1 ماۋسىم — بالالاردى قورعاۋ كۇنى: تىلەك، تاقپاق، قۇتتىقتاۋ ءسوز
1 ماۋسىم — بالالاردى قورعاۋ كۇنى: تاريحى، ماڭىزى جانە قۇندىلىعى
1 ماۋسىم – دۇنيە ءجۇزى بويىنشا اتاپ وتىلەتىن بالالاردى قورعاۋ كۇنى. بۇل كۇن بۇكىل الەمدەگى بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا جانە ولاردىڭ جاقسى ءومىر سۇرۋىنە ىقپال ەتۋگە ارنالعان. بۇل كۇننىڭ پايدا بولۋى مەن دامۋ تاريحى تەرەڭدە جاتىر جانە ونىڭ ماڭىزى زاماناۋي قوعامدا وتە زور.
تاريحى
بالالاردى قورعاۋ كۇنىنىڭ تاريحى 1925 جىلعا سوزىلادى، قاشان جەنيەۆادا وتكەن بۇكىلالەمدىك بالالار كونفەرەنسياسىندا بۇل كۇن رەسمي تۇردە بەلگىلەندى. كونفەرەنسياعا دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىنەن وكىلدەر قاتىستى. ولار بالالاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايلارىن جاقسارتۋ جانە ولاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى. وسى كەزدەسۋدەن كەيىن، 1 ماۋسىم حالىقارالىق دەڭگەيدە بالالاردى قورعاۋعا ارنالعان كۇن رەتىندە بەلگىلەندى.
ماڭىزى
بالالاردى قورعاۋ كۇنى ءاربىر بالاعا دەنساۋلىق، ءبىلىم الۋ، ءال-اۋقات جانە قورعانىش سياقتى نەگىزگى قۇقىقتاردىڭ قامتاماسىز ەتىلۋىنە باعىتتالعان. بۇل كۇن قوعامدى بالالاردىڭ قۇقىقتارىنا دەگەن سانالى كوزقاراسقا يتەرمەلەۋى ءتيىس، سونداي-اق بالالارعا قاتىستى كەز كەلگەن تۇردەگى زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋعا شاقىرادى.
بۇل كۇن بالالاردىڭ دامۋىنا قولايلى ورتا قۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ وتەدى. ويتكەنى، ساۋاتتى جانە دەنى ساۋ ۇرپاق – بۇل كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ دامۋىنىڭ ن
ەگىزى. الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە بۇل كۇنى ءار ءتۇرلى ءىس-شارالار وتكىزىلەدى: كونفەرەنسيالار، سەمينارلار، مادەني شارالار، ويىندار مەن سپورت جارىستارى وتەدى. بۇل ءىس-شارالار بالالاردىڭ وزدەرىنىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتەدى جانە ولاردىڭ وز-وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن نىعايتادى.
ەسسە
بالالاردى قورعاۋ كۇنى – بۇل تەك بالالار ءۇشىن عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەرەسەكتەر ءۇشىن دە ماڭىزدى كۇن. بۇل كۇن بىزگە بالالاردىڭ قوعامداعى ورنى جانە ولاردىڭ الەۋمەتتىك، ەموسيونالدىق، فيزيكالىق جانە ينتەللەكتۋالدى دامۋى ءۇشىن جاسالاتىن كۇش-جىگەرلەر تۋرالى ويلانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل كۇن – ءاربىر بالانىڭ ءومىر سۇرۋىنە جاعىمدى اسەر ەتەتىن ورتا قۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكە سالادى.
بۇگىنگى تاڭدا بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ – بۇكىل الەم بويىنشا وزەكتى ماسەلە. بۇل كۇنى ءبىز، ەرەسەكتەر، بالالارىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى ءۇشىن جاۋاپتى ەكەنىمىزدى مويىندايمىز جانە ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋ ءۇشىن ءوز ۇلەستەرىمىزدى قوسامىز. بۇل كۇن بىزگە بالالارعا دەگەن ماحابباتىمىزدى جانە ولارعا دەگەن قۇرمەتىمىزدى ءبىلدىرۋ ءۇشىن تاعى ءبىر مۇمكىندىك بەرەدى.
جالپى العاندا، 1 ماۋسىم – بالالاردى قورعاۋ كۇنى ءبىزدىڭ قوعامىمىزدا بالالارعا ارنالعان قامقورلىق پەن قولداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ وتەتىن كۇن. بۇل كۇن بالالارعا ارنالعان ءىس-شارالار ارقىلى ولاردىڭ دارىن
دارى مەن مۇمكىندىكتەرىن اشۋعا كومەكتەسەدى. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – بالالارىمىزعا ولاردىڭ بولاشاعىن جارقىن ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى قولداۋ كورسەتۋ.
1 ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنى
بالالارعا ارنالعان قۇتتىقتاۋ، تىلەكتەر
1 ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنى قۇتتى بولسىن! بارلىعىڭىزعا اشىق اسپان، بەيبىت ءومىر، سابيلەرگە باقىتتى بالالىق شاق، ءارقاشاندا سىڭعىرلاعان كۇلكى تىلەيمىز.
سەندەردى 1 ماۋسىم "بالالاردى قورعاۋ" كۇنىمەن قۇتتىقتايمىز! ءار ۋاقىتتا اسپاندارىن اشىق، دەندەرى ساۋ بولىپ، وتانىمىزدىڭ ماقتانىشى بولۋلارىنا تىلەكتەسپىز!
بالالارعا ارنالعان قۇتتىقتاۋ، تىلەكتەر
قۇرمەتتى بالالار، دوستار، اتا — انالار! سىزدەردى بۇگىنگى 1 — ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن! ەلىمىزدەگى جاس وسكەلەڭ ۇرپاق امان بولسىن! جۇرتىمىز، ەلىمىز تىنىش، دەنىمىز ساۋ، باسىمىز امان، جۇمىسىمىز جەمىستى بولسىن!
مەكتەپ وقۋشىلارىن بۇگىنگى مەرەكەلەرىمەن قۇتتىقتايمىن. جاس ۇرپاق، جاس بۋىن، جاسوسپىرىپدەرىمىز امان بولسىن. ەلدىڭ ەرتەڭى بولار سول جاستارىمىز بەن بالالارىمىز! سوندىقتان تاعى دا مەرەكە قۇتتى بولسىن!
1 ماۋسىم بالالارىمىزدى قورعاۋ كۇنى قۇتتى بولسىن! بالالار امان بولسىن، دەنساۋلىعى مىقتى بولسىن! بالالاردىڭ جولى اشىق بولىپ، ويلاعان ارماندارىنا جەتسىن، بىزدەردىڭ قۋانىشىمىز بولسىن!
1 ماۋسىم – حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنى
1925 جىلى شۆەيساريانىڭ جەنيەۆا قالاسىندا وتكەن بالالاردىڭ دەنساۋلىعى مەن بەيبىت ءومىر ءسۇرۋى تۋرالى الەمدىك كونفەرەنسيادا اتاۋلى كۇننىڭ نەگىزى قالاندى دەسە دە بولادى. نەگە باسقا ەمەس، ءدال 1 ماۋسىم كۇنىنىڭ تاڭدالعاندىعى جايىندا ناقتى مالىمەت جوق. دەرەكتەردىڭ ءبىرى 1925 جىلدىڭ 1 ماۋسىم كۇنى قىتايدىڭ اقش — تاعى باس كونسۋلى سان — فرانسيسكو قالاسىندا «ايداھار — قايىق فەستيۆالىن» تويلاۋ ءۇشىن جەتىم بالالاردى جيناعان ەكەن دەسەدى. جەنيەۆادا وتكەن كونفەرەنسيا دا 1 ماۋسىمدا وتكەن.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ سالدارىنان جەتىم قالعان بالالاردىڭ جايىن 1949 جىلى پاريجدە وتكەن ايەلدەر كونگرەسىندە كوتەردى. وسىعان وراي، كەلەسى جىلى 1950 جىلى 1 ماۋسىمدا العاش رەت مەرەكە ۇيىمداستىرادى. جاڭا باستامانى كوپتەگەن ەلدەر قولداپ، وسى كۇندى بالالار مەرەكەسىنە اينالدىردى. ەندى ءبىر رەسمي دەرەكتەردە بالالار كۇنى العاش رەت 1955 جىلدىڭ قازان ايىندا جەنيەۆاداعى ”بالالاردىڭ ءال — اۋقاتى حالىقارالىق بىرلىگى” ۇيىمىنىڭ ىقپالىمەن دۇنيە ءجۇزى بويىنشا اتالىپ ءوتتى دەلىنەدى. 1954 جىلى 20 قاراشادا بۇۇ — نىڭ باس اسسامبلەياسىندا رۋباب مانسۋردىڭ تاراپىنان بالالار كۇنىن اتاپ ءوتۋ باستاماسى ايتىلادى. بۇل باستاما باس اسسامبلەيا قولداۋىمەن بۇۇ — عا مۇشە ەلدەرگە ۇسىنىلعان.
الەمنىڭ كوپ ەلدەرى 1 ماۋسىمدى حالىقارالىق بالالار كۇنى دەپ اتاپ وتەتىندىگىنە قاراماستان، كەيبىر ەلدەردە باسقا كۇندەرى دە مەرەكەلەنەدى ەكەن. ”حالىقارالىق بالالار كۇنى” مالايزيادا قازان ايىنىڭ سوڭعى سەنبىسى كۇنى، وڭتۇستىك كورەيادا مەن جاپونيادا 5 مامىر كۇنى، سينگاپۋردا 1 قازان كۇنى، تۇركيادا 23 ءساۋىر كۇنى تويلانادى. ال افريكادا بالالارىن قورعاۋ كۇنى 16 ماۋسىمعا بەلگىلەنگەن.
بالالار باقشاسىندا بۇگىن توي!
بالالاردى قورعاۋ كۇنى ءبىلىپ قوي
الاقاي — اۋ، الاقاي
توي تويلايىق، بالاقاي
قىزارعانشا الاقان
كەل، سوعايىق بالاقاي.
بەيبىتشىلىك ءانىمىز
ونەرلىمىز ءبارىمىز
قازاقستان دالاسىندا
جاراسادى ءسانىمىز
بالاباقشا اياسىندا
جادىرايدى جانىمىز
بىزبەن بىرگە بار الەم
قۋانادى بالاشا
قۋانىشقا بولەنگەن
ءومىر قانداي تاماشا
گۇلمەن كەلسىن كەلەر كۇن
بالا — باعى بار ەلدىڭ
بالالاردىڭ كۇلكىسى
كوركى، ءسانى الەمنىڭ.
باستى قوسساق ءبارىمىز
بىزدەر ەلدىڭ ءسانىمىز
شاتتىق، باقىت، قۋانىش
ەلىمىزگە سىيلايمىز.
ءبىز باقىتتى بالامىز،
اقىلدىمىز، دانامىز
ەرتەڭگى كۇن ەلىمىزدىڭ
باتىرلارى بولامىز.
بۇكىل الەمدە 1 — ءشى ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنى رەتىندە اتالىپ ءوتىپ، ەسكى حالىقارالىق مەيرامداردىڭ بىرىنەن سانالادى. ونى وتكىزۋ جونىندە شەشىم 1949 جىلدىڭ قاراشا ايىندا حالىقارالىق دەموكراتيالىق ايەلدەر فەدەراسياسىنىڭ ارنايى سەسسياسىندا قابىلداندى.
العاشقى حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنى 1950 جىلى وتكىزىلدى بۇۇ اتالعان باستامانى دەر كەزىندە قولداپ، بالالاردىڭ ءومىرىن، قۇقىعىن، دەنساۋلىعىن قورعاۋدى ءوز قىزمەتىنىڭ باستى باعىتتارىنىڭ بىرىنە اينالدىردى.
بالالاردى قورعاۋ كۇنى ولاردىڭ ءومىرىن سوعىستان قورعاۋ، دەنساۋلىعىن ساقتاۋ، بولاشاق ۇرپاققا دەموكراتيالىق نەگىزدە ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋ جونىندەگى بارشا الەمدەگى وزىق پىكىرلەردىڭ توعىسقان ارناسى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس.
ءدال وسى كۇنى بولاشاقتا ادامگەرشىلىككە، ادىلدىككە، باياندى ومىرگە تولى قوعام قۇرۋ ءۇشىن ونىڭ نەگىزى — بالالارعا بارلىق جاعداي جاساۋ كەرەكتىگى تاعى دا پاش ەتىلەدى.
بۇۇ-نىڭ جۇرگىزگەن ساۋالناماسىنا جۇگىنسەك، بۇگىنگى تاڭدا الەمدە ءاربىر ونىنشى بالا ۇلكەندەر تاراپىنان جاسالاتىن زورلىق پەن زومبىلىققا ۇشىرايدى ەكەن.
الەمدە ءومىرى قاتەرگە تولى بالالار دا بارشىلىق. اش-جالاڭاشتىق، سوعىس ءورتى، تەراكتىلەر بالالار عانا ەمەس، ۇلكەندەردىڭ دە پسيحيكاسىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. بۇل- قورعانسىز بالالاردىڭ باسىنا تۇسكەن ۇلكەن اۋىرتپالىق ەكەندىگى شىندىق.
جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ناشاقورلار سانى وسۋدە، ولاردىڭ جارتىسىنان استامى ىشىمدىك ىشۋدەن دە كەت ءارى ەمەس.
وسىلايشا، بالالاردى قورعاۋ كۇنى مەرەكە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، بولاشاققا باعدار جاسايتىن ماڭىزدى شارانىڭ ءبىرى. ادامزاتتىڭ الدىندا تۇرعان زور مىندەت — بولاشاق ۇرپاقتىڭ باقىتتى ءومىرىن قالىپتاستىرۋ.
