Tabıǵat buryshynda eksperımentaldy - tájirıbe júrgizý jumystary
Tabıǵat buryshynda eksperımentaldy - tájirıbe júrgizý jumystary
Tárbıeshiler: Nazymbekova R. Z.
Syzdykova R. S.
Túsindirme jazba
Mektepke deıingi balalar – týǵannan zertteýshiler desek bolady. Buǵan dálel – olardyń bir zatqa degen qumarlyǵy, únemi eksperıment jasaýǵa umtylýy, problemalyq jaǵdaılardyń sheshimin derbes tabýǵa nıet bildirýi bolyp tabylady. Pedagogtyń basty mindeti – osyndaı is - áreketterde balalardyń jolyn kespeý, kerisinshe, belsendi túrde kómektesý.
Tanymdyq - zertteý týraly aıta otyryp, aldymen kez kelgen zattardy meńgerý, qorshaǵan álemdegi qubylystar arasyndaǵy baılanystardy retke keltirý jáne júıeleý arqyly biz balanyń belsendiligin tanımyz.
Bul is - áreket erte balalyq shaqta paıda bolady, basynda jaı ǵana maqsatsyz qarapaıym eksperıment sıaqty kórinedi, keıin kıim-keshektermen eksperıment jasaý barysynda zattardyń túsine, olardyń pishimine nazar aýdarady.
Mektepke deıingi «balalar shaq araly» atty tanymdyq – zertteý qyzmetinde túrli oıyndardy júrgizýge sonymen qatar, kez kelgen jańa materıaldardy synap kórýge múmkindikteri bar.
Mektepke deıingi eresek jastaǵy tanymdyq - zertteý qyzmeti balanyń tanymdyq sebepterimen, sanaly nıetimen jańa álemdi tanýmen erekshelenedi.
Mektepke deıingi tárbıelenýshilerdiń tanymdyq - zertteý qyzmeti tabıǵı nysan túrinde zattarǵa eksperımentter jasaýmen jáne verbaldy zertteý túrinde eresekterge suraqtar qoıýmen kórinedi (nege, ne úshin, qalaı?).
N. N. Poddákov eksperımentterdi shamamen zertteý (izdeý) qyzmetiniń negizgi túri retinde kórsetedi. İzdeý qyzmeti ár túrli jáne ıntensıvti bolsa, onda soǵurlym bala jańa aqparattardy qabyldap, odan ári damýǵa múmkinshiligi bar.
Ol shamamen - zertteý qyzmetin eki negizgi túrge bóledi.
Birinshi. Qyzmet prosesindegi belsendilik, tolyǵymen balaǵa súıenedi. Alǵashynda bala ár túrli nysandardy adal nıetpen zertteı bastaıdy, sodan keıin óz qyzmetin derbes retinde quryp jatqan sıaqty ony tolyq sýbekt retinde qabyldaıdy: maqsat qoıady, tásilderge qol jetkizý úshin joldar izdeıdi. Bul jaǵdaıda, bala óz qajettiligin, qyzyǵýshylyǵyn, qanaǵattandyrady.
Ekinshi. Belgili is - áreketterdi eresek adamdar uıymdastyrady, olar elementterdiń eleýli jaǵdaılaryn bóledi, balalarǵa belgili bir algorıtm is - qımylyn úıretedi. Osylaısha, balalar nátıjeler alady.
Apta taqyryby: «Balabaqsha», «Detskıı sad», «Kindergarten»
Oqý is - áreketi taqyryby: «Sýburqaqtar»
Maqsaty:
Maqsaty: kóńil - kúıdi qurý, derbestilikti jáne qumarlyqty damytý.
Sıpattamasy: Balalar serýenge shyǵady. Tárbıeshi balalarǵa sýrette beınelengen túrli tústi fontandardy ákeledi. Fontan degenimiz ne? Fontandy qaıdan kórdińder? Adamdar qalada fontandardy ne úshin qurady? Fontandy ózimiz qura alamyz ba? Neden qurastyrýǵa bolady? Balalar tárbıeshi ákelgen túrli zattarǵa shegelerge, bútilkelerge nazar aýdarady. Myna materıaldardan fontan qurýǵa bola ma? Qalaı isteýge bolady? Tárbıeshi bútilkeni jan - jaǵynan tesip, tesikterdi sirińkemen jaýyp qoıady da, ony sýmen toltyrady, keıin sirińkelerdi alyp tastaıdy osydan fontan paıda bolady.
Bizde fontan qalaı shyqty? Bótelke tesikteri sirińkemen jabylyp turǵanda nege sý aqpaıdy? Balalar sý shashyratyp fontanmen oınaıdy.
«Meniń qalam»
«Moı gorod»
«Mytown»
Taqyryby: Túrli - tústi sharlar
Maqsaty: negizgi tústerdi bir - birine qosýda, basqa jańa túster alý: qyzǵylt sary, jasyl, kúlgin, kógildir.
Sıpattamasy. Qoıan balalarǵa sharlardy boıap berýin suraıdy. Oǵan qandaı tús unaıdy ekenin bilip alaıyq. Biz ne isteımiz egerde bizde jasyl kógildir, qyzǵylt sary, jasyl nemese kúlgin túster joq bolsa?
Olardy qalaı jasaýǵa bolady eken?
• Balalar qoıanmen birge eki tústi boıaýyshtardy bir-birine qosady. Eger budan kerekti tús shyqsa, balalar kishkene sharlardy sol shyqqan túspen boıaıdy. Osylaı tústerdi bir - birine qosyp balalar tájirıbe jasaıdy. Qorytyndy: qyzyl men sary tústi aralastyrsaq
qyzǵylt sary tús shyǵady; kókpen saryny — jasyl, qyzyldy kókpen — kúlgin, kókti aqpen — kógildir.
Tájirıbeniń qorytyndysy jumys paraǵynda bekitiledi.
«Otbasy», «Semá», «Family».
Taqyryby: Kóbikten jasalǵan jastyq
Maqsaty: sabyndy sýdyń betinde zattardyń qalqýy týraly (zattardyń sý betinde qalqýy onyń kólemine emes, tek onyń aýyrlyǵyna qatysty).
Sıpattamasy.
Mısha qonjyǵy
balarǵa sabyndy kóbikter jasaı alatyny jaıly áńgimeleıdi.
Ol sabyn kóbiginde barlyq zattar bata ma?, álde joq pa? ekendigin bilgisi kelip tur.
Balalar tamyzǵysh arqyly suıyq sabyndy alyp, ony sýy bar tegeshke quıady.
Kóbikti nemen shyǵarýǵa bolady? Kóbigimiz qandaı bolyp shyqty? Kóbik sýǵa túrli zattardy salyp kóredi. Ne sý betinde qalqyp júr? Ne batyp jatyr? Sýda barlyq zattar birkelki me? sý betinde qalqyp jatqan zattardyń kólemi birdeı me?
Zattardyń sýdyń betine qalqýy nege qatysty? (Tájirıbe jumystary flanelegrafte bekitiledi).
Tabıǵat buryshynda eksperımentaldy - tájirıbe júrgizý jumystary. júkteý
Tárbıeshiler: Nazymbekova R. Z.
Syzdykova R. S.
Túsindirme jazba
Mektepke deıingi balalar – týǵannan zertteýshiler desek bolady. Buǵan dálel – olardyń bir zatqa degen qumarlyǵy, únemi eksperıment jasaýǵa umtylýy, problemalyq jaǵdaılardyń sheshimin derbes tabýǵa nıet bildirýi bolyp tabylady. Pedagogtyń basty mindeti – osyndaı is - áreketterde balalardyń jolyn kespeý, kerisinshe, belsendi túrde kómektesý.
Tanymdyq - zertteý týraly aıta otyryp, aldymen kez kelgen zattardy meńgerý, qorshaǵan álemdegi qubylystar arasyndaǵy baılanystardy retke keltirý jáne júıeleý arqyly biz balanyń belsendiligin tanımyz.
Bul is - áreket erte balalyq shaqta paıda bolady, basynda jaı ǵana maqsatsyz qarapaıym eksperıment sıaqty kórinedi, keıin kıim-keshektermen eksperıment jasaý barysynda zattardyń túsine, olardyń pishimine nazar aýdarady.
Mektepke deıingi «balalar shaq araly» atty tanymdyq – zertteý qyzmetinde túrli oıyndardy júrgizýge sonymen qatar, kez kelgen jańa materıaldardy synap kórýge múmkindikteri bar.
Mektepke deıingi eresek jastaǵy tanymdyq - zertteý qyzmeti balanyń tanymdyq sebepterimen, sanaly nıetimen jańa álemdi tanýmen erekshelenedi.
Mektepke deıingi tárbıelenýshilerdiń tanymdyq - zertteý qyzmeti tabıǵı nysan túrinde zattarǵa eksperımentter jasaýmen jáne verbaldy zertteý túrinde eresekterge suraqtar qoıýmen kórinedi (nege, ne úshin, qalaı?).
N. N. Poddákov eksperımentterdi shamamen zertteý (izdeý) qyzmetiniń negizgi túri retinde kórsetedi. İzdeý qyzmeti ár túrli jáne ıntensıvti bolsa, onda soǵurlym bala jańa aqparattardy qabyldap, odan ári damýǵa múmkinshiligi bar.
Ol shamamen - zertteý qyzmetin eki negizgi túrge bóledi.
Birinshi. Qyzmet prosesindegi belsendilik, tolyǵymen balaǵa súıenedi. Alǵashynda bala ár túrli nysandardy adal nıetpen zertteı bastaıdy, sodan keıin óz qyzmetin derbes retinde quryp jatqan sıaqty ony tolyq sýbekt retinde qabyldaıdy: maqsat qoıady, tásilderge qol jetkizý úshin joldar izdeıdi. Bul jaǵdaıda, bala óz qajettiligin, qyzyǵýshylyǵyn, qanaǵattandyrady.
Ekinshi. Belgili is - áreketterdi eresek adamdar uıymdastyrady, olar elementterdiń eleýli jaǵdaılaryn bóledi, balalarǵa belgili bir algorıtm is - qımylyn úıretedi. Osylaısha, balalar nátıjeler alady.
Apta taqyryby: «Balabaqsha», «Detskıı sad», «Kindergarten»
Oqý is - áreketi taqyryby: «Sýburqaqtar»
Maqsaty:
Maqsaty: kóńil - kúıdi qurý, derbestilikti jáne qumarlyqty damytý.
Sıpattamasy: Balalar serýenge shyǵady. Tárbıeshi balalarǵa sýrette beınelengen túrli tústi fontandardy ákeledi. Fontan degenimiz ne? Fontandy qaıdan kórdińder? Adamdar qalada fontandardy ne úshin qurady? Fontandy ózimiz qura alamyz ba? Neden qurastyrýǵa bolady? Balalar tárbıeshi ákelgen túrli zattarǵa shegelerge, bútilkelerge nazar aýdarady. Myna materıaldardan fontan qurýǵa bola ma? Qalaı isteýge bolady? Tárbıeshi bútilkeni jan - jaǵynan tesip, tesikterdi sirińkemen jaýyp qoıady da, ony sýmen toltyrady, keıin sirińkelerdi alyp tastaıdy osydan fontan paıda bolady.
Bizde fontan qalaı shyqty? Bótelke tesikteri sirińkemen jabylyp turǵanda nege sý aqpaıdy? Balalar sý shashyratyp fontanmen oınaıdy.
«Meniń qalam»
«Moı gorod»
«Mytown»
Taqyryby: Túrli - tústi sharlar
Maqsaty: negizgi tústerdi bir - birine qosýda, basqa jańa túster alý: qyzǵylt sary, jasyl, kúlgin, kógildir.
Sıpattamasy. Qoıan balalarǵa sharlardy boıap berýin suraıdy. Oǵan qandaı tús unaıdy ekenin bilip alaıyq. Biz ne isteımiz egerde bizde jasyl kógildir, qyzǵylt sary, jasyl nemese kúlgin túster joq bolsa?
Olardy qalaı jasaýǵa bolady eken?
• Balalar qoıanmen birge eki tústi boıaýyshtardy bir-birine qosady. Eger budan kerekti tús shyqsa, balalar kishkene sharlardy sol shyqqan túspen boıaıdy. Osylaı tústerdi bir - birine qosyp balalar tájirıbe jasaıdy. Qorytyndy: qyzyl men sary tústi aralastyrsaq
qyzǵylt sary tús shyǵady; kókpen saryny — jasyl, qyzyldy kókpen — kúlgin, kókti aqpen — kógildir.
Tájirıbeniń qorytyndysy jumys paraǵynda bekitiledi.
«Otbasy», «Semá», «Family».
Taqyryby: Kóbikten jasalǵan jastyq
Maqsaty: sabyndy sýdyń betinde zattardyń qalqýy týraly (zattardyń sý betinde qalqýy onyń kólemine emes, tek onyń aýyrlyǵyna qatysty).
Sıpattamasy.
Mısha qonjyǵy
balarǵa sabyndy kóbikter jasaı alatyny jaıly áńgimeleıdi.
Ol sabyn kóbiginde barlyq zattar bata ma?, álde joq pa? ekendigin bilgisi kelip tur.
Balalar tamyzǵysh arqyly suıyq sabyndy alyp, ony sýy bar tegeshke quıady.
Kóbikti nemen shyǵarýǵa bolady? Kóbigimiz qandaı bolyp shyqty? Kóbik sýǵa túrli zattardy salyp kóredi. Ne sý betinde qalqyp júr? Ne batyp jatyr? Sýda barlyq zattar birkelki me? sý betinde qalqyp jatqan zattardyń kólemi birdeı me?
Zattardyń sýdyń betine qalqýy nege qatysty? (Tájirıbe jumystary flanelegrafte bekitiledi).
Tabıǵat buryshynda eksperımentaldy - tájirıbe júrgizý jumystary. júkteý
You Might Also Like
