ايسۇلتان –  "اي" مەن "سۇلتان" سوزدەرىنەن جاسالعان ەسىم، ءسابي ايداي بولسىن، ءوز ورتاسىندا سۇلتانداي ءقادىرلى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلادى. سۇلتان اراب تىلىنەن – "بيلەۋشى، اكىم". 

نۇريسلام – "نۇر" مەن "يسلام" سوزدەرىنەن قۇرالعان. اراب تىلىندە نۇر – جارىق، ساۋلە، ال "يسلام" ءدىنىمىز بولعاندىقتان، اللانىڭ نۇرى جاۋسىن دەگەن نيەتپەن قويعان. 

ءامىر، اراب تىلىنەن – باستىق، اكىم، بيلەۋشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر: ءامىرباي، امىربەك، ءامىرجان، ءامىرتاي، ءامىرالى.

ءالينۇر – "ءالي" مەن "نۇر" سوزدەرىنەن جاسالعان ەسىم. ءالي، اراب تىلىنەن – اسا، زور، زاڭعار؛ نۇر – جارىق، ساۋلە. 

ەراسىل – اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.

ءالي – اراب تىلىنەن عالي – بيىك، اسا، زور، زاڭعار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر – ءالياسقار، الياكپار، الياحمەت. سينونيمدەرى: عالي، قالي، ءالى، الى.

رامازان – اراب تىلىنەن رامادان – كۇيدىرۋشى، جاندىرۋشى. اراب ەلدەرىندە بۇل وتە ىستىق اي. مۇسىلمان جىل ساناۋىنىڭ توعىزىنشى ايى، وسى ايدا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىمدەر قويىلعان.

سانجار — كونە تۇركى تىلىندەگى سانشورا ەسىمىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن ءتۇرى. كونە تۇركى، قازاق تىلىندە سان – "ون مىڭ"، "شورا – ەر، باتىر" دەگەن ماعىنالاردى بىلدىرەتىنىن ەسكەرسەك، "ءبىر ءوزى ون مىڭ قولعا تەڭ ەر، باتىر" مانىندە قويىلعان ەسىم ەكەنىن بايقايمىز. عاسىرلار بويى ايتىلا كەلە، سانشورا-سانشور-سانشار-سانجار بولىپ وزگەرگەن. تاعى ءبىر ماعىناسى – بۇزىپ ءوتۋشى. 

ميراس — اراب تىلىنەن مۇرا، ارتتا قالاتىن كوز، تۇياق.

ارسەن، ارسەنيي – كونە گرەك تىلىنەن "ارسەنيوس" – باتىل، ەرجۇرەك دەگەن ماعىنا بەرەدى. 

نۇراسىل – "نۇر" مەن "اسىل" سوزدەرىنىڭ قوسىندىسى. اسىل – اراب تىلىنەن الىنعان ءاسيل – 1) نەگىز، ءتۇبىر، ءتۇپ نۇسقا؛ 2) شىنايى، ناعىز؛ 3) قىمباتتى، ارداقتى.

يسلام – ءتۇپ-تامىرى "ساليما"، "يۋسليمۋ"، "يسلام" ياعني، بەيبىتشىلىك، امانشىلىق دەگەن سوزدەردەن باستاۋ الادى، ول اللا تاعالانىڭ "ءاس-سالام"  دەگەن كوركەم ەسىمىمەن ساباقتاس. ال شاريعاتتاعى ماعىناسى – تولىق مويىنسىنۋ، اللانىڭ الدىندا پارىزداردى ورىنداۋ، ودان باسقا جالعان قۇدايلارعا تابىنباۋ. 

الديار، اراب-يران. اللايار – اللانىڭ دوسى؛ تاقسىر، ۇلى مارتەبەلى.

راسۋل، اراب تىلىنەن – 1) حابارشى. 2) ەلشى، ۋاكىل.

ارتەم، گرەك تىلىنەن "ارتەمەس" – امان، اۋرۋسىز، ساۋ. 

مانسۇر، اراب تىلىنەن – 1) جەڭىمپاز، جەڭىسكە جەتۋشى. 2) قۇدىرەتتى.

دياس – يسپان تىلىنەن – كۇن، كۇندىز. يسپانيا كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ كورنەكتى باسشىسى حوسە دياس قۇرمەتىنە 1936 جىلى قويىلعان ەسىم.

دامير — تۇرىك تىلىندە تەمىردى وسىلاي اتايدى. مۇنداي ەسىم قويعانداعى نيەت "تەمىردەي مىقتى بولسىن" دەگەننەن تۋسا كەرەك. تاعى ءبىر ماعىناسى – ار، وجدان. دامير ەسىمدى ازاماتتار ىسكەر كەلەدى، ەرىك-جىگەرى مىقتى. جاقتاستارى كوپ. 

دىنمۇحاممەد – ءدىن + مۇحاممەد؛ مۇحاممەد  – "اسا ماقتاۋلى، ماقتاۋعا لايىق".

               قازاقي ەسىمدەردىڭ ءمانى مەن ماعىناسى:

 

اعابەك — كونە تۇركى تىلىنەن الىنعان اعا+بەك. جاس جاعىنان نەمەسە لاۋازىم جاعىنان ۇلكەن، جوعارى بەك.

اعىن — اعىنى قاتتى، لەك، ەكپىن.

اداي — بالاپان. بالا، ءسابي، پەرزەنت دەگەن اۋىسپالى ماعىنا بەرەدى.

ادىرباي — ادىر، بيىك، ءدوڭ، قىر+باي.

اجاربەك — اجار — ادەمى، شىرايلى، كورىكتى، كەلىستى+بەك. ياعني اسا كورىكتى، وتە ادەمى، كەلبەتتى.

ءايادىل — اي+اراب تىلىنەن – ءادىل. ءادىل، ادال، شىنشىل.

ايبالا — اي سياقتى سۇلۋ، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەي قويىلعان ەسىم.

ايبار — ايبات، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە ايباتتى، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى. سىيلاپ، قۇرمەتتەپ ايتۋ ءتۇرى — اياعا، ايەكە، ەركەلەتىپ ايتۋ ءتۇرى — ايبارجان، ايكە، ايكەش، ايكەن.

ايباس — اي+باس، اي سياقتى اشىق، جارقىن ءجۇزدى ادام.

ايبات — ايبار، قاھار، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە باتىل ءارى باتىر، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى.

ايبەك — اي+بەك — بەرىك، مىقتى. ءسابي عۇمىرلى، بەدەلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ايبول — اي+بول — ايداي ايقىن، جارىق بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ايبولات — اي+بولات – بولادى — مەنىڭ ايىم بولادى.

ايبىن — ماعىناسى ايبار، ايبات، باتىلدىق.

ايعالي — اي+اراب تىلىنەن – عالي — بيىك، جوعارى. بالا ءاردايىم جوعارى مۇراتقا يە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان بولسا كەرەك.

ايدان — اي+دان — قوسىمشا. بۇل ەسىم بالا ايدان دا جارىق، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە قويىلعان شاشى. ال ايدارلى ءسوزى «مىقتى، كۇشتى، زور» دەگەن ماعىنادا قولدانىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ايدارحان، ايدارلى، سونداي-اق سينونيمدىك ەسىمدەر — كەكىل، تۇلىمحان.

ايدارحان — ايدار، اراب ءسوزى – حايدار + قازاق ءسوزى – حان، ياعني ارىستان، جاۋجۇرەك حان دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

ايدوس — ايدىڭ دوسى.

ايدىن — ايبات، ايبىن، كاھار، كۇش-قۋات، ايقىن، اشىق، جارىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ايدىنعالي.

ايجاس — اي جانە جاس، قازاق سودەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. ومىرگە جانا كەلگەن ءسابيدى جاڭا تۋعان جاس ايعا تەڭەپ قويىلعان ەسىم.

ايقىن — ايگىلى، بەلگىلى، ناقتى.

ايماعامبەت — اي+اراب ءسوزى موحامماد — ماقتاۋلى. ايتماقامبەت، ايمۋحامبەت دەپ تە ايتىلا بەرەدى. قىسقارعان ءتۇرى — ايماعان، ايمات.

ايماق — ولكە، قيىر، اتىراپ، اينالا، ماڭاي، توڭىرەك.

ايمۇرات — اراب ءسوزى موراد – ماقسات، تىلەك. اي سياقتى ايقىن، جارىق تىلەگىم، ماقساتىم دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.

اينابەك — بىرىككەن قازاق سوزدەرى اينا + بەك. پاكتىكتىڭ، تازالىقتىڭ، ادالدىق پەن شىنايىلىقتىڭ بەينەسى.

ايساۋىت — اي جانە ساۋىت قازاق سوزدەرىنەن بىرىككەن كونە ەسىم. ايداي ايقىن، اي سياقتى جارقىراپ ماڭگى تۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ايسۇگىر — اي جانە سۇگىر — اسكەر، جاۋىنگەر سوزدەرىنەن جاسالعان كونە ەسىم.

ايتان — قازاق سوزدەرنەن بىرىككەن اي+تان. تاڭ ءسوزىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن نۇسقاسى، ياعني جارىق، جارقىراعان اي.

ايتۋار — قازاق اي جانە تۋار سوزدەرى ارقىلى جاسالعان ەسىم. بالاعا باقىت، ىرىس تىلەۋگە بايلانىستى قويىلىپ وتىرعان.

ايتۋعان — اي تۋعان مەزگىلدە دۇنيەگە كەلگەن بالاعا وسىلاي ات بەرىلگەن.

ايشۋاق — اي سياقتى ساۋلەلى، جارىق، كوڭىلى شۋاقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.

اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

اقپانبەت — اقپان — فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.

اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.

الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.

التىنبەك — قازاق سوزدەرى التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اڭساعان — ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.

ارقات — كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.

اقباي — اق جانە باي سوزدەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. بۇل ەسىم بالا ادال، اك نيەتتى بولسىن دەگەن نيەتپىەن قويىلعان.

اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اقبوتا — بالا اپپاق بوتا سياقتى بولعان سوڭ ۇقساتۋ ماقساتىمەن قويىلعان ەسىم.

اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.

اقجول — ومىرگە العان باعىتى، اشىق، ايقىن، جولى سارا، تازا دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

اقزيا — اق جانە اراب تىلىنەن الىنعان زيا – جارىق، ساۋلە، اراي.

اققال — اق جانە تاجىك تىلىنەن الىنعان حول – بەتكە شىققان مەن. بەتىندە ياكي دەنەسىندە قالى بار بالالارعا وسىنداي ات قويعان. تۇرلەرى — ءقالبيبى، قالتۇرعان، ت. ب.

اققوجا — اق — تازا، ادال، نەمەسە اراب تىلىنەن حاك — اكىم، ءامىر. قوجا اراب تىلىنەنحودجا — مىرزا، ۇيرەتۋشى، يە. ادال ۇيرەتۋشى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

اقپانبەت — اقپان-فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

اقسۇلتان — ەسىم قۇرامىنداعى اق ارابتىڭ حاق «اكىم، ءامىر» ءسوزىنىڭ تىلىمىزدەگى وزگەرگەن نۇسقاسى. السۇلتان ارابتىڭ سولتان «اكىم، بيلەۋشى، مەملەكەت باسشىسى» دەگەن ءسوزى.

اقتاماق — بەينەلەۋ تۇرىندە قويىلعان ەسىم.

اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.

اقتىلەك — بالا باقىتتى بولسىن، اتا-انانىڭ اق نيەت، تىلەگى ورىندالسىن، دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقىن — يران تىلىنەن الىنعان اقۋن — ولەڭ شىعارۋشى، جىرشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ورازاقىن، ءالاقىن، نۇراقىن، باياقىن، تۇرداقىن.

اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

الاي — وترياد، ءبولىم، روتا، باتالون، پولك.

الاۋ — شىمقاي قىزىل ءتۇس.

العا — بالانىڭ كەلەشەگى زور بولسىن، ومىردە الدا ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن بەرىلگەن ەسىم. العاتاي دەگەن دە ەسىم بار.

العىر — وجەت، ەرجۇرەك.

الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.

الدار — قۋ، ايلاكەر. بۇل — حالىق اۋىز ادەبيەتىندەگى ايلاكەر كەيىپكەر الدار كوسەنىڭ ەسىمى.

القا — اسىل تاستاردان، مارجاننان تىزىلگەن مويىنعا تاعاتىن مونشاق. وعان گۇل ءسوزى قوسىلىپ جاڭا ەسىم جاسالادى. ماسەلەن، القاگۇل.

الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.

الپار — الىپ — باتىر، ار — ەر ءسوزىنىڭ كونە تۇركى تىلدەرىندەگى جۋان ايتىلۋى. ياعني باتىر ادام، ەر كىسى.

الپىسباي — بۇل بالانىڭ اكەسى نە شەشەسى الپىس جاسقا تولعاندا تۋعاندىقتان قويىلعان ەسىم.

التىباي — ساۋساعى نەمەسە باشپايى التاۋ بوپ تۋعان ەر بالالارعا ەرتەدە وسىلاي ات بەرىلگەن.

التىنبەك — التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

التىنسارى — قازاق سوزدەرى التىن + سارى. بالا قىمباتتى، قادىرمەندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

امان — ساۋ، ەسەن، سالامات. بۇعان گۇل، عايشا، بالا سياقتى سوزدەر قوسىلىپ: امانگۇل، امانعايشا، امانبالا سياقتى بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر جاسالادى.

اڭساعان — قازاق تىلىنەن الىنعان ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.

اڭسار — ساعىناتىن، زارىعاتىن.

اپپاق — اسا اق، ءاپپاق، ساف تازا، كىرشىكسىز.

ارالباي — ارال تەڭىزى جاعاسىندا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.

اربەك — ار-ۇياتى كۇشتى، نامىسى بار دەگەن ماعىناسى بار.

اربول — وتانىڭنىڭ، اتا- اناڭنىڭ نامىسىن قورعاۋشى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — اردان.

ارداق — قۇرمەت، ءقادىر.

ارقات — قازاق تىلىنەن الىنعان كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

ارنا — ءبىر ادامعا باعىشتاۋ، ارنايى قويۋ.

ارتىق — بارىنەن جوعارى، قۇندى، قىمبات، ەرەكشە. بىرىككەن تۇلعالار — ارتىقباي، ارتىققالي.

ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.

ارىندىق — قارقىندىلىق، ەكپىندىلىك، جىگەرلىلىك.

ارىسباي — ارىس وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.

ارىستان — قازاق تىلىنەن الىنعان ەسىم باتىلدىق پەن باتىرلىق بەينەسى رەتىندە قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ارىستانبەك، ارىستانعالي، ارىستانباي.

اسىلجان — اسىل جانە جان سوزدەرىنەن – مارتەبەلى، يىگى جاندى قىز بولسىن دەگەن ماعىناسىن بىلدىرەدى.

اتامۇرات — اتانىن مۇراتى، ماقساتى.

ءابىلقان — حان — ءامىرشى. ءامىرشىنىڭ اكەسى دەگەن ماعىنا بەرەدى.

ءاجىباي — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءاجى — اعا + باي. بۇل ءاجى ءسوزى بىرىككەن تۇلعالى كىسى ەسىمدەرىنىڭ قۇرامىندا قولدانىلىپ، كەيدە قاجى، ءاجى تۇرىندە ءجيى كەزدەسەدى. ونداي بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — اجىبەك، ءاجىعالي، اجىگەرەي، اجىمۇكامبەت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — اجىكەن، ءاجتاي، اجىك.

باعلان — قازاق تىلىنەن – ەرتە تۋىپ، جەتىلگەن قوزى. اۋىسپالى ماعىنا – جايناعان جاس.

باي — بۇل ءسوز تۇركى حالىقتارى تىلىندە مال-دۇنيەسى مول، اۋقاتتى، ءالدى ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بايارىستان — ارىستان سياقتى باتىل، ەر جۇرەك بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

باياحمەت — قازاقتىڭ ءسوزى باي + اراب ءسوزى – احمەت. ماقتاۋعا لايىق.

بايباقتى — دۇنيەگە، ومىرگە باي ادام، ەر بالا كەلەدى دەپ كۇتتى، ۇمىتتەندى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بايبارىس، بەيبارىس — بۇل تۇرىكمەن، تاتار، قازاق، قىرعىز تىلدەردەگى ەسكى ەسىم. بارىس ەرتەدەگى تۇركىلەردىڭ جىل ساناۋىنداعى ءۇشىنشى جىل اتى، سول جىلى تۋعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

بايبەك — بالا مىقتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

بايبول — بالا اۋقاتتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايبولدى — مۇنداي ەسىم، ادەتتە، كوپ بالالى ءۇيدىن بالاسىنا قويىلىپ وتىرعان.

ءبايبورى — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءبورى-قاسقىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءبورىباي، قاسقىرباي.

بايعالي — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عالي — بيىك، جوعارى. وتە باي ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بايعاني — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عاني — داۋلەتتى، اۋقاتتى، ادام.

بايعوجا — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران ءسوزى حودجا – قوجايىن، مىرزا، ۇستاز.

بايجان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان دجون، ۇيدە بالا كوپ ءبولسىن، ادام سانى كوبەيسىن، وسە بەرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — جانباي.

بايقوشقار — بالا ۇرپاققا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى اڭعارىلادى.

بايقۇتتى — باقىتتى باي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم. ءتۇرى — قۇتتىباي.

بايماعامبەت — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران تىلىنەن الىنعان ماعامبەت. اتاقتى، داڭقتى، اتاعى جايىلعان. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعالارى — بايكەن، باكەن، بايكەش.

بايمان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان مان — ادام، كىسى، ياعني باي ادام، داۋلەتتى كىسى. تۇرلەرى — بايمەن، بايمەن.

بايسال — سابىرلىلىق، تىنىشتىق، تاباندىلىق.

بايسان — بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. اۋىسپالى ماعىناسى ەسەبى جوق، قيساپسىز. ءتۇرى — سانسىزباي.

بايسەركە — باي + سەركە، ءتۇرى — سەركەباي.

بايتاق — ۇشى-قيىرى جوق كەڭ، شەكسىز؛ شامادان تىس كوپ، وتە مول.

