Tarıh - máńgilik dastanymyz (sahnalyq kórinis)
Tarıh - máńgilik dastanymyz (sahnalyq kórinis)
Mýzyka oınalyp turady (Sahnada áje gazet oqyp otyrady. Nemeresi kelip tarıh týraly, elimiz qalaı táýelsizdik alǵany týraly suraıdy, ájesi elimizdiń tarıhyn oqýshylarǵa baıandap beredi)
1. Táýelsizdik tekke bizge kelmegen
Talaı babam qanyn tógip terlegen,
Sonda - daǵy qasıetti qazaǵym,
Tól baıraǵyn dushpanyna bermegen
Babalardyń ǵasyr boıy armany,
Ótkeni men keleshegin jalǵady
Jelbirep tur tól baıraǵy qazaqtyń
Egemendik, Táýelsizdik alǵaly
Iá, qurmetti oqýshylar
«Bostandyq?»- dep atalatyn asqaq arman jolynda qanshama qan tógildi, qanshama batyr mert boldy. Bul arpalys bir kún, bir jyl, bir mezette emes talaı ǵasyrlarǵa sozylǵan. Osy arpalysty jaı tilmen tarıh deıdi. Endeshe balalar tarıh betterine zer salaıyq.
1227 jyldan bastap Monǵol - tatar shapqynshylyǵy bolyp Shyńǵysqannyń joryǵy qazaqtyń qazaq bolý prosesiniń 150 - 200 jylǵa kesheýildetti. Osy shabýylda «Otyrar Opaty» boldy.
Kórinis: «Otyrar opaty»
Balalar bárimizge belgili eń alǵash ret qazaq handyǵyn qurǵan Kereı men Jánibek edi. Sol alasapyran zamanda bizdiń qazaq halqy ne kórmedi. Bizdiń keń baıtaq, baı jerimizge kóz alartýshylar kóp edi. Sol jaýlarymyz qazaqtarǵa tynyshtyq bermedi.
Qan da kózdiń jasy da soryqpady
Kúńiretti kólderdiń boryqtary
Azan - qazan, aqtaban shubyryndy
Ala topan jońǵardyń joryqtary
Kórinis: «Aqtaban shubyryndy»
Iá, balalar qazaqtyń qursaǵy qashanda qaıratyn jıyp, talaı erlerdi tarıh sahnasyna ákeldi. Tarydaı shashyrap, jer betinen joıylyp keter shaqta qazaqtyń basyn. Biriktirgen táýekelge bel býǵan. Abylaı han edi. Qazaq halqynyń HÚİİİ ǵasyrdaǵy tarıhı arpalysqa toly jer betinde bar bolý, ne joq bolý degen jan keshti tynymsyz zaman edi.
Dos ta izdedim jaý tıse bolysatyn
Qys qystatyp, jaz birge qonysatyn
Edil, Jaıyq, Ertisti jaǵaladym
Úmit kórdim qudiretti Reseı elin.
Biraq Reseı memleketi óz maqsaty úshin jerimizdi otarlap halyqty aıaýsyz ezgige ushyratty!
Orys úkimetiniń ozbyr saıasatyna qarsy Isataı men Mahambet, Kenesary, Syrym, Eset, Nurmuhanbet bastaǵan kóterilister naızaǵaıdaı burq etti... Alaıda bári beker. Bizder Reseıdiń Otaryna aınaldyq, qanshama oıshyl, zıaly adamdar repressıaǵa ushyrady, tutqynǵa tústi, Ana kúıeýinen, bala anasynan aıyryldy.
Kórinis: «Aljır»
Sóıtip balalar bizder Reseıdiń qolastynda qala berdik.
1941 jyl Bul jyl Uly otan soǵysynyń erlikke toly qaharly jyly. Uly otan soǵysy jyldarynda qazaqstandyqtar ártúrli maıdandarǵa iri shaıqastarǵa qatysyp jappaı erlik kórsetken 500 deı qazaqstandyq jaýynger men ofıser boldy, onyń ishinde 98 qazaq Qazaq sovet odaǵynyń batyry degen joǵary ataqqa ıe boldy. Olardyń óshpes erlikteri tarıhta altyn árippen jazylady.
Kórinis:«Uly Otan soǵysy»
1945 jyl Uly Otan soǵysy aıaqtaldy.
1949 jyldan bastap Qazaqstan atom polıgondarynyń synaq alańyna aınaldy.
1954 - 56 jyldary Qazaqstan jerine ózge ulttardy topyrlatty.
