ادەپتىلىك - ادەمىلىك
جامبىل وبلىسى، ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى
«بالاۋسا» بالاباقشاسى تاربيەشىسى
ۋكيمەتوۆا اكسۋنكار
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: « قاتىناس»
ءبولىمى: «ءتىل دامىتۋ». «كوركەم ادەبيەت».
تاقىرىبى: «ادەپتىلىك - ادەمىلىك»
ماقساتى: بالالاردى ادەپتىلىككە، ادەمىلىككە باۋلۋ، كۇندەلىكتى ومىردەگى كۇن ءتارتىبىن، جامان مەن جاقسى ادەت قالىپتاستىرىپ اجىراتۋعا ۇيرەتۋ. ادامگەرشىلىككە، ويىنعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ۇلكەندى سىيلاۋعا، ىزەتتىلىككە، يماندىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى - قۇرالدار: تەلەديدار، سۋرەتتەر، اۆتوبۋس بەينەسى، باعدارشام.
كەيىپكەرلەر: اجە، بالالار. پوشتاشى.
ءادىس - ءتاسىلى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورىنىس، ديداكتيكالىق ويىن.
بيلينگۆيستيكالىق كومپونەنت:
سوزدىك جۇمىس: ادەپتىلىك
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى شاتتىق شەڭبەرى.
كىم كەزدەسسە كوشەدە
تانىس ەمەس، دەمەيمىز
اتا، اعا، كوكەگە دە،
سالەمەتسىز بە! دەيمىز.
- بالالار بۇگىن ءبىز ادەپتىلىك، سىيلاستىق تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
«ادەپتىلىك» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- دۇرىس بالالار، ادەپتىلىك تاڭعى سالەمدەسۋدەن باستالادى. قانە قوناقتارمەن سالەمدەسەيىك.
- تاڭعى جاتتىعۋدان، تاڭعى استان باستالادى. مەن سەندەرگە ءبىر مۋلتفيلم كورسەتەمىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، ادەپتىلىك دەگەن نە ەكەنىن ۇيرەنىڭدەر.
«ءالي مەن اييا» دەگەن بالالار تۋرالى، ولارعا اتاسى مەن اجەسى ادەپتى بالا بولۋدى ۇيرەتەدى.
سەندەرگە ۇنادى ما، مۋلتفيلم؟
- اتاسى ادەپتىلىك نەدەن باستالادى دەدى؟
- ويانعان ساتتە نە ايتامىز ءبىر - بىرىمىزگە؟
- تۇرعان سوڭ نە جاساۋ كەرەك؟
- بوي جازىپ بولعان سوڭ نە ىستەيمىز؟
- تازالىق، ادەپتىلىككە جاتادى بالالار.
- داستارحان باسىندا قانداي ادەپتىلىكتى ساقتاۋ كەرەك دەدى اتاسى.
- ال مادەنيەتتى دەگەن نە؟
بالالار ءبىز ادەپتى، مادەنيەتتى بولۋ ءۇشىن ۇلكەندەردىڭ اقىلىن تىڭداۋمىز كەرەك. ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋ، ايتقان ءتىلىن الۋ، كىشىلەرگە قامقورلىق جاساي ءبىلۋىمىز كەرەك.
توپقا پوشتاشى كىرەدى، سالەمدەسەدى.
- قانداي اقىلدى بالالار!
مەن سەندەرگە سيقىرلى قوراپشا اكەلدىم، بەرۋگە رۇقسات ەتىڭدەر.
- كىمنەن كەلدى ەكە؟.
- بالالار قوراپشا اشىلمايدى ەكەن، اشۋ ءۇشىن ادەپتى سوزدەر ايتۋ كەرەك دەپ جازىلىپتى.
- قانداي ادەپتى سوزدەر بىلەسىڭدەر؟
- كەرەمەت، سيقىرلى قوراپشا اشىلدى. ىشىنەن سۋرەتتەردى الىپ حاتىن وقيدى. مەنىڭ نەمەرەم جاقسى مەن جاماندى اجىراتا المايدى، بالالار ۇيرەتسە ەكەن دەيدى، سۋرەتكە قاراپ.
ديداكتيكالىق ويىن: «جاقسى، جامان»
ماقساتى: ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ.
شارتى: سۋرەتتەردى اڭگىمەلەپ جامان ءىستى جاقسى ىستەن اجىراتادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
تاڭەرتەڭ تۇرامىن، بەتىمدى جۋامىن.
ءتىسىمدى تازالاپ، كيىمىمدى كيەمىن.
بالاباقشاعا كەلەمىن، مەن ادەپتى بولامىن.
- بالالار سەندەر ادەپتىلىك تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
كورىنىس: «اۆتوبۋستاعى ءسات»
- كولىكتىڭ ىشىندە كىمدەرگە ورىن بەرۋ كەرەك؟
- بالالار دۇرىس جاسادى ما، ءتارتىپ ساقتادى ما؟
كورىنىس: «جولداعى اجە»
- اجەگە قانداي كومەك كورسەتتىڭدەر؟
ديداكتيكالىق ويىن: «نە ىستەۋ كەرەك»
ماقساتى: ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ
شارتى: ءسوزدى جالعاستىرۋ
- ۇلكەن كىسىنىڭ ءتىلىن ---------
- كىشىلەرگە قامقور ----------
- ءتارتىپتى بالا ---------------
- تازالىقتى ------------------
ديداكتيكالىق ويىن: «بولادى، بولمايدى».
- ماقتانشاق بولۋعا -------------
- وتىرىك ايتۋعا -------------------
- ادەمى بولۋعا --------------------
- كىر – قوجالاق بولۋعا --------------
- جاقسى بولۋعا ------------------------
- مادەنيەتتى بولۋعا -------------------
ماقال - ماتەل:
ادەپتى بالا اتا - اناسىن ماقتاتار
ادەپسىز بالا اتا - اناسىن قاقساتار.
ادەپتى بالا – ارلى بالا.
ادەپسىز بالا – سورلى بالا.
ۇلكەنگە قۇرمەت، كىشىگە ىزەت.
- بالالار بۇگىن نە تۋرالى اڭگىمەلەستىك؟
- مادەنيەتتى دەگەن نە؟
- كىمدەردى قۇرمەتتەۋمىز كەرەك؟
- ادەپتىلىكتى كىمدەر ۇيرەتەدى؟
- تاعىدا ءالي مەن ايياعا اتاسى قانداي بالا
بولىڭدار دەيدى؟
- ادەپتىلىك قاي كەزدەن باستالادى؟
بالالاردى ماداقتاۋ، باعالاۋ
قوناقتارمەن قوشتاسادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
بىلەدى: ادەپتىلىك دەگەن نە ەكەنىن، باسى امانداسۋدان باستالاتىنىن ءبىلۋ.
يگەرەدى: جاقسى قاسيەتتەردى، جامان مەن جاقسىنى اجىراتۋدى
مەڭگەرەدى. ادامگەرشىلىك ساقتاۋدى، ادەپتىلىكتى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
«بالاۋسا» بالاباقشاسى تاربيەشىسى
ۋكيمەتوۆا اكسۋنكار
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: « قاتىناس»
ءبولىمى: «ءتىل دامىتۋ». «كوركەم ادەبيەت».
تاقىرىبى: «ادەپتىلىك - ادەمىلىك»
ماقساتى: بالالاردى ادەپتىلىككە، ادەمىلىككە باۋلۋ، كۇندەلىكتى ومىردەگى كۇن ءتارتىبىن، جامان مەن جاقسى ادەت قالىپتاستىرىپ اجىراتۋعا ۇيرەتۋ. ادامگەرشىلىككە، ويىنعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ۇلكەندى سىيلاۋعا، ىزەتتىلىككە، يماندىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى - قۇرالدار: تەلەديدار، سۋرەتتەر، اۆتوبۋس بەينەسى، باعدارشام.
كەيىپكەرلەر: اجە، بالالار. پوشتاشى.
ءادىس - ءتاسىلى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورىنىس، ديداكتيكالىق ويىن.
بيلينگۆيستيكالىق كومپونەنت:
سوزدىك جۇمىس: ادەپتىلىك
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى شاتتىق شەڭبەرى.
كىم كەزدەسسە كوشەدە
تانىس ەمەس، دەمەيمىز
اتا، اعا، كوكەگە دە،
سالەمەتسىز بە! دەيمىز.
- بالالار بۇگىن ءبىز ادەپتىلىك، سىيلاستىق تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
«ادەپتىلىك» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- دۇرىس بالالار، ادەپتىلىك تاڭعى سالەمدەسۋدەن باستالادى. قانە قوناقتارمەن سالەمدەسەيىك.
- تاڭعى جاتتىعۋدان، تاڭعى استان باستالادى. مەن سەندەرگە ءبىر مۋلتفيلم كورسەتەمىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، ادەپتىلىك دەگەن نە ەكەنىن ۇيرەنىڭدەر.
«ءالي مەن اييا» دەگەن بالالار تۋرالى، ولارعا اتاسى مەن اجەسى ادەپتى بالا بولۋدى ۇيرەتەدى.
