اعىلشىن تىلىندەگى كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى جانە ونى سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
الماتى قۇرلىس – تەحنيكالىق كوللەدجى
اۆتورى: قاشقىنباي تيمۋر
جەتەكشىنىڭ اتى - ءجونى: سەيداحمەتوۆا ساندۋعاش
اعىلشىن تىلىندەگى كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى جانە ونى سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
جۇمىستىڭ عىلىمي باعىتى: اعىلشىن - ورىس ءتىلى سەكسياسى
مازمۇنى
تۇيىندەمە
1. كىرىسپە
2. زەرتتەۋ ءبولىمى
كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
كۇندەلىكتى تىلدە قولدانۋ
3. قورىتىندى
4. ادەبيەتتەر
زەرتتەلگەن تاقىرىپتىڭ اتى: اعىلشىن تىلىندەگى كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى جانە
ونى سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
زەرتتەۋدەگى ماقساتىم كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن انىقتاپ، ولاردىڭ ءمانىن اشىپ، ماعىناسىن تۇسىندىرە وتىرىپ ءوز تىلىمىزگە اۋدارىپ، كۇندەلىكتى تۇرمىستا قانشالىقتى قولداناتىنىن سالىستىرىپ، ەرەكشەلىكتەرىن اشىپ كورسەتۋگە تىرىستىم.
ءتىلدى جاقسى مەڭگەرۋ ءۇشىن تەك قانا ءسوزدى جانە ونىڭ فورماسى مەن جۇيەسى جانە نورماسىن ءبىلۋ جەتكىلىكسىز، سونىمەن قاتار، ول سوزدەردىڭ قانداي ماعىنادا، فورمادا، قانداي كونتەكستە قولدانىلۋىن ءبىلۋ كەرەك جانە سول سيتۋاسيادا اعىلشىندار سول ءسوز قالاي قولدانعانىن ءبىلۋ كەرەك. تىلدىك نورماعا، جۇيەگە ساي، ءبىراق ارنايى گرامماتيكادان تىسقارى سول تىلدە سويلەۋشى ادام بەلگىلى ءبىر سيتۋاسياعا بايلانىستى وزىنشە ءبىر گرامماتيكالىق ەرەكشەلىكپەن سويلەمەيدى. ءىلتيپاتتىڭ، ىزەتتىلىك كورسەتۋ دە، كەشىرىم سۇراۋ دا ۇياتتىق ەرەكشەلىك سەزىلىپ تۇرادى. اعىلشىن تىلىندە ءىلتيپاتتىلىقتىڭ ءتۇرى ءار ءتۇرلى سيتۋاسياعا بايلانىستى الۋان ءتۇرلى بولىپ كەلەدى.
ءتىل ارقىلى، تىلدىك ەلەمەنتتەردىڭ ماعىناسىنان، فورماسىنان، قولدانىسىنان، سول تىلدە سويلەيتىن حالىقتىق وزىندىك ەرەكشەلىگى سەزىلىپ تۇرادى. سوندىقتان اعىلشىن ءتىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاپ، ورىس ءتىلى مەن قازاق تىلىندەگى قولدانۋىندا قاراستىردىم. كەشىرىم سۇراۋدىڭ بەس ءتۇرلى ايتىلۋىن سوزدىكتىڭ كومەگىمەن تاۋىپ، كۇندەلىكتى قانشا پايىزى قولداناتىنىن انىقتادىم. جۇمىستىڭ وزەكتىلىگى ونىڭ قالاي جانە كۇندەلىكتى قانشالىقتى قولداناتىندىعىندا.
كىرىسپە
كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ.
كەشىرىم سۇراۋ ادەتتە تىلدىك قاتىناس جاساۋدا ادامدار بىر-بىرىمەن اعىلشىن تىلىندە ءار ءتۇرلى فورمادا قولدانادى. ول قوعامدا ۇلكەن رول اتقارادى جانە اڭگىمەلەسۋ كەزىندە گارمونيالىق، تۇسىنىستىك جاعداياتتارى تۋىندايدى. كوپتەگەن ادامدار كوممۋنيكاتيۆتى كەشىرىم سۇراۋ فورمۋلاسىن قارىم قاتىناس كەزىندە پايدالانادى جانە ءار ءتۇرلى جاعدايلاردا، بريتاندىقتار ءبىر – بىرىنەن ءوتىنۋ كەزىندە پايدالانادى.