1970 - 80 jyldary tilimen salt - dástúrinen aıyrylyp rýhanı azý kúsheıdi
1986 jyl Reseılikter qazaqtyń rýhyn taza qurtpaqshy boldy. 1986 jyly 16 jeltoqsanda 18 mınýtqa sozylǵan Pleným ótti. Munda Dinmuhamed Qonaevty ornynan alyp Respýblıkaǵa múlde belgisiz bireý Kolbındi otyrǵyzdy. Janartaýdaı buǵyp jatqan
ulttyq yza - kegi syrtyna burq etip qazaq jastarynyń kóterilisi bastaldy.
Kórinis: «Jeltoqsan kóterilisi»
Jeltoqsan qurbandary Qaırat Rysqulbekov, Erbol Sypataev, Lázzat Asanovalar táýelsizdik jolynda mert boldy.
Balalar 1986 jyly 16 jeltoqsany táýelsizdik úshin arpalystyń sońǵy núktesi bolǵan edi.
1991 jyldyń 16 jeltoqsan Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigin jarıalady. Egemendi el boldyq. Basqaǵa jaltaqtaıtyn kúnnen kettik. Bar baılyǵymyz ózimizge buıyratyn ettik. Qysqasy egemen el bolýdyń aýyr belesinen óttik.
Qazirgi tańda eń myqty, damyǵan memleketterdiń qataryndamyz.
(Oqýshylar shyǵyp tilek aıtady)
1-oqýshy
Tamyry jahandaǵy bar qazaqtyń,
Soǵady Otanym dep, bir júrekten.
Bostandyq, Táýelsizdik degen uǵym.
Ne degen qasıetti eń, qudiretti eń?
2-oqýshy
Bıikteı ber, asqaqtap jomart halqym,
Órkendeı tús aıaqtaldy tozaqty kún!
O, táńirim bizdi baqqa jolyqtyr!...
Búgin mine, táýelsizdik aǵaıyn,
3-oqýshy
Ýa, darıǵa!
Erkindik pen Egemen!
Qadirińdi túsinbeıin nege men?!
Baıtaq eldiń yrysyna aınalyp,
Baqyt nury sebelep tur tóbeden.
4-oqýshy
Jańa ǵana qazaǵymnyń tańy atty,
Alý maqsat el dep alǵys, saýapty.
Ár otbasy, árbir qazaq, ár adam
Táýelsizdik saqtaý úshin jaýapty!
5-oqýshy
Men qazaqpyn, bıikpin, baıtaq elmin,
Qaıta týdym, ómirge qaıta keldim.
Men myń da bir tirildim máńgi ólmeske
Jasa, jasa máńgige týǵan elim.
Mýzyka oınalyp turady (Sahnada áje gazet oqyp otyrady. Nemeresi kelip tarıh týraly, elimiz qalaı táýelsizdik alǵany týraly suraıdy, ájesi elimizdiń tarıhyn oqýshylarǵa baıandap beredi)
1. Táýelsizdik tekke bizge kelmegen
Talaı babam qanyn tógip terlegen,
Sonda - daǵy qasıetti qazaǵym,
Tól baıraǵyn dushpanyna bermegen
Babalardyń ǵasyr boıy armany,
Ótkeni men keleshegin jalǵady
Jelbirep tur tól baıraǵy qazaqtyń
Egemendik, Táýelsizdik alǵaly
Iá, qurmetti oqýshylar
«Bostandyq?»- dep atalatyn asqaq arman jolynda qanshama qan tógildi, qanshama batyr mert boldy. Bul arpalys bir kún, bir jyl, bir mezette emes talaı ǵasyrlarǵa sozylǵan. Osy arpalysty jaı tilmen tarıh deıdi. Endeshe balalar tarıh betterine zer salaıyq.
1227 jyldan bastap Monǵol - tatar shapqynshylyǵy bolyp Shyńǵysqannyń joryǵy qazaqtyń qazaq bolý prosesiniń 150 - 200 jylǵa kesheýildetti. Osy shabýylda «Otyrar Opaty» boldy.
Kórinis: «Otyrar opaty»
Balalar bárimizge belgili eń alǵash ret qazaq handyǵyn qurǵan Kereı men Jánibek edi. Sol alasapyran zamanda bizdiń qazaq halqy ne kórmedi. Bizdiń keń baıtaq, baı jerimizge kóz alartýshylar kóp edi. Sol jaýlarymyz qazaqtarǵa tynyshtyq bermedi.
Qan da kózdiń jasy da soryqpady
Kúńiretti kólderdiń boryqtary
Azan - qazan, aqtaban shubyryndy
Ala topan jońǵardyń joryqtary
Kórinis: «Aqtaban shubyryndy»
Iá, balalar qazaqtyń qursaǵy qashanda qaıratyn jıyp, talaı erlerdi tarıh sahnasyna ákeldi. Tarydaı shashyrap, jer betinen joıylyp keter shaqta qazaqtyń basyn. Biriktirgen táýekelge bel býǵan. Abylaı han edi. Qazaq halqynyń HÚİİİ ǵasyrdaǵy tarıhı arpalysqa toly jer betinde bar bolý, ne joq bolý degen jan keshti tynymsyz zaman edi.
Dos ta izdedim jaý tıse bolysatyn
Qys qystatyp, jaz birge qonysatyn
Edil, Jaıyq, Ertisti jaǵaladym
Úmit kórdim qudiretti Reseı elin.
Biraq Reseı memleketi óz maqsaty úshin jerimizdi otarlap halyqty aıaýsyz ezgige ushyratty!
Orys úkimetiniń ozbyr saıasatyna qarsy Isataı men Mahambet, Kenesary, Syrym, Eset, Nurmuhanbet bastaǵan kóterilister naızaǵaıdaı burq etti... Alaıda bári beker. Bizder Reseıdiń Otaryna aınaldyq, qanshama oıshyl, zıaly adamdar repressıaǵa ushyrady, tutqynǵa tústi, Ana kúıeýinen, bala anasynan aıyryldy.
Kórinis: «Aljır»
Sóıtip balalar bizder Reseıdiń qolastynda qala berdik.
1941 jyl Bul jyl Uly otan soǵysynyń erlikke toly qaharly jyly. Uly otan soǵysy jyldarynda qazaqstandyqtar ártúrli maıdandarǵa iri shaıqastarǵa qatysyp jappaı erlik kórsetken 500 deı qazaqstandyq jaýynger men ofıser boldy, onyń ishinde 98 qazaq Qazaq sovet odaǵynyń batyry degen joǵary ataqqa ıe boldy. Olardyń óshpes erlikteri tarıhta altyn árippen jazylady.
Kórinis:«Uly Otan soǵysy»
1945 jyl Uly Otan soǵysy aıaqtaldy.
1949 jyldan bastap Qazaqstan atom polıgondarynyń synaq alańyna aınaldy.
1954 - 56 jyldary Qazaqstan jerine ózge ulttardy topyrlatty.
1970 - 80 jyldary tilimen salt - dástúrinen aıyrylyp rýhanı azý kúsheıdi
1986 jyl Reseılikter qazaqtyń rýhyn taza qurtpaqshy boldy. 1986 jyly 16 jeltoqsanda 18 mınýtqa sozylǵan Pleným ótti. Munda Dinmuhamed Qonaevty ornynan alyp Respýblıkaǵa múlde belgisiz bireý Kolbındi otyrǵyzdy. Janartaýdaı buǵyp jatqan
ulttyq yza - kegi syrtyna burq etip qazaq jastarynyń kóterilisi bastaldy.
Kórinis: «Jeltoqsan kóterilisi»
Jeltoqsan qurbandary Qaırat Rysqulbekov, Erbol Sypataev, Lázzat Asanovalar táýelsizdik jolynda mert boldy.
Balalar 1986 jyly 16 jeltoqsany táýelsizdik úshin arpalystyń sońǵy núktesi bolǵan edi.
1991 jyldyń 16 jeltoqsan Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigin jarıalady. Egemendi el boldyq. Basqaǵa jaltaqtaıtyn kúnnen kettik. Bar baılyǵymyz ózimizge buıyratyn ettik. Qysqasy egemen el bolýdyń aýyr belesinen óttik.
Qazirgi tańda eń myqty, damyǵan memleketterdiń qataryndamyz.
(Oqýshylar shyǵyp tilek aıtady)
1-oqýshy
Tamyry jahandaǵy bar qazaqtyń,
Soǵady Otanym dep, bir júrekten.
Bostandyq, Táýelsizdik degen uǵym.
Ne degen qasıetti eń, qudiretti eń?
2-oqýshy
Bıikteı ber, asqaqtap jomart halqym,
Órkendeı tús aıaqtaldy tozaqty kún!
O, táńirim bizdi baqqa jolyqtyr!...
Búgin mine, táýelsizdik aǵaıyn,
3-oqýshy
Ýa, darıǵa!
Erkindik pen Egemen!
Qadirińdi túsinbeıin nege men?!
Baıtaq eldiń yrysyna aınalyp,
Baqyt nury sebelep tur tóbeden.
4-oqýshy
Jańa ǵana qazaǵymnyń tańy atty,
Alý maqsat el dep alǵys, saýapty.
Ár otbasy, árbir qazaq, ár adam
Táýelsizdik saqtaý úshin jaýapty!
5-oqýshy
Men qazaqpyn, bıikpin, baıtaq elmin,
Qaıta týdym, ómirge qaıta keldim.
Men myń da bir tirildim máńgi ólmeske
Jasa, jasa máńgige týǵan elim.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: «Tapqyrlar» matematıka – ınformatıka pánderinen estafeta.
-
Sabaqtyń taqyryby: Juban Moldaǵalıevtiń ómiri men shyǵarmashylyǵy