سەندەرگە ۇنادى ما، مۋلتفيلم؟
- اتاسى ادەپتىلىك نەدەن باستالادى دەدى؟
- ويانعان ساتتە نە ايتامىز ءبىر - بىرىمىزگە؟
- تۇرعان سوڭ نە جاساۋ كەرەك؟
- بوي جازىپ بولعان سوڭ نە ىستەيمىز؟
- تازالىق، ادەپتىلىككە جاتادى بالالار.
- داستارحان باسىندا قانداي ادەپتىلىكتى ساقتاۋ كەرەك دەدى اتاسى.
- ال مادەنيەتتى دەگەن نە؟
بالالار ءبىز ادەپتى، مادەنيەتتى بولۋ ءۇشىن ۇلكەندەردىڭ اقىلىن تىڭداۋمىز كەرەك. ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋ، ايتقان ءتىلىن الۋ، كىشىلەرگە قامقورلىق جاساي ءبىلۋىمىز كەرەك.
توپقا پوشتاشى كىرەدى، سالەمدەسەدى.
- قانداي اقىلدى بالالار!
مەن سەندەرگە سيقىرلى قوراپشا اكەلدىم، بەرۋگە رۇقسات ەتىڭدەر.
- كىمنەن كەلدى ەكە؟.
- بالالار قوراپشا اشىلمايدى ەكەن، اشۋ ءۇشىن ادەپتى سوزدەر ايتۋ كەرەك دەپ جازىلىپتى.
- قانداي ادەپتى سوزدەر بىلەسىڭدەر؟
- كەرەمەت، سيقىرلى قوراپشا اشىلدى. ىشىنەن سۋرەتتەردى الىپ حاتىن وقيدى. مەنىڭ نەمەرەم جاقسى مەن جاماندى اجىراتا المايدى، بالالار ۇيرەتسە ەكەن دەيدى، سۋرەتكە قاراپ.
ديداكتيكالىق ويىن: «جاقسى، جامان»
ماقساتى: ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ.
شارتى: سۋرەتتەردى اڭگىمەلەپ جامان ءىستى جاقسى ىستەن اجىراتادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
تاڭەرتەڭ تۇرامىن، بەتىمدى جۋامىن.
ءتىسىمدى تازالاپ، كيىمىمدى كيەمىن.
بالاباقشاعا كەلەمىن، مەن ادەپتى بولامىن.
- بالالار سەندەر ادەپتىلىك تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
كورىنىس: «اۆتوبۋستاعى ءسات»
- كولىكتىڭ ىشىندە كىمدەرگە ورىن بەرۋ كەرەك؟
- بالالار دۇرىس جاسادى ما، ءتارتىپ ساقتادى ما؟
كورىنىس: «جولداعى اجە»
- اجەگە قانداي كومەك كورسەتتىڭدەر؟
ديداكتيكالىق ويىن: «نە ىستەۋ كەرەك»
ماقساتى: ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ
شارتى: ءسوزدى جالعاستىرۋ
- ۇلكەن كىسىنىڭ ءتىلىن ---------
- كىشىلەرگە قامقور ----------
- ءتارتىپتى بالا ---------------
- تازالىقتى ------------------
ديداكتيكالىق ويىن: «بولادى، بولمايدى».
- ماقتانشاق بولۋعا -------------
- وتىرىك ايتۋعا -------------------
- ادەمى بولۋعا --------------------
- كىر – قوجالاق بولۋعا --------------
- جاقسى بولۋعا ------------------------
- مادەنيەتتى بولۋعا -------------------
ماقال - ماتەل:
ادەپتى بالا اتا - اناسىن ماقتاتار
ادەپسىز بالا اتا - اناسىن قاقساتار.
ادەپتى بالا – ارلى بالا.
ادەپسىز بالا – سورلى بالا.
ۇلكەنگە قۇرمەت، كىشىگە ىزەت.
- بالالار بۇگىن نە تۋرالى اڭگىمەلەستىك؟
- مادەنيەتتى دەگەن نە؟
- كىمدەردى قۇرمەتتەۋمىز كەرەك؟
- ادەپتىلىكتى كىمدەر ۇيرەتەدى؟
- تاعىدا ءالي مەن ايياعا اتاسى قانداي بالا
بولىڭدار دەيدى؟
- ادەپتىلىك قاي كەزدەن باستالادى؟
بالالاردى ماداقتاۋ، باعالاۋ
قوناقتارمەن قوشتاسادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
بىلەدى: ادەپتىلىك دەگەن نە ەكەنىن، باسى امانداسۋدان باستالاتىنىن ءبىلۋ.
يگەرەدى: جاقسى قاسيەتتەردى، جامان مەن جاقسىنى اجىراتۋدى
مەڭگەرەدى. ادامگەرشىلىك ساقتاۋدى، ادەپتىلىكتى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