اعىلشىن تىلىندە بەس ءتۇرلى، ماعىناسىنا قاراي كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى بار. ولار: sorry، pardon، forgive، apologize، excuse. ەگەر دە بىرەۋدىڭ اتىنا جاعىمسىز پىكىرلەر ايتىلسا، وندا ولادامعا پسيحولوگيالىق جاعىمسىز جاعداي جاعداي تۋعىزىپ، قارىم - قاتىناستا تۇسىنىسپەۋشىلىك تۋىندايدى.
تەك كەشىرىم سۇراۋ ارقىلى عانا ءتىل تابىسۋعا بولادى. وسى ءتىل تابىسۋ كەزىندە كەشىرىم سۇراۋدىڭ ءار ءتۇرلى فورمالارى بار. قانداي ءتۇرى بولماسىن پىكىرلەرىمەن ساناسا وتىرىپ، بىتىمگە كەلەدى. كەيبىر عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا ز. د. پوپوۆوي ي ي. ا. ستەرنينا، چتو نايلۋچشيە رەزۋلتاتى داەت سوچەتانيە تراديسيوننوگو لينگۆيستيچەسكوگو اناليزا (تەكستوۆايا ۆىبوركا) س ەكسپەريمەنتالنىمي پريەمامي — ۆ تاكوم سلۋچاە نايبولەە ياركيمي ي سۋششەستۆەننىمي دليا كونسەپتا پريزنايۋتسيا تە پريزناكي، كوتورىە وكازىۆايۋتسيا ياركيمي پو رەزۋلتاتام يسپولزوۆانيا وبەيح مەتوديك [4].
بۇل لينگۆيستيكالىق زەرتتەۋ مىنا سوزدىكتەر ارقىلى جۇرگىزىلدى.
The Oxford Dictionary Of The English Language؛ Collins English Dictionary؛ The Oxford Illustrating English Dictionary؛ Random House Webster's Unabridged Dictionary.
ماعىناسىنا قاراي كەشىرىم سۇراۋ مىنانداي ماعىنالاردا ايتىلادى: اياۋ، كوڭىل ايتۋ، بىرەۋدىڭ ءسوزىن بولگەندە، قارسى پىكىر ايتقاندا، ايتقان ءسوزىن قايتالاپ سۇراعاندا جانە تاعى باسقا جاعدايلاردا قولدانىلادى.
تىلدىك قارىم - قاتىناستا كەيبىرەۋلەرى راحمەت ايتۋعا سايكەس كەلەدى جانە سىپايى تۇردە كەشىرىم سۇراۋدا دا ۇقساستىق بايقالادى. ادامدار ۇرىس - كەرىسكە جول بەرمەۋ ءۇشىن، ءتىل تابىسۋ بارىسىندا سىيلاسۋ ارقىلى كەلىسىمگە كەلەدى.
نەگىزگى ءبولىم
بريتان تىلدىك مادەنيەتى ءۇشىن كەشىرىم سۇراۋدىڭ ءبىرىنشى، سىپايى تۇردە اياۋشىلىقپەن زارداپ شەگۋشىگە ءوز ويىن جەتكىزۋ، ەكىنشى ءبىر - بىرىمەن قارىم - قاتىناس جاساۋ كەزىندە سىپايىلىقپەن ارتىق ايتىلعان سوزىنە كەشىرىم سۇراۋ، ءۇشىنشى ديپلوماتيالىق نەمەسە سوتتا كەشىرىم سۇراۋ.
قازاق تىلىندە كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىنىڭ ۇقساس جاقتارى بار. ماعىناسىنا قاراي بىردەي ايتىلاتىن كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن تالداپ، زەرتتەۋلەرگە كوڭىل ءبولىپ قاراستىرايىق.
I am sorry (I’m sorry). مىسالعا 83، 7 %.، ت. ۆ. لارينانىڭ زەرتتەۋىنشە، قولدانىستا بولادى. بىرەۋمەن قارىم - قاتىناستا كوبىنە بولعان ىسكە وكىنەتىنىن ايتۋ ارقىلى جەتكىزەدى.
I'm sorry كوبىنە ماعىناسىنا قاراي تىلدىك قاتىناستا سويلەۋشىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارۋ عا باعىتتالعان. ادەبي تىلدە sorry — بارلىق جەردە قولدانا بەرەدى.
“I’m sorry، I’m awfully sorry” — said Jane.
اناليز سوۆرەمەننىح سلوۆارەي انگلييسكوگو يازىكا (The Oxford Dictionary Of The English Language؛ Collins English Dictionary؛ The Oxford Illustrating English Dictionary؛ Random House Webster's Unabridged Dictionary).
لەكسيكالىق بىرلىكتە: sorriness، sorrow، sorrily، مىنانداي ماعىنا بەرەدى.
1. اياۋ سەزىمى،
2. قايعىرۋ جانە كوڭىلسىزدىكتە
3. جۇباتا الماعان جاعدايدا. ال excuse me تىلدىك قاتىناستا 5، 7 % ىن كەزدەستىرۋگە بولادى. بۇل بۇيرىقتى تۇردە كەزدەسەدى سوندىقتان I'm sorry دان وزگەشەلىگى بار. ول كەيدە تۋرا ماعىناسىندا قولدانسا كەيدە بىرەۋدىڭ كوڭىلىن وزىنە اۋدارۋ ءۇشىن دە بولادى.
(Excuse me، is there a shop near here؟ ) وزىنە قاراتۋ بولسا،
“Excuse me! ” — said a teacher. تۋرا ماعىناسىندا.
سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي excuse - لەكسيكالىق بىرلىكتەرى بار. ولار
to excuse، excusable، excusably؛ 1. سەزىم، كەشىرىم ءوتىنۋ 2. اياۋ 3. بىرەۋدىڭ كوڭىلىن اۋدارۋ 4. اقتالۋ 5. كوڭىل اۋدارۋ بىرەۋدىڭ جامان قىلىعى ءۇشىن
apology اۋىزشا cويلەسۋ كەزىندە سيرەك كەزدەسەدى. ول تەك 3، 7 % دا عانا كەزدەسەدى.
اعىلشىن مادەنيەتىندە ادامدار بۇل كەشىرىم ءتۇرىن پايدالانباۋعا تىرىسادى. لەكسيكالىق بىرلىك كوممۋنيكاتيۆتى قاتىناستا كەشىرىم سۇراۋعا پايدالانادى. مىسالى رەيس اۋىستىرىلعاندا نەمەسە كەشىكتىرىلگەندە، قۇرلىس جۇمىسىندا قولايسىزدىق ورناعاندا، ماگازيننىڭ جۇمىس مەرزىمى وزگەرگەن كەزدە
We apologize. The train has broken” — said locoman.
لەكسيكالىق بىرلىكتە apology بىرنەشە سەمانتيكالىق ماعىناسى بار.
to apology، apologetic، apologetically؛ كەلەسى ماعىنالاردى كورسەتەدى. 1. كەشىرىم ءوتىنۋ،
2. اقتالۋ 3. اياۋ، قايعىدا.
pardon اعىلشىن مادەنيەتىندە 3، 7 % بريتان اعىلشىندارىندا ءجيى پايدالانادى.
مىسالى:
I beg your pardon، but I didn’t understand what you said!
لەكسيكالىق بىرلىك to pardon، pardonable، pardonably؛ مىنانداي ماعىنالارى بار.
1. كەشىرىم سۇراۋ، سەزىم 2. كەشىرىم 3. اياۋ
forgive 3، 2 %. كەشىرىم ءوتىنۋ ايتىپ تۇعان ادام ءوز سەزىمىن انىق ءبىلدىرۋ ءۇشىن.
Will you forgive my curiosity؟ What is the hammer for؟
ەتىستىك to forgive سەيانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي forgiveness، forgivable، forgivably، كەلەسى ماعىنالارى بار.
1. كەشىرۋ 2. كوزىن جۇما قاراۋ 3. ءبىر نارسەدەن بوساتۋ، ايىپ پۇلدان. 4. سەزىم. اياۋ
I am afraid (I’m afraid) ءبىر ىسكە وكىنگەندە، جاعىمسىز جاڭالىقتى جەتكىزگەندە، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ كەزىندە قولدانادى
Is tom here؟ — I’m afraid he has already gone to Moscow.
جاۋاپ بەرۋ كەزىندە تۇسىندىرۋگە تىرىستى. ok (it's ok): that's (it's) all right؛ no problem؛ don't worry؛ never mind [1].
زەرتتەۋ ناتيجەسى تىلدىك مادەنيەتتە ۇلكەن رول اتقارادى. بەس ءتۇرلى كەشىرىم ءوتىنۋ مەن قاتار I'm afraid. قاتار قولدانادى. كەشىرىم ءوتىنۋ تەك كەشىرىم ءوتىنۋ مەن عانا شەكتەلمەيدى، سونىمەن بىرگە تىيىم سالۋ اياۋ تۇرىندە كەزدەسەدى.
