اعاش ۇيىندىلەرىنەن جاسالعان گۇل
ءوزىمنىڭ ادەبيەتپەن اينالىساتىن جاي-كۇيىمدى ويلاعاندا مەن ءجيى-جيى وزىمنەن: وسى قاشان باستالىپ ەدى؟ جالپى، بۇنىڭ ءوزى قالاي باستالادى؟ قالامىن عۇمىرىنىڭ اقىرىنا دەيىن قولىنان تۇسىرمەۋى ءۇشىن، ادامدى تۇڭعىش رەت قالام الۋعا ۇمتىلدىراتىن نە نارسە؟ — دەپ سۇرايمىن.
بارىنەن دە بۇرىن قالاي باستالعانىن ەسكە ءتۇسىرۋ قيىن. تەگىندە، جازۋشىلىق ادام جانىنىڭ جاعدايىن بىلدىرەتىن قاسيەت رەتىندە، ول بۋما-بۋما قاعازدى جازىپ تاستايتىن كەزىنەن الدەقايدا بۇرىن باستالسا كەرەك. ول كىسىنىڭ ءجاسوسپىرىم كەزىندە، بالكىم، ءتىپتى بالا كۇنىندە-اق پايدا بولاتىن شىعار.
ادامنىڭ بالالىق جانە ءجاسوسپىرىم شاعىندا، الەم ءبىز ءۇشىن، تولىسىپ پىسكەن شاقتان، مۇلدە باسقا جاعدايدا بولادى. بالالىق شاقتا كۇن ىستىعىراق، ءشوپ قالىڭىراق، جاڭبىر دا مول اسپان دا اشىعىراق، ءاربىر ادام دا الدەقايدا قىزىعىراق بولادى.
بالالارعا ءاربىر ەرەسەك ادام — ول ءبىر قۇتى اسپاپتارى بار، تۇلا بويىنان اعاش ۇگىندىسىنىڭ ءيىسى اڭقىپ تۇراتىن ىسمەر مە، الدە ءشوپتىڭ ءتۇرى نەگە جاسىل بولاتىنىن بىلەتىن عالىم با — ءبارىبىر، ولار بالاعا تىلسىم سىرى بار بىرەۋ بولىپ ەلەستەيدى.
ومىر-تىرشىلىك جانە ءوزىمىزدى قورشاعان بارشا الەم بىزگە بالالىق شاقتان قولىمىزدا قالعان ۇلى سىي.
ەگەر ادام وسىناۋ سىيدى ەرەسەك كەزىندە ۇزاق جىلدار بويى جوعالتپايتىن بولسا، وندا ول — اقىن نەمەسە جازۋشى. قورىتا كەلسەك، ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق ونشا ۇلكەن دە ەمەس.
ءومىردى ۇزىلمەيتىن جاڭالىق رەتىندە تۇيسىنىپ-سەزىنۋ — قازىرگى زامان ەنەرى گۇلدەنىپ بارىپ پىسەتىن قۇنارلى توپىراق، مىنە وسىنداي.
— مەن گيمنازياشى بولعان شاقتا، ارينە، ولەڭ جازدىم، جانە ونى بۇرقىراتىپ كوپ جازعانىم سونداي، ءبىر ايدا قاپ-قالىڭ داپتەردى شيمايلاپ تاۋىساتىن ەدىم.
ولەڭدەرىم ناشار بولاتىن — اسەم دە ءساندى ەتىپ جازعانىم سول كەزدەرى وزىمە سۇلۋ ۇيقاستى بولىپ كورىنەتىن.
ءقازىر ول ولەڭدەردى ۇمىتىپ قالدىم. تەك كەيبىر جولدارى عانا ەسىمدە ساقتالىپتى.
گۇلشەشەكتى ساباعىنان ۇزىڭدەر!
جاڭبىر تۇزدە سىركىرەيدى باياۋلاپ.
كۇزدىڭ الاۋلاپ، تۇتىندەپ باتقان قىزىل كۇندى ولكەسىنە
سارى جاپىراقتار ۇشىپ بارادى جامىراپ...
ارىرەك بارعان سايىن، مەن ولەڭدەرىمدە الۋان ءتۇرلى، ءتىپتى ەشبىر ءمانى جوق سۇلۋلىقتى قاباتتاپ تىقپالاي بەرىپپىن.
سۇيىكتى ساعدي جونىندەگى قايعىڭ
اينەك تاستاي جىلتىرايدى باياۋ كۇندەر بەتتەرىندە...
نەگە قايعى "اينەكتاس ءتارىزدى جىلتىراۋعا" ءتيىس — ونى مەن سول كەزدە دە، ءقازىر دە ءتۇسىندىرىپ بەرە المايمىن. مەنى تەك ءسوزدىڭ اۋەزدىلىگى ەلىكتىرگەن بولۋعا ءتيىس. ونىڭ ءمانىسى تۋرالى مەن ءتىپتى ويلاماپپىن دا.
مەن بارىنەن دە تەڭىز تۋرالى ولەڭدى كوبىرەك جازدىم. ول كەزدەرى مەن تەڭىزدىڭ نە ەكەنىن دە بىلمەدىم دەسەم دە بولادى.
ول جانە قانداي دا بولماسىن بەلگىلى ءبىر تەڭىز — قارا تەڭىز بە، بالتىق تەڭىزى مە، نە جەرورتا تەڭىزى مە — بولمايتىن، ايتەۋىر تەك "جالپى مەرەكەلى تەڭىز" بولاتىن. سول ءبىر ۇعىم الۋان ءتۇرلى بوياۋلاردىڭ ءبارىن، ناعىز ومىردەن، ۋاقىتتان جانە شىنايى جاعرافيالىق كەڭىستىكتەن اۋلاق جاتقان اسقاق رومانتيكانىڭ ءبارىن ءبىر باسىنا بىرىكتىرەتىن. سول كەزدە وسىناۋ رومانتيكا، مەنىڭ كوز الدىما، جەر شارىن تىعىز اتموسفەرا سياقتى، قورشاپ تۇرعانداي بولىپ كورىنەتىن. ول ءوزى كوبىگى بۇرقىراپ جاتقان كوڭىلدى تەڭىز — قاناتتى كەمەلەر مەن ەرجۇرەك تەڭىزشىلەردىڭ وتانى بولاتىن. ونىڭ جاعالاۋلارىندا يزۋمرۋدتاي بولىپ شامشىراقتار جانىپ تۇراتىن. پورتتارىندا قام-قارەكەتسىز بەيقام تىرشىلىك بۋىرقانىپ جاتاتىن. ەل ەسىتىپ، كوز كورمەگەن قاراتورى اسەم ايەلدەر مەنىڭ اۆتورلىق ەرىك-جىگەرىممەن قاتىگەز قۇمارلىقتىڭ قازانىندا سۇيىپ-كۇيۋمەن كۇندەرىن وتكىزەتىن.
راس، جىل وتكەن سايىن مەنىڭ ولەڭدەرىم اسەم ءسانقويلىعىنان ارىلا بەردى. بىرتە-بىرتە جەل قاعىپ، ولاردىڭ ەكزوتيكاسى دا جوعالا باستادى.
ءبىراق، ادالىن ايتساق، بالالىق جانە جاسوسپىرىمدىك جىلدارىندا ەشقاشان دا ەكزوتيكاسىز ەشتەڭە دە بولمايدى، ول جىلى ۇيەك ەلدەرىنىڭ ەكزوتيكاسى ما، الدە ازامات سوعىسىنىڭ ەكزوتيكاسى ما — ءبارى ءبىر.
بالالىق شاعىندا كىم كونە قامال-سارايلاردى قورشاپ، ۇرىس سالعىسى كەلمەدى دەيسىڭ، كىم جەلكەندەرى بىت-شىت جىرتىدعان كەمەلەر ۇستىندە ماگەللان بۇعازىنىڭ نە جاڭا جەردىڭ جاعالاۋلارىندا قازا تاپپادى، كىم چاپايەۆپەن بىرگە تاچانكاعا وتىرىپ، ورال سىرتىڭداعى سايىن دالامەن زاۋلامادى، كىم ستيۆەنسوننىڭ سىرلى ارالدا سۇمدىق ادىس-ايلامەن جاسىرعان قازىناسىن ىزدەمەدى، كىم بورودينو شايقاسىندا جاۋىنگەرلىك جالاۋلار شۋىن ەستىمەدى نە ءۇندىستاننىڭ يت تۇمسىعى باتپايتىن نۋ توعايىندا ماۋگليگە جاردەمدەسپەدى دەيسىڭ؟
ەكزوتيكا ومىر-تىرشىلىككە، اسەرشىل جاسوسپىرىمدەرگە توتەنشە عاجايىپتاردىڭ قاجەتتى ۇلەسىن ۇزبەي بەرىپ وتىرادى.
ديدرو، ونەر دەگەنىمىز ۇيرەنشىكتى جايتتان توتەنشە جايتتى، توتەنشەدەن ۇيرەنشىكتى جايتتاردى تابۋ دەپ ابدەن دۇرىس ايتقان.
قانشا ايتساق تا، مەنىڭ ءوزىم بالالىق شاعىمدا ەكزوتيكامەن اينالىسقانىما استە وكىنبەيمىن.
مەنىڭ بۇل اۋەستىگىم بىردەن جوعالىپ كەتكەن جوق. باۋلاردىڭ، جۇپارگۇلدىڭ ءيىسى كوپكە دەيىن قالاي ساقتالاتىن بولسا، ول دا ۇزاق ۋاقىت ساقتالدى. ول ماعان كوپتەن تانىس، ءتىپتى از دا بولسا، ءوزىمدى زەرىكتىرگەن كييەۆتى كوز الدىمدا قايتادان كوركەيتتى. باتار كۇننىڭ التىن شاپاعى ونىڭ باۋلارىندا لاپىلداپ مازداپ تۇرادى. دنەپردىڭ ار جاعىنداعى ءتۇپسىز تۇنەكتە نايزاعايلار جىپىلىقتاپ جاتادى. ماعان سو جاقتا مۇلدە بەيمالىم، كۇنى كۇركىرەپ، جاپىراقتارى جامىراپ شۋلاعان دىمقىل ءبىر ەل ەركىن كوسىلىپ جاتقان سياقتى بولىپ ەلەستەيدى.
كوكتەم قالا ۇستىنە تالشىننىڭ (كاشتان) كۇلتەلەرىندە قىزىل داقتارى بار سارعىلت گۇلىن مىگىرسىز سەۋىپ جاتتى. ولاردىڭ كوپتىگى سونداي، جاڭبىر جاۋعان كەزدەرى شاشىلعان گۇلدەر بوگەتى جاۋىن سۋىنىڭ اعىسىن توقتاتىپ تاستايدى دا، كەيبىر كوشەلەر كىشكەنە-كىشكەنە كولدەرگە اينالاتىن.
جاڭبىردان سوڭ كييەۆ ۇستىندەگى اسپان اي ساۋلەلى اقىق تاستان سالىنعان كۇمبەزدەي بولىپ جارقىراپ تۇرار ەدى.
قۇپيا كۇشى كوكتەمنىڭ بيلىك قۇردى
جۇلدىزدارى ماڭدايىندا جارقىراپ، —
سەن، اياۋلىم! ماعان باقىت بەرمەكشى ەڭ
ابىگەرى، مىنا، مول جەردە.
مەنىڭ ءبىرىنشى رەت عاشىق بولۋىم تاپ سول كەزدەرمەن بايلانىسىپ جاتتى — بۇل ءبىر بارشا قىزدار عاجايىپ سۇلۋ بولىپ كورىنەتىن، ادام اتاۋلىنىڭ تاڭعالارلىق جاي-كۇيى عوي.
قىلىقتى قىز داۋرەنىنىڭ كوشەدە، باۋ-باقشادا، ترامۆايدا جالت ەتىپ كورىنگەن ءبىر بەلگىسى-ۇيالا قاراعان بايىپتى جانارى، شاشىنىڭ ءيىسى، جارتىلاي اشىلعان ەرىندەرى اراسىنداعى اق مونشاق تىستەرى، جەل جالاڭاشتاعان كىشكەنتاي تىزەسى، سۋىق ساۋساقتاردىڭ ءسال عانا سيپاعانى — مىنە، بۇل پانيدە وسىلاردىڭ ءبارى ەرتە مە، كەش پە، ايتەۋىر ءبىر كەزدە، ماحابباتىڭ مەنى دە تاباتىنىن ەسىمە ءتۇسىرىپ وتىردى. مەن وعان كامىل سەنەتىن ەدىم. ءوزىمنىڭ دە ءداپ وسىلاي ويلاعىم كەلدى، تاپ سولاي ويلادىم دا.
وسىنداي ءاربىر كەزدەسۋ مەن ءۇشىن تۇسىنىكسىز تورىعۋدىڭ باستاۋىنا اينالدى.
مەنىڭ سۇرىقسىز، شىن مانىندە، وتە كۇيىنىشتى جاستىق شاعىمنىڭ تۇتاس ءبىر ۇلكەن بولىگى ولەڭ جازۋمەن جانە بۇلدىر وي تولقۋىمەن ءوتىپ تە كەتتى.
ءبىرازدان كەيىن ولەڭ جازۋدى قويدىم. ونىڭ جىلتىر قاباق، بويالعان اعاش ۇگىندىلەرىنەن جاسالعان گۇل ەكەنىن، سىرتقا جالاتىلعان التىن ەكەنىن ءتۇسىندىم.
ولەڭنىڭ ورنىنا ەڭ ءبىرىنشى اڭگىمەمدى جازدىم. ونىڭ ءوز تاريحى بار. كەلەسى تاراۋدا مەن سونى ايتپاقشىمىن.
اۋدارعان ءابىلمىجىن جۇمابايەۆ
You Might Also Like
-
ناشاقورلىق - الەمدىك ماسەلە. ەسىرتكى - ادامدى ساناسىناڭ ايىرىپ،وزىنە تاۋەلدى ەتەدى. العاش قولدانۋشىلار ءبىر رەت قولدانسام ەشتەنە بولماس دەگەن ويمەن وعان قالاي تاۋەلدى بولىپ قالعانىن بىلمەي قالادى. ن...