بايتاس — ادام ومىرىندەگى باقىت پەن بايلىق تاستاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايتەمىر — بالانىڭ ومىرىندەگى بايلىعى مەن باقىتى تەمىردەي مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايتۋ — بالا باي بوپ تۋدى، ومىرگە باي بوپ كەلدى دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم.

بايتۇر — باقىتتى ءومىر ءسۇر، ومىرىندە مولشىلىق-بەرەكە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بالعابەك — بالعا + بەك، بالا بالعاداي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بالقى — ەلجىرەۋ، ناساتتانۋ. بىرىككەن تۇلعالى ءتۇرى — بالقىبەك.

بالتا — بالا وتكىر، قايتپاس-قايسار باتىل، مىقتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بالتاباي،

بارجاقسى — بارلىعى ويداعىداي، كونىلدەگىدەي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بارلىباي — قازاقتىڭ ءسوزى بار، ۇلكەن، زور + قوسىمشا لى + باي؛ داۋلەتتى، باي ادام.

بارىس — جولبارىس تۇقىمداس جىرتقىش اڭ؛ كونە، ون ەكى مۇشەل جىل اتىنىن ءۇشىنشى اتى.

باستاۋباي — باستاۋ + باي، باستاۋداي ءموپ-مولدىر، تازا ادام بوپ ءوسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

باسىم — كۇشى، ءبىلىمى باسقادان ارتىق، مول، باسىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

باتسايى — جولاقتى جىبەك ماتا.

باتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان كاھارمان – باتىل، ەر جۇرەك.

باتىربەك — باتىر + بەك، مىقتى، كۇشتى باتىر. ءتۇرى — بەكباتىر.

باتىرقان — ءارى باتىر ءارى حان بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان كونە ەسىم.

باتىرلان — وجەتتەنۋ، ەر جۇرەكتەنە ءتۇسۋ.

باۋبەك — ءومىر-جاسى ۇزاق، ءومىرلى بولسىن، تاباندى جىگىت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — بەكباۋ.

باۋىرجان — اعايىنعا، تۋعان-تۋىسقا جان-تانىمەن بەرىلسىن، جانىنداي جاقسى كورسىن، باۋىرمال بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايان — كونە تۇركى، موڭعول تىلدەرىنە ورتاق «مىقتى»، «زور»، «باي» ماعىنالى ءسوز. اراب تىلىنەن ۆايان — ايقىن، اشىق، تۇسىنىك، انىقتاما، حابارلاما.

باياندى — تۇراقتى، تاباندى.

بەگايدار — قازاقتىڭ سوزدەردەن بەك — مىقتى، كۇشتى + ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە ءقويىلاتىن ءبىر شوك شاش. اراب تىلىنەن الىنعان ايدار — حايدار — ارىستان دەگەن ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى.

بەگەش — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەسكى قازاق تىلدەرىندە ۆەداس — حان ۇلى دەگەن ماعىنادا ايتىلعان.

بەدەلباي — داڭققا، اتاققا، ابىرويعا باي دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

بەكەي — بەكەم بول، مىقتى بول.

بەكجاسار — بالا ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — كوپجاسار.

بەكىن — مىقتى بول، بەكەم بول دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەكبولات — بەك + بولات. بالا مىقتى بولادى، بولاتتاي بەرىك، ءومىر-جاسى ۇزاق، بولىپ، كوپ جاسايدى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — بەكەن، بەكەت.

بەككەلدى — ومىرگە بەرىك، مىقتى بوپ كەلدى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بەكلان — بەك — بەرىك، بەكىم + قوسىمشا لان، مىقتى، بەكەم.

بەكنار — بەك — وتە، اسىرە + يران تىلىنەن الىنعان نار — تىرشىلىك كۇشى، قۋات.

بەكسۇلتان — قازاق تىلىنەن الىنعان سۇلتان — بيلەۋشى اكىم. ءسينونيمى — سۇلتانبەك.

بەكتەمىر — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بەكتەمىس — بەكتە — بەكىتۋ، مىقتى ۇستاۋ. بۇل بەكتۇرعان دەگەن ەسىمنىڭ ءسينونيمى بولىپ تابىلادى.

بەكتەن — مىقتى بول، بەرىك بول دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بەكتىلەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان بەك – وتە + تىلەۋ — تىلەك. ءتۇرى — وتەتىلەۋ.

بەكتۇر — بۇل ەسىم بالا ءومىرلى، تۇراقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ءتۇرى — تۇربەك. ەركەلەتىپ ايتىلاتىن ءتۇرى — بەكەن.

بەكتۇرعان — بالا ومىردە ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، تۇراقتاپ قالسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ءتۇرى — تۇرعانبەك.

بەكتۇرسىن — بۇل ەسىم دە بالانىڭ جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

بەلاسار — تىرەك، كۇش.

بەلاسىل — ەڭ قىمبات، ناعىز مىقتى تايانىش، سۇيەنىش دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەلبەردى — بەل+بەردى، ومىرگە تايانىش، سۇيەنىش بەردى، ەر بالا بەردى دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەلگىباي — بەلگى – كونە تۇركى تىلىندە دانا، دانىشپان دەگەن ءسوز. سينونيمدەرى — نىسانباي، نىشانباي.

بەلەس — اسۋ، شوقى.

بەرگەن — ەر بالا تۋدى دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

بەردەن — بەر+قوسىمشا دەن.

بەردى — سىيلادى، تارتۋ ەتتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەردىباي.

بەرەكە — ىرىس، مولشىلىق، قۇت. ءتۇرى — بەرەكەت.

بەرەن — اسىل قۇرىش.

بەرجان — بەر + جان – جانىن بەرەتىن، ەشتەنە ايامايتىن ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بەرىك — مىقتى، بەكەم، بەركىن، تاباندى، تۇراقتى.

بەركىن — بەرىك، مىقتى بول ءسوزىنىن قىسقاشا تۇلعاسى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەركىنباي.

بەرنار — بەر+نار – كۇشتى، مىقتى. بالا كۇشتى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.

بەسباي — بالاعا ءۇشباي، بەسباي، جەتىباي، توعىزباي دەپ ەسىم بەرۋ بەلگىلى ءبىر ىرىممەن بايلانىستى بولعان.

بيباتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان بي+باتىر.

بيدايبەك — بالا استىققا كەنەلسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلىپ وتىرعان.

بيجان — بيلىك، ۇستەمدىك، اكىمدىك جۇرگىزۋشى ادام.

بيرجان — اتاقتى ءبىرجان سالدىڭ قۇرمەتىنە ءجيى قويىلاتىن ەسىم. ماعىناسى — جالعىز، جالقى تۋعان ادام.

بوزداق — جاس جىگىت، بوزبالا. تۇرلەرى — بوزجان، بوزجىگىت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — بوزتاي.

بولاتجان — بولاتتاي بەرىك، مىقتى ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.

بولاتقوجا — مىقتى قوجايىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بولعان — كەمەلىنە كەلىپ تولعان، جەتىلگەن، كەنەلگەن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بولعانباي — كەمەلىنە كەلىپ، تولىپ جەتىلگەن، كەنەلگەن باي ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بولسىنبەك — قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

بوران — بالا قاتۋلى، باتىل ەر بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بورانعازى — ىزعارلى، قاھارلى جاۋىنگەر، اسكەر دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بوجەي — دانا، دانىشپان.

بولەباي — تۋىستىق اتاۋمەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم، شەشەلەرى تۋىس بالالار بولە بولادى.

بۇركىت — بۇركىت سياقتى العىر، قىران، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بۇركىتباي، بۇركىتبەك.

بۇعىباي — بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بۇلاباي — بۇلا — ەركىن، ەركە دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ءسينونيمى —ەركەباي.

بۇلانباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ءبۇلان — بۇعى تەكتەس اڭ.

بۇلدىباي — دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بۇلقىش — ەسىمنىڭ ءتۇبىرى بۇلقى-جۇلقى، جۇلقىپ تارت — ش ەسىم قوسىمشاسى. قايراتتى، جىگەرلى، پىسىق، ەتى ءتىرى.

دابىل — ۇران، داڭق.

دابىس — اتاق، داڭق، داۋىس، ءۇن.

دايراباي — دايرا قازىرگى تىلىمىزدەگى داريا ءسوزىنىڭ ديالەكتىلىك فورماسى. ءسينونيمى — تەنىزباي.

دايىن — ءارقاشان ءازىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — دايىنباي.

دامىل — تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك.

دانداي — ۇلى، زور.

دارا — قازاق تىلىنەن الىنعان ەرەكشە، وزگەشە، ياعني باسقادان ارتىق. ياعني بالا باسقادان ەرەكشە، ارتىق، اقىلدى يا سۇلۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

داراس — جەكە، ايرىقشا

دارىن — قازاق تىلىنەن — تالانت، كابىلەت.

دالبەك — بەكتىڭ، مىقتىنىڭ ناعىز دەگەن ماعىنالى ەسىم.

داۋبەك — ۇلكەن، كۇشتى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

داۋىربەك — ءوز زامانىنىڭ، ءداۋىرىنىڭ مىقتىسى دەگەن ماندەگى ەسىم.

داۋلەن — ۇلكەن بولۋ، ەسەيۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — داۋلەنحان.

داۋلەتباي — داۋلەتتى، اۋقاتتى.

دەمەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان قولداۋ، سۇيەۋ، كومەك كورسەتۋ.

دودان — ۇلكەن، زور.

دوسباي — دوسقا كەڭ، باي ادام دەگەن ماعىنادا.

دوسجان — ادال، تازا ادام.

دوسىم — جان سەرىگىم، جولداسىم.

دوسىمجان — مەنىڭ جان دوسىم دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

دۋباي — اتاق-دانقى اسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

دۋدار — بۇيرا شاش؛ شاشى بۇيرا بالالارعا وسىنداي ەسىم قويىلعان.

دۋمان — بالا ءومىرى قۋانىشقا تولى، كوڭىلدى، ساۋىق-سايراندى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەگىزباي — بۇنداي ەسىمدەر ەگىز تۋگان بالالارعا قويىلىپ وتىرعان. ءسينونيمى — قوسجان.

ەگىزبەك — ەگىز تۋعان بالاعا قويىلاتىن ەسىم.

ەلامان — ەل-جۇرت جاۋدان امان، ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. سينونيمدەرى — تىنىشتىق، بەيبىت.

ەلبار — ەلگە، حالىققا قىزمەت ەتۋگە ءاردايىم بار، دايىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلباس — حالقىنا، ەلىنە باسشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەلبەك — ەلدىڭ مىقتىسى، ءوز حالقىنىڭ كاھارمان ۇلى.

ەلدار — ەلىن، وتانىن سۇيەتىن وتانشىل.

ەلدەس — ەلى، جەرى ءبىر دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلدوس — ەلدىڭ، حالىقتىڭ دوسى، ەلىن ءسۇيۋشى.

ەلەباي — بالا ەلەۋلى، جۇرت اۋزىندا اتاق-داڭقى شىعىپ جۇرەتىن كىسى بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — ەلە- بەك.

ەلەن — قۇرمەت-سىيعا بولەنۋ.

ەلەۋ — ەسكەرۋ، كوڭىل ءبولۋ، نازار اۋدارۋ؛ قۇرمەتتەۋ، سىيلاۋ.

ەلەۋباي — قۇرمەتتى، سىيلى، جۇرت نازارى تۇسكەن ازامات.

ەلجان — ەلدىڭ، حالىقتىڭ جانى، ماقتانىشى.

ەلجار — ەلدىڭ دوسى.

ەلجاس — ەلدىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن جاس دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

ەلجاسار — ەلى، جۇرتى اراسىندا ۇزاق ءومىر سۇرەدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلىباي — ەلى سياقتى باي بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەلقام — ەلدىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن، قامىن ويلايتىن ازامات بولسىن.

ەلمۇرات — ەلدىڭ مۇرات-ماقساتىن ورىنداۋعا ۇلەس قوساتىن ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەلنازار — ەلدىڭ ىقىلاس، نازارىنا ىلىنگەن ازامات بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەلنار — ەلدىڭ سۇيىكتى ەر ازاماتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلنۇر — ەلدىڭ نۇرى.

ەلتوق — ەلدىڭ كوڭىلى تويار ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەلشىباي — ەل حابارشىسى، جارشىسى، ەل اراسىنداعى تىنىشتىق ساقتاۋشى. ءسينونيمى — ەلشىبەك.

ەڭسەبەك — ءوي-ورىسى كەڭ، رۋحاني باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەرالى — اسا باتىل، اسقان جۇرەكتى باتىر.

ەراسىل — اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.

ەرباي — ناعىز باتىل، ەر جۇرەك ادام.

ەربالا — باتىل، ەر جۇرەك بالا.

ەرباتىر — ەر جۇرەك باتىل ادام، ناعىز باتىر.

ەربەك — مىقتى، كۇشتى، باتىر ادام.

ەربول — بالا باتىر، وجەت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەربولات — بالا باتىل، وجەت، باتىر بولادى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەربوسىن، ەربولسىن — بالا باتىر، قاھارمان، ەرجۇرەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەربوتا — بالانى بوتاعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

ەرگەش — الدىڭعىلاردىڭ سوڭىنان ەرۋشى، ءىزىن باسۋشى.

ەردەن — باتىر، ەر. موڭعول تىلىنەن الىنعان ەردەنە — قىمبات زات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەردەنباي، ەردەنبەك، ەردەنعالي.

ەردەناي — اي تۇلعالى باتىر.

ەرەن — اسقان، ەرەكشە، ايرىقشا.

ەرجان — باتىل، وجەت ادام، باتىر كىسى.

ەرجىگىت — ەرجۇرەك، باتىل جىگىت، ازامات.

ەرىك — تولىق ەركىندىك، بوستاندىق.

ەرىمبەت — سەنىمدى، مىقتى باتىرىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەركەباي — ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — ەركەش.

ەركەبولات — ايتقانىن ىستەتەتىن ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەركەبۇلان — ءبىر ءۇيدىڭ الپەشتەگەن اياۋلىسى، قاعۋ-سوعۋ كورمەگەن ەركە توتايى.

ەركىن — ءوز ىقتيارى، ەركى ەزىندە، ازات، باسى بوس، ەرىكتى. ەركىن ءسوزى قۇرامىندا كەلەتىن بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەركىنباي، ەركىنبەك، ەركىنعالي، ەركىنجان، ەركىنتاي.

ەرلان — بالا باتىل بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەرلەن — ەر، باتىر دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەرلىك — باتىرلىق، باتىلدىق، ەر جۇرەكتىك.

ەرمان — ەرجۇرەك، باتىل ادام دەگەندى بىلدىرەدى.

ەرمات — ەر+مات — مامەت ەسىمىنىن قىسقارىپ وزگەرگەن ءتۇرى، ياعني ەرمات — ەرمامەت.

ەرمەك — الدانىش، جۇبانىش. ورتا جاستان اسقان اتا-انا وتباسىندا تۋعان بالاعا ەندىگى ەرمەگىم بولسىن دەپ قويىلاتىن ەسىم.

ەرنار — نار — حالىق ۇعىمىندا وتە شىدامدى، بەرىك، كۇشتى تۇيە. نار تۇلعالى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

ەرسايىن — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + مونعول تىلىنەن الىنعان سايىن – جاقسى. ياعني ەڭ مىقتى، اسا جاقسى باتىر.

ەرتاي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + تاي كىسى اتتارى قوسىمشاسى، ياعني ەر، باتىر، باتىل كىسى.

ەرتىلەس — ومىرگە كەلگەن بالا كەلەشەكتە باتىر بولسا ەكەن دەگەن تىلەكتەن قويىلعان ەسىم.

ەرتىس — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەرتىس وزەنى بويىندا تۋىلعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

 

ەرتۋعان — ومىرگە باتىر، ەر جۇرەك بوپ كەلگەن.

ەرۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + ۋ – سوڭىنان ىلەسۋ + 6اي؛ سوڭىنان ەرەتىن بالالار كوپ بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەس — اقىل-ەس، اۋىسپالى ماعىناسى تىرەك، سۇيەنىش.

ەسباي — اقىل-ويعا باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەسباتىر — ەستىباتىر دەگەن ەسىمدەگى ءتى قوسىمشاسى ءتۇسىپ قالىپ، ەسباتىر بوپ كەتكەن. ەستى، اقىلدى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

ەسبەرگەن — جاراتقان اقىل، ەس بەرگەن دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — ەسبەردى.

ەسبول — اقىلدى، سۇيەنىشىم بول، مەدەۋ بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەسبولات — وسكەندە اقىل كوسادى، سۇيەنىش، مەدەۋ بولادى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەسەي — قازاقتىڭ تىلىنەن الىنعان ءوسۋ، ەر جەتۋ، ۇلكەن بولۋ.

ەسەيجان — ساۋ-سالامات، امان تۋعان جان.

ەسەن — قازاق تىلىنەن – ساۋ-سالامات، امان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەسەنامان، ەسەنالى، ەسەناي، ەسەنباي، ەسەنبول، ەسەنگەلدى جانە ت. ب.

ەسەناي — بالا دۇنيەگە امان-ساۋ كەلدى، اي دەگەن قۋانىشپەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم.

ەسەنبەردى — امان-ەسەن، ساۋ-سالامات دۇنيەگە اكەلدى، بەردى.

ەسەنتەمىر — دەنساۋلىعى تەمىردەي مىقتى، امان-ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەسجان — ەستى، اقىلدى ادام.

ەسىل — ەسىل وزەنى بويىندا تۋعان سوڭ قويىلعان ەسىم.

ەسىلباي — ەسىل بويىندا تۋعان ەر بالا.

ەسىم — ات، اتاق، داڭق.

ەسىمبەك — قازاقتىڭ ەسىمى، اتى، داڭقى زور، مىقتى.

ەسىركە — اياۋ، جانى اشۋ، مۇسىركەۋ.

ەستىباي – قازاق ەسىمى اقىلدى، پاراساتتى.

جايدار — قازاق تىلىنەن الىنعان جايدارى — كوڭىلدى، اق جارقىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — جايداربەك.

جايلاۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان ءشوبى شۇيگىن، سونى، جازعى مال جايىلىمى.

جايناق — اشىق-جارقىن، جايدارى.

جايىق — ورال وزەنىنىڭ اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم.

جاقسىباي — كوپكە جاعىمدى، جۇرتقا سۇيكىمدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — جاكەي. ءسينونيمى — سادىباي.

جاقسىلىق — ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەت، ىزگىلىك، قايىرىمدىلىق.

جالعاس — تىركەس، ۇشتاس، سەلبەس. بۇل ەسىم الدىڭعى بالالاردىڭ جالعاسى دەگەندى نەمەسە سودان كەيىن دە بالالار كوبەيىپ، جالعاسا بەرسىن دەگەن ۇعىمدا بەرىلگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جالعاسباي، جالعاسبەك، جالعاستۇر.

جالتىر — اپ-اشىك، جالتىراعان، جايناعان.

جالىن — كۇش-جىگەر، قايرات، قۋات.

جانات — ەڭ اسىل، كوركەم، كەرەمەت، راحات.

جانعوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى بالا.

جانداي — اسا قىمبات، ءقادىرلى.

جاندار — جان بىتكەننىڭ دارىندىسى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جانداربەك، جاندارحان.

جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.

جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.

جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جارىق —  ساۋلە، نۇر.

جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.

جانسۇلۋ — جان بىتكەننىڭ سۇلۋى، ادەمىسى، كوركەمى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.

جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جارىلقاسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر ەسىركەسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

جاسامىس — كوپتى كورگەن، ىسىلعان، تاجىريبەلى.

جاسقايرات — جاڭا قۋاتقا، قابىلەتكە يە بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

جاستالاپ — جاڭا تالاپقا ۇمتىلعان جاس بالا دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

جاسۇزاق — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جاسۇلان — جاس جىگىت، جاس ازامات دەگەن ماندەگى ەسىم.

جاسىباي — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جايالاۋباي — جايلاۋ سياقتى كەڭ، جايلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — جايلاۋبەك.

جاردەم — كومەك، تىرەك، سۇيەنىش.

جەمىسبەك — بالا ەرجەتكەندە اتا-انانىڭ ەڭبەگىن اقتاپ، جەمىسىن جەگىزەتىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جەڭىس — جەڭىسكە يە بولۋ، جەڭۋ. ۇلى وتان سورىسى اياقتالىپ، گيتلەرلىك ءفاشيزمدى جەڭگەن كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. كۇردەلى تۇلعالى ەسىم — جەنىسبەك.

جەتەس — اقىل-ويى وزىنە جەتكىلىكتى، اقىلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جەتىباي — ەرتە كەزدە 3، 7، 9 ساندارى كيەلى سانالعان، سوعان بايلانىستى ەر بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىمدەر ءجيى قويىلعان. قىسقارتا ايتىلۋ ءتۇرى — جەتەن.

جەتىگەن — استرونوميا تەرميننەن الىنعان – اسپان جۇلدىزىنىڭ ءبىرى، جەتى قاراقشى.

جەتىك — ءبىلىمدى، بىلگىر.

جەتىستىك — قول جەتكەن تابىس، جەڭىس.

جەتكىنشەك — جاس ءوسپىرىم، جاستار، جاس بۋىن.

جيرەنشە — حالىق اڭىزىنداعى ايگىلى شەشەن ەسىمى. كەيىننەن ۇرپاقتان-ۇرپاققا قويىلىپ كەتكەن.

جىگەر — قاجىر، كايرات، كۇش، قۋات؛ ىنتا، تالاپ، ەرىك.

جولان — بالانىڭ ومىردە جولى بوپ، باقىتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جولداس — سەنىمدى سەرىك، پىكىرلەس دوس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جولداسباي، جولداسبەك، جولداسقان، ءجولداسالى ت. ب.

جولداسباي — جولداسقا، دوسكا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جولداسبەك — بەكتىڭ، بەكزادانىڭ جولداسى؛ جولداستىققا بەرىك، مىقتى، تۇراقتى.

جولداسقان — جولداس، سەرىك.

جولدىباي — جولى قۇتتى، اقجولتاي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

جولتاي — باقىت، قۇت اكەلەتىن، ءساتتى، اق جولدى.

ءجۇرسىن — امان-ساۋ بولسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جۇبان — جۇبانۋ، تىنىشتالۋ، ەكىنىشىن باسۋ. ەرتەدە بالاسى تۇرماي جۇرگەندە تۋعان بالاعا وسىنداي ات بەرگەن.

جۇبانىش — قۋانىش ەسىمىنىڭ ءسينونيمى. فونەتيكالىك ءتۇرى — جۋانىش.

جۇزباي — بالا ءجۇز جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جۇمانباي— قىمبات باعالى زاتقا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

زاڭعار — قازاق ەسىمى: ۇلكەن، الىپ؛ ءزاۋلىم، بيىك.

يگەنباي — قۇداي جارىلقاعان، يىگەن، باي دەگەن ماعىنالى ەسىم.

يگىلىك — قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق.

يگىسىن — جاقسى، قايىرلى.

ءىزباسار — اكەسىنىڭ مۇراگەرى، ءىزباسارى بولسىن دەگەن ماقساپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — ءىزتاي.

ىلەباي — ىلە ەزەنى بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

كادىرجان — كادىرلى كىسى، كادىرى جوعارى ادام.

كەكىل — بالانىڭ ماندايعا دەيىن قويعان شاشى.

كەلىس — كەلىسكەن دەگەن ءسوزدىڭ قىسقارعان ءتۇرى. ءسينونيمى — جاراس.

كەنەن — جەتكىلىكتى، مول؛ مىرزا، كەڭ پەيىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كەنەنباي.

كەنجە — ەڭ كىشى، سوڭعى پەرزەنت. تۇرلەرى — كەنجەگۇل، كەنجەقىز.

كەڭەس — ءماجىلىس، ءماسليحات. بۇل ەسىم سوۆەت (كەڭەس) وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ كوپ قويىلا باستادى. ول سوۆەت داۋىرىندە تۋعان جاڭا ەسىمدەر قاتارىنا جاتادى.

كەڭشىلىك — جاڭا ەسىم – بوستاندىق، ەركىندىك.

كيىكباي — قازاق تىلىنەن الىنعان كيىك — ەلىك، بەكەن، تاۋ ەشكىسى، قارا قۇيرىق تەكتەس جابايى اڭ + باي.

كوبەي — كوپ بول، ءونىپ-وس دەگەن ماعىنادا.

كوبەيسىن — ءوسسىن، ءوسىپ-ونىپ جەتىلسىن. ءسينونيمى — كوبەيحان.

كوكباي — كوك-اسپان، ءتاڭىرى. ءسينونيمى — ءتاڭىرباي.

كوپباي — بالا كوپشىل بولىپ، كوپتى سۇيەتىن بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

كوپجان — كوپشىلىكتى، كوپتى جاقسى كورەتىن ادام.

كوپجاسار — بالا ۇزاق جىلدار ءومىر ءسۇرسىن، جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

كوركەمجان — بالا كورىكتى، نۇرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

كۇلبالا — كۋل (گۋل) + بالا، گۇلدەي جايناعان سۇلۋ دا ادەمى قىز بالا.

كۇنتۋ — حالقىنا، ەلىنە كۇن بوپ تۋدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

قادىرباي — قادىرلى باي. فونەتيكالىق ءتۇرى — قادىرعالي.

قادىرقان — قادىر + قان (حان). قادىرى، بەدەلى جوعارى حان دەگەن ماعىنادا.

قازاقباي — قازاق سوزىنە باي ءسوزىن قوسۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم.

قايىرگەلدى — ومىرگە مەيىرىمدى، قايىرىمى مول، شاپاعاتتى جان كەلدى دەگەن ماعىنالى ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — قايىركە.

قالاۋ — تالعاپ-تالداۋ، قولقالاۋ، ۇناتقانىن ءوز تىلەگىنشە الۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قالاۋباي، قالاۋجان.

قالاۋشا — اتا-انانىن قالاۋىنشا، تىلەۋىنە ساي تۋعان بالا.

قالدىباي — بالا باقىتتى، عۇمىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قالقا — اتا-انانىڭ قالقاسى، قورعانى، پاناسى، سۇيەنىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

قالقامان — قالقا + مان — كىسى، ادام.

قالىباي — ونىڭ مەڭى كوپ. وتە باقىتتى ادام دەگەن ءماندى ەسىم.

قالىبەك — ونىن مەڭى كوپ، باقىتتى بەك دەگەن ءماندى ەسىم.

قانات — بۇنداي ەسىم بالا اتا- اناسىنىڭ سۇيەنىشى، تىرەگى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان.

قاراساي — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى ءىرى، ۇلكەن، زور، كۇشتى + ساي كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — الىپ، وتە ءداۋ، زور، ياعني زور تۇلعالى الىپ. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى.

قاراتاي — قارا — ءىرى، ۇلكەن، زور + تاي – كونە تۇركى تىلىندەگى تاگ — تاۋ ءسوزىنىڭ دىبىستىق وزگەرىسكە تۇسكەن كۇيى. ياعني اتا-انانىڭ تاۋداي ۇلكەن تىرەگى، سۇيەنىشى.

قارشىعا — بالا قارشىعاداي تۇيعىن، قىراعى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

قوبداباي — قامىسى كوپ، قالىڭ جەر. وسىنداي جەردە وتىرعاندا تۋعان بالاعا ادەتتە وسىنداي ەسىم بەرگەن.

قوزى — بالالارعا مال ءتولىنىڭ اتىن قويا بەرۋ ەرتەدەن بار. بۇل ءسوز بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدى جاساۋعا قولدانىلادى — قوزىباي، قوزىباعار، جانعوزى، بايعوزى، ەرعوزى جانە ت. ب.

قويلىباي — قويعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قولداس — قول ءسوزى مەن دوس قوسىمشاسىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان ەسىم. كونە تۇركى تىلىندە «قول باسى» دەگەن ءسوز.

قورعانبەك — بالا اتا-انانىڭ مىقتى دا بەرىك قورعانىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قوساي — قازاق تىلىنەن الىنعان بۇل ەسىم انا ءتىلىمىزدىڭ بايىرعى ءسوزى قوس — ەكى، نەمەسە ەگىز + اي سوزدەرىنەن جاسالعان. دەمەك، ايعا جەت، ايعا جۋىق بول دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.

قوشقارباي — بۇل ەسىم وتباسىندا ەر بالا كوپ بولۋىن قالاۋدان تۋعان.

قۋان — ۇل بالا تۋعاندا قاتتى قۋانۋ سەبەپتى قويىلعان ەسىم. سينونيمدەرى — قۋانىش، قۋاندىق.

قۋات — كۇش، جىگەر، قايرات.

قۇلىنشاق — قۇلىندى كىشىرەيتە، ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.

قۇندىز — تەرىسى باعالى اڭ. بالا قۇندىزداي ادەمى، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

قۇرالاي — كيىكتىڭ لاعى؛ ۋاقىت مەزگىلى (15—20 مامىر اراسى). ادەمى، قارا كوزدى قۇرالاي كوز دەگەن تەڭەۋ دە بار.

مالباي — مالعا، دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. تۇرلەرى — مالبەك، مالدىباي.

مالجان — مالدى، جالپى بايلىقتى جاقسى كورەتىن جان.

مامان — قولىنان ءىس كەلەتىن، ونەرلى، شەبەر؛ مامان ادام.

مامىر — ەسكىشە كوكتەمدەگى اي اتى.

مارالباي — مارالعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مارقاي — ەسەي، ەرجەت، ۇلكەن بوپ ءوس.

مەيىربەك — اسا مەيىرلى، مەيىرباندى.

مەيىرمان — مەيىرىمدى، شافاعاتتى، قايىرىمدى ادام.

مەيرام — مەرەكە. بالا ءومىرى شات-شادىمان، مەرەكەگە تولى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.

مەڭ — ادام دەنەسىندەگى قال. بىرىككەن تۇلعالى ەر (ايەل) ەسىمدەرى قۇرامىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءسوز. بۇرىنعى كەزدە بالا باقىتتى بولادى دەگەن سەنىممەن مەڭ ءسوزىن بالا ەسىمىنە قوسىپ وتىرعان. نەگىزىندە مەڭ، مەڭلى سوزدەرى سۇلۋ، ادەمى، كوركەم دەگەن ماعىنالاردا جۇمسالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مەڭلىباي، مەڭگەرەي، مەڭسۇياۋ.

مەڭدىباي — دەنەسىندە مەڭى كوپ، ياعني باقىتتى ادام. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعاسى — مەڭدەش.

مەرگەن — قازاقتىڭ سوزىنەن نىساناعا ءدال تيگىزەتىن اتقىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرگەنباي.

مەرەي — باقىت، قۋانىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرەيبەك.

ءمومىنالىم — قازاق تىلىنەن الىنعان جۋاس + اراب تىلىنەن الىنعان ءالي. وتە جۋاس، جۇمساق، بيازى ادام. ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — مومىش.

مۇراباي — مۇراعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مىڭباي — بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مىرحايدار — ارىستانداي ايباتتى ءامىر، اكىم، باستىق.

نارباي — نار – جالعىز وركەشتى ءىرى تۇيە؛ اۋىسپالى ماعىناسى — ۇلكەن، مىقتى، ەرەكشە، زور + باي. بالا ۇلكەن، زور، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ناربەك، ناربول.

ناركەس — وتكىر، باتىل.

نارماعامبەت، نارمۇقامبەت — قازاقتىڭ ءسوزى نار + اراب تىلىنەن الىنعان ماعامبەت — زور، مىقتى مۇقامبەت.

نارتاۋ — بالا تاۋ سياقتى زور، ۇلكەن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

نارتۋ — دۇنيەگە ءىرى، زور بوپ كەل دەگەن ماندەگى ەسىم.

نارشا — نارداي مىقتى، قايراتتى، جىگەرلى.

نارىمجان — نارىم — مەنىڭ نارىم، مەنىڭ سۇيىكتىم، مەنىڭ جانىم.

نادىربەك — سيرەك، تاڭداۋلى بەك، اكىم.

نازىربەك — ۋادەدە، سەرتتە تۇراتىن، بەرىك ادام.

نەسىپباي — ءوز باقىتى، ءوز تاعدىرى بار، بايلىكقا كەنەلگەن.

نياز — تاجىك تىلىنەن الىنعان نياز — ءوتىنىش، تىلەك، جالبارىنۋ؛ ءۇمىت؛ سىي، تارتۋ. بىرىككەن تۇلعا.

نوعايباي — نوعاي — حالىق اتى + باي.

نۇراباي — نۇرا وزەنىنىڭ بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

نۇراي — كوركى، نۇرى ايداي، سۇلۋ، كوركەم.

نۇراقىن — نۇرلى، ساۋلەتتى اقىن.

نۇربول — نۇرلى، كوركەم، كورىكتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق تۇرلەرى — نۇربولات، نۇربولسىن.

نۇردان — نۇردان تۋعان، جاراتىلعان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

نۇرتالاپ — تالابىنا نۇر جاۋسىن، تالابى زور، تالانتتى بولعاي دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىلعان ءتۇرى — نۇرتاي.

نۇسقار — اقىل-كەنەس بەرەر اقىلدى بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

وجارباي — قازاقتىڭ ەسىمى وجار — قايسار، بىربەت، وجەت + باي.

وزاربەك — وزار، وزۋ — العا تۋسۋ، وزىپ كەتۋ + بەك.

وزات — ول قاتارىنان وزىپ كەتەدى، العا جەتەدى، الدىڭعى قاتارلى دەگەن ماندە قويىلعان ەسىم.

ويلى — اقىلدى، پاراساتتى، دانا.

ولجاباي — ولجادان تۇسكەن، بەرە سالعان بالا.

ولجاس — ول جاس قايرات، جاس جىگەر دەگەن ماندەگى ەسىم.

ومارباي — ءومىرلى، عۇمىرلى ادام.

وماربەك — ءومىر-جاسى، عۇمىرى ۇزاق، مىقتى، بەرىك.

ومارعالي — ۇزاك ءومىر ءسۇرۋشى، كوپ جاساۋشى.

ومارحان — ءومىرى ۇزاق، عۇمىرلى حان.

ونباي — بالا ءوز تەڭىنەن ون ەسە ارتىق باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن ەرتەدە قويىلعان ەسىم.

وڭالباي، وڭالبەك — شارۋاسى، حالجايى جاقسى، وڭدى باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

وڭعار — وڭدا، تۇزە.

وڭعارباي — ءىسى العا باسقان، ءىسى وڭعان باي بولسىن دەگەن ءماندى ەسىم.

وڭداسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر جارىلقاسىن. ءسينونيمى — وڭلاسىن.

ورازعۇل — باقىتتى قىزمەتشى.

وراقباي — استىققا، ەگىنگە باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ورال — ورال وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.

وراسان — ەرەكشە، ەرەن.

ورمانباي، ورمانبەك — ورمان-توعاي، بالانى ورمانعا يە بولسىن، سونىڭ بايلىعىنا باس بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىم بەرگەن.

ورمانشى — بالا ورمان بايلىعىن قورعايتىن ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ورىنباي — ومىردە ءوز ورنىن تابا الاتىن ادام بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ورىنبەك — ومىردە ورنى بەرىك، مىقتى.

ورىنعالي — ومىردە الاتىن ورنى جوعارى، بيىك.

ورىنشا — ءباز قالپىنشا، باياعىشا، وزگەرىسسىز، تۇراقتى.

وتان — جاڭا ەسىم، تۋعان ەل، وسكەن جەر، سۇيىكتى مەملەكەت.

وتار — وتاردا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.

وتارباي — وتارعا، وتارلى قويعا باي بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.

وشاقباي — جانعا، بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن دە بايلانىستى.

وجەت — وتكىر، باتىل، تاباندى.

وزەنباي — وزەنگە، سۋعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

وكتەم — وكتەم، ۇستەم، باسىم، ءومىرلى.

ولكەباي — قاراۋىندا كوپ ولكە، ايماق، القاپ، تۇراك، مەكەن بولسىن، سولارعا ۇستەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ءومىرباي — بالا ءومىرلى بولسىن، ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەپ قويعان ەسىم. فونەتيكالىق ءتۇرى – ومىربەك.

ءومىرعالي — ءومىرى عاليدىن ومىرىندەي بولسىن دەپ قويىلعان.

ءوندىرىس — جاڭا ەسىم، ءوندىرىس ورنى، كاسىپورىن.

ونەگە — ۇلگى، تاربيە.

ونەربەك — ونەرى مىقتى، ونەرلى ادام.

ورەن — جۇرتتان اسقان ەرەكشە، ەرەن؛ ءجاسوسپىرىم ۇرپاق.

ءورىم — جاس ءوسپىرىم، وندىردەي جاس جەتكىنشەك.

وسەر — ەر جەتىپ ازامات بولار دەگەن ماندە. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – وسەرباي.

وسكەنباي — بايلىعى ءوسىپ، كوبەيسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

وتەباي — بايلىعى اسقان، تاسىعان باي.

وتەگەن — ورنىن تولتىرۋ، تولەۋ.

وتەتىلەۋ — ۇل بالاعا زار بولىپ، كوپ سۇرانىپ، تىلەنىپ جۇرگەن كەزدە تۋعان سابيگە قويىلعان ەسىم.

پالۋانعالي — اسا كۇشتى پالۋان.

ساباتاي — قازاق ءسوزى سابا — قىمىز اشىتۋ، ساقتاۋ ءۇشىن جىلقى تەرىسىنەن ىستەلگەن كەن ىدىس؛ اۋىسپالى

سابىرجان — سابىرلى، شىدامدى، ءتوزىمدى كىسى. ءسينونيمى — سابىرقان.

ساعىن — قاتتى اڭساۋ، قۇمارتۋ، كورۋگە ىنتىق بولۋ، ياعني اتا-انا ۇلعا زار بولىپ جۇرگەندە كورگەن بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساعىنباي، ساعىنعالي، ساعىنتاي.

ساعىندىق — ۇزاق ۋاقىت ساعىنىپ، سارعايىپ ءجۇرىپ كورگەن ەر بالا.

سايماساي — بالا اكەسىنەن نە اناسىنان اۋمايدى، قاتتى ۇكسايدى، ءدال ءوزى سياقتى دەگەن ءماندى ەسىم.

سايرامباي — سايرام قالاسىندا تۋىلعان ادام.

سايران — بالا ومىردە باقىتتى ءومىر ءسۇرسىن، سايرانداپ ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ساقتار — بالە-جالادان ساقتاسىن دەگەن ءماندى ەسىم.

سامعا — اسپانعا ۇشۋ، شارىقتاۋ.

سانا — بالا ىنتالى، اقىلدى، پاراساتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ساندىباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ساندى — ادەتتەن تىس، سيرەك كەزدەسەتىن + باي.

ساپابەك — ادال.

سارىباي — بالانى التىنعا بالاپ نەمەسە ومىردە كەڭ پەيىلدى بولسىن دەپ قويعان ەسىم.

سارىن — قاتتى دىبىس، ءۇن؛ قاتتى اعىن ءۇنى، ەكپىن.

ساۋران — سىي، تارتۋ؛ ەسكىشە ەكىنشى اي اتى، سول ايدا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساۋرانباي، ساۋرانبەك.

ساۋرىق — ۇيىرگە تۇسپەگەن جاس ايعىر. جاس، جەتكىنشەك دەگەن ماعىنادا.

ساۋىت — باتىرلار كيەتىن كىرەۋكە. بالا مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ساۋىتباي.

سايان — سايان تاۋى اتىنان قويىلعان ەسىم.

سەكسەنباي — مۇنداي ەسىم كوبىنە بالا اكەسى 80 جاسقا كەلگەندە تۋعان بالاعا قويىلادى.

سەرىكبول — كوپتىڭ سەرىگى، دوسى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

سەركە — قوي باستايتىن سەركە؛ اۋىسپالى ماعىناسى باسشى، جەتەكشى، كوسەم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سەركەباي.

سومبەل — بەلى مىقتى، كۇشتى، بالۋان تۇلعالى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ءسۇيىنبالا — كوڭىل تويىپ، سۇيسىنەرلىك قىز بالا.

سۇيەۋ — اتا-انا، تۋىسقا تىرەك، تايانىش بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ءسۇيىن — ىرزا بولۋ، ءسۇيىنۋ، كوڭىل تولۋ.

ءسۇيىنباي — كوپتىڭ كوڭىلى تولسىن، ىستەگەن ىسىنە رازى بولىپ ءسۇيسىنسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

ءسۇتتىباي — سۇتكە، جالپى اققا باي بولسىن دەپ قويىلعان.

سۇلتانگەلدى — دۇنيەگە، ومىرگە بيلەۋشى اكىم بالا كەلدى دەگەن ماندەگى ەسىم.

سۇلتانمۇرات — بالا سۇلتان بوپ تىلەگىنە، مۇراتىنا جەتسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

سۇڭقار — بالا سۇنقارداي كورەگەن، باتىل بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

سىندىباي — سىمباتتى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

سىرعابەك — سىرعا بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

تابار — قازاق سوزىنە تاپ + ار ەسىمشە جۇرناعى جالعانىپ جاڭالعان ءسوز، ياعني بالا ءبىلىمدى بولسىن دەپ قويىلادى.

تابىلعان — بالاسى ولگەن ۇيدە دۇنيەگە جاڭادان كەلگەن سابيگە جوعالعانى تابىلدى دەپ وسىلايشا ات بەرىلگەن. كەيدە تابىلعان دا دەپ قويا بەرەدى.

تازابەك — ناعىز مىقتى، بەرىك ادام، ناعىز بەك.

تايبەك — تايعا مىنگەندە قۇلامايتىن، جىعىلمايتىن، مىقتى بەرىك وتىراتىن بالا بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى -تايجان.

تايلاق — بوتادان ۇلكەن ءبىر جاسار تۇيە اتاۋى. تۇيە مالىنىڭ اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر ەرتەدە كوپ قويىلىپ وتىرعان.

تايماس — ومىردە العان ءوز باعىتىنان، العا قويعان ماقساتىنان قايتپاس بالا.

تايشىق — تيبەت تىلىنەن بۇل ەسىم كونە تۇركى تىلدەرىندە دارەجە رەتىندە قولدانىلعان تيبەتتىڭ تايشي ءسوزى.

تالجان — تال، وزەن بويىندا وسەتىن ءساندى، نازىك، ءيىلىپ تۇراتىن اعاشتىڭ ءبىر ءتۇرى، قوسىمشا – جان.

تالماس — ارىماس، شارشاماس (ادام).

تانا — اقىقتان جاسالعان ۇلكەن جالتىراۋىق تۇيمە.

تاناباي — قازاقتىڭ ءسوزى تانا — ەكى جاسار باسپاق + باي. سيىر مالى اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر كوپ بولعان. سينونيمدەرى — بۇكا، بۇقاباي، وگىزباي، سيىرباي، بۇزاۋشى جانە ت. ب.

تاڭات — تاڭ اتقان كەزدە تۋعان بالاعا ەرتەدە وسىنداي ات بەرگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاڭاتقان، تاڭاتار.

تاڭبول — اتا-انانىڭ ساۋلەسى، ماندايىنداعى جارىعى، باقىتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.

تاڭسىقباي — ۇل بالاعا ابدەن تاڭسىق، قۇمار بوپ جۇرگەندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

تاسبولات — تاس پەن بولاتتاي مىقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

تاسەمەن — تاسقا شىققان ەمەندەي مىقتى بوپ، ۇزاق جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

تاسقىن — بالا ءومىرى تاسقىنداي بوپ ءوتسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

تاستاي — بالا تاس سياقتى مىقتى، ماڭگىلىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

تاستەمىر — اتا-انا تاراپىنان بالانىڭ ءومىرلى بولۋىن، تاس پەن تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم.

تاستۇلەك — مىقتى ۇرپاق، جەتكىنشەك.

تاتۋباي — باقىتتى، تىنىش، بەيبىت ءومىر ءسۇرۋشى (ادام).

تاۋ — شىڭ، اسقار، زاڭعار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاۋباي، تاۋجان، تاۋمان. قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى – تاۋان.

تاۋاسات — ءومىردىڭ ەڭ قيىن اسۋلارىنان اسا الاتىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

تاربيە — اراب تىلىنەن – ءتارتىپ، اۋىسپالى ماعىناسى ۇلگى – ونەگە.

ءتاتتىباي — ءتاتتى، اۋىسپالى ماعىناسى تويىمدى، ءقادىرلى.

تاۋەكەل — تاۋەك + كال — باتىلدىڭ، بەل بايلاعاندىق.

ءتاۋىر — جاقسى، وڭدى.

تەمىر — بالا ءومىرى تەمىردەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — تيمۋر.

تەمىربولات — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولادى دەگەن سەنىممەن قويىلعان ەسىم.

تەمىرقان — تەمىر سياقتى مىقتى حان. ءسينونيمى — حانتەمىر.

تەمىرلان — تەمىر + قوسىمشا لان

تەمىرتاس — تەمىر مەن تاستاي مىقتى، بەرىك.

تەمىرتۇلەك — تەمىر + تۇلەك. ءسينونيمى — تاستۇلەك، ياعني جەتكىنشەك، ءوسپىرىم.

تەڭدىك — بوستاندىق، ەركىندىك، تەڭ قۇقىقتىق.

تەڭىزباي — بايلىعى تەڭىزدەي شالقىعان داۋلەتتى ادام.

تيەس — ءتيىستى، تيەسىلى، قاتىستى.

تياناق — تىرەك، تۇراق، تاباندىلىق.

تىلەگەن — تىلەپ، سۇراپ العان بالا.

تىلەك — ماقسات، ارمان، نيەت، وي. بۇل ەسىم كوبىنە ۇل بالانىڭ ءبولۋىن ارمانداپ جۇرگەن اتا-انالار تاراپىنان قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تىلەبالدى، تىلەپبەرگەن، تىلەپبەردى، تىلەكباي، تىلەۋباي، تىلەكمەت.

تىلەمىس — تىلە — سۇراۋ، قالاۋ ءمىس — كونەجۇرناق، كازىرگى كەزدەگى عان=گەن جۇرناعىنا سايكەس. تىلەپ العان، سۇراپ العان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

توعىزاق — ءارتۇرلى باقىتسىز سەبەپتەردەن ساقتاۋ ماقساتىمەن ءوز بالالارىن اتا-انالاردىڭ ساتىپ الۋ عۇرپى مەن تولەم اقىسىنا توعىز ءتۇرلى زات بەرىلەدى دە، ءونداي بالاعا ادەتتە توعىزاق نەمەسە ساتىپالدى دەگەن ات ءقويادى.

توعىزباي — بۇل ەسىمنىڭ دە قويىلۋ سىرى سول توعىزاقپەن تىعىز بايلانىستى.

توقسانباي — توقسان + باي؛ بۇل ەسىم بالا توقسان جاسقا كەلسىن دەگەن تىلەكپەن بىرگە ونىڭ اكەسى توقسان جاسقا كەلگەندە تۋعاندىقتان دا قويىلعان.

توقتار — ۇل بالا تۇراقتاماي ولە بەرگەن سەميادا ەرتە كەزدە ىرىم جاساپ، بالا توقتاسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ولار ءتۇرلى تۇلعادا كويىلىپ وتىرعان: توقتاسىن، توقتامىس، تۇرسىن، تۇربەك، تۇرعامبەك، تۇرعان، تۇرسىنبەك ت.ب. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — توقتارعالي، توقتارحان.

توقتىباي — ەرتەرەكتە توقتى ايى دەگەن اي اتى بولعان. ول قازىرگى ناۋرىز ايىنا سايكەس كەلگەن. مۇنداي ەسىم سول ايدا تۋىلعان بالاعا بەرىلىپ وتىرعان.

تولاعاي — ءداۋ، الىپ، قارا كۇشى مول بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

تولىبەك — ءۇي تولا بالا بوپ، ولار شەتىنەن بەك، اكىم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

تولىس — جەتىلە، وسە ءتۇس، ەر جەت.

تورعىن — ۇلبىرەگەن جۇقا جىبەكتىڭ ءبىر ءتۇرى.

توبەي — ۇلكەن، زور.

ءتولباي — ءۇي بالالى بولسىن، بالالار كوپ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعاسى — توكەن.

ءتولعوجا — تۇنعىش بالا وزىنەن كەيىنگى سالالاردىڭ ۇلكەنى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ءتولجان.

تولەباي — بۇل ەسىم ولگەن بالادان كەيىنگى تۋعان بالاعا قويىلعان.

تۋعانباي — تۋعان + باي. باي بولىپ تۋعان.

تۇگەلباي — بالا شەكسىز باي، اۋقاتتى، ءالدى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

تۇلەك — جاس ءوسپىرىم، جەتكىنشەك.

تۇلكىباي — بالاعا ان اتىن قويۋ ءداستۇرى ەرتەدەن بار. باتىلدىق پەن ايباتتىلىقتى قالاسا ارىستان، قاسقىرباي، ءبورىباي، اقىلدىلىق پەن ايلاكەرلىكتى قالاسا تۇلكىباي دەپ ات قويعان.

تۇرگەنباي — تۇھگەن — جىلدام، تەز + باي.

تۇرعان — بەرىك تۇرىپ قالعان، توقتاعان.

تۇردىبەك — بالا كوپ جاساسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەپ قويىلعان ەسىم. دىبىستىڭ وزگەرۋ ءتۇرى — تۇرلىبەك.

تۇرمانجان — ەرتەدە كوشپەلى تۇرمىستا ەر-تۇرماننىڭ ماڭىزى اسا زور بولعان. سوندىقتان بالالارعا شەبەرلىكتى مەڭزەپ وسىلايشا ات قويىپ وتىرعان.

تۇرسىن — بالاسى تۇراقتاماعان سەميادا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.

تۇرسىنباي — ياعني كوپ، ۇزاق جاساسىن.

تۇرسىنبەك — ياعني ءومىرى بەرىك بولسىن.

تۇرسىنجان — جانى امان بولسىن، كوپ جاساسىن.

تۇياقباي — تۇياق — ۋاق مال، قوي-ەشكى؛ ۇرپاق، مۇرا. بۇل ەسىم بالا ۋاق مالعا باي بولسىن دەپ جانە اكەسى ەلگەننەن كەيىن تۋعان بالاعا اكەدەن قالعان ۇرپاك، ميراس بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان.

تىنالى — تىنىشتالدى، كوڭىل ورنىنا ءتۇستى، باسىلدى.

تىنىس — دەم؛ ءۇزىلىس، دامىل، تىنىم.

تىنىستان — دەم الۋ، دامىلداۋ.

ۇدەرباي — كوشىپ-قونۋ كەزىندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. تۇرلەرى — كوشەرباي، كوشىمباي، قونىسباي.

ۇلگىباي — بالا ونەگەلى، تاربيەلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ۇستەم — باسىم، ارتىق.

ۇزاق — بۇل ەسىم بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جاسۇزاق، ءومىرزاق، بايۇزاق، مىڭجاسار، كوپجاسار.

ۇيىقباي — بۇل ەسىمنىڭ ءبىرىنشى سىڭارىنداعى ۋيىق ءسوزى جەرۇيىق دەگەن سەز تىركەسىندە عانا كەزدەسەدى. ماعىناسى — جەردىڭ جاقسىسى، ەڭ شۇرايلىسى + باي.

ۇلاس — جالعاس، سەلبەس.

ۇلىقبەك — ۇلى، زور + بەك.

حانگەلدى — ەر بالانىڭ مىقتى، كۇشتى، اتاقتى بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — قانىش.

شاجابەك — كونە قازاق ءسوزى شاجا — تاۋدىڭ باسى، شىڭ + بەك.

شامبىل — اششى ءدامدى وسىمدىك.

شامەل — ەلدىڭ جارىعى، جارقىراعان شامى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

شامجان — شامشا جارقىراعان، اشىق ءجۇزدى، اق جارقىن ادام.

شاپاق — تاڭعى جارىق.

شارا — قازاق ەسىمى — كوزدىڭ ۇياسى، ويدىمى، كوزدىڭ اۋماق كولەمى؛ امال، ءادىس، ايلا.

شاتتىق — قۋانىش، كوڭىلدىلىك.

شاشۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان قولى اشىق جومارت، مىرزا بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

شەگە — بالا شەگەدەي مىقتى، بەرىك، تۇراقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

شەگەباي — بالانىن دەنساۋلىرى شەگەدەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — شەگەن.

شوقى — بيىك توبە، ءدوڭ؛ شىڭ. بۇلايشا ەسىم بەرۋ بالانىڭ مارتەبەسى، اتاعى جوعارى بولسىن دەگەن ويدان تۋسا كەرەك.

شوقىر — بالىقتىڭ ءبىر ءتۇرى.

شولپانباي — بالا تاڭعى جارىق جۇلدىز شولپانداي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

شومبال — زور، ءىرى، جۋان.

شورتانباي — شورتان بالىعى اتىنان قويىلعان ەسىم. بالا سۋدا ەركىن جۇزعەن بالىقتاي ومىردە دە ەركىن بولسىن دەپ قويىلعان.

شىعاناق — قۇرلىقپەن ۇشتاسقان سۋ كەڭىستىگى، ايلاق. بالا شىعاناقتا تۋعان سەبەپتى وسىنداي ەسىم بەرىلۋى مۇمكىن.

شىمىر — نىعىز، بەرىك، دەنەسى مىعىم؛ باتىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — شىمىرباي.

شىنار — قازاق تىلىنەن الىنعان — بيىك، تاۋ تەرەگى، شىنار اعاشى؛ جادىراقتى ءزاۋلىم بيىك اعاش؛ اۋىسپالى ماعىناسى كولجەتپەس بيىك، اسقاق.

شىنتەمىر — تەمىردەي مىقتى.

ىرىسالدىم ىرىستىڭ، باقىتتىڭ الدى. قازاق تۇڭعىش بالاعا ىرىستىڭ باستاۋى بولسىن دەپ وسىنداي ەسىم بەرگەن.

ىرىسبالا — باقىتتى، ىرىستى قىز بالا. سينونيمدەرى — ىرىسجان، ىرىسقان، ىرىسقالىم.

ىرىسبەك — باقىتتى بەك.