قۇستار ءبىزدىڭ دوسىمىز
ءبىلىم سالاسى: الەۋمەتتىك ورتا
وقۋ ءىس - ارەكەتى: قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ
تاقىرىبى: «قۇستار ءبىزدىڭ دوسىمىز»
ماقساتى: بالالاردىڭ قۇستار تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
قۇستارعا قامقورلىق جاساۋعا، ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن وياتۋ.
بالانىڭ وي - ءورىسىن دامىتىپ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق.
ينتەگراسيا: كوركەم ادەبيەت، ساۋات اشۋ، مۋزىكا، قمتق.
كورنەكىلىك: اتريبۋتتار، قۇستاردىڭ سۋرەتى، تاقتا، كەسپە ارىپتەر، ءۇنتاسپا.
ءادىس - تاسىلدەرى: پسيحولوگيالىق ءسات، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جازۋ، سەرگىتۋ ءساتى. ەرتەگىنى رولدەرگە ءبولىپ ايتقىزۋ
پسيحولوگيالىق ءسات: بىزدەر جاقسى بالامىز،
ءوستى اقىل سانامىز.
قوناقتارمەن ەڭ العاش،
امانداسىپ الامىز.
جارقىراسىن كۇنىمىز،
جايناپ تۇرسىن گۇلىمىز.
جاقسى نيەت تىلەكپەن،
باستايىق ساباق بۇگىن ءبىز.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ال قانە بالالار ورنىمىزعا وتىرىپ، وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى باستايىق.
– بالالار ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
– ءبىر جىلدا 4 مەزگىل بار.
– ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
– ءقازىر جىلدىڭ كوكتەم مەزگىلى.
– ەندەشە كىم كوكتەم تۋرالى تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
– وسى كوكتەم ايلارىن تاقتاعا كىم جازىپ بەرەدى؟
– ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ كانە كىم اتاپ بەرە الادى؟
– ءبىر جىلدا 12 اي بار.
– اپتادا نەشە كۇن بار؟ اپتا تۋرالى ساناماعىمىزدى ايتىپ كورەيىكشى.
– بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
– ءقازىر بىزدە قاي ساباق؟
– قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ.
– ال ەندى بالالار مەنىڭ سەندەرگە جۇمباق جاسىرعىم كەلىپ تۇر. «تال باسىندا تاماشا ءۇي». ۇيا
– جارايسىڭدار، وسى ۇيانى نەلەر مەكەندەيدى؟
– ۇيانى قۇستار مەكەندەيدى.
– قۇستار تۋرالى سەندەر نە بىلەسىڭدەر؟
– قۇستار ادامعا دوس. ولار اعاشتاردى قۇرت - قۇمىرىسقالاردان قورعايدى.
وسى كەزدە، ەرتەگى حانشايىمى كەلەدى.
– سالەمەتسىڭدەر مە بالالار! مەن سەندەرگە قۇستار الەمىنەن ءبىر تاماشا ەرتەگى الىپ كەلدىم. قانە قۇلاق سالىپ تىڭڭداڭىزدار.
اۆتور: ەرتەدە ءبىر بۇلبۇلدىڭ بالاپانى بولىپتى. بالاپان وسە كەلە مىنەز شىعارادى. بىردە ول:
- نەگە ۇيانى جەرگە ەمەس، باسقا قۇستارداي بيىككە سالمايسىڭدار؟ نەلىكتەن الىپ قۇستاداي ءىرى بولمايسىڭدار؟– دەپ اتا - اناسىنىڭ مازاسىن الادى.
ونى ەستىگەن اتا بۇلبۇل:
– ساڭقىلداپ سۇڭقار، قارقىلداپ قاپعا، تىراۋلاپ تىرنا بولا المايسىڭ، شىراعىم. اقىلىڭ بولسا ءوز سانىڭمەن، ءوز انىڭمەن اتا جولىن جالعا، – دەپ وسيەت ايتادى.
ەركە بۇلبۇل اتا سوزىنە قۇلاق اسپايدى. ءوزىنىڭ قانداي قۇس ەكەنىن بىلمەيتىن ول اسەم داۋىسىمەن باۋراپ الار سەرىك ىزدەپ، ۇياسىن تاستاپ ۇشىپ كەتەدى.
ەركە بۇلبۇل قۇستار الەمىن ۇزاق ارالايدى.
ءسويتىپ ەركە بۇلبۇل كەلە جاتىپ قارعاعا كەزدەسەدى.
