31 مامىر – ساياسي قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى
31 مامىر – ساياسي قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى
31 مامىر – بۇكىل قازاق بالاسى كوكىرەگىن قارس ايىرىپ، ءبىر ءسات كۇرسىنەتىن كۇن. ولگەنگە يمان، وتكەنگە سالاۋات تىلەيتىن كۇن. قاسكوي ساياساتتىڭ قانقۇيلى قاساپ - قىسپاعىنان قاپىدا مەرت بولعان قانشاما قازاق بالاسىن جوقتايتىن كۇن.
حح عاسىرداعى ساياسي قۋعىن - سۇرگىن – مىڭداعان جازىقسىز ادامداردىڭ قانى مەن كوز جاسىنا سۋارىلعان تاريحىمىزدىڭ شەرلى بەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. اكىمشىلىك - جازالاۋشى جۇيە ەڭبەكتەگەن ءسابيدى دە، ەڭكەيگەن كارىنى دە، بولمىسى نازىك ايەلدى دە اياعان جوق. ءبىزدىڭ ەندىگى جەردەگى بورىشىمىز – وسى قانقۇيلى جىلداردىڭ وقيعاسىن، ونىڭ جازىقسىز قۇربانى بولعان ازاماتتاردىڭ ەسىمدەرىن ۇمىتپاۋ، ولاردى ماڭگى ەستە ساقتاۋ.
حح عاسىردا قازاق ۇلتى تارتقان ەڭ اۋىر زارداپ وسى زۇلماتتى جىلدارمەن بايلانىستى. 1931 - 1933 جىلدىڭ اشارشىلىعى ميلليونداعان قازاقتىڭ باسىن جۇتتى، 1937 - 1938 - ءدىڭ رەپرەسسياسى قازاقتىڭ بەتكە ۇستار قايماعىن قىناداي قىرىپ سالدى. قىزىل يمپەريانىڭ قانى تامعان زاماندا ەلىمىزدە 20 - دان استام لاگەر جۇمىس ىستەپ، ولاردا 800 مىڭنان استام اسىل ازاماتتارىمىز ازاپ شەكتى. 1937 - 1938 جىلدار ارالىعىندا 103 مىڭ ادام قۋعىندالىپ، 27 مىڭنان استام ادام اتىلدى. بۇل كۇنى تەك قۋعان - سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ تۋعان - تۋىستارى عانا ەمەس، بۇكىل ەل بابالار رۋحىنا تاعزىم ەتەدى. كەيىنگى ۇرپاق تاۋەلسىزدىك تۇعىرىن قالاعان بوزداقتارىن ۇمىتپاۋى ءتيىس.
لاگەرلەردە قازاق مادەنيەتى مەن عىلىمىنا، اعارتۋ سالاسىنا ەڭبەگى سىڭگەن ينتەلليگەنسيا وكىلدەرى ازاپ شەكتى.
بۇگىن مىڭداعان قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن – احمەت بايتۇرسىنوۆتى، ءاليحان بوكەەيحانوۆتى، ساكەن سەيفۋلليندى، بەيىمبەت ءمايليندى، ءىلياس جانسۇگىروۆتى، ماعجان جۇمابايەۆتى، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتى، تۇرار رىسقۇلوۆتى، سانجار اسفەندياروۆتى، تەمىربەك جۇرگەنوۆتى، جاھانشا جانە حالەل دوسمۇحامەدوۆتاردى ەسكە الماۋعا بولمايدى.
جاپپاي قۋعىن - سۇرگىن بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ بىردە - ءبىر حالقىن اينالىپ وتكەن جوق. قازاقستانعا ءار جىلدارى 800 مىڭ نەمىس، 102 مىڭ پولياك، 19 مىڭ كورەي وتباسىلارى، 507 مىڭ سولتۇستىك كاۆكاز حالقى جەر اۋدارىلدى. بۇل جىلدارى بارلىعى 1 ملن. 500 مىڭ ۇلت وكىلدەرى جەر اۋدارىلعان. تۇرمىس تاۋقىمەتىنە قاراماستان قازاق حالقى ەرىكسىز جەر اۋدارىلعان باۋىرلاستارىمىزدى جىلى قابىلداپ، سونىڭ ناتيجەسىندە ءتوتاليتاريزمنىڭ قاندى شەڭگەلىنە بىرلەسە توتەپ بەردى.
نكۆد - نىڭ ەرەكشە بۇيرىعىمەن سول ءبىر زۇلمات جىلدارى قازاقتىڭ قامىن ويلاعان ۇلت سەركەلەرىنە ءجونسىز جالا جابىلىپ، اياۋسىز اتىلىپ، يتجەككەنگە ايدالسا، وتباسىلارى دا قۋعىنعا ۇشىراپ، لاگەرلەرگە قامالدى. ارداقتى
ارىستارىمىزدىڭ ايەلدەرى مەن بالالارى «الجير» - «اقمولاداعى «وتانىن ساتقاندار» ايەلدەرىنىڭ لاگەرىندە دە ازاپ شەكتى. الجير لاگەرى 1938 - 1953 جىلدار ارالىعىندا جۇمىس ىستەدى، 20 مىڭعا جۋىق ايەل قامالىپ، ولاردىڭ 7 مىڭنان استامى ازاپ تۇرمەسىندە كوز جۇمدى. سولاردىڭ ىشىندە ساكەن سەيفۋلليننىڭ، بەيىمبەت ءمايليننىڭ، جۇمات ءشانيننىڭ، سانجار اسفەندياروۆتىڭ، تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ، تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ ت. ب. ايەلدەرى دە بار ەدى.
31 مامىر – ساياسي قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى جۇكتەۋ
31 مامىر – بۇكىل قازاق بالاسى كوكىرەگىن قارس ايىرىپ، ءبىر ءسات كۇرسىنەتىن كۇن. ولگەنگە يمان، وتكەنگە سالاۋات تىلەيتىن كۇن. قاسكوي ساياساتتىڭ قانقۇيلى قاساپ - قىسپاعىنان قاپىدا مەرت بولعان قانشاما قازاق بالاسىن جوقتايتىن كۇن.
حح عاسىرداعى ساياسي قۋعىن - سۇرگىن – مىڭداعان جازىقسىز ادامداردىڭ قانى مەن كوز جاسىنا سۋارىلعان تاريحىمىزدىڭ شەرلى بەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. اكىمشىلىك - جازالاۋشى جۇيە ەڭبەكتەگەن ءسابيدى دە، ەڭكەيگەن كارىنى دە، بولمىسى نازىك ايەلدى دە اياعان جوق. ءبىزدىڭ ەندىگى جەردەگى بورىشىمىز – وسى قانقۇيلى جىلداردىڭ وقيعاسىن، ونىڭ جازىقسىز قۇربانى بولعان ازاماتتاردىڭ ەسىمدەرىن ۇمىتپاۋ، ولاردى ماڭگى ەستە ساقتاۋ.
حح عاسىردا قازاق ۇلتى تارتقان ەڭ اۋىر زارداپ وسى زۇلماتتى جىلدارمەن بايلانىستى. 1931 - 1933 جىلدىڭ اشارشىلىعى ميلليونداعان قازاقتىڭ باسىن جۇتتى، 1937 - 1938 - ءدىڭ رەپرەسسياسى قازاقتىڭ بەتكە ۇستار قايماعىن قىناداي قىرىپ سالدى. قىزىل يمپەريانىڭ قانى تامعان زاماندا ەلىمىزدە 20 - دان استام لاگەر جۇمىس ىستەپ، ولاردا 800 مىڭنان استام اسىل ازاماتتارىمىز ازاپ شەكتى. 1937 - 1938 جىلدار ارالىعىندا 103 مىڭ ادام قۋعىندالىپ، 27 مىڭنان استام ادام اتىلدى. بۇل كۇنى تەك قۋعان - سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ تۋعان - تۋىستارى عانا ەمەس، بۇكىل ەل بابالار رۋحىنا تاعزىم ەتەدى. كەيىنگى ۇرپاق تاۋەلسىزدىك تۇعىرىن قالاعان بوزداقتارىن ۇمىتپاۋى ءتيىس.
لاگەرلەردە قازاق مادەنيەتى مەن عىلىمىنا، اعارتۋ سالاسىنا ەڭبەگى سىڭگەن ينتەلليگەنسيا وكىلدەرى ازاپ شەكتى.
بۇگىن مىڭداعان قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن – احمەت بايتۇرسىنوۆتى، ءاليحان بوكەەيحانوۆتى، ساكەن سەيفۋلليندى، بەيىمبەت ءمايليندى، ءىلياس جانسۇگىروۆتى، ماعجان جۇمابايەۆتى، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتى، تۇرار رىسقۇلوۆتى، سانجار اسفەندياروۆتى، تەمىربەك جۇرگەنوۆتى، جاھانشا جانە حالەل دوسمۇحامەدوۆتاردى ەسكە الماۋعا بولمايدى.
جاپپاي قۋعىن - سۇرگىن بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ بىردە - ءبىر حالقىن اينالىپ وتكەن جوق. قازاقستانعا ءار جىلدارى 800 مىڭ نەمىس، 102 مىڭ پولياك، 19 مىڭ كورەي وتباسىلارى، 507 مىڭ سولتۇستىك كاۆكاز حالقى جەر اۋدارىلدى. بۇل جىلدارى بارلىعى 1 ملن. 500 مىڭ ۇلت وكىلدەرى جەر اۋدارىلعان. تۇرمىس تاۋقىمەتىنە قاراماستان قازاق حالقى ەرىكسىز جەر اۋدارىلعان باۋىرلاستارىمىزدى جىلى قابىلداپ، سونىڭ ناتيجەسىندە ءتوتاليتاريزمنىڭ قاندى شەڭگەلىنە بىرلەسە توتەپ بەردى.
نكۆد - نىڭ ەرەكشە بۇيرىعىمەن سول ءبىر زۇلمات جىلدارى قازاقتىڭ قامىن ويلاعان ۇلت سەركەلەرىنە ءجونسىز جالا جابىلىپ، اياۋسىز اتىلىپ، يتجەككەنگە ايدالسا، وتباسىلارى دا قۋعىنعا ۇشىراپ، لاگەرلەرگە قامالدى. ارداقتى
ارىستارىمىزدىڭ ايەلدەرى مەن بالالارى «الجير» - «اقمولاداعى «وتانىن ساتقاندار» ايەلدەرىنىڭ لاگەرىندە دە ازاپ شەكتى. الجير لاگەرى 1938 - 1953 جىلدار ارالىعىندا جۇمىس ىستەدى، 20 مىڭعا جۋىق ايەل قامالىپ، ولاردىڭ 7 مىڭنان استامى ازاپ تۇرمەسىندە كوز جۇمدى. سولاردىڭ ىشىندە ساكەن سەيفۋلليننىڭ، بەيىمبەت ءمايليننىڭ، جۇمات ءشانيننىڭ، سانجار اسفەندياروۆتىڭ، تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ، تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ ت. ب. ايەلدەرى دە بار ەدى.
31 مامىر – ساياسي قۋعىن - سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
«ۇبت – گە دايىندىق» قازاق ءتىلى پانىنەن «لەكسيكا» تاراۋى بويىنشا جۇمىس داپتەرى
-
ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ، زەيىنىن دامىتۋعا ارنالعان تاپسىرمالار
