ينفورماتيكا – عاسىر تالابى اتتى ينتەللەكتۋالدىق وليمپيادا.
زەرتتەلمەگەن ارال سايىسى
تاقىرىبى: «ينفورماتيكا – عاسىر تالابى» اتتى ينتەللەكتۋالدىق وليمپيادا.
ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تانىمدىق ءىس - ارەكەتى مەن اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءسوز مادەنيەتىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك: ءوز بىلىمدەرىن، قارسىلاسىن باعالاي بىلۋگە، ينفورماتيكا تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سىنىپتان تىس جۇرگىزىلەتىن سايىس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جارىس ساباعى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىمدى، ىسكەرلىكتى، داعدىنى قالىپتاستىرۋ ساباعى.
جابدىقتار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەرلەر، نوۋتبۋكتار.
كورنەكىلىكتەر: سلايد پرەزەنتاسيا، پلاكاتتار، كارتوچكالار.
ءپانارالىق بايلانىسى: ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، ورىس ءتىلى.
سايىستىڭ ءوتۋ بارىسى:
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار جانە بىلىمگە قۇشتار جاس ورەندەر! بۇگىنگى «زەرتتەلمەگەن ارال» اتتى سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
مىناۋ ۇشقىر زاماندا،
جاڭالىق ەندى عالامعا.
كومپيۋتەر ءتىلىن مەڭگەرۋ،
قاجەتى تۋدى ادامعا، – دەي كەلە بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ ەرەجەسىمەن تانىستىرىپ وتەيىك. سايىسقا ەكى توپ قاتىسادى.
ءى - توپ. «العىرلار» توبى
ۇرانى: جارىس دەسە جانامىز
بۇگىنگى كۇن جارىستا العىرلىقپەن الامىز.
سالەمى: كلاستاس ەرىگىپ جۇرمە بوس،
قول ۇستاس، بىرىگىپ تىزە قوس.
جەڭىسپەن مارەگە بارايىق،
جەڭىستىڭ ۇرانىن سالايىق.
ءىى - توپ «تاپقىرلار» توبى
ۇرانى: قانداي سىناق بولسا - داعى بەرىسپە،
ءارقاشاندا ۇمىتكەرمىز جەڭىسكە.
سالەمى: ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم
كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن
العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن،
ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم!
1 – جۇرگىزۋشى: سايىسىمىزدا توپتاردىڭ ۇپايلارىن ەسەپتەپ، ءادىل باعاسىن قاداعالاۋ ءۇشىن ءادىل – قازىلار القاسىن تاعايىنداپ الايىق.
1.
2.
دۇنيەدەگى قۇبىلىستىڭ ءمانىن دە،
ينتەرنەتتىڭ، جاڭالىقتىڭ ءبارىن دە
مۇمكىن ەمەس ينفورماتيكاسىز ءتۇسىنۋ،
كومپيۋتەر دۇنيە كىلتى بۇگىندە، - دەمەكشى، زامان تالابىنا ساي ءاربىر ادام كومپيۋتەردىڭ قىر - سىرىن بىلگەنگە نە جەتسىن! ءبىزدىڭ الدار اعامىز دا كومپيۋتەردى مەڭگەرۋدى باستاپتى، ينتەرنەت جەلىسى ارقىلى مىناداي حات جولداپتى (الدىن - الا «زۆۋكوزاپيس» باعدارلاماسىندا جازىلعان دىبىستىق فايل ىسكە قوسىلادى):
«مەن الدارمىن، الدارمىن، ەلدىڭ ءبارىن الدارمىن،
باستا اقىلدىڭ جوعىنان، سۇرايتىن كومەك بولارمىن!
قىمباتتى دوستار، مەن جەر شارىن ارالاپ ءجۇرىپ كومپلانديا دەگەن ەلگە باردىم، سول جەردە ءبىر زەرتتەلمەگەن ارال بار ەكەن، سول ارالعا بارايىن دەسەم، جول بويى تولعان تاپسىرما، سەندەردىڭ كومەكتەرىڭ كەرەك بولىپ تۇر. ساپارعا اتتانالىق، دوستار!»
جۇرگىزۋشى: ال، بالالار! اتتانامىز با؟ جولعا شىقپاس بۇرىن بىزگە كارتا كەرەك، مىنا تاپسىرمانى ورىنداساق، كارتانى الا الامىز.
تاپسىرما: بەرىلگەن سوزدەن جاڭا ءسوز قۇراستىرۋ قاجەت.
1. پەرنەتاقتا (پەرنە، تاقتا، پەر، اق، تاق، اقتا، قانات، تاق، تاپ، رەت، ەر، ەت،....)
2. باعدارلاما (باعدار، لاما، راما، باعا، مارال، ارا، دارا، امال، مال، ال، ارال، بار،...)
الدار: وسى ارالدىڭ تابيعاتى تاماشا، ورمانى باي، وسى ارالدىڭ تاۋ - تاسى، وزەنى، كولى، ءتىپتى باتپاقتى جەرىنىڭ ءوزى تاپسىرمالارىن دايىنداپ قويىپتى، ولاردى ورىنداپ ارالدى زەرتتەپ كورەلىك!
تاۋلاردىڭ تاپسىرماسى: ەكى توپتىڭ قايسىسى ءسوزجۇمباقتى بۇرىن تولتىرادى؟
1. ديسكىنى وقيتىن قۇرىلعى
2. العاشقى شوتتىڭ گرەكشە اتى
3. اقپاراتتىڭ ولشەم بىرلىگى
4. شىعارۋ قۇرىلعىسى
5. Windows - تىڭ قازاقشا اۋدارماسى
6. دۇنيەجۇزىلىك كومپيۋتەرلىك جەلى
كولدىڭ تاپسىرماسى: كولدەگى بالىقتاردى قارماقپەن اۋلاپ، بالىقتاردىڭ باۋىرىندا جازىلعان جۇمباقتاردى شەشۋ كەرەك.
1. بۇتاق ورنىندا مىڭ ءبىر ينەسى،
كومپيۋتەر جانى مەكەنى (كاكتۋس)
2. بيولوگيادا بۇل پارازيت،
كوزگە زورعا كورىنەر.
ينفورماتيكادا ولشەم بىرلىك،
اقپاراتتاردى ولشەر (بيت)
3. ەكراننىڭ بەتىندە ونىڭ تۇراعى،
قاشان بولسىن جىپىلىقتاپ تۇرادى (مەڭزەر)
4. ەگەر بىلسەڭ ايتا عويشى،
بۇل قانداي قۇرىلعى.
اقپاراتتى قاعازداعى،
كومپيۋتەرگە ەنگىزەدى؟ (سكانەر)
5. جانۋارعا ۇقساس اتىم بار،
باعدار كورسەتەر زاتىم بار.
كىلەمشە ۇستىندە تۇرامىن.
ەڭ قاجەتتى قۇرالمىن. (تىشقان)
6. ءبىر سارايدا تۇرادى ەكەن،
بەس اتانىڭ بالالارى.
قىدىرماشى بىرەۋى،
ءبىر كۇن باردا، ءبىر كۇن جوق.
ونى ەسەپكە الساڭ،
ۇزىن سانى 107 (پەرنەلىك تاقتا)
7. پەرنەتاقتا اۋىلىندا تۇراتىن،
پەرنەلىك دەگەن اتانىڭ.
بار ەكەن 12 اعايىندى،
نەمەرەلەرى العاشقى.
ەسىمدەرى دە وزدەرىنىڭ،
تەك قانا F (ەف) ارپىنەن باستالادى (فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر)
8. ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك،
تۇرماي ىلعا جاتادى.
قوزعالا سالسا ارتىنان،
ەشبىر بەلگى قالمايدى. (بوس ورىن پەرنەسى)
9. ءتوربۇرىشتى اينەك،
تۇنىپ تۇرعان الەك (مونيتور)
10. كەمىرۋشىگە ۇقسايدى سىرت بەينەسى،
ءتۇسى ونىڭ سۇر، قۇيرىعى ۇزىن.
ويلانىپ، بىلگىش بولساڭ جاۋاپ بەرشى،
قالاي دەپ اتالادى، اتى ونىڭ؟ (تىشقان)
تاستاردىڭ تاپسىرماسى: رەبۋس شەشۋ.
ينفورماتيكا – عاسىر تالابى اتتى ينتەللەكتۋالدىق وليمپيادا. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: «ينفورماتيكا – عاسىر تالابى» اتتى ينتەللەكتۋالدىق وليمپيادا.
ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تانىمدىق ءىس - ارەكەتى مەن اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءسوز مادەنيەتىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك: ءوز بىلىمدەرىن، قارسىلاسىن باعالاي بىلۋگە، ينفورماتيكا تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سىنىپتان تىس جۇرگىزىلەتىن سايىس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جارىس ساباعى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىمدى، ىسكەرلىكتى، داعدىنى قالىپتاستىرۋ ساباعى.
جابدىقتار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەرلەر، نوۋتبۋكتار.
كورنەكىلىكتەر: سلايد پرەزەنتاسيا، پلاكاتتار، كارتوچكالار.
ءپانارالىق بايلانىسى: ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، ورىس ءتىلى.
سايىستىڭ ءوتۋ بارىسى:
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار جانە بىلىمگە قۇشتار جاس ورەندەر! بۇگىنگى «زەرتتەلمەگەن ارال» اتتى سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
مىناۋ ۇشقىر زاماندا،
جاڭالىق ەندى عالامعا.
كومپيۋتەر ءتىلىن مەڭگەرۋ،
قاجەتى تۋدى ادامعا، – دەي كەلە بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ ەرەجەسىمەن تانىستىرىپ وتەيىك. سايىسقا ەكى توپ قاتىسادى.
ءى - توپ. «العىرلار» توبى
ۇرانى: جارىس دەسە جانامىز
بۇگىنگى كۇن جارىستا العىرلىقپەن الامىز.
سالەمى: كلاستاس ەرىگىپ جۇرمە بوس،
قول ۇستاس، بىرىگىپ تىزە قوس.
جەڭىسپەن مارەگە بارايىق،
جەڭىستىڭ ۇرانىن سالايىق.
ءىى - توپ «تاپقىرلار» توبى
ۇرانى: قانداي سىناق بولسا - داعى بەرىسپە،
ءارقاشاندا ۇمىتكەرمىز جەڭىسكە.
سالەمى: ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم
كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن
العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن،
ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم!
1 – جۇرگىزۋشى: سايىسىمىزدا توپتاردىڭ ۇپايلارىن ەسەپتەپ، ءادىل باعاسىن قاداعالاۋ ءۇشىن ءادىل – قازىلار القاسىن تاعايىنداپ الايىق.
1.
2.
دۇنيەدەگى قۇبىلىستىڭ ءمانىن دە،
ينتەرنەتتىڭ، جاڭالىقتىڭ ءبارىن دە
مۇمكىن ەمەس ينفورماتيكاسىز ءتۇسىنۋ،
كومپيۋتەر دۇنيە كىلتى بۇگىندە، - دەمەكشى، زامان تالابىنا ساي ءاربىر ادام كومپيۋتەردىڭ قىر - سىرىن بىلگەنگە نە جەتسىن! ءبىزدىڭ الدار اعامىز دا كومپيۋتەردى مەڭگەرۋدى باستاپتى، ينتەرنەت جەلىسى ارقىلى مىناداي حات جولداپتى (الدىن - الا «زۆۋكوزاپيس» باعدارلاماسىندا جازىلعان دىبىستىق فايل ىسكە قوسىلادى):
«مەن الدارمىن، الدارمىن، ەلدىڭ ءبارىن الدارمىن،
باستا اقىلدىڭ جوعىنان، سۇرايتىن كومەك بولارمىن!
قىمباتتى دوستار، مەن جەر شارىن ارالاپ ءجۇرىپ كومپلانديا دەگەن ەلگە باردىم، سول جەردە ءبىر زەرتتەلمەگەن ارال بار ەكەن، سول ارالعا بارايىن دەسەم، جول بويى تولعان تاپسىرما، سەندەردىڭ كومەكتەرىڭ كەرەك بولىپ تۇر. ساپارعا اتتانالىق، دوستار!»
جۇرگىزۋشى: ال، بالالار! اتتانامىز با؟ جولعا شىقپاس بۇرىن بىزگە كارتا كەرەك، مىنا تاپسىرمانى ورىنداساق، كارتانى الا الامىز.
تاپسىرما: بەرىلگەن سوزدەن جاڭا ءسوز قۇراستىرۋ قاجەت.
1. پەرنەتاقتا (پەرنە، تاقتا، پەر، اق، تاق، اقتا، قانات، تاق، تاپ، رەت، ەر، ەت،....)
2. باعدارلاما (باعدار، لاما، راما، باعا، مارال، ارا، دارا، امال، مال، ال، ارال، بار،...)
الدار: وسى ارالدىڭ تابيعاتى تاماشا، ورمانى باي، وسى ارالدىڭ تاۋ - تاسى، وزەنى، كولى، ءتىپتى باتپاقتى جەرىنىڭ ءوزى تاپسىرمالارىن دايىنداپ قويىپتى، ولاردى ورىنداپ ارالدى زەرتتەپ كورەلىك!
تاۋلاردىڭ تاپسىرماسى: ەكى توپتىڭ قايسىسى ءسوزجۇمباقتى بۇرىن تولتىرادى؟
1. ديسكىنى وقيتىن قۇرىلعى
2. العاشقى شوتتىڭ گرەكشە اتى
3. اقپاراتتىڭ ولشەم بىرلىگى
4. شىعارۋ قۇرىلعىسى
5. Windows - تىڭ قازاقشا اۋدارماسى
6. دۇنيەجۇزىلىك كومپيۋتەرلىك جەلى
كولدىڭ تاپسىرماسى: كولدەگى بالىقتاردى قارماقپەن اۋلاپ، بالىقتاردىڭ باۋىرىندا جازىلعان جۇمباقتاردى شەشۋ كەرەك.
1. بۇتاق ورنىندا مىڭ ءبىر ينەسى،
كومپيۋتەر جانى مەكەنى (كاكتۋس)
2. بيولوگيادا بۇل پارازيت،
كوزگە زورعا كورىنەر.
ينفورماتيكادا ولشەم بىرلىك،
اقپاراتتاردى ولشەر (بيت)
3. ەكراننىڭ بەتىندە ونىڭ تۇراعى،
قاشان بولسىن جىپىلىقتاپ تۇرادى (مەڭزەر)
4. ەگەر بىلسەڭ ايتا عويشى،
بۇل قانداي قۇرىلعى.
اقپاراتتى قاعازداعى،
كومپيۋتەرگە ەنگىزەدى؟ (سكانەر)
5. جانۋارعا ۇقساس اتىم بار،
باعدار كورسەتەر زاتىم بار.
كىلەمشە ۇستىندە تۇرامىن.
ەڭ قاجەتتى قۇرالمىن. (تىشقان)
6. ءبىر سارايدا تۇرادى ەكەن،
بەس اتانىڭ بالالارى.
قىدىرماشى بىرەۋى،
ءبىر كۇن باردا، ءبىر كۇن جوق.
ونى ەسەپكە الساڭ،
ۇزىن سانى 107 (پەرنەلىك تاقتا)
7. پەرنەتاقتا اۋىلىندا تۇراتىن،
پەرنەلىك دەگەن اتانىڭ.
بار ەكەن 12 اعايىندى،
نەمەرەلەرى العاشقى.
ەسىمدەرى دە وزدەرىنىڭ،
تەك قانا F (ەف) ارپىنەن باستالادى (فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر)
8. ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك،
تۇرماي ىلعا جاتادى.
قوزعالا سالسا ارتىنان،
ەشبىر بەلگى قالمايدى. (بوس ورىن پەرنەسى)
9. ءتوربۇرىشتى اينەك،
تۇنىپ تۇرعان الەك (مونيتور)
10. كەمىرۋشىگە ۇقسايدى سىرت بەينەسى،
ءتۇسى ونىڭ سۇر، قۇيرىعى ۇزىن.
ويلانىپ، بىلگىش بولساڭ جاۋاپ بەرشى،
قالاي دەپ اتالادى، اتى ونىڭ؟ (تىشقان)
تاستاردىڭ تاپسىرماسى: رەبۋس شەشۋ.
ينفورماتيكا – عاسىر تالابى اتتى ينتەللەكتۋالدىق وليمپيادا. جۇكتەۋ
You Might Also Like
