سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 اپتا بۇرىن)
اباي قۇنانبايەۆ
تاقىرىبى: اباي قۇنانبايەۆ (1845 - 1904)
(رەفەرات پرەزەنتاسيا تۇرىندە)

اباي قۇنانبايەۆ 1845 جىلى سەمەي وبلىسىنىڭ شىڭعىستاۋ ءوڭiرiندە دۇنيەگە كەلگەن. العاشىندا اباي ءوز اۋلىندا عابيتحان دەگەن تاتار مولداسىنان بiلiم الدى. كەيiن اۋقاتتى قۇنانباي بالاسىن سەمەيدەگi احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسiنە وقۋعا بەردi. مەدرەسەدە ول شىعىس ادەبيەتiن كوپ وقىدى، قالاداعى “پريحودسكايا شكولا” دەگەن ورىس مەكتەبiنە بارىپ ءجۇردi. مەكتەپتە جۇرگەن شاعىندا اقىندىق تالابىن بايقاتا باستادى. الايدا اعا سۇلتان قۇنانباي ابايدىڭ قالاداعى وقۋىن اياقتاتپادى. ابايدىڭ اندەرi، ولەڭدەرi قازاق دالاسىنا كەڭ تارادى. اباي شىعارمالارىنىڭ تەرەڭ ءپالساپالىق ويلارى – كەيىنگى ۇرپاققا قالعان وشپەس مۇرا.

اباي قۇنانبايەۆ كىم؟
ۇلى اقىن
فيلوسوف
تابيعات ليريكاسى
ماحاببات ليريكاسى
اۋدارماشى
سىنشى
كومپوزيتور

اباي جانە شىعىس - باتىس ادەبيەتى
اباي بوس ۋاقىتىندا شىعىستىڭ ۇلى اقىندارى نيزامي، ساعدي، ناۋاي، فيزۋلي، فيردوۋسي شىعارمالارىن ءوز بەتىمەن وقىپ، ەرتەگى، داستان، حيسسا سياقتى ادەبي مۇرالارمەن تانىسادى. 1885 جىلى “جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم” ولەڭىن كەيىن 1886 جىلى “عىلىم تاپپاي ماقتانبا” ولەڭىن جازىپ بىتىرەدى. اباي پۋشكيننىڭ “ەۆگەنيي ونەگين” رومانىنان ۇزىندىلەردى، لەرمونتوۆتىڭ “بورودينو”، “تەرەكتىڭ سىيى”، “دەمون”، “جالاۋ”، “جارتاس”، ت. ب. ونداعان ولەڭدەرىن، كرىلوۆتىڭ “قازاعا ۇشىراعان قارا شەكپەن”،”شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا”، “باقا مەن وگىز”، “ءپىل مەن قاندەن”، “ەسەك پەن بۇلبۇل”، ت. ب. مىسالدارىن اۋدارادى. گەتەنىڭ “قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ” ولەڭىن ورىسشادان اۋدارىپ، ءان دە شىعارادى.

سۇراق - جاۋاپ
1. اباي قۇنانبايەۆ كىم؟
اقىن
2. اباي جاسىنان قانداي بولدى؟
ىنتالى، زەرەك
3. اباي قۇنانبايەۆ قايدا وقىدى؟
مەدرەسەدە
4. ابايدىڭ شىن اتى كىم؟
يبراھيم
5. اباي قۇنانبايەۆ قاي قالادا وقىدى؟
سەمەي قالاسىندا
6. ا. قۇنانبايەۆ گوگول كىتاپحاناسىندا كىممەن تانىستى؟
ە. پ. ميحاەليسپەن تانىسىپ دوستاسىپ كەتەدى
7. اكەسى ونى قايدا وقۋعا بەرەدى؟
سەمەي قالاسىنداعى احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسىنە وقۋعا بەرەدى.

جىلدار قۇپياسىن اشامىز
1. 1845 جىلى ابايدىڭ تۋعان جىلى.
2. 1860 جىلى سەمەي قالاسىنداعى گوگول كىتاپحاناسىنا بارادى.
3. 1885 جىلى “جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم” دەگەن ولەڭىن جازعان.
4. 1904 جىلى 23 ماۋسىمدا دۇنيەدەن وزدى
5. 1889 جىلى ا. س. پۋشكيننىڭ اتاقتى “ەۆگەنيي ونەگين” رومانىن اۋداردى.
6. 1890 جىلى “جازعىتۇرى” دەگەن ولەڭىن جازدى.
7. 1880 جىلى ميحاەليس ابايدى دولگوپولوۆ پەن لەونتيەۆ پەن تانىستىردى.

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما