5-كە دەيىن ساناۋ
بالالارعا 5 كولەمىندەگى سانداردى تۋرا ساناۋعا داعدىلاندىرۋ. بالالارعا كەڭىستىكتى باعدارلاۋعا، زاتتى كولەمىنە قاراي اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. گەومەتريالىق پىشىندەر تۋرالى بىلىمدەرىن بەكىتۋ. لوگيكالىق ويىندار ارقىلى ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. بالالار اراسىنداعى قارىم – قاتىناس سىيلاستىقتى قالىپتاستىرۋ.
ءادىس ءتاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ
كورنەكىلىگى: قوياندار، تيىندار، سابىزدەر، ساڭىراۋقۇلاقتار، المالار، دەنەش كارتوچكالارى
ساباق بارىسى:
ءى. بالالار قاراڭدارشى بىزگە قوناقتار كەلدى، كانە امانداسايىق. ءقازىر ءبىز ورتالىقتارعا بولىنەمىز.
ءۇشبۇرىش تاڭداعان ولار شىعارماشىلىق ورتالىعىنا وتەدى، ال ءتورتبۇرىش تاڭداعان ماتەماتيكا ورتالىعىنا وتەدى.
(ەكى ورتالىققا ءبولىنۋ ءۇشىن قوڭىراۋ سوعىلادى)
- بالالار بۇگىن ءبىز اليا قۋىرشاققا قوناققا بارامىز. ول الىستا تۇرادى. جاياۋ جەتە المايمىز. وعان بارۋ ءۇشىن نەمەن جەتەمىز. ەندەشە مەن جۇمباق جاسىرام. ونىڭ شەشۋى قۋىرشاققا باراتىن كولىك بولادى.
قانداي عاجاپ - قىزىل ءۇي
بار وندا كوپ بالالار،
رەزەڭكەدەن اياق كيىم
بەنزينمەن تاماقتانادى. ( اۆتوبۋس)
سەن قالاي ويلايسىڭ ەركەبۇلان بۇل نە؟
دۇرىس بالالار بۇل اۆتوبۋس. ەندەشە اۆتوبۋسقا وتىرامىز. كوڭىلدى جەتۋ ءۇشىن تاقپاق ايتىپ بارايىقشى!
( اۆتوبۋسپەن كەلە جاتقاندا تاقپاق ايتادى)
مىنە اليا قۋىرشاققا دا كەلدىك. اليا ءبىزدى كۇتىپ تۇر ەكەن.
- سالەمەتسىڭ بە اليا قۋىرشاق
- سالەمەتسىڭدەر مە بالالار.
- اليا، سەنىڭ بۇگىن كوڭىل – كۇيىن بولماي تۇرعان سياقتى؟
- يا بالالار ماعان قوناققا قوياندار كەلدى، ءبىراقتا مەنىڭ دايىنداعان سىيلىقتارىم جەتەمە جەتپەي مە دەپ ويلانىپ تۇرمىن.
- ەندەشە بالالار اليا قۋىرشاققا كومەكتەسەيىك.
بالالار: يا
ءىى. سانداردى ساناۋ.
اليا قۋىرشاق ءبىزدىڭ بالالار سانداردى ساناۋعا بىلەدى.
نۇراي سەن ساناشى، ال بالالار مۇقيات تىڭدايدى دۇرىس سانايدى ما جوق پا؟
تارعىن سەن مىناۋ ساندار اداسىپ كەتتى، رەتىمەن ورنالاستىر. دۇرىس بالالار وتە جاقسى.
مىنە اليا قۋىرشاق ءبىزدىڭ بالالار ساناۋ بىلەدى.
ال ەندى قوياندارعا سىيلىقتارىن تاراتىپ بەرەيىك
قوياندارعا سابىزدەر جەتەمە؟
سەن قالاي ويلايسىڭ قالاي بىلەمىز؟
سەن قالاي ويلايسىڭ، قالاي تەكسەرەمىز؟( بىرەۋدىڭ استىنا قويامىن سودان كەيىن سانايمىن)
قانشا ءسابىز بار؟
قويان كوپپە؟ الدە ءسابىز بە؟
قانشا قويان بولسا، سونشا ءسابىز بولادى.
وتە جاقسى ەندى ورىندارىمىزعا وتىرامىز
ءىىى. بالالار ۇستەلدىڭ ۇستىندە المالار جاتىر.
الما قانداي پىشىنگە ۇقساس؟ ( دوڭگەلەك)
ءتۇسى قانداي؟
المالاردىڭ قانداي تۇستەرى بولادى؟
المانىڭ ءدامى قانداي؟
ال ەندى تاپسىرما دۇرىس ورىنداي الاسىڭدار ما كورەيىك.
جولاقشانىڭ استىنا 5 ۇلكەن المانى.
جولاقشانىڭ ۇستىنە 5 كىشكەنتاي الما.
اياۋلىم نەشە ۇلكەن الما؟
نەگە سولاي قويدىڭ ( ويتكەنى تاپسىرما سونداي )
ەركەبۇلان نەشە كىشكەنتاي الما؟ قاي جولاقشاعا قويدىڭ؟ نەگە؟
ءار جولدا نەشە الما؟ ( ۇلكەن جانە كىشكەنتاي المالار بىردەي )
ءبىر ۇلكەن المانى الا عويىڭدار؟
سەندەر قالاي ويلايسىڭدار قانداي الما كوپ؟
سەن قالاي ويلايسىڭ قانداي الما از؟
بىردەي بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ( ۇلكەن المانى قوسايىق )
كانە سانايىقشى ۇلكەن المالار نەشەۋ؟
كىشكەنتاي المالار شە؟
جاقسى بالالار، ءار زاتتىڭ سانى كولەمىنە بايلانىستى بولمايدى.
ءىۇ. بالالار اليا قۋىرشاقتىڭ جانىنا جاقىندايىق. ول بىزبەن ويناعىسى كەلەدى. ءقازىر سەندەر مۇقيات تىڭداڭدار. مەن شاپالاقتايمىن، جاۋابىن كەز كەلگەن بالادان سۇرايمىن، جاۋابىن قۇلاعىما سىبىرلايسىڭدار. ( شەڭبەرگە تۇرىپ ورىنداۋ )
ءۇ. بالالار مەنىڭ قولىمدا نە؟ ( گەومەتريكالىق پىشىندەر)
مۇمكىن بۇل ساندار؟ ( جوق )
( ويتكەنى ونىڭ بۇرىشتارى بار، قابىرعالارى بار )
ال سەندەر ءقازىر سيقىرشى بولاسىڭدار. اليانىڭ ۇيىنە قوناققا كەلدىك ءبىز وعان سيقىر كورسەتەيىك.
وسى گەومەتريالىق پىشىندەردى زاتتارعا اينالدىرايىقشى.
جاقسى بالالار، ال ەندى ءبىز قىزىقتى ويىن وينايمىز.
ۇستەلدىڭ ۇستىندە كونۆەرتتەر جاتىر. ىشىندەگى جاتقان زاتتاردى الىپ الدىمىزعا قويامىز.
( تاقتادا تاپسىرما)
- قانداي ءپىشىن؟ (سوپاقشا )
- ءتۇسى قانداي؟ ( جاسىل )
- قانداي ءپىشىن؟ (ۇش بۇرىش)
- ءتۇسى قانداي؟ (كوك)
دۇرىس
سەرگىتۋ ءساتى.
ال ەندى ۇستەلدىڭ ۇستىندە اق قاعاز ونى الدىمىزعا الامىز. مەنى مۇقيات تىڭداپ تاپسىرمانى ورىندايمىز.
- ورتادا - ايۋ
- وڭ جاقتا – ساڭىراۋقۇلاق
- سول جاقتا – گۇل
- ۇستىندە – بۇلدىرگەن
- استىندا – بۇرشىك
بالالار ەندى تەكسەرەمىز. اياۋلىم ەركەبۇلان دۇرىس ورىندادى ما؟
سەن قالاي ويلايسىڭ رەناتا دۇرىس ورىندادى ما؟
جاقسى بالالار.
قورىتىندى:
- بالالار بۇگىن ساباقتا نە ىستەدىك؟
- ساباقتا قينالعان جەرلەرىڭ كەزدەستى مە؟
- ءوزىڭدى نە ءۇشىن ماقتاي الاسىن؟
- كوڭىل كۇيلەرىن قانداي؟
- اليا قۋىرشاقتىڭ كوڭىل – كۇيىن سۇرايىقشى.
- راحمەت. ساۋ بولىڭدار!
ءادىس ءتاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ
كورنەكىلىگى: قوياندار، تيىندار، سابىزدەر، ساڭىراۋقۇلاقتار، المالار، دەنەش كارتوچكالارى
ساباق بارىسى:
ءى. بالالار قاراڭدارشى بىزگە قوناقتار كەلدى، كانە امانداسايىق. ءقازىر ءبىز ورتالىقتارعا بولىنەمىز.
ءۇشبۇرىش تاڭداعان ولار شىعارماشىلىق ورتالىعىنا وتەدى، ال ءتورتبۇرىش تاڭداعان ماتەماتيكا ورتالىعىنا وتەدى.
(ەكى ورتالىققا ءبولىنۋ ءۇشىن قوڭىراۋ سوعىلادى)
- بالالار بۇگىن ءبىز اليا قۋىرشاققا قوناققا بارامىز. ول الىستا تۇرادى. جاياۋ جەتە المايمىز. وعان بارۋ ءۇشىن نەمەن جەتەمىز. ەندەشە مەن جۇمباق جاسىرام. ونىڭ شەشۋى قۋىرشاققا باراتىن كولىك بولادى.
قانداي عاجاپ - قىزىل ءۇي
بار وندا كوپ بالالار،
رەزەڭكەدەن اياق كيىم
بەنزينمەن تاماقتانادى. ( اۆتوبۋس)
سەن قالاي ويلايسىڭ ەركەبۇلان بۇل نە؟
دۇرىس بالالار بۇل اۆتوبۋس. ەندەشە اۆتوبۋسقا وتىرامىز. كوڭىلدى جەتۋ ءۇشىن تاقپاق ايتىپ بارايىقشى!
( اۆتوبۋسپەن كەلە جاتقاندا تاقپاق ايتادى)
مىنە اليا قۋىرشاققا دا كەلدىك. اليا ءبىزدى كۇتىپ تۇر ەكەن.
- سالەمەتسىڭ بە اليا قۋىرشاق
- سالەمەتسىڭدەر مە بالالار.
- اليا، سەنىڭ بۇگىن كوڭىل – كۇيىن بولماي تۇرعان سياقتى؟
- يا بالالار ماعان قوناققا قوياندار كەلدى، ءبىراقتا مەنىڭ دايىنداعان سىيلىقتارىم جەتەمە جەتپەي مە دەپ ويلانىپ تۇرمىن.
- ەندەشە بالالار اليا قۋىرشاققا كومەكتەسەيىك.
بالالار: يا
ءىى. سانداردى ساناۋ.
اليا قۋىرشاق ءبىزدىڭ بالالار سانداردى ساناۋعا بىلەدى.
نۇراي سەن ساناشى، ال بالالار مۇقيات تىڭدايدى دۇرىس سانايدى ما جوق پا؟
تارعىن سەن مىناۋ ساندار اداسىپ كەتتى، رەتىمەن ورنالاستىر. دۇرىس بالالار وتە جاقسى.
مىنە اليا قۋىرشاق ءبىزدىڭ بالالار ساناۋ بىلەدى.
ال ەندى قوياندارعا سىيلىقتارىن تاراتىپ بەرەيىك
قوياندارعا سابىزدەر جەتەمە؟
سەن قالاي ويلايسىڭ قالاي بىلەمىز؟
سەن قالاي ويلايسىڭ، قالاي تەكسەرەمىز؟( بىرەۋدىڭ استىنا قويامىن سودان كەيىن سانايمىن)
قانشا ءسابىز بار؟
قويان كوپپە؟ الدە ءسابىز بە؟
قانشا قويان بولسا، سونشا ءسابىز بولادى.
وتە جاقسى ەندى ورىندارىمىزعا وتىرامىز
ءىىى. بالالار ۇستەلدىڭ ۇستىندە المالار جاتىر.
الما قانداي پىشىنگە ۇقساس؟ ( دوڭگەلەك)
ءتۇسى قانداي؟
المالاردىڭ قانداي تۇستەرى بولادى؟
المانىڭ ءدامى قانداي؟
ال ەندى تاپسىرما دۇرىس ورىنداي الاسىڭدار ما كورەيىك.
جولاقشانىڭ استىنا 5 ۇلكەن المانى.
جولاقشانىڭ ۇستىنە 5 كىشكەنتاي الما.
اياۋلىم نەشە ۇلكەن الما؟
نەگە سولاي قويدىڭ ( ويتكەنى تاپسىرما سونداي )
ەركەبۇلان نەشە كىشكەنتاي الما؟ قاي جولاقشاعا قويدىڭ؟ نەگە؟
ءار جولدا نەشە الما؟ ( ۇلكەن جانە كىشكەنتاي المالار بىردەي )
ءبىر ۇلكەن المانى الا عويىڭدار؟
سەندەر قالاي ويلايسىڭدار قانداي الما كوپ؟
سەن قالاي ويلايسىڭ قانداي الما از؟
بىردەي بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ( ۇلكەن المانى قوسايىق )
كانە سانايىقشى ۇلكەن المالار نەشەۋ؟
كىشكەنتاي المالار شە؟
جاقسى بالالار، ءار زاتتىڭ سانى كولەمىنە بايلانىستى بولمايدى.
ءىۇ. بالالار اليا قۋىرشاقتىڭ جانىنا جاقىندايىق. ول بىزبەن ويناعىسى كەلەدى. ءقازىر سەندەر مۇقيات تىڭداڭدار. مەن شاپالاقتايمىن، جاۋابىن كەز كەلگەن بالادان سۇرايمىن، جاۋابىن قۇلاعىما سىبىرلايسىڭدار. ( شەڭبەرگە تۇرىپ ورىنداۋ )
ءۇ. بالالار مەنىڭ قولىمدا نە؟ ( گەومەتريكالىق پىشىندەر)
مۇمكىن بۇل ساندار؟ ( جوق )
( ويتكەنى ونىڭ بۇرىشتارى بار، قابىرعالارى بار )
ال سەندەر ءقازىر سيقىرشى بولاسىڭدار. اليانىڭ ۇيىنە قوناققا كەلدىك ءبىز وعان سيقىر كورسەتەيىك.
وسى گەومەتريالىق پىشىندەردى زاتتارعا اينالدىرايىقشى.
جاقسى بالالار، ال ەندى ءبىز قىزىقتى ويىن وينايمىز.
ۇستەلدىڭ ۇستىندە كونۆەرتتەر جاتىر. ىشىندەگى جاتقان زاتتاردى الىپ الدىمىزعا قويامىز.
( تاقتادا تاپسىرما)
- قانداي ءپىشىن؟ (سوپاقشا )
- ءتۇسى قانداي؟ ( جاسىل )
- قانداي ءپىشىن؟ (ۇش بۇرىش)
- ءتۇسى قانداي؟ (كوك)
دۇرىس
سەرگىتۋ ءساتى.
ال ەندى ۇستەلدىڭ ۇستىندە اق قاعاز ونى الدىمىزعا الامىز. مەنى مۇقيات تىڭداپ تاپسىرمانى ورىندايمىز.
- ورتادا - ايۋ
- وڭ جاقتا – ساڭىراۋقۇلاق
- سول جاقتا – گۇل
- ۇستىندە – بۇلدىرگەن
- استىندا – بۇرشىك
بالالار ەندى تەكسەرەمىز. اياۋلىم ەركەبۇلان دۇرىس ورىندادى ما؟
سەن قالاي ويلايسىڭ رەناتا دۇرىس ورىندادى ما؟
جاقسى بالالار.
قورىتىندى:
- بالالار بۇگىن ساباقتا نە ىستەدىك؟
- ساباقتا قينالعان جەرلەرىڭ كەزدەستى مە؟
- ءوزىڭدى نە ءۇشىن ماقتاي الاسىن؟
- كوڭىل كۇيلەرىن قانداي؟
- اليا قۋىرشاقتىڭ كوڭىل – كۇيىن سۇرايىقشى.
- راحمەت. ساۋ بولىڭدار!
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: كوپمۇشە جانە ولارعا امالدار قولدانۋ، كوپمۇشەنى كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋدى قايتالاي وتىرىپ ەسەپ شىعارۋ بىلىكتىلىكتەرىن پىسىقتاۋ؛