قورىتىندى
قورىتا كەلە كۇندەلىكتى تىلدە قالاي قولداناتىنىن كورسەتىپ كەتكىم كەلەدى.
ەگەردە بەلگىلى ءبىر كومپانيالاردا اعىلشىن تىلىندە اعىلشىندارمەن وتىرىستا بىرگە وتىرىپ، كەشتەن كەتۋگە جينالسا، نە بولماسا تەلەفوننان اڭگىمەنى ءۇزۋ كەرەك بولسا،
If you will excuse me...، ال جاۋاپ بەرۋ
Of course يلي Sure،
I'm sorry بولعان ىسكە وكىنگەن كەزدە، ال excuse me ي I am sorry فرازاسىن I beg your pardon. فرازاسىنا وزگەرتۋگە بولادى، ءبىراق كوبىنە ادەبي تىلدە كەزدەسەدى.
- Pardon me ەگەر ءسىز بىرەۋدىڭ ايتقانىن ەستىمەي قالساڭىز پايدالانۋعا بولادى.
Pardon me؟ سۇراۋلى تۇردە قولدانساڭىز اڭگىمەلەسىپ تۇرعان ادامنىڭ ايتىپ تۇرعانىن نە تۇسىنبەگەنىڭىز، نە ەستىمەگەنىڭىز.
(Sorry)، my bad! – دوستارىڭىزبەن وتىرعاندا قولدانۋعا بولادى.
to forgive – كەشىرىم ءوتىنۋ كەزىندە
Will you ever forgive me؟ – سويلەسكەن كەزدە نە حات جازۋ كەزىندە قولدانۋعا بولادى.
We are deeply / genuinely sorry. – ءبىز شىن مانىندە وكىنەمىز
ەگەر ءبىز نارسە بۇلدىرگەندە sorry، ال ەگەر تەك ىستەۋگە جينالعاندا excuse me.
Excuse me، do you know what time it is؟ — كەشىرىم وتىنەم، ساعات قانشا بولعانىن بىلەسىز بە؟
Excuse me، can you please pass me the salt؟ — كەشىرىم وتىنەم، تۇزدى بەرىپ جىبەرەسىز بە؟
Excuse me، let me just grab my jacket — كەشىرىم وتىنەم، كۋرتكامدى السام بولاما؟
Oops، sorry ( بايقاۋسىزدا قاعىپ كەتسە)
Oh، I'm so sorry (اياعىن باسىپ كەتسە)
Sorry for the long wait — كوپ كۇتكەندە
Sorry، I didn't mean to wake you up — بايقاۋسىزدا وياتىپ السا
Pardon
فرانسۋز تىلىنەن ەنگەن ءسوز، زات ەسىم ەسەبىندە قولدانادى
I beg your pardon — پاردونا، وتىنەم
اتىن ەستىمەي قالعاندا قايتالاپ سۇراعان كەزدە
Pardon me — پاردونتە
— What is your name؟ — كاك ۆاس زوۆۋت؟
— Srinivasan — شرينيۆاسان
— Pardon me؟ — پروستيتە؟
Apologize
I apologize for the damage my dog has done to your carpet — ءيتىمنىڭ كىلەمىڭدى تالقانداعانىنا كەشىرىم وتىنەم.
Our office will be closed on Monday. We apologize for any inconvenience ءبىزدىڭ كەڭسە دۇيسەنبى دە جابىلادى، كەشىرىم وتىنەمىز.
باسقا دا كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى.
It’s my fault. – كەشىرىم وتىنەم، بۇل مەنىڭ كىنام
Don’t be angry. – اشۋلانبا.
Don’t be offended. رەنجىمە
Oops! I really didn’t want to. – وي، شىن مانىندە قالاپ ەدىم.
Yourself to blame. ءوزىڭ كىنالىسىڭ
7. جاۋاپ بەرۋ
Never mind. – ەشتەڭە ەتپەيدى.
That’s quite all right.- ءبارى دۇرىس
Don’t mention it. – ەشتەڭە ەتپەيدى
سونىمەن كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن زەرتتەي كەلە تىلىمىزدە كۇندەلىكتى كەشىرىم وتىنەم، كەشىرىڭىز فرازالارى وتە ءجيى قولداناتىنىن سالىستىرا وتىرىپ انىقتادىم. ال باسقا كەشىرىم تۇرلەرى كوپ كەزدەسپەيدى.
اۆتورى: قاشقىنباي تيمۋر
جەتەكشىنىڭ اتى - ءجونى: سەيداحمەتوۆا ساندۋعاش
اعىلشىن تىلىندەگى كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى جانە ونى سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
جۇمىستىڭ عىلىمي باعىتى: اعىلشىن - ورىس ءتىلى سەكسياسى
مازمۇنى
تۇيىندەمە
1. كىرىسپە
2. زەرتتەۋ ءبولىمى
كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
كۇندەلىكتى تىلدە قولدانۋ
3. قورىتىندى
4. ادەبيەتتەر
زەرتتەلگەن تاقىرىپتىڭ اتى: اعىلشىن تىلىندەگى كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى جانە
ونى سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ
زەرتتەۋدەگى ماقساتىم كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن انىقتاپ، ولاردىڭ ءمانىن اشىپ، ماعىناسىن تۇسىندىرە وتىرىپ ءوز تىلىمىزگە اۋدارىپ، كۇندەلىكتى تۇرمىستا قانشالىقتى قولداناتىنىن سالىستىرىپ، ەرەكشەلىكتەرىن اشىپ كورسەتۋگە تىرىستىم.
ءتىلدى جاقسى مەڭگەرۋ ءۇشىن تەك قانا ءسوزدى جانە ونىڭ فورماسى مەن جۇيەسى جانە نورماسىن ءبىلۋ جەتكىلىكسىز، سونىمەن قاتار، ول سوزدەردىڭ قانداي ماعىنادا، فورمادا، قانداي كونتەكستە قولدانىلۋىن ءبىلۋ كەرەك جانە سول سيتۋاسيادا اعىلشىندار سول ءسوز قالاي قولدانعانىن ءبىلۋ كەرەك. تىلدىك نورماعا، جۇيەگە ساي، ءبىراق ارنايى گرامماتيكادان تىسقارى سول تىلدە سويلەۋشى ادام بەلگىلى ءبىر سيتۋاسياعا بايلانىستى وزىنشە ءبىر گرامماتيكالىق ەرەكشەلىكپەن سويلەمەيدى. ءىلتيپاتتىڭ، ىزەتتىلىك كورسەتۋ دە، كەشىرىم سۇراۋ دا ۇياتتىق ەرەكشەلىك سەزىلىپ تۇرادى. اعىلشىن تىلىندە ءىلتيپاتتىلىقتىڭ ءتۇرى ءار ءتۇرلى سيتۋاسياعا بايلانىستى الۋان ءتۇرلى بولىپ كەلەدى.
ءتىل ارقىلى، تىلدىك ەلەمەنتتەردىڭ ماعىناسىنان، فورماسىنان، قولدانىسىنان، سول تىلدە سويلەيتىن حالىقتىق وزىندىك ەرەكشەلىگى سەزىلىپ تۇرادى. سوندىقتان اعىلشىن ءتىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاپ، ورىس ءتىلى مەن قازاق تىلىندەگى قولدانۋىندا قاراستىردىم. كەشىرىم سۇراۋدىڭ بەس ءتۇرلى ايتىلۋىن سوزدىكتىڭ كومەگىمەن تاۋىپ، كۇندەلىكتى قانشا پايىزى قولداناتىنىن انىقتادىم. جۇمىستىڭ وزەكتىلىگى ونىڭ قالاي جانە كۇندەلىكتى قانشالىقتى قولداناتىندىعىندا.
كىرىسپە
كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ.
كەشىرىم سۇراۋ ادەتتە تىلدىك قاتىناس جاساۋدا ادامدار بىر-بىرىمەن اعىلشىن تىلىندە ءار ءتۇرلى فورمادا قولدانادى. ول قوعامدا ۇلكەن رول اتقارادى جانە اڭگىمەلەسۋ كەزىندە گارمونيالىق، تۇسىنىستىك جاعداياتتارى تۋىندايدى. كوپتەگەن ادامدار كوممۋنيكاتيۆتى كەشىرىم سۇراۋ فورمۋلاسىن قارىم قاتىناس كەزىندە پايدالانادى جانە ءار ءتۇرلى جاعدايلاردا، بريتاندىقتار ءبىر – بىرىنەن ءوتىنۋ كەزىندە پايدالانادى.
اعىلشىن تىلىندە بەس ءتۇرلى، ماعىناسىنا قاراي كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى بار. ولار: sorry، pardon، forgive، apologize، excuse. ەگەر دە بىرەۋدىڭ اتىنا جاعىمسىز پىكىرلەر ايتىلسا، وندا ولادامعا پسيحولوگيالىق جاعىمسىز جاعداي جاعداي تۋعىزىپ، قارىم - قاتىناستا تۇسىنىسپەۋشىلىك تۋىندايدى.
تەك كەشىرىم سۇراۋ ارقىلى عانا ءتىل تابىسۋعا بولادى. وسى ءتىل تابىسۋ كەزىندە كەشىرىم سۇراۋدىڭ ءار ءتۇرلى فورمالارى بار. قانداي ءتۇرى بولماسىن پىكىرلەرىمەن ساناسا وتىرىپ، بىتىمگە كەلەدى. كەيبىر عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا ز. د. پوپوۆوي ي ي. ا. ستەرنينا، چتو نايلۋچشيە رەزۋلتاتى داەت سوچەتانيە تراديسيوننوگو لينگۆيستيچەسكوگو اناليزا (تەكستوۆايا ۆىبوركا) س ەكسپەريمەنتالنىمي پريەمامي — ۆ تاكوم سلۋچاە نايبولەە ياركيمي ي سۋششەستۆەننىمي دليا كونسەپتا پريزنايۋتسيا تە پريزناكي، كوتورىە وكازىۆايۋتسيا ياركيمي پو رەزۋلتاتام يسپولزوۆانيا وبەيح مەتوديك [4].
بۇل لينگۆيستيكالىق زەرتتەۋ مىنا سوزدىكتەر ارقىلى جۇرگىزىلدى.
The Oxford Dictionary Of The English Language؛ Collins English Dictionary؛ The Oxford Illustrating English Dictionary؛ Random House Webster's Unabridged Dictionary.
ماعىناسىنا قاراي كەشىرىم سۇراۋ مىنانداي ماعىنالاردا ايتىلادى: اياۋ، كوڭىل ايتۋ، بىرەۋدىڭ ءسوزىن بولگەندە، قارسى پىكىر ايتقاندا، ايتقان ءسوزىن قايتالاپ سۇراعاندا جانە تاعى باسقا جاعدايلاردا قولدانىلادى.
تىلدىك قارىم - قاتىناستا كەيبىرەۋلەرى راحمەت ايتۋعا سايكەس كەلەدى جانە سىپايى تۇردە كەشىرىم سۇراۋدا دا ۇقساستىق بايقالادى. ادامدار ۇرىس - كەرىسكە جول بەرمەۋ ءۇشىن، ءتىل تابىسۋ بارىسىندا سىيلاسۋ ارقىلى كەلىسىمگە كەلەدى.
نەگىزگى ءبولىم
بريتان تىلدىك مادەنيەتى ءۇشىن كەشىرىم سۇراۋدىڭ ءبىرىنشى، سىپايى تۇردە اياۋشىلىقپەن زارداپ شەگۋشىگە ءوز ويىن جەتكىزۋ، ەكىنشى ءبىر - بىرىمەن قارىم - قاتىناس جاساۋ كەزىندە سىپايىلىقپەن ارتىق ايتىلعان سوزىنە كەشىرىم سۇراۋ، ءۇشىنشى ديپلوماتيالىق نەمەسە سوتتا كەشىرىم سۇراۋ.
قازاق تىلىندە كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىنىڭ ۇقساس جاقتارى بار. ماعىناسىنا قاراي بىردەي ايتىلاتىن كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن تالداپ، زەرتتەۋلەرگە كوڭىل ءبولىپ قاراستىرايىق.
I am sorry (I’m sorry). مىسالعا 83، 7 %.، ت. ۆ. لارينانىڭ زەرتتەۋىنشە، قولدانىستا بولادى. بىرەۋمەن قارىم - قاتىناستا كوبىنە بولعان ىسكە وكىنەتىنىن ايتۋ ارقىلى جەتكىزەدى.
I'm sorry كوبىنە ماعىناسىنا قاراي تىلدىك قاتىناستا سويلەۋشىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارۋ عا باعىتتالعان. ادەبي تىلدە sorry — بارلىق جەردە قولدانا بەرەدى.
“I’m sorry، I’m awfully sorry” — said Jane.
اناليز سوۆرەمەننىح سلوۆارەي انگلييسكوگو يازىكا (The Oxford Dictionary Of The English Language؛ Collins English Dictionary؛ The Oxford Illustrating English Dictionary؛ Random House Webster's Unabridged Dictionary).
لەكسيكالىق بىرلىكتە: sorriness، sorrow، sorrily، مىنانداي ماعىنا بەرەدى.
1. اياۋ سەزىمى،
2. قايعىرۋ جانە كوڭىلسىزدىكتە
3. جۇباتا الماعان جاعدايدا. ال excuse me تىلدىك قاتىناستا 5، 7 % ىن كەزدەستىرۋگە بولادى. بۇل بۇيرىقتى تۇردە كەزدەسەدى سوندىقتان I'm sorry دان وزگەشەلىگى بار. ول كەيدە تۋرا ماعىناسىندا قولدانسا كەيدە بىرەۋدىڭ كوڭىلىن وزىنە اۋدارۋ ءۇشىن دە بولادى.
(Excuse me، is there a shop near here؟ ) وزىنە قاراتۋ بولسا،
“Excuse me! ” — said a teacher. تۋرا ماعىناسىندا.
سەمانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي excuse - لەكسيكالىق بىرلىكتەرى بار. ولار
to excuse، excusable، excusably؛ 1. سەزىم، كەشىرىم ءوتىنۋ 2. اياۋ 3. بىرەۋدىڭ كوڭىلىن اۋدارۋ 4. اقتالۋ 5. كوڭىل اۋدارۋ بىرەۋدىڭ جامان قىلىعى ءۇشىن
apology اۋىزشا cويلەسۋ كەزىندە سيرەك كەزدەسەدى. ول تەك 3، 7 % دا عانا كەزدەسەدى.
اعىلشىن مادەنيەتىندە ادامدار بۇل كەشىرىم ءتۇرىن پايدالانباۋعا تىرىسادى. لەكسيكالىق بىرلىك كوممۋنيكاتيۆتى قاتىناستا كەشىرىم سۇراۋعا پايدالانادى. مىسالى رەيس اۋىستىرىلعاندا نەمەسە كەشىكتىرىلگەندە، قۇرلىس جۇمىسىندا قولايسىزدىق ورناعاندا، ماگازيننىڭ جۇمىس مەرزىمى وزگەرگەن كەزدە
We apologize. The train has broken” — said locoman.
لەكسيكالىق بىرلىكتە apology بىرنەشە سەمانتيكالىق ماعىناسى بار.
to apology، apologetic، apologetically؛ كەلەسى ماعىنالاردى كورسەتەدى. 1. كەشىرىم ءوتىنۋ،
2. اقتالۋ 3. اياۋ، قايعىدا.
pardon اعىلشىن مادەنيەتىندە 3، 7 % بريتان اعىلشىندارىندا ءجيى پايدالانادى.
مىسالى:
I beg your pardon، but I didn’t understand what you said!
لەكسيكالىق بىرلىك to pardon، pardonable، pardonably؛ مىنانداي ماعىنالارى بار.
1. كەشىرىم سۇراۋ، سەزىم 2. كەشىرىم 3. اياۋ
forgive 3، 2 %. كەشىرىم ءوتىنۋ ايتىپ تۇعان ادام ءوز سەزىمىن انىق ءبىلدىرۋ ءۇشىن.
Will you forgive my curiosity؟ What is the hammer for؟
ەتىستىك to forgive سەيانتيكالىق ماعىناسىنا قاراي forgiveness، forgivable، forgivably، كەلەسى ماعىنالارى بار.
1. كەشىرۋ 2. كوزىن جۇما قاراۋ 3. ءبىر نارسەدەن بوساتۋ، ايىپ پۇلدان. 4. سەزىم. اياۋ
I am afraid (I’m afraid) ءبىر ىسكە وكىنگەندە، جاعىمسىز جاڭالىقتى جەتكىزگەندە، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ كەزىندە قولدانادى
Is tom here؟ — I’m afraid he has already gone to Moscow.
جاۋاپ بەرۋ كەزىندە تۇسىندىرۋگە تىرىستى. ok (it's ok): that's (it's) all right؛ no problem؛ don't worry؛ never mind [1].
زەرتتەۋ ناتيجەسى تىلدىك مادەنيەتتە ۇلكەن رول اتقارادى. بەس ءتۇرلى كەشىرىم ءوتىنۋ مەن قاتار I'm afraid. قاتار قولدانادى. كەشىرىم ءوتىنۋ تەك كەشىرىم ءوتىنۋ مەن عانا شەكتەلمەيدى، سونىمەن بىرگە تىيىم سالۋ اياۋ تۇرىندە كەزدەسەدى.
قورىتىندى
قورىتا كەلە كۇندەلىكتى تىلدە قالاي قولداناتىنىن كورسەتىپ كەتكىم كەلەدى.
ەگەردە بەلگىلى ءبىر كومپانيالاردا اعىلشىن تىلىندە اعىلشىندارمەن وتىرىستا بىرگە وتىرىپ، كەشتەن كەتۋگە جينالسا، نە بولماسا تەلەفوننان اڭگىمەنى ءۇزۋ كەرەك بولسا،
If you will excuse me...، ال جاۋاپ بەرۋ
Of course يلي Sure،
I'm sorry بولعان ىسكە وكىنگەن كەزدە، ال excuse me ي I am sorry فرازاسىن I beg your pardon. فرازاسىنا وزگەرتۋگە بولادى، ءبىراق كوبىنە ادەبي تىلدە كەزدەسەدى.
- Pardon me ەگەر ءسىز بىرەۋدىڭ ايتقانىن ەستىمەي قالساڭىز پايدالانۋعا بولادى.
Pardon me؟ سۇراۋلى تۇردە قولدانساڭىز اڭگىمەلەسىپ تۇرعان ادامنىڭ ايتىپ تۇرعانىن نە تۇسىنبەگەنىڭىز، نە ەستىمەگەنىڭىز.
(Sorry)، my bad! – دوستارىڭىزبەن وتىرعاندا قولدانۋعا بولادى.
to forgive – كەشىرىم ءوتىنۋ كەزىندە
Will you ever forgive me؟ – سويلەسكەن كەزدە نە حات جازۋ كەزىندە قولدانۋعا بولادى.
We are deeply / genuinely sorry. – ءبىز شىن مانىندە وكىنەمىز
ەگەر ءبىز نارسە بۇلدىرگەندە sorry، ال ەگەر تەك ىستەۋگە جينالعاندا excuse me.
Excuse me، do you know what time it is؟ — كەشىرىم وتىنەم، ساعات قانشا بولعانىن بىلەسىز بە؟
Excuse me، can you please pass me the salt؟ — كەشىرىم وتىنەم، تۇزدى بەرىپ جىبەرەسىز بە؟
Excuse me، let me just grab my jacket — كەشىرىم وتىنەم، كۋرتكامدى السام بولاما؟
Oops، sorry ( بايقاۋسىزدا قاعىپ كەتسە)
Oh، I'm so sorry (اياعىن باسىپ كەتسە)
Sorry for the long wait — كوپ كۇتكەندە
Sorry، I didn't mean to wake you up — بايقاۋسىزدا وياتىپ السا
Pardon
فرانسۋز تىلىنەن ەنگەن ءسوز، زات ەسىم ەسەبىندە قولدانادى
I beg your pardon — پاردونا، وتىنەم
اتىن ەستىمەي قالعاندا قايتالاپ سۇراعان كەزدە
Pardon me — پاردونتە
— What is your name؟ — كاك ۆاس زوۆۋت؟
— Srinivasan — شرينيۆاسان
— Pardon me؟ — پروستيتە؟
Apologize
I apologize for the damage my dog has done to your carpet — ءيتىمنىڭ كىلەمىڭدى تالقانداعانىنا كەشىرىم وتىنەم.
Our office will be closed on Monday. We apologize for any inconvenience ءبىزدىڭ كەڭسە دۇيسەنبى دە جابىلادى، كەشىرىم وتىنەمىز.
باسقا دا كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرى.
It’s my fault. – كەشىرىم وتىنەم، بۇل مەنىڭ كىنام
Don’t be angry. – اشۋلانبا.
Don’t be offended. رەنجىمە
Oops! I really didn’t want to. – وي، شىن مانىندە قالاپ ەدىم.
Yourself to blame. ءوزىڭ كىنالىسىڭ
7. جاۋاپ بەرۋ
Never mind. – ەشتەڭە ەتپەيدى.
That’s quite all right.- ءبارى دۇرىس
Don’t mention it. – ەشتەڭە ەتپەيدى
سونىمەن كەشىرىم سۇراۋ تۇرلەرىن زەرتتەي كەلە تىلىمىزدە كۇندەلىكتى كەشىرىم وتىنەم، كەشىرىڭىز فرازالارى وتە ءجيى قولداناتىنىن سالىستىرا وتىرىپ انىقتادىم. ال باسقا كەشىرىم تۇرلەرى كوپ كەزدەسپەيدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارى
