Táýelsizdik tańy /tarıhı kórinis/
Qazaqstan tarıhy 5 - 8 synyptar
Táýelsizdik táni /tarıhı kórinis/
Gýmanıtarlyq ÁB otyrysynda bekitildi:
Maqsaty: Qazaq halqynyń táýelsizdik jolynda « Tar jol, taıǵaq keshýlermen» tanystyrý. Tarıhı tulǵalardyń mańyzy rólin kórsetý. Oqýshylardyń óz Otanyna súıispenshilik tárbıeleý.
Kórneki quraldar: Ulttyq kıimder, prezentasıa, dombyra, karta, memlekettik rámizder.
Kirispe sóz: Qazaqstanymyzdyń táýelsizdik alǵanyna 26 jyl boldy. Al táýelsizdikke kelý joly ońaı bolǵan joq. Qazaq halqy bul jolda talaı «tar jol, taıǵaq keshýler» ótti.
1 - kórinis:
Sahna tóri ulttyq oıý - órnek pen bezendirilgen. Úıdiń ishinde jaýlyqty áje jún tútip otyr. Anda - sanda ózimen – ózi kúńkildep qoıady.
- E - táýba bergenine shúkir / Bir kezde daladan júgirip nemeresi kirip keldi /
Nemeresi: Áje, Ájeteı, dalada keremet bolyp jatyr. Aspanǵa jarqyldap salút atyp, adamdar qýanyshqa bólenip jatyr, júrińiz kórelik.
Ájesi: - E - e jaryǵym, bul nyshan Táýelsizdiktiń 26 jyldyǵyna arnalǵan qurmet qoı. Jaqsylyǵymyz uzaqtan bolsyn.
Nemeresi: Ájetaı, Táýelsizdik degen ne nemene?
Ájesi: Táýelsizdik degen erkindigin, bostandyǵyn, baqytyn balam. Bizdiń kezimizde mundaı erkindik bolǵan joq
Nemeresi: Sol ómiriniń týraly aıtyp berińizshi
Ájesi: Endeshe tyńda, balam.
Kúı oryndalady.
1-týr / Men qalaı tarıhty bilem /
Talaı ǵasyrlar ótti. 15 ǵ. qazaq handyǵy quryldy. 18 ǵasyrdyń basynda qazaq handyǵynyń álsireýin paıdasynda jońǵar shapqynshylyǵy paıda boldy. 1723 jyly óte qıyn «Aqtaban shubyryndy» oqıǵasy boldy. Qazaq bıleri shyǵady.
Tóle bı: Ol men – Tóle bı. Tyńdap tursyńdar ma. Uly júzdiń aǵaıyndary. Biz osynda bir maqsatpen keldik. Ózimizdiń aǵaıyndyqtarymyzdy rastaýǵa keldik. Halyqtyń kúshi birlikte
Qazybek bı: Halyq pen ózińdi sanalasyn ba? Abyroı men qadir – qasıetti saqtaǵan adam bop sanalady. Bizdiń kórshi halyqtar – orystar, qyrǵyzdar, ózbekter olarmen tatý – tátti qarym – qatynas etý kerek.
Aıteke bı: Aqsaqal qaıratymen Ábilhaıyrdy han dep syılaımyz, aq tekemetke kóterelik. Sóıtip qazaqtar jońǵarlardy jeńip shyqty.
Oqýshylarǵa suraqtar:
1. Qazaqstan ornalasqan materık / Evrazıa /
2. Álemde Qazaqstan jer kólemi boıynsha neshinshi orynda / 9/
3. Memlekettik rámizderge ne jatady / tý, ánuran, eltańba /
4. Ánurannyń avtory kim / M. Álimbaev, Q. Myrzaǵalıev, T. Moldaǵalıev, Sh. Dáribaeva /
5. Saq patshasy / Tomırıs /
6. Erjúrek saq jaýyngeri/ Shıraq /
7. «Altyn kıimdi adam» qaıda tabylǵan / Esik qalasy mańynda /
8. Matematıka, astronomıa, logıka, medısına, mýzyka, fılosofıa salalary boıynsha kóptegen jańa ǵylymı tujyrymdar jasaǵan. Dúnıejúzilik ekinshi ustaz./ Ál - Farabı /
9. Qazaqstan jerinde alǵash paıda bolǵan túrki memleketi / Túrki qaǵanaty /
1o. Túrki tildes halyqtardyń joǵarǵy memlekettik laýazymdy qalaı ataǵan / qaǵan /
2-týr
1. «Dıýanı luǵat ata – túrk» degen eńbektiń avtory kim? /Mahmud Qashǵarı/
2. «Qutadǵý bilik» degen eńbektiń avtory kim? / Júsip Balasuǵunı/
3. Túmen degen ne? /1ooo ásker /
4. Qaı qala 6 - aı boıynsha Shyńǵys hannyń áskerı basyp ala alǵan joq?/Otyrar /
5. Túrkistanda 14ǵ. aıaǵy - 15 ǵ. basynda turǵyzylǵan jáne osy ýaqytqa deıin saqtalǵan kesene kimge arnalǵan / Qoja Ahmet Iassaýı /
6. 1711 - 1781 j. j. dúnıege kelgen. Qazaqstan tarıhynda erekshe orny bar « qaıratty qaharman, batyl qolbasshy, sheber uıymdastyrýshy, daryndy mámileger - elshi, óz elin, týǵan halqyn jan – tánimen súıgen / Abylaı /
7. Kishi júzdiń hany. Qazaq jasaqtarynyń qolbasshysy - Bas sarbazy / Ábilhaıyr /
8. «Aqtaban shubyryndy» oqıǵa qaı jylda boldy /1723/
9. Kishi júz Reseıdiń qolastyna qashan kirdi? 1731
10. Kolonıa degen ne? / táýeldi memleket /
3-týr
1. Syrym Datuly basqarǵan kóterilis qashan boldy? 1783 - 1797
2. Jataqtar degen kim?/ Kedeıler, jaldama eńbekpen kún kórgen toptar /
3. 1836 - 1838 j. kóterilisti kim basqarǵan. Isataı Taımanuly, Mahambet Ótemisuly.
4. Qazaq halqy eń kórnekti hany Abylaıdyń nemeresi. Kenesary Qasymuly
5. 1854 jyly qandaı bekinis salyndy. Onyń aty qazir qalaı? Vernyı, Almaty.
6. A. S. Pýshkın Orynbor ólkesine kelgende qandaı poemamen tanysqan / Qozy – Kórpesh – Baıan sulý /
7. Qazirgi Almaty oblysy, Jambyl aýdanynda Qarasty Qarakesek degen jerde dúnıege keldi. Halyqtyń 19ǵ. súıikti aqyny /Suıinbaı Aronuly /
8. 1867 - 1868 j. Reformalardy kim mysqyldaǵan / Abaı Qunanbaıuly, Ybyraı Altynsarın /
9. Respýblıkalyq konstıtýsıasy qashan qabyldanǵan /1995 j. 3o tamyz /
10. Qazaqstanda neshe mln. qazaqtar tirkeýde, shetelde / 8 mln., 4, 5 mln./
Muǵalimniń qorytyndy sózi. Barlyq suraqtarǵa jaqsy jaýap bergen oqýshy / kóp juldyzsha jınaǵan / « Eń jaqsy tarıh biletin oqýshy» degen atqa ıe bolady
Kórinis «Atameken» degen ánmen bitedi.
«Marınogorka orta mektebi» KMM
Muǵalim: Kezdıkpaeva Gýláım Samarkanovna
Táýelsizdik táni /tarıhı kórinis/
Gýmanıtarlyq ÁB otyrysynda bekitildi:
Maqsaty: Qazaq halqynyń táýelsizdik jolynda « Tar jol, taıǵaq keshýlermen» tanystyrý. Tarıhı tulǵalardyń mańyzy rólin kórsetý. Oqýshylardyń óz Otanyna súıispenshilik tárbıeleý.
Kórneki quraldar: Ulttyq kıimder, prezentasıa, dombyra, karta, memlekettik rámizder.
Kirispe sóz: Qazaqstanymyzdyń táýelsizdik alǵanyna 26 jyl boldy. Al táýelsizdikke kelý joly ońaı bolǵan joq. Qazaq halqy bul jolda talaı «tar jol, taıǵaq keshýler» ótti.
1 - kórinis:
Sahna tóri ulttyq oıý - órnek pen bezendirilgen. Úıdiń ishinde jaýlyqty áje jún tútip otyr. Anda - sanda ózimen – ózi kúńkildep qoıady.
- E - táýba bergenine shúkir / Bir kezde daladan júgirip nemeresi kirip keldi /
Nemeresi: Áje, Ájeteı, dalada keremet bolyp jatyr. Aspanǵa jarqyldap salút atyp, adamdar qýanyshqa bólenip jatyr, júrińiz kórelik.
Ájesi: - E - e jaryǵym, bul nyshan Táýelsizdiktiń 26 jyldyǵyna arnalǵan qurmet qoı. Jaqsylyǵymyz uzaqtan bolsyn.
Nemeresi: Ájetaı, Táýelsizdik degen ne nemene?
Ájesi: Táýelsizdik degen erkindigin, bostandyǵyn, baqytyn balam. Bizdiń kezimizde mundaı erkindik bolǵan joq
Nemeresi: Sol ómiriniń týraly aıtyp berińizshi
Ájesi: Endeshe tyńda, balam.
Kúı oryndalady.
1-týr / Men qalaı tarıhty bilem /
Talaı ǵasyrlar ótti. 15 ǵ. qazaq handyǵy quryldy. 18 ǵasyrdyń basynda qazaq handyǵynyń álsireýin paıdasynda jońǵar shapqynshylyǵy paıda boldy. 1723 jyly óte qıyn «Aqtaban shubyryndy» oqıǵasy boldy. Qazaq bıleri shyǵady.
Tóle bı: Ol men – Tóle bı. Tyńdap tursyńdar ma. Uly júzdiń aǵaıyndary. Biz osynda bir maqsatpen keldik. Ózimizdiń aǵaıyndyqtarymyzdy rastaýǵa keldik. Halyqtyń kúshi birlikte
Qazybek bı: Halyq pen ózińdi sanalasyn ba? Abyroı men qadir – qasıetti saqtaǵan adam bop sanalady. Bizdiń kórshi halyqtar – orystar, qyrǵyzdar, ózbekter olarmen tatý – tátti qarym – qatynas etý kerek.
Aıteke bı: Aqsaqal qaıratymen Ábilhaıyrdy han dep syılaımyz, aq tekemetke kóterelik. Sóıtip qazaqtar jońǵarlardy jeńip shyqty.
Oqýshylarǵa suraqtar:
1. Qazaqstan ornalasqan materık / Evrazıa /
2. Álemde Qazaqstan jer kólemi boıynsha neshinshi orynda / 9/
3. Memlekettik rámizderge ne jatady / tý, ánuran, eltańba /
4. Ánurannyń avtory kim / M. Álimbaev, Q. Myrzaǵalıev, T. Moldaǵalıev, Sh. Dáribaeva /
5. Saq patshasy / Tomırıs /
6. Erjúrek saq jaýyngeri/ Shıraq /
7. «Altyn kıimdi adam» qaıda tabylǵan / Esik qalasy mańynda /
8. Matematıka, astronomıa, logıka, medısına, mýzyka, fılosofıa salalary boıynsha kóptegen jańa ǵylymı tujyrymdar jasaǵan. Dúnıejúzilik ekinshi ustaz./ Ál - Farabı /
9. Qazaqstan jerinde alǵash paıda bolǵan túrki memleketi / Túrki qaǵanaty /
1o. Túrki tildes halyqtardyń joǵarǵy memlekettik laýazymdy qalaı ataǵan / qaǵan /
2-týr
1. «Dıýanı luǵat ata – túrk» degen eńbektiń avtory kim? /Mahmud Qashǵarı/
2. «Qutadǵý bilik» degen eńbektiń avtory kim? / Júsip Balasuǵunı/
3. Túmen degen ne? /1ooo ásker /
4. Qaı qala 6 - aı boıynsha Shyńǵys hannyń áskerı basyp ala alǵan joq?/Otyrar /
5. Túrkistanda 14ǵ. aıaǵy - 15 ǵ. basynda turǵyzylǵan jáne osy ýaqytqa deıin saqtalǵan kesene kimge arnalǵan / Qoja Ahmet Iassaýı /
6. 1711 - 1781 j. j. dúnıege kelgen. Qazaqstan tarıhynda erekshe orny bar « qaıratty qaharman, batyl qolbasshy, sheber uıymdastyrýshy, daryndy mámileger - elshi, óz elin, týǵan halqyn jan – tánimen súıgen / Abylaı /
7. Kishi júzdiń hany. Qazaq jasaqtarynyń qolbasshysy - Bas sarbazy / Ábilhaıyr /
8. «Aqtaban shubyryndy» oqıǵa qaı jylda boldy /1723/
9. Kishi júz Reseıdiń qolastyna qashan kirdi? 1731
10. Kolonıa degen ne? / táýeldi memleket /
3-týr
1. Syrym Datuly basqarǵan kóterilis qashan boldy? 1783 - 1797
2. Jataqtar degen kim?/ Kedeıler, jaldama eńbekpen kún kórgen toptar /
3. 1836 - 1838 j. kóterilisti kim basqarǵan. Isataı Taımanuly, Mahambet Ótemisuly.
4. Qazaq halqy eń kórnekti hany Abylaıdyń nemeresi. Kenesary Qasymuly
5. 1854 jyly qandaı bekinis salyndy. Onyń aty qazir qalaı? Vernyı, Almaty.
6. A. S. Pýshkın Orynbor ólkesine kelgende qandaı poemamen tanysqan / Qozy – Kórpesh – Baıan sulý /
7. Qazirgi Almaty oblysy, Jambyl aýdanynda Qarasty Qarakesek degen jerde dúnıege keldi. Halyqtyń 19ǵ. súıikti aqyny /Suıinbaı Aronuly /
8. 1867 - 1868 j. Reformalardy kim mysqyldaǵan / Abaı Qunanbaıuly, Ybyraı Altynsarın /
9. Respýblıkalyq konstıtýsıasy qashan qabyldanǵan /1995 j. 3o tamyz /
10. Qazaqstanda neshe mln. qazaqtar tirkeýde, shetelde / 8 mln., 4, 5 mln./
Muǵalimniń qorytyndy sózi. Barlyq suraqtarǵa jaqsy jaýap bergen oqýshy / kóp juldyzsha jınaǵan / « Eń jaqsy tarıh biletin oqýshy» degen atqa ıe bolady
Kórinis «Atameken» degen ánmen bitedi.
«Marınogorka orta mektebi» KMM
Muǵalim: Kezdıkpaeva Gýláım Samarkanovna