimen ushtasyp jol taýyp ketýge múmkindigi zor.
Ahmet Baıtursynov: «Mekteptiń jany – muǵalim. Muǵalim qandaı bolsa, mektep sondaı bolmaqshy. Iaǵnı, muǵalim bilimdi bolsa, ol mektepten balalar kóbirek bilim alyp shyqpaqshy. Solaı bolǵan soń, eń áýeli mektepke keregi – bilimdi, pedagogıka, metodıkadan habardar, jaqsy oqyta biletin muǵalim.» degen. Dese de tárbıe men bilim egiz uǵym ekenin umytpaý kerek. Oqyta otyryp tárbıeleý ár pedagog ustazdyń mindeti. Sanaly urpaqtyń tárbıesin ınternet betterine nemese vırtýaldy oıyndarǵa qaldyrýǵa bolmaıdy.
Qalaı bolǵanda da qazirgi jas urpaqtyń sanaly tárbıe, sapaly bilim alýyna yqpal etetin birneshe ádis – tásilderdiń túrlerin usynýǵa bolady. Ulttyq oıyndar túrleri, teatrlandyrylǵan qoıylymdar, dıspýttar, debat, shyǵarmashylyqpen aınalysý, psıhologıalyq is - sharalar, tárbıe jáne synyp saǵattarynyń saıys túrleri arqyly oqýshy ózin ortamen tyǵyz baılanysqa ákelmek.
Synyptan tys jumystar men synyp saǵattarynda Aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy qoldaný arqyly qandaı oń nátıjeler alýǵa bolady:
1. Sabaqqa emosıanaldyq turǵydan jaqsy nátıje kórsetedi;
2. Oı – órisin damytady;
3. Pánge degen qyzyǵýshylyǵy tabıǵı túrde bolady;
4. Uǵyný úrdisi psıhologıalyq turǵydan jaqsara túsedi;
5. Oqýshy men Oqytýshy arasyndaǵy baılanys nyǵaıa túsedi.
Mektepishilik is – sharalarǵa AKT qoldaný kóp jaǵynan tıimdi. Bul jerde kompúterlik tehnologıalar oqýshyny tuıyqtamaıdy esesine óz qatarlastarymen birigip jumys jasaýǵa belsendi túrde úlesin qosady. Bastysy – oń kóz qarastaryn qalyptastyrady, kóńil kúıin kóteredi, is – sharaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady. Kóterińki kóńil kúı, oılaryn erkin jetkizý, emosıalyq jaǵynan balanyń damýyna jaqsy nátıje beredi. Jaıdary, ashyq jarqyn balalar, tuıyq jáne basqalardan oqshaýlanatyn balalarǵa qaraǵanda kúızeliske, ómirde bolyp jatqan keleńsiz oqıǵalarǵa tótep bere alady. Sondyqtan synyptan tys jumystar kóńildi jáne merekege toly bolýy kerek. Sonymen birge synyptan tys jumystarda jobalaý ádisi maqsatqa qol jetkizýge tıimdi. Balalar óz betinshe jobaǵa qajet aqparatty izdep taýyp, óńdep, suryptaýǵa úırenedi. Jobalaý ádisi tanymdyq, shyǵarmashylyq damýyna yqpal etedi, óz bilim deńgeıin ózi anyqtap, aqparattyq keńistikte durys baǵytyn ózi qabyldaýǵa úırenedi, synı oılaý turǵysynan damıdy. Jobalaý ádisi oqýshylardyń jeke, jáne toppen belgili bir ýaqyt aralyǵynda óz betterimen jumys jasaýlaryna negizdelgen. Toppen jumys jasaýdyń óz ereksheligi bar: bir – birin qoldaý, birigip eńbek etý, jaýapkershilik, kópshildik, shydamdylyq t. b. Toptyń kóshbasshysy taǵaıyndalady. Ol ózin qoldaıtyn ujymyn óz jaýapkershiligine alady. Toptyń barlyq músheleri derlik tapsyrmalarmen qamtyla toppen jumystyń jobalaý áreketi óte tıimdi tásil. Ol úshin bir ǵana oqýshy sheshe alatyn másele emes ujymmen ǵana sheshiletin máselelerdi usynyp otyrý kerek.
Jobamen jumys kezinde maqsaty, mindeti jáne nátıje bolýy kerek. Jobamen jumys kezinde oqýshy máseleniń maqsatyn anyqtap, jumysty josparlap, tájirıbeler, zertteýler júrgip, qajetti aqparatty izdep taýyp, atqarylǵan jumystyń kórmesin uıymdastyrýǵa úırenedi.
Jańa bilimge umtylý úshin jáne óz betinshe jumys jasaı alýy úshin, bir – birine kómek berýge daıyn bolýy úshin oqýshylar is – sharalarǵa asqan belsendilikpen qatynasýyna atsalysýyn uıymdastyrý ustazdardyń maqsaty
Qorytyndylaı kele oqýshy qosymsha qoǵamdyq jáne mektep ishilik is – sharalarmen birge mektep qabyrǵasynda kóbirek ýaqytyn ótkizedi. Sondyqtan mektep pedagogtarynyń maqsaty sol ýaqyttaryn oqýshylar qyzyqty jáne paıdaly ótkizýin qamtamasyz etý. Oqýshy mektepti ekinshi úıindeı kórýi úshin eń mańyzdysy qosymsha zertteý jumystarymen, jobalarmen, túrli úıirmelerge qatysýǵa jetelep otyrsa tárbıesine de, bilim deńgeıine de zor yqpalyn tıgizeri sózsiz. Qazirgi zaman ustazy kóp ǵasyrlardan kele jatqan bilimderdiń toǵysy, múmkinshiligi álde qaıda joǵary. Olaı deıtinimiz jańa zaman tehnıkasyn meńgergen, túrli jańa tehnologıalarmen qarýlanǵan. Jańa zaman ustazy árqashan bilim bere otyryp óz bilimin jáne biliktiligin arttyrýdan toqtap qalmaýǵa tıis. Ár kez bilim salasyndaǵy jańa tehnologıalardy zerttep meńgerip jas urpaqty zıatkerlikke jeteleı bilýi kerek.
Ǵylymnyń bilimniń damýynda turaqtylyq joq, ol qashanda qaryshtap damý ústinde, jańa tehnıka, jańa aqparattyq úrdister damyǵan saıyn álemge degen kózqaras qashanda ózgeriske ushyrap otyrady, bilim salasy da ózgeriske ushyraıdy, qanshama tehnologıalar beleń alady, tek qoǵam qaı jaqqa baǵyt alsa da ustaz degen at ózgerissiz qalmaq: ár oqýshyǵa degen asqan súıispenshilik, ár oqýshyǵa birdeı kózqarasta kómek berý, óz isiniń asqan sheberi bolý.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Ulttyq oıyndar týraly ne bilemin? V dybysy men árpi.
-
Ulystyń uly kúni 22 naýryz merekesine arnalǵan «Áz – Naýryzym, armysyń» atty úzdik sabaqtar báıgesiniń qorytyndysy shyqty. Báıgege qatysýshylardyń saıtta jınaǵan baly men ádilqazylardyń qoıǵan baly q...
