22 قىركۇيەك كۇنگى ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان "قازاقشاڭىز قالاي؟" ويىن - سايىس
تاقىرىبى: قازاقشاڭىز قالاي؟ ويىن - سايىس.
ماقساتى: تاۋەلسىز ەلىمىزدە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ۇلت وكىلدەرى اراسىنداعى دوستىق پەن بىرلىكتى نىعايتۋ بارىسىندا مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەت سەزىمدەرىن
قالىپتاستىرۋ.
ءتۇرى: ويىن - سايىس ساباعى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
قۇرمەتتى ارىپتەستەر، وقۋشىلار! بۇگىنگى «قازاقشاڭىز قالاي؟» سايىس ساباعىمىزدى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى اپتالىعىنا ارنايمىز.
سايىسىمىزدىڭ ۇرانى
كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل دۇرىسى -
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار.
ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز - ورىس سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ جانە باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تىلگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن 4سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءتىل - تۋرالى ازىرلەگەن تاقپاقتارىن تاماشالايمىز.
1. قازاق ءتىلى - قازاق حالقىنىڭ انا ءتىلى.
2. قازاق ءتىلى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى.
3. قازاق حالقىنىڭ اسىل قازىناسى ەلدىگىمىز، ۇلان - بايتاق جەرىمىز جانە قاسيەتتى دە
باي ءتىلىمىز.
4.ءتىل – وتە ماڭىزدى قۇرال. ءتىل بولماسا، ادام ءوز ويىن بىرەۋگە جەتكىزە الماس ەدى.
5.قازاق ءتىلى وتە باي، ءارى كوركەم تىلدەردىڭ ءبىرى.
6.مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىنىڭ پارىزى.
7.تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى.
وسسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وسەمىن،
وشسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وشەمىن.
8.انا ءتىلى — ءبىزدىڭ تۋعان انامىز!
انامىزداي سىيلاپ، باعىپ - قاعامىز.
انا ءتىلىن باعالاساق قالاي ءبىز،
ءوزىمىزدىڭ سونداي بولماق باعامىز.
9.قىمبات ماعان انا ءتىلىم، بال ءتىلىم،
قىمبات ماعان دانا ءتىلىم، ار ءتىلىم.
اق سۇتىمەن بىرگە سىڭگەن بويىما،
انا ءتىلىم ارداق تۇتار التىنىم.
10.انا ءتىلىن جىرلاپ وتكەن تالايلار،
جىرلاپ وتكەن ىبىراي مەن ابايلار.
قاسيەتتى مەنىڭ انا تىلىمدە،
وشپەس ماڭگى الاۋلاعان اراي بار.
11.مەن قازاقستاندا تۇرامىن. مەن قازاقپىن. انا ءتىلىم - قازاق ءتىلى. مەنىڭ دوسىم بار. ول - ورىس. ونىڭ انا ءتىلى - ورىس ءتىلى.
ءار ادام ءوز انا ءتىلىن ءبىلۋى كەرەك. مەن انا ءتىلىمدى قۇرمەتتەيمىن. انا ءتىلىم - اتا - بابامنىڭ ءتىلى. انا ءتىلى - دانا ءتىل.
12.وزگە تىلدەردى ۇيرەنۋ ءۇشىن ادام ءوز انا ءتىلىن جاقسى ءبىلۋى قاجەت. مەن انا ءتىلىمدى جاقسى بىلەمىن.
13.قازاق ءتىلى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى. مەن قازاق ءتىلىن ۇيرەنىپ ءجۇرمىن. قازاقشا كىتاپ وقىپ، ولەڭ جاتتايمىن. حات تا جازا الامىن. بولاشاقتا قازاق تىلىندە جازىلعان باسقا دا شىعارمالاردى وقيمىن دەپ ويلايمىن.
14.ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قازاقتار، ورىستار، نەمىستەر، ۇيعىرلار، تاتارلار تۇرادى. نەمىستىڭ انا ءتىلى - نەمىس ءتىلى، ۇيعىردىڭ انا ءتىلى - ۇيعىر ءتىلى. كەيبىر ادامدار بىرنەشە ءتىل بىلەدى. ول - دۇرىس. ءبىراق انا ءتىلىمىزدى قالعان ءتىلدىڭ بارىنەن جاقسى بىلۋگە ءتيىسپىز. «وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە! دەگەن بەلگىلى اقىن قادىر مىرزا ءالي.
ءان « انامنىڭ ءتىلى - اياۋلى ءۇنى» ورىندايتىن حور.
1.ومىرگە كەلدىم،
انامدى كوردىم،
دەدى ول: «جانىم،
ارايلى تاڭىم».
سامال بوپ جەلپىپ،
جىرىمەن ەرتىپ،
ۇيرەتتى تىنباي
بال ءتىلىن ماعان.
قايىرماسى:
انامنىڭ ءتىلى - ايبىنىم مەنىڭ،
انامنىڭ ءتىلى - اي - كۇنىم مەنىڭ.
سۇيەمىن بايتاق ەلىمدى تۋعان،
سۇيەمىن ماڭگى ءومىردى دۋمان.
2. انامنىڭ ءتىلى
اياۋلى ءۇنىم،
جۇرەكتىڭ نۇرى
جۇگەردى قۇيدى.
سۇيگەنىم تىلەك
سۇيەمىن انا
ماڭگىلىك جاسا
قازاقتىڭ ءتىلى.
قايىرماسى.
بۇگىنگى سايىس ساباعىمىز بىرنەشە كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1 تانىستىرۋ
2 «كىم جىلدام؟»
3 ءبىلىمپازدار
4 ءسوز تاپقانعا
5«تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور»
6 ويلان تاپ
7 قىزىقتى ۇيقاستار
ءار جۇرگىزىلگەن كەزەڭ بويىنشا ءتۇسىندىرىلىپ، توپتاردى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىرادى. سايىسقا 4د، 4ە، 4گ سىنىپ وقۋشىلارى قاتىسادى.
بالالار ءادىل - قازى القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار
سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق»،- دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا بەرەيىك.
1 - كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ءى - توپ. « دوستار».
2 - توپ. «بولاشاق».
3 - توپ. «سۇڭقار»
2 - كەزەڭ. «كىم جىلدام؟»
سۇراقتارعا تەز، دۇرىس جاۋاپ بەرۋ.
1 قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ؟
2 داۋىسسىز دىبىستار قانشا؟
3 ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
4 مەملەكەتتىك ءتىل قاي ءتىل؟
5 ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
6 ءقازىر قاي جىل مەزگىلى؟
7 ءبىر اپتادا نەشە كۇن؟
8 داۋىستى دىبىستار جاق قاتىسىنا قاراي قاندايعا بولىنەدى؟
9 قازاق تىلىندە قانشا جالعاۋ تۇرلەرى بار؟
10 بۇگىن نەشەسى؟
11 ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
12 كۇزدە بالالار قايدا اسىعادى؟
3 - كەزەڭ «ءبىلىمپازدار» بۇل ايالدامادا بەرىلگەن ارىپتەردەن تەز سوزدەر قۇرۋ. قاي توپ جىلدام ءسوزدى قۇراپ شىقسا سول توپ ۇپاي الادى..
قۇرىلاتىن سوزدەر:
م وسليە - سويلەم
ۋعالجا - جالعاۋ
ءزسو - ءسوز
ءلتى - ءتىل
قاباس - ساباق
وڭىاۋقر - قوڭىراۋ
ەتمپەك - مەكتەپ
جبرىسولا - جولبارىس
ءۇماعلمى - ءمۇعالىم
اقساي قالاسىنىڭ
№4 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى
وتكىزگەن قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: ب. ك. كۋسايەۆا
قازاقشاڭىز قالاي؟ ويىن - سايىس جۇكتەۋ
22 قىركۇيەك كۇنگى ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان "قازاقشاڭىز قالاي؟" ويىن - سايىس سلايد جۇكتەۋ
ماقساتى: تاۋەلسىز ەلىمىزدە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ۇلت وكىلدەرى اراسىنداعى دوستىق پەن بىرلىكتى نىعايتۋ بارىسىندا مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەت سەزىمدەرىن
قالىپتاستىرۋ.
ءتۇرى: ويىن - سايىس ساباعى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
قۇرمەتتى ارىپتەستەر، وقۋشىلار! بۇگىنگى «قازاقشاڭىز قالاي؟» سايىس ساباعىمىزدى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى اپتالىعىنا ارنايمىز.
سايىسىمىزدىڭ ۇرانى
كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل دۇرىسى -
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار.
ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز - ورىس سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ جانە باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تىلگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن 4سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءتىل - تۋرالى ازىرلەگەن تاقپاقتارىن تاماشالايمىز.
1. قازاق ءتىلى - قازاق حالقىنىڭ انا ءتىلى.
2. قازاق ءتىلى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى.
3. قازاق حالقىنىڭ اسىل قازىناسى ەلدىگىمىز، ۇلان - بايتاق جەرىمىز جانە قاسيەتتى دە
باي ءتىلىمىز.
4.ءتىل – وتە ماڭىزدى قۇرال. ءتىل بولماسا، ادام ءوز ويىن بىرەۋگە جەتكىزە الماس ەدى.
5.قازاق ءتىلى وتە باي، ءارى كوركەم تىلدەردىڭ ءبىرى.
6.مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىنىڭ پارىزى.
7.تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى.
وسسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وسەمىن،
وشسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وشەمىن.
8.انا ءتىلى — ءبىزدىڭ تۋعان انامىز!
انامىزداي سىيلاپ، باعىپ - قاعامىز.
انا ءتىلىن باعالاساق قالاي ءبىز،
ءوزىمىزدىڭ سونداي بولماق باعامىز.
9.قىمبات ماعان انا ءتىلىم، بال ءتىلىم،
قىمبات ماعان دانا ءتىلىم، ار ءتىلىم.
اق سۇتىمەن بىرگە سىڭگەن بويىما،
انا ءتىلىم ارداق تۇتار التىنىم.
10.انا ءتىلىن جىرلاپ وتكەن تالايلار،
جىرلاپ وتكەن ىبىراي مەن ابايلار.
قاسيەتتى مەنىڭ انا تىلىمدە،
وشپەس ماڭگى الاۋلاعان اراي بار.
11.مەن قازاقستاندا تۇرامىن. مەن قازاقپىن. انا ءتىلىم - قازاق ءتىلى. مەنىڭ دوسىم بار. ول - ورىس. ونىڭ انا ءتىلى - ورىس ءتىلى.
ءار ادام ءوز انا ءتىلىن ءبىلۋى كەرەك. مەن انا ءتىلىمدى قۇرمەتتەيمىن. انا ءتىلىم - اتا - بابامنىڭ ءتىلى. انا ءتىلى - دانا ءتىل.
12.وزگە تىلدەردى ۇيرەنۋ ءۇشىن ادام ءوز انا ءتىلىن جاقسى ءبىلۋى قاجەت. مەن انا ءتىلىمدى جاقسى بىلەمىن.
13.قازاق ءتىلى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى. مەن قازاق ءتىلىن ۇيرەنىپ ءجۇرمىن. قازاقشا كىتاپ وقىپ، ولەڭ جاتتايمىن. حات تا جازا الامىن. بولاشاقتا قازاق تىلىندە جازىلعان باسقا دا شىعارمالاردى وقيمىن دەپ ويلايمىن.
14.ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قازاقتار، ورىستار، نەمىستەر، ۇيعىرلار، تاتارلار تۇرادى. نەمىستىڭ انا ءتىلى - نەمىس ءتىلى، ۇيعىردىڭ انا ءتىلى - ۇيعىر ءتىلى. كەيبىر ادامدار بىرنەشە ءتىل بىلەدى. ول - دۇرىس. ءبىراق انا ءتىلىمىزدى قالعان ءتىلدىڭ بارىنەن جاقسى بىلۋگە ءتيىسپىز. «وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە! دەگەن بەلگىلى اقىن قادىر مىرزا ءالي.
ءان « انامنىڭ ءتىلى - اياۋلى ءۇنى» ورىندايتىن حور.
1.ومىرگە كەلدىم،
انامدى كوردىم،
دەدى ول: «جانىم،
ارايلى تاڭىم».
سامال بوپ جەلپىپ،
جىرىمەن ەرتىپ،
ۇيرەتتى تىنباي
بال ءتىلىن ماعان.
قايىرماسى:
انامنىڭ ءتىلى - ايبىنىم مەنىڭ،
انامنىڭ ءتىلى - اي - كۇنىم مەنىڭ.
سۇيەمىن بايتاق ەلىمدى تۋعان،
سۇيەمىن ماڭگى ءومىردى دۋمان.
2. انامنىڭ ءتىلى
اياۋلى ءۇنىم،
جۇرەكتىڭ نۇرى
جۇگەردى قۇيدى.
سۇيگەنىم تىلەك
سۇيەمىن انا
ماڭگىلىك جاسا
قازاقتىڭ ءتىلى.
قايىرماسى.
بۇگىنگى سايىس ساباعىمىز بىرنەشە كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1 تانىستىرۋ
2 «كىم جىلدام؟»
3 ءبىلىمپازدار
4 ءسوز تاپقانعا
5«تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور»
6 ويلان تاپ
7 قىزىقتى ۇيقاستار
ءار جۇرگىزىلگەن كەزەڭ بويىنشا ءتۇسىندىرىلىپ، توپتاردى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىرادى. سايىسقا 4د، 4ە، 4گ سىنىپ وقۋشىلارى قاتىسادى.
بالالار ءادىل - قازى القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار
سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق»،- دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا بەرەيىك.
1 - كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ءى - توپ. « دوستار».
2 - توپ. «بولاشاق».
3 - توپ. «سۇڭقار»
2 - كەزەڭ. «كىم جىلدام؟»
سۇراقتارعا تەز، دۇرىس جاۋاپ بەرۋ.
1 قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ؟
2 داۋىسسىز دىبىستار قانشا؟
3 ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
4 مەملەكەتتىك ءتىل قاي ءتىل؟
5 ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
6 ءقازىر قاي جىل مەزگىلى؟
7 ءبىر اپتادا نەشە كۇن؟
8 داۋىستى دىبىستار جاق قاتىسىنا قاراي قاندايعا بولىنەدى؟
9 قازاق تىلىندە قانشا جالعاۋ تۇرلەرى بار؟
10 بۇگىن نەشەسى؟
11 ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
12 كۇزدە بالالار قايدا اسىعادى؟
3 - كەزەڭ «ءبىلىمپازدار» بۇل ايالدامادا بەرىلگەن ارىپتەردەن تەز سوزدەر قۇرۋ. قاي توپ جىلدام ءسوزدى قۇراپ شىقسا سول توپ ۇپاي الادى..
قۇرىلاتىن سوزدەر:
م وسليە - سويلەم
ۋعالجا - جالعاۋ
ءزسو - ءسوز
ءلتى - ءتىل
قاباس - ساباق
وڭىاۋقر - قوڭىراۋ
ەتمپەك - مەكتەپ
جبرىسولا - جولبارىس
ءۇماعلمى - ءمۇعالىم
اقساي قالاسىنىڭ
№4 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى
وتكىزگەن قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: ب. ك. كۋسايەۆا
قازاقشاڭىز قالاي؟ ويىن - سايىس جۇكتەۋ
22 قىركۇيەك كۇنگى ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان "قازاقشاڭىز قالاي؟" ويىن - سايىس سلايد جۇكتەۋ