اباي – ولەڭ پاتشاسى
پوەزيا كەشى
تاقىرىبى: اباي – ولەڭ پاتشاسى
ماقساتى: 1. حالقىمىزدىڭ عۇلاما ويشىلى ۇلى اباي ءومىرى مەن شىعارمالارىنا تەرەڭ بويلاتۋ؛
2. اباي شىعارمالارى ارقىلى جاس ۇرپاقتى ادامگەرشىلىككە، تۋعان جەردى، تابيعاتتى باعالاۋعا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، ەپيگراف جازىلعان پلاكاتتار.
1. جۇرگىزۋشى:( چەپيگا تيمۋر)
- اسسالاۋماعالەيكۋم، قۇرمەتتى پوەزيا كەشىنىڭ قوناقتارى!
2. جۇرگىزۋشى: (مايلوۆا افينا)
- سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
1. جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ قازاق ءتىلى اپتالىعى اياسىندا وتكىزىلىپ جاتقان ادەبي كەشىمىز ۇلى عۇلاما، ويشىل اباي قۇنانبايەۆ ءومىرى مەن ولەڭدەرىنە ارنالادى.
2. جۇرگىزۋشى: اباي قۇنانبايەۆ قازاق ادەبيەتى پوەزياسىنداعى شوقتىعى بيىك، دارا دا، دانا تۇلعا. اباي قازاق پوەزياسىنىڭ ءوسىپ، گۇلدەنىپ، جاڭا ساپاعا جەتۋىنە وراسان زور ەڭبەك ەتتى. اقىن جاس ۇرپاققا تەرەڭ ويعا تولى. الۋان ولەڭدەر ۇلگىسىن قالدىردى.
1. جۇرگىزۋشى: اباي مۇرالار – ادامگەرشىلىكتىڭ، يماندىلىقتىڭ، بيىك پاراساتتىلىقتىڭ اسىل قازىناسى. وسىعان وراي بۇگىنگى «اباي – ولەڭ پاتشاسى» اتتى پوەزيا كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى،
قيىننان قيىستىرار ەر داناسى
تىلگە جەڭىل جۇرەككە جىلى ءتيىپ،
تەپ تەگىس جۇمىر كەلسىن اينالاسى.
2. جۇرگىزۋشى:
بوتەن سوزبەن بىلعانسا ءسوز اراسى
ول - اقىننىڭ ءبىلىمسىز بيشاراسى.
ايتۋشى مەن تىڭداۋشى كوبى - نادان،
بۇل جۇرتتىڭ ءسوز تانىماس ءبىر پاراسى
ولەڭگە اركىمنىڭ - اق بار تالاسى
سوندا دا سولاردىڭ بار تاڭداماسى
ءىشى التىن سىرتى كۇمىس ءسوز جاقسىسىن
قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى – دەمەكشى اباي اتامىز ەل - جۇرتتىڭ جارقىن بولاشاقتا ءبىلىمدى، ەڭبەكقور، اقىلدى حالىق بولۋىنا ايانباي ەڭبەك سىڭىرگەن اقىنداردىڭ ءبىرى.
كورىنىس: ( ساحنادا ابايدىڭ دۇنيەگە كەلۋىن بەينەلەيدى. توپ وقۋشى ساحناعا شىعىپ وقيعانى كورسەتەدى)
1 - وقۋشى: قازاق جەرىنىڭ شىعىسىنداعى قۇتتى قونىس سەمەي وبلىسى اتالادى. سونىڭ تورىندە ايگىلى شىڭعىس تاۋى جاتىر. وسى وڭىردە 1845 جىلى تامىز ايىندا دۇنيەگە نارەستە كەلدى. ەل مولداسى ارنايى ازان ايتىپ، بالانىڭ قۇلاعىنا ءۇش رەت ايعايلاپ، اتىن قويدى. ونىڭ اتىن قازاقشا ىبىرايىم دەمەي، ارابشاسىنا جاقىنداتا يبراھيم دەپ اتادى.
2 - وقۋشى: قۇرمەتتى اقساقالدار مەن بايبىشەلەر بالا تۋعان ۇلكەن اق ۇيگە كىرىپ: «باۋى بەرىك بولسىن! اتا-انالارىنداي اتاقتى ابىرويلى بولسىن!» - دەسىپ جاتتى.
بولاشاق اقىننىڭ بالالىق شاعى قوس انانىڭ – اجە مەن شەشەنىڭ – تاربيەسىندە ءوتتى. سۇيىكتى نەمەرەسىنىڭ يبراھيم دەگەن اتىنا ءتىلى كەلمەي، ونى «ويلى بولسىن، اڭداعىش بولسىن، ابايلاعىش بولسىن» دەگەن تىلەكپەن اباي اتاندىرعان دا اياۋلى زەرە اجەسى ەدى.
3 - وقۋشى: ءوزارا وتە تاتۋ ەنە زەرە مەن كەلىن ۇلجان – ەكى انا بايسالدى، مەيىربان، ءادىل ادامدار بولدى. ولار ابايدى باۋىرمال قايىرىمدى دا ءادىل ەتىپ وسىرۋگە تىرىستى.
تاقىرىبى: اباي – ولەڭ پاتشاسى
ماقساتى: 1. حالقىمىزدىڭ عۇلاما ويشىلى ۇلى اباي ءومىرى مەن شىعارمالارىنا تەرەڭ بويلاتۋ؛
2. اباي شىعارمالارى ارقىلى جاس ۇرپاقتى ادامگەرشىلىككە، تۋعان جەردى، تابيعاتتى باعالاۋعا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، ەپيگراف جازىلعان پلاكاتتار.
1. جۇرگىزۋشى:( چەپيگا تيمۋر)
- اسسالاۋماعالەيكۋم، قۇرمەتتى پوەزيا كەشىنىڭ قوناقتارى!
2. جۇرگىزۋشى: (مايلوۆا افينا)
- سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
1. جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ قازاق ءتىلى اپتالىعى اياسىندا وتكىزىلىپ جاتقان ادەبي كەشىمىز ۇلى عۇلاما، ويشىل اباي قۇنانبايەۆ ءومىرى مەن ولەڭدەرىنە ارنالادى.
2. جۇرگىزۋشى: اباي قۇنانبايەۆ قازاق ادەبيەتى پوەزياسىنداعى شوقتىعى بيىك، دارا دا، دانا تۇلعا. اباي قازاق پوەزياسىنىڭ ءوسىپ، گۇلدەنىپ، جاڭا ساپاعا جەتۋىنە وراسان زور ەڭبەك ەتتى. اقىن جاس ۇرپاققا تەرەڭ ويعا تولى. الۋان ولەڭدەر ۇلگىسىن قالدىردى.
1. جۇرگىزۋشى: اباي مۇرالار – ادامگەرشىلىكتىڭ، يماندىلىقتىڭ، بيىك پاراساتتىلىقتىڭ اسىل قازىناسى. وسىعان وراي بۇگىنگى «اباي – ولەڭ پاتشاسى» اتتى پوەزيا كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى،
قيىننان قيىستىرار ەر داناسى
تىلگە جەڭىل جۇرەككە جىلى ءتيىپ،
تەپ تەگىس جۇمىر كەلسىن اينالاسى.
2. جۇرگىزۋشى:
بوتەن سوزبەن بىلعانسا ءسوز اراسى
ول - اقىننىڭ ءبىلىمسىز بيشاراسى.
ايتۋشى مەن تىڭداۋشى كوبى - نادان،
بۇل جۇرتتىڭ ءسوز تانىماس ءبىر پاراسى
ولەڭگە اركىمنىڭ - اق بار تالاسى
سوندا دا سولاردىڭ بار تاڭداماسى
ءىشى التىن سىرتى كۇمىس ءسوز جاقسىسىن
قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى – دەمەكشى اباي اتامىز ەل - جۇرتتىڭ جارقىن بولاشاقتا ءبىلىمدى، ەڭبەكقور، اقىلدى حالىق بولۋىنا ايانباي ەڭبەك سىڭىرگەن اقىنداردىڭ ءبىرى.
كورىنىس: ( ساحنادا ابايدىڭ دۇنيەگە كەلۋىن بەينەلەيدى. توپ وقۋشى ساحناعا شىعىپ وقيعانى كورسەتەدى)
1 - وقۋشى: قازاق جەرىنىڭ شىعىسىنداعى قۇتتى قونىس سەمەي وبلىسى اتالادى. سونىڭ تورىندە ايگىلى شىڭعىس تاۋى جاتىر. وسى وڭىردە 1845 جىلى تامىز ايىندا دۇنيەگە نارەستە كەلدى. ەل مولداسى ارنايى ازان ايتىپ، بالانىڭ قۇلاعىنا ءۇش رەت ايعايلاپ، اتىن قويدى. ونىڭ اتىن قازاقشا ىبىرايىم دەمەي، ارابشاسىنا جاقىنداتا يبراھيم دەپ اتادى.
2 - وقۋشى: قۇرمەتتى اقساقالدار مەن بايبىشەلەر بالا تۋعان ۇلكەن اق ۇيگە كىرىپ: «باۋى بەرىك بولسىن! اتا-انالارىنداي اتاقتى ابىرويلى بولسىن!» - دەسىپ جاتتى.
بولاشاق اقىننىڭ بالالىق شاعى قوس انانىڭ – اجە مەن شەشەنىڭ – تاربيەسىندە ءوتتى. سۇيىكتى نەمەرەسىنىڭ يبراھيم دەگەن اتىنا ءتىلى كەلمەي، ونى «ويلى بولسىن، اڭداعىش بولسىن، ابايلاعىش بولسىن» دەگەن تىلەكپەن اباي اتاندىرعان دا اياۋلى زەرە اجەسى ەدى.
3 - وقۋشى: ءوزارا وتە تاتۋ ەنە زەرە مەن كەلىن ۇلجان – ەكى انا بايسالدى، مەيىربان، ءادىل ادامدار بولدى. ولار ابايدى باۋىرمال قايىرىمدى دا ءادىل ەتىپ وسىرۋگە تىرىستى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