– قارعا: مەن قارعامىن، قارعامىن،
كوپ قوي مەنىڭ ارمانىم. قارق - قارق، كەلە عوي بۇلبۇلجان.
– بۇلبۇل: ءوزى قاپ - قارا، داۋسى قانداي جامان ەدى. ۇنامايدى ماعان.
– ساۋىسقان: كەل بۇلبۇلىم، ساۋىسقانمىن ساڭقىلداعان،
قوناقجايمىن اڭقىىلداعان.
– بۇلبۇل: قالاي داۋىستايدى؟ داۋسى ناشار ەكەن.
– تورعاي: بۇلبۇلجان كەلە عوي.
مەن تورعايمىن، تورعايمىن،
اعاشتاردى قورعايمىن.
– بۇلبۇل: قىزىق قوي مىناۋ ءوزى، شاماڭا قاراشى.
– بۇركىت: مەن بۇركىتپىن، بۇركىتپىن،
قۇستىڭ ءبارىن ۇركىييىم، حا - حا - حا.
– بۇلبۇل: قورقىنىشتىسىن - اي، ۇلكەنىن - اي.
– قارلىعاش: كەلە عوي بۇلبۇل.
قارلىعاشپىن قالىقتاعان،
ۇشۋدان ەشبىر جالىقپاعان.
– بۇلبۇل: قان داي ىدەمى قۇس ەدى، ءبىراق نەگە قۇيرىعى ايىر؟ ۇنامايدى ماعان. دەپ ۇشا جونەلەدى. قانشا قۇستاردىڭ سان الۋان تۇرلەرى مەن تىرشىلىكتەرىن كورەدى. ءبىراق جۇرەگىنە جاقىن ءۇن، جانىنا جايلى ۇيا تابا المايدى. شارشاپ - شالدىعىپ ءوز ۇياسىنا ورالادى.
بالاپانىن كورىپ قۋانعان انا بۇلبۇل قۇبىلتىپ ءان سالادى. سازدى اۋەنىنە تابيعات تامسانادى.
ءان تەربەگەن ەركە بۇلبۇلدىڭ بويى بالقىپ، ۇيقىعا كەتەدى. ەرتەڭىنە تاڭمەن بىرگە ويانىپ:
تۋعان جەرىم – قىمبات مەكەن،
وسكەن ۇيام ىستىق ەكەن.
بۇلبۇل ءۇنى – ءوز تىلىمە،
ەشبىر اۋەن جەتپەيدى ەكەن، – دەپ سان الۋان ىرعاققا سالىپ سايرايدى. ەركە بۇلبۇلدىڭ سازدى اۋەنىن بارلىق قۇستار قىزىعا تىڭدايدى. وسى كۇننەن باستاپ ءانشى بۇلبۇلدىڭ داڭقى بۇكىل الەمگە جايىلادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
بالالار سەندەر ەرتەگى تىڭداپ شارشاعان بولارسىڭدار، شارشاعانىمىزدى باسۋ ءۇشىن سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاساپ الايىق.
مىناۋ مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى وسىدان باستالعان.
مىناۋ باسىم اقىلدى،
بارلىق ءىستى اتقارعان.
مىناۋ مەنىڭ وڭ قولىم،
مىناۋ مەنىڭ سول قولىم،
بارلىق ءىستى اتقارعان.
جارايسىڭدار بالالار ەندى ورنىمىزعا دۇرىستاپ وتىرايىق.
– ەرتەگى حانشايىمى: بالالار مەنىڭ اكەلگەن ەرتەگىم سەندەرگە ۇنادى ما؟
– ءيا.
– ەرتەگى نە دەپ اتالادى؟
– ەركە بۇلبۇل.
– ەرتەگىدە قانداي قۇستار كەزدەستى؟
– قارعا، قارلىعاش، ساۋىسقان، بۇپكىت، تورعاي.
– جارايسىڭدار. الەندى سەندەر ماعان جاقسى ءبىر ويىن كورسەتىپ بەرىڭدەرشى.
– ديداكتيكالىق ويىن: «جاقسى مەن جامان» ويىنىن ويناتۋ.
– جارايسىڭدار بالالار ءبىز وسى وقۋ ءىس - ارەكەتىنەن قانداي جاقسى نارسەلەردى ۇيرەندىك؟
– قۇستارعا قامقور بولۋدى، ولاردى كۇتۋ كەرەكتىگىن ت. ب. ەندەشە ءبىز وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى
قۇستارىمىز امان بولسىن
بەيبىت تىنىش زامان بولسىن، دەپ ءبىر تاماشا «قارلىعاش» انمەن اياقتايىق.
وقۋ ءىس - ارەكەتى: قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ
تاقىرىبى: «قۇستار ءبىزدىڭ دوسىمىز»
ماقساتى: بالالاردىڭ قۇستار تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
قۇستارعا قامقورلىق جاساۋعا، ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن وياتۋ.
بالانىڭ وي - ءورىسىن دامىتىپ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق.
ينتەگراسيا: كوركەم ادەبيەت، ساۋات اشۋ، مۋزىكا، قمتق.
كورنەكىلىك: اتريبۋتتار، قۇستاردىڭ سۋرەتى، تاقتا، كەسپە ارىپتەر، ءۇنتاسپا.
ءادىس - تاسىلدەرى: پسيحولوگيالىق ءسات، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جازۋ، سەرگىتۋ ءساتى. ەرتەگىنى رولدەرگە ءبولىپ ايتقىزۋ
پسيحولوگيالىق ءسات: بىزدەر جاقسى بالامىز،
ءوستى اقىل سانامىز.
قوناقتارمەن ەڭ العاش،
امانداسىپ الامىز.
جارقىراسىن كۇنىمىز،
جايناپ تۇرسىن گۇلىمىز.
جاقسى نيەت تىلەكپەن،
باستايىق ساباق بۇگىن ءبىز.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ال قانە بالالار ورنىمىزعا وتىرىپ، وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى باستايىق.
– بالالار ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
– ءبىر جىلدا 4 مەزگىل بار.
– ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
– ءقازىر جىلدىڭ كوكتەم مەزگىلى.
– ەندەشە كىم كوكتەم تۋرالى تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
– وسى كوكتەم ايلارىن تاقتاعا كىم جازىپ بەرەدى؟
– ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ كانە كىم اتاپ بەرە الادى؟
– ءبىر جىلدا 12 اي بار.
– اپتادا نەشە كۇن بار؟ اپتا تۋرالى ساناماعىمىزدى ايتىپ كورەيىكشى.
– بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
– ءقازىر بىزدە قاي ساباق؟
– قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ.
– ال ەندى بالالار مەنىڭ سەندەرگە جۇمباق جاسىرعىم كەلىپ تۇر. «تال باسىندا تاماشا ءۇي». ۇيا
– جارايسىڭدار، وسى ۇيانى نەلەر مەكەندەيدى؟
– ۇيانى قۇستار مەكەندەيدى.
– قۇستار تۋرالى سەندەر نە بىلەسىڭدەر؟
– قۇستار ادامعا دوس. ولار اعاشتاردى قۇرت - قۇمىرىسقالاردان قورعايدى.
وسى كەزدە، ەرتەگى حانشايىمى كەلەدى.
– سالەمەتسىڭدەر مە بالالار! مەن سەندەرگە قۇستار الەمىنەن ءبىر تاماشا ەرتەگى الىپ كەلدىم. قانە قۇلاق سالىپ تىڭڭداڭىزدار.
اۆتور: ەرتەدە ءبىر بۇلبۇلدىڭ بالاپانى بولىپتى. بالاپان وسە كەلە مىنەز شىعارادى. بىردە ول:
- نەگە ۇيانى جەرگە ەمەس، باسقا قۇستارداي بيىككە سالمايسىڭدار؟ نەلىكتەن الىپ قۇستاداي ءىرى بولمايسىڭدار؟– دەپ اتا - اناسىنىڭ مازاسىن الادى.
ونى ەستىگەن اتا بۇلبۇل:
– ساڭقىلداپ سۇڭقار، قارقىلداپ قاپعا، تىراۋلاپ تىرنا بولا المايسىڭ، شىراعىم. اقىلىڭ بولسا ءوز سانىڭمەن، ءوز انىڭمەن اتا جولىن جالعا، – دەپ وسيەت ايتادى.
ەركە بۇلبۇل اتا سوزىنە قۇلاق اسپايدى. ءوزىنىڭ قانداي قۇس ەكەنىن بىلمەيتىن ول اسەم داۋىسىمەن باۋراپ الار سەرىك ىزدەپ، ۇياسىن تاستاپ ۇشىپ كەتەدى.
ەركە بۇلبۇل قۇستار الەمىن ۇزاق ارالايدى.
ءسويتىپ ەركە بۇلبۇل كەلە جاتىپ قارعاعا كەزدەسەدى.
– قارعا: مەن قارعامىن، قارعامىن،
كوپ قوي مەنىڭ ارمانىم. قارق - قارق، كەلە عوي بۇلبۇلجان.
– بۇلبۇل: ءوزى قاپ - قارا، داۋسى قانداي جامان ەدى. ۇنامايدى ماعان.
– ساۋىسقان: كەل بۇلبۇلىم، ساۋىسقانمىن ساڭقىلداعان،
قوناقجايمىن اڭقىىلداعان.
– بۇلبۇل: قالاي داۋىستايدى؟ داۋسى ناشار ەكەن.
– تورعاي: بۇلبۇلجان كەلە عوي.
مەن تورعايمىن، تورعايمىن،
اعاشتاردى قورعايمىن.
– بۇلبۇل: قىزىق قوي مىناۋ ءوزى، شاماڭا قاراشى.
– بۇركىت: مەن بۇركىتپىن، بۇركىتپىن،
قۇستىڭ ءبارىن ۇركىييىم، حا - حا - حا.
– بۇلبۇل: قورقىنىشتىسىن - اي، ۇلكەنىن - اي.
– قارلىعاش: كەلە عوي بۇلبۇل.
قارلىعاشپىن قالىقتاعان،
ۇشۋدان ەشبىر جالىقپاعان.
– بۇلبۇل: قان داي ىدەمى قۇس ەدى، ءبىراق نەگە قۇيرىعى ايىر؟ ۇنامايدى ماعان. دەپ ۇشا جونەلەدى. قانشا قۇستاردىڭ سان الۋان تۇرلەرى مەن تىرشىلىكتەرىن كورەدى. ءبىراق جۇرەگىنە جاقىن ءۇن، جانىنا جايلى ۇيا تابا المايدى. شارشاپ - شالدىعىپ ءوز ۇياسىنا ورالادى.
بالاپانىن كورىپ قۋانعان انا بۇلبۇل قۇبىلتىپ ءان سالادى. سازدى اۋەنىنە تابيعات تامسانادى.
ءان تەربەگەن ەركە بۇلبۇلدىڭ بويى بالقىپ، ۇيقىعا كەتەدى. ەرتەڭىنە تاڭمەن بىرگە ويانىپ:
تۋعان جەرىم – قىمبات مەكەن،
وسكەن ۇيام ىستىق ەكەن.
بۇلبۇل ءۇنى – ءوز تىلىمە،
ەشبىر اۋەن جەتپەيدى ەكەن، – دەپ سان الۋان ىرعاققا سالىپ سايرايدى. ەركە بۇلبۇلدىڭ سازدى اۋەنىن بارلىق قۇستار قىزىعا تىڭدايدى. وسى كۇننەن باستاپ ءانشى بۇلبۇلدىڭ داڭقى بۇكىل الەمگە جايىلادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
بالالار سەندەر ەرتەگى تىڭداپ شارشاعان بولارسىڭدار، شارشاعانىمىزدى باسۋ ءۇشىن سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاساپ الايىق.
مىناۋ مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى وسىدان باستالعان.
مىناۋ باسىم اقىلدى،
بارلىق ءىستى اتقارعان.
مىناۋ مەنىڭ وڭ قولىم،
مىناۋ مەنىڭ سول قولىم،
بارلىق ءىستى اتقارعان.
جارايسىڭدار بالالار ەندى ورنىمىزعا دۇرىستاپ وتىرايىق.
– ەرتەگى حانشايىمى: بالالار مەنىڭ اكەلگەن ەرتەگىم سەندەرگە ۇنادى ما؟
– ءيا.
– ەرتەگى نە دەپ اتالادى؟
– ەركە بۇلبۇل.
– ەرتەگىدە قانداي قۇستار كەزدەستى؟
– قارعا، قارلىعاش، ساۋىسقان، بۇپكىت، تورعاي.
– جارايسىڭدار. الەندى سەندەر ماعان جاقسى ءبىر ويىن كورسەتىپ بەرىڭدەرشى.
– ديداكتيكالىق ويىن: «جاقسى مەن جامان» ويىنىن ويناتۋ.
– جارايسىڭدار بالالار ءبىز وسى وقۋ ءىس - ارەكەتىنەن قانداي جاقسى نارسەلەردى ۇيرەندىك؟
– قۇستارعا قامقور بولۋدى، ولاردى كۇتۋ كەرەكتىگىن ت. ب. ەندەشە ءبىز وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى
قۇستارىمىز امان بولسىن
بەيبىت تىنىش زامان بولسىن، دەپ ءبىر تاماشا «قارلىعاش» انمەن اياقتايىق.
You Might Also Like
