+1+1؛ - 1 - 1 تۇرىندەگى قوسۋ مەن ازايتۋ
ساباق تاقىرىبى: +1+1؛ - 1 - 1 تۇرىندەگى قوسۋ مەن ازايتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ساندار قاتارىنىڭ نەگىزىندە بولىكتەر بويىنشا قوسۋ، ازايتۋ تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ. تىرەك بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
شاپشاڭدىق داعدىلارىن ارتتىرۋ. مىسالداردى ماتەماتيكالىق تىلدە وقۋلارىن قالىپتاستىرۋ. ەستە ساقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ساباققا قاتىسۋ قالىپتاستىرۋ.
تاپقىرلىققا، ءبىرىن ءبىرى سىيلاۋعا، پانگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، «ماتەماتيكا» وقۋلىعى اۆت. ا. ب. اكپايەۆا، ل. ا. لەبەديەۆا، ۆ. ۆ. بۋروۆوۆا.، جۇمىس داپتەرى، كەمە، بالىق سۋرەتى بار كارتوچكالار.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سەرگىتۋ ءساتى
ءبىز وقۋشى اتاندىق،
كۇن ءتارتىبىن ساقتايمىز.
تاڭ ۇيقىدان تۇرعاندا،
كۇلىمدەپ، كەرىلەمىز.
جاتتىعۋدى جاساپ - اق،
دەنساۋلىققا كوڭىل - كۇيدى بولەمىز؛
- قولدى ءبىر جوعارى، ءبىر تومەن،
- اياق ۇشىنا تۇرامىز.
- وتىرامىز، ەڭكەيەمىز.
- جۋىنامىز، كيىنەمىز.
- اسىقپاي ءىشىپ تاڭعى استى.
مەكتەپتە جاقسى وقۋعا تىرىس!
دوستار، سوعىلدى قوڭىراۋ
ساباعىمىز باستالماق،
دەمالىپ الدىق، ءبارىمىز
كىرىسەلىك جۇمىسقا
«ماتەماتيكا» كۇتەدى ءبىزدى.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز ەرەكشە بولماق. مەن سەندەردى تەڭىزگە ساياحاتقا شىعۋعا شاقىرامىن. ناعىز تەڭىزشى بولعىلارىڭ كەلە مە؟ (ءمۇعالىم بالالارعا تەڭىزشى جاعاسىن تاراتادى).
ال ءقازىر ساباققا دايىندىقتارىڭدى تەكسەرەيىن.(قىزدار دايىنسىڭدار ما؟ ۇلدار دايىنسىڭدار ما؟)
ءبىز تاڭعاجايىپ ارالعا جۇزەمىز، ول ارالدىڭ قوجايىنى – ماتەماتيكا عىلىمى. ويتكەنى ءبىزدىڭ ءبىلىمىمىزدى سول عانا باعالاي الادى.
كەمەنى ءجۇزۋ ءۇشىن،
ۇشاقپەن ۇشۋ ءۇشىن،
كوپ ءبىلۋ كەرەك.
كوپ نارسە قولدان كەلۋ كەرەك.
بالالار، ءبىزدىڭ ساياحاتىمىز قىزىق ءارى ءقاۋىپسىز بولۋ ءۇشىن بارلىق ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالۋ كەرەك، ويتكەنى قيىندىقتار كەزدەسۋى مۇمكىن.
ەڭ تەز تاپقىش جانە وتە ۇقىپتى وقۋشىعا مەدال تاراتىلادى. ساباق سوڭىندا قورىتىندى شىعارامىز.
- بالالار ساياحاتقا دايىنبىز با؟ ساياحاتقا اتتانامىز، دۇرىستاپ ىڭعايلانىپ وتىرايىق.(مۋزىكا ەستىلەدى، ەكراندا كەمە پايدا بولادى)
- مىنە، ءبىزدىڭ كەمە.
كەمەمەن جولعا اتتانۋ ءۇشىن تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەك.
3. اۋىزشا ەسەپتەۋ.
تىكەلەي ەسەپتەۋ.(پارتادا ساندار جازىلعان كارتوچكا. 1 - دەن10 - عا دەيىنگى سانداردى رەتىمەن قويادى.)
- ال، وسى ساندار تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
(وقۋشىلار ساندار تۋرالى ولەڭ وقيدى)
- ساندار قانداي رەتپەن تۇر؟ (ءوسۋ رەتىمەن)
- كەرى سانايمىز.
تاپسىرمانى قيىنداتامىن.
- ساندار كورشىسىن اتاڭدار؟
- 4،... 8…، 2….؟
- الدىڭعى سانداردى اتا.
- وسى سانداردان كەيىنگى سانداردى اتا؟
- جارايسىڭدار، ءبىزدىڭ كەمە ءجۇزىپ بارادى.
ەكراندا كەمە، تەڭىز، بوتەلكە كورىنەدى.
2. جاڭا ساباق
- وي، بالالار، بوتەلكەنى قاراڭدار؟ ول مۇندا قالاي پايدا بولدى؟
نەگىزىندە بوتەلكەمەن حابار جىبەرگەن. كورەيىك، نە بار ەكەن؟
(ءمۇعالىم پلاستماسسا بوتەلكەنى كورسەتەدى. بوتەلكەدەن كارتانى الادى.)
- بالالار مۇندا كارتا. ەگەر تاپسىرمالاردى دۇرىس ورىنداساق، ءارى قاراي قايدا جۇزەتىنىمىزدى بىلەمىز.
ەكراندا كارتا پايدا بولادى. وندا +1+1؛- 1 - 1 تۇرىندەگى قوسۋ مەن ازايتۋ.
- بۇل ءبىزدىڭ بۇگىنگى جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى.
- قوسۋدىڭ كومپونەنتتەرىن اتاڭدار؟
- ازايتۋدىڭ كومپونەنتتەرىن اتاڭدار؟
№1 تاپسىرما
1+ … =2
7 - … =6
4+ … =5
6 - … =5
3+ … =4
10 - … =9
كارتا وتە ەسكى، بوتەلكەگە سۋ كىرگەن، كەيبىر ساندار مەن تاڭبا ءوشىرىلىپ قالعان. ونى قالپىنا كەلتىرەيىك.
داپتەرمەن جۇمىس
№2 تاپسىرمانى ورىنداتۋ. تاڭبالاردى قويۋ.
9 … 1=8
8 … 1=9
2 … 1=3
9 … 1=10
8 … 1=7
3 … 1=2
- جارايسىڭدار بۇل تاپسىرمانى دا جاقسى ورىندادىڭدار.
5. سەرگىتۋ ءساتى(كومپيۋتەردە مۋزىكاسىمەن بىرگە ورىندايدى)
ارى قاراي جۇزەمىز.
ەكراندا بالىقشىلار، قايىقتار
- ءوي، بۇل كىمدەر؟ بالىقشىلار. ولار بالىق اۋلاپ وتىر.
ءبىز دە بالىق اۋلاي الامىز با؟
ءبىز دە بالىق اۋلايمىز.
6. «بالىق اۋلاۋ» ويىنىن وينايمىز.
- بالىقتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- بالىقتىڭ قانداي پايداسى بار؟
- مەندە بالىقتار بار. كىم بالىق اۋلاعىسى كەلەدى.؟(وقۋشىلار مىسالدار جازىلعان بالىقتاردى الىپ، جاۋاپ بەرەدى)
7. وقۋلىقپەن جانە داپتەرمەنن جۇمىس
داپتەردەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
№3تاپسىرما
7 - 1 - 1=5
5+1+1=7
3+1+1=5
5 - 1 - 1=3
6 - 1 - 1=4
4+1+1=6
- جارايسىڭدار؟
ءارى قاراي قارايمىز.
- مىنە، مەن سەندەرگە ايتقان ارال.
- بۇل ارالدىڭ يەسى قايدا ەكەن؟
ماتەماتيكا ارالىنىڭ پاتشاسى كىرەدى.
مەن سەندەردى مانادان بەرى باقىلاپ وتىردىم.
- سەندەر تاپسىرمالاردى دۇرىس ورىندادىڭدار. جارايسىڭدار.!
- سەندەرگە ارنالعان تاعى دا تاپسىرمام بار.
- بۇل تاپسىرما ناعىز تاپقىرلارعا ارنالعان.
- مۇقيات تىڭداڭدار.
لوگيكالىق تاپسىرمالار:
1. ون اسىقتىڭ ۇشەۋىن
دوسىڭ سۇراپ الادى
ايتشى، سوندا نەشەۋى
ءوز قولىڭدا قالادى؟
2. كولدەن ۇشتى جەتى قاز
قالىپ قويدى ەكى قاز
قونبادى ونىڭ نەشەۋى؟
3. جۇمباق، ولەڭ وقيمىن، سول بويىنشا ورنەك قۇراستىرۋ.
شومىلىپ ءجۇر ۇشەۋى،
جاعالاۋدا التاۋى.
بالالاردىڭ بارلىعىن
ساناپ بەرشى، سەن تاۋىپ. 3+6=9
- تاقسىر، كومەكتەسۋىڭىزدى سۇرايمىن. وسى ساباقتا قانداي بالالار وتە جاقسى قاتىستى؟
8. قورىتىندىلاۋ.
- سەندەرگە ساياحات ۇنادى ما؟
- ماتەماتيكا عىلىمى قىزىق عىلىم با؟
- ال، بىزدەر ياكوردى قاداپ، دەمالۋىمىزعا بولادى. تاماقتانۋىمىز كەرەك.
- ساباق اياقتالدى.
بالالارعا مەدالدار تاراتىلادى
ساباقتىڭ ماقساتى: ساندار قاتارىنىڭ نەگىزىندە بولىكتەر بويىنشا قوسۋ، ازايتۋ تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ. تىرەك بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
شاپشاڭدىق داعدىلارىن ارتتىرۋ. مىسالداردى ماتەماتيكالىق تىلدە وقۋلارىن قالىپتاستىرۋ. ەستە ساقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ساباققا قاتىسۋ قالىپتاستىرۋ.
تاپقىرلىققا، ءبىرىن ءبىرى سىيلاۋعا، پانگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، «ماتەماتيكا» وقۋلىعى اۆت. ا. ب. اكپايەۆا، ل. ا. لەبەديەۆا، ۆ. ۆ. بۋروۆوۆا.، جۇمىس داپتەرى، كەمە، بالىق سۋرەتى بار كارتوچكالار.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سەرگىتۋ ءساتى
ءبىز وقۋشى اتاندىق،
كۇن ءتارتىبىن ساقتايمىز.
تاڭ ۇيقىدان تۇرعاندا،
كۇلىمدەپ، كەرىلەمىز.
جاتتىعۋدى جاساپ - اق،
دەنساۋلىققا كوڭىل - كۇيدى بولەمىز؛
- قولدى ءبىر جوعارى، ءبىر تومەن،
- اياق ۇشىنا تۇرامىز.
- وتىرامىز، ەڭكەيەمىز.
- جۋىنامىز، كيىنەمىز.
- اسىقپاي ءىشىپ تاڭعى استى.
مەكتەپتە جاقسى وقۋعا تىرىس!
دوستار، سوعىلدى قوڭىراۋ
ساباعىمىز باستالماق،
دەمالىپ الدىق، ءبارىمىز
كىرىسەلىك جۇمىسقا
«ماتەماتيكا» كۇتەدى ءبىزدى.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز ەرەكشە بولماق. مەن سەندەردى تەڭىزگە ساياحاتقا شىعۋعا شاقىرامىن. ناعىز تەڭىزشى بولعىلارىڭ كەلە مە؟ (ءمۇعالىم بالالارعا تەڭىزشى جاعاسىن تاراتادى).
ال ءقازىر ساباققا دايىندىقتارىڭدى تەكسەرەيىن.(قىزدار دايىنسىڭدار ما؟ ۇلدار دايىنسىڭدار ما؟)
ءبىز تاڭعاجايىپ ارالعا جۇزەمىز، ول ارالدىڭ قوجايىنى – ماتەماتيكا عىلىمى. ويتكەنى ءبىزدىڭ ءبىلىمىمىزدى سول عانا باعالاي الادى.
كەمەنى ءجۇزۋ ءۇشىن،
ۇشاقپەن ۇشۋ ءۇشىن،
كوپ ءبىلۋ كەرەك.
كوپ نارسە قولدان كەلۋ كەرەك.
بالالار، ءبىزدىڭ ساياحاتىمىز قىزىق ءارى ءقاۋىپسىز بولۋ ءۇشىن بارلىق ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالۋ كەرەك، ويتكەنى قيىندىقتار كەزدەسۋى مۇمكىن.
ەڭ تەز تاپقىش جانە وتە ۇقىپتى وقۋشىعا مەدال تاراتىلادى. ساباق سوڭىندا قورىتىندى شىعارامىز.
- بالالار ساياحاتقا دايىنبىز با؟ ساياحاتقا اتتانامىز، دۇرىستاپ ىڭعايلانىپ وتىرايىق.(مۋزىكا ەستىلەدى، ەكراندا كەمە پايدا بولادى)
- مىنە، ءبىزدىڭ كەمە.
كەمەمەن جولعا اتتانۋ ءۇشىن تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەك.
3. اۋىزشا ەسەپتەۋ.
تىكەلەي ەسەپتەۋ.(پارتادا ساندار جازىلعان كارتوچكا. 1 - دەن10 - عا دەيىنگى سانداردى رەتىمەن قويادى.)
- ال، وسى ساندار تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
(وقۋشىلار ساندار تۋرالى ولەڭ وقيدى)
- ساندار قانداي رەتپەن تۇر؟ (ءوسۋ رەتىمەن)
- كەرى سانايمىز.
تاپسىرمانى قيىنداتامىن.
- ساندار كورشىسىن اتاڭدار؟
- 4،... 8…، 2….؟
- الدىڭعى سانداردى اتا.
- وسى سانداردان كەيىنگى سانداردى اتا؟
- جارايسىڭدار، ءبىزدىڭ كەمە ءجۇزىپ بارادى.
ەكراندا كەمە، تەڭىز، بوتەلكە كورىنەدى.
2. جاڭا ساباق
- وي، بالالار، بوتەلكەنى قاراڭدار؟ ول مۇندا قالاي پايدا بولدى؟
نەگىزىندە بوتەلكەمەن حابار جىبەرگەن. كورەيىك، نە بار ەكەن؟
(ءمۇعالىم پلاستماسسا بوتەلكەنى كورسەتەدى. بوتەلكەدەن كارتانى الادى.)
- بالالار مۇندا كارتا. ەگەر تاپسىرمالاردى دۇرىس ورىنداساق، ءارى قاراي قايدا جۇزەتىنىمىزدى بىلەمىز.
ەكراندا كارتا پايدا بولادى. وندا +1+1؛- 1 - 1 تۇرىندەگى قوسۋ مەن ازايتۋ.
- بۇل ءبىزدىڭ بۇگىنگى جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى.
- قوسۋدىڭ كومپونەنتتەرىن اتاڭدار؟
- ازايتۋدىڭ كومپونەنتتەرىن اتاڭدار؟
№1 تاپسىرما
1+ … =2
7 - … =6
4+ … =5
6 - … =5
3+ … =4
10 - … =9
كارتا وتە ەسكى، بوتەلكەگە سۋ كىرگەن، كەيبىر ساندار مەن تاڭبا ءوشىرىلىپ قالعان. ونى قالپىنا كەلتىرەيىك.
داپتەرمەن جۇمىس
№2 تاپسىرمانى ورىنداتۋ. تاڭبالاردى قويۋ.
9 … 1=8
8 … 1=9
2 … 1=3
9 … 1=10
8 … 1=7
3 … 1=2
- جارايسىڭدار بۇل تاپسىرمانى دا جاقسى ورىندادىڭدار.
5. سەرگىتۋ ءساتى(كومپيۋتەردە مۋزىكاسىمەن بىرگە ورىندايدى)
ارى قاراي جۇزەمىز.
ەكراندا بالىقشىلار، قايىقتار
- ءوي، بۇل كىمدەر؟ بالىقشىلار. ولار بالىق اۋلاپ وتىر.
ءبىز دە بالىق اۋلاي الامىز با؟
ءبىز دە بالىق اۋلايمىز.
6. «بالىق اۋلاۋ» ويىنىن وينايمىز.
- بالىقتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- بالىقتىڭ قانداي پايداسى بار؟
- مەندە بالىقتار بار. كىم بالىق اۋلاعىسى كەلەدى.؟(وقۋشىلار مىسالدار جازىلعان بالىقتاردى الىپ، جاۋاپ بەرەدى)
7. وقۋلىقپەن جانە داپتەرمەنن جۇمىس
داپتەردەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
№3تاپسىرما
7 - 1 - 1=5
5+1+1=7
3+1+1=5
5 - 1 - 1=3
6 - 1 - 1=4
4+1+1=6
- جارايسىڭدار؟
ءارى قاراي قارايمىز.
- مىنە، مەن سەندەرگە ايتقان ارال.
- بۇل ارالدىڭ يەسى قايدا ەكەن؟
ماتەماتيكا ارالىنىڭ پاتشاسى كىرەدى.
مەن سەندەردى مانادان بەرى باقىلاپ وتىردىم.
- سەندەر تاپسىرمالاردى دۇرىس ورىندادىڭدار. جارايسىڭدار.!
- سەندەرگە ارنالعان تاعى دا تاپسىرمام بار.
- بۇل تاپسىرما ناعىز تاپقىرلارعا ارنالعان.
- مۇقيات تىڭداڭدار.
لوگيكالىق تاپسىرمالار:
1. ون اسىقتىڭ ۇشەۋىن
دوسىڭ سۇراپ الادى
ايتشى، سوندا نەشەۋى
ءوز قولىڭدا قالادى؟
2. كولدەن ۇشتى جەتى قاز
قالىپ قويدى ەكى قاز
قونبادى ونىڭ نەشەۋى؟
3. جۇمباق، ولەڭ وقيمىن، سول بويىنشا ورنەك قۇراستىرۋ.
شومىلىپ ءجۇر ۇشەۋى،
جاعالاۋدا التاۋى.
بالالاردىڭ بارلىعىن
ساناپ بەرشى، سەن تاۋىپ. 3+6=9
- تاقسىر، كومەكتەسۋىڭىزدى سۇرايمىن. وسى ساباقتا قانداي بالالار وتە جاقسى قاتىستى؟
8. قورىتىندىلاۋ.
- سەندەرگە ساياحات ۇنادى ما؟
- ماتەماتيكا عىلىمى قىزىق عىلىم با؟
- ال، بىزدەر ياكوردى قاداپ، دەمالۋىمىزعا بولادى. تاماقتانۋىمىز كەرەك.
- ساباق اياقتالدى.
بالالارعا مەدالدار تاراتىلادى