جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارى
جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارى
وقۋ - تاربيە ىستەرىنىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ فرونتال ديمەتريالىق جانە يزومەتريالىق پروەكسيالارىن سالۋدى ۇيرەتۋ. نارسەنىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسياسىن تۇرعىزۋ ءۇشىن حₒ، ۋₒ، Zₒ كووردينات ءوسىن ورىنداۋدى جانە دەتال سىزباسىن سالۋدىڭ جالپى كەزەڭدەرىن رەتىمەن ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ سىزبالارىنا قاراپ، كەڭىستىكتە كوز الدارىنا ەلەستەتىپ، ونىڭ ءپىشىنىن تولىق تالداي الۋعا ۇيرەتۋ، ياعني نارسەنىڭ سىرتقى جانە ىشكى كورىنىستەرى مەن ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىنۋ، ءتيىستى بىلىمدەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ادەمى سىزبا سالا بىلۋگە، سالىنعان سىزبانى تۇسىنە بىلۋگە، تياناقتىلىققا، ۇقىپتىلىققا، دالدىككە، اسەمدىككە تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتار: كوورديناتا جۇيەسىنىڭ ماكەتى، داپتەر، سىزبا اسپاپتارى، جينالمالى كۋبيكتەر ت. ب.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋ ماتەريالدارىن بەكىتۋ ساباعى.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ.
ساباق ءۇش بولىمنەن تۇرادى: 1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
2. ماعىنانى اجىراتۋ.
3. وي تولعانىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ
- وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
2. توپقا ءبولۋ
ا) «ءۇشبۇرىش» توبى
ءا) «ءتورتبۇرىش» توبى
وقۋشىلار ءوز توبىنىڭ اتىن قورعايدى.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
جازىق فيگۋرانىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسياسى. 3 - كەستە. التىبۇرىش سىزباسى
2. ءسوزجۇمباق «پروەكسيا»
* سىزبالاردا بۇرىشتاردى ولششەۋ جانە سالۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن قۇرال.
(ترانسپورتير)
*قوراپقا سالىنعان سىزۋ اسپاپتارىنىڭ جيىنتىعى. (دايارشا)
*قيسىق سىزىقتاردى سىزۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن شابلون. (لەكالو)
*سىزۋ بارىسىندا پاراللەل سىزىقتاردى جۇرگىزۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن، بەكىتەلگەن روليگى بار سىزعىش. (رەيسشينا)
*سيممەتريا وستەرى بولىپ تابىلاتىن وستىك سىزىقتاردى، سونداي-اق دوعالار مەن شەڭبەرلەردىڭ سەنترىن سىزاتىن جىڭىشكە سىزىق. (شتريحپۋنكتير)
*ەگەر نارسەنىڭ كەسكىنىن سالۋعا كومەكتەسەتىن پروەكسيالاۋشى ساۋلەلەر ءبىر نۇكتەدەن شىعاتىن بولسا، مۇنداي پروەكسيا قالاي اتالادى؟. (سەنترلىك)
*باقىلاۋشىنىڭ ءبۇيىر جاعىنان ورنالاسقان جازىقتىق قالاي اتالادى (پروفيل)
*دەتالدىڭ ەكى جاعى بىردەي (سيممەتريا)
ت ر ا ن س پ و ر ت ي ر
د ا يا ر ش ا
ل ە ك ا ل و
ر ە ي س ش ي ن ا
ش ت ر ي ح پ ۋ ن ك ت ي ر
س ە ن ت ر ل ءى ك
پ ر و ف ي ل
س ي م م ە ت ر ي يا
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ.
4. وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ.
- اكسونومەتريالىق پروەكسيالار وستەرى قالاي ورنالاسادى؟
- سىزبانى ورىنداعاندا يزومەتريالىق جانە فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيالارداعى وستەردىڭ بويىنا قانداي ولشەمدەر تۇسىرىلەدى؟
- اكسونومەتريالىق پروەكسيالاردى سالۋدىڭ جالپى كەزەڭدەرىن رەتىمەن اتاڭدار.
5. جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ.
نارسەنىڭ الدىنعى كورىنىسىن مىسالعا الىپ، جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارىن سالۋدىڭ ءتاسىلىن قاراستىرايىق.
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا تىك بۇرىشتى يزومەتريالىق پروەكسيا مەن قيعاشبۇرىشتى فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيانى سالۋ ەرەجەلەرى جالپى العاندا بىردەي ەكەندىگىن كوردىك. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى وستەردىڭ ورنالاسۋىندا جانە فرونتال ديمەتريالىق پروەكسياداعى ۋ ءوسىنىڭ بويىنا سالىناتىن كەسكىندەردىڭ ولشەمىندە.
اكسونومەتريالىق پروەكسيالاردى سالۋدا:
1. وستەردى جۇرگىزەدى. نارسەنىڭ ناقتى ولشەمدەرىن: بيىكتىگىن z ءوسىنىڭ بويىنا، ەنىن ح ءوسىنىڭ بويىنا ءتۇسىرىپ، الدىنعى جاعىنا سالادى.
2. مۇنان شىققان فيگۋرا توبەلەرىنەن قىرلاردى ۋ وسىنە پاراللەل جۇرگىزەدى. ولاردىڭ بويىنا نارسە قالىڭدىعىنىڭ ولشەمدەرىن: فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيا ءۇشىن ەكى ەسە كىشىرەيتىلىپ، ال يزومەتريا ءۇشىن ناقتى ولشەمىن سالادى.
وسىدان شىققان نۇكتەلەر ارقىلى نارسەنىڭ الدىڭعى جاعىنىڭ قىرلارىنا پاراللەل تۇزۋلەر جۇرگىزەدى.
3. ارتىق سىزىقتاردى ءوشىرىپ تاستايدى. كورىنەتىن كونتۋردى باستىرا جۇرگىزىپ، ولشەمدەردى تۇسىرەدى.
نارسەنىڭ ولشەمدەرىن اكسونومەتريالىق پروەكسياعا تۇسىرگەندە شىعارما سىزىقتار اكسونومەتريالىق وستەرگە پاراللەل، ال ولشەم سىزىقتارى ولشەنەتىن كەسىندىگە پاراللەل جۇرگىزىلەدى.
ءىىى. وي تولعانىس
6. جاڭا ءبىلىمدى بەكىتۋ.
ۆەنن دياگرامماسى. «اكسونومەتريالىق پروەكسيالار»
فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيا مەن يزومەتريالىق پروەكسيانىڭ ايىرماشىلىعى مەن ۇقساستىقتارىن داپتەرگە ورىنداۋ.
7. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
- تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ؛
- جۇمىستارىن تەكسەرۋ؛
- باعالاۋ
8. ۇيگە تاپسىرما: ءپىشىم ا4 - كە جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارىن سىزۋ.
قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانى
№45 «اق وردا» مەكتەپ - گيمنازياسىنىڭ
جوعارى ساناتتى بەينەلەۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
شايمەردەن ازاتحان سەرىك ۇلى
وقۋ - تاربيە ىستەرىنىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ فرونتال ديمەتريالىق جانە يزومەتريالىق پروەكسيالارىن سالۋدى ۇيرەتۋ. نارسەنىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسياسىن تۇرعىزۋ ءۇشىن حₒ، ۋₒ، Zₒ كووردينات ءوسىن ورىنداۋدى جانە دەتال سىزباسىن سالۋدىڭ جالپى كەزەڭدەرىن رەتىمەن ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ سىزبالارىنا قاراپ، كەڭىستىكتە كوز الدارىنا ەلەستەتىپ، ونىڭ ءپىشىنىن تولىق تالداي الۋعا ۇيرەتۋ، ياعني نارسەنىڭ سىرتقى جانە ىشكى كورىنىستەرى مەن ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىنۋ، ءتيىستى بىلىمدەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ادەمى سىزبا سالا بىلۋگە، سالىنعان سىزبانى تۇسىنە بىلۋگە، تياناقتىلىققا، ۇقىپتىلىققا، دالدىككە، اسەمدىككە تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتار: كوورديناتا جۇيەسىنىڭ ماكەتى، داپتەر، سىزبا اسپاپتارى، جينالمالى كۋبيكتەر ت. ب.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋ ماتەريالدارىن بەكىتۋ ساباعى.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ.
ساباق ءۇش بولىمنەن تۇرادى: 1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
2. ماعىنانى اجىراتۋ.
3. وي تولعانىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ
- وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
2. توپقا ءبولۋ
ا) «ءۇشبۇرىش» توبى
ءا) «ءتورتبۇرىش» توبى
وقۋشىلار ءوز توبىنىڭ اتىن قورعايدى.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
جازىق فيگۋرانىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسياسى. 3 - كەستە. التىبۇرىش سىزباسى
2. ءسوزجۇمباق «پروەكسيا»
* سىزبالاردا بۇرىشتاردى ولششەۋ جانە سالۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن قۇرال.
(ترانسپورتير)
*قوراپقا سالىنعان سىزۋ اسپاپتارىنىڭ جيىنتىعى. (دايارشا)
*قيسىق سىزىقتاردى سىزۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن شابلون. (لەكالو)
*سىزۋ بارىسىندا پاراللەل سىزىقتاردى جۇرگىزۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن، بەكىتەلگەن روليگى بار سىزعىش. (رەيسشينا)
*سيممەتريا وستەرى بولىپ تابىلاتىن وستىك سىزىقتاردى، سونداي-اق دوعالار مەن شەڭبەرلەردىڭ سەنترىن سىزاتىن جىڭىشكە سىزىق. (شتريحپۋنكتير)
*ەگەر نارسەنىڭ كەسكىنىن سالۋعا كومەكتەسەتىن پروەكسيالاۋشى ساۋلەلەر ءبىر نۇكتەدەن شىعاتىن بولسا، مۇنداي پروەكسيا قالاي اتالادى؟. (سەنترلىك)
*باقىلاۋشىنىڭ ءبۇيىر جاعىنان ورنالاسقان جازىقتىق قالاي اتالادى (پروفيل)
*دەتالدىڭ ەكى جاعى بىردەي (سيممەتريا)
ت ر ا ن س پ و ر ت ي ر
د ا يا ر ش ا
ل ە ك ا ل و
ر ە ي س ش ي ن ا
ش ت ر ي ح پ ۋ ن ك ت ي ر
س ە ن ت ر ل ءى ك
پ ر و ف ي ل
س ي م م ە ت ر ي يا
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ.
4. وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ.
- اكسونومەتريالىق پروەكسيالار وستەرى قالاي ورنالاسادى؟
- سىزبانى ورىنداعاندا يزومەتريالىق جانە فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيالارداعى وستەردىڭ بويىنا قانداي ولشەمدەر تۇسىرىلەدى؟
- اكسونومەتريالىق پروەكسيالاردى سالۋدىڭ جالپى كەزەڭدەرىن رەتىمەن اتاڭدار.
5. جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ.
نارسەنىڭ الدىنعى كورىنىسىن مىسالعا الىپ، جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارىن سالۋدىڭ ءتاسىلىن قاراستىرايىق.
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا تىك بۇرىشتى يزومەتريالىق پروەكسيا مەن قيعاشبۇرىشتى فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيانى سالۋ ەرەجەلەرى جالپى العاندا بىردەي ەكەندىگىن كوردىك. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى وستەردىڭ ورنالاسۋىندا جانە فرونتال ديمەتريالىق پروەكسياداعى ۋ ءوسىنىڭ بويىنا سالىناتىن كەسكىندەردىڭ ولشەمىندە.
اكسونومەتريالىق پروەكسيالاردى سالۋدا:
1. وستەردى جۇرگىزەدى. نارسەنىڭ ناقتى ولشەمدەرىن: بيىكتىگىن z ءوسىنىڭ بويىنا، ەنىن ح ءوسىنىڭ بويىنا ءتۇسىرىپ، الدىنعى جاعىنا سالادى.
2. مۇنان شىققان فيگۋرا توبەلەرىنەن قىرلاردى ۋ وسىنە پاراللەل جۇرگىزەدى. ولاردىڭ بويىنا نارسە قالىڭدىعىنىڭ ولشەمدەرىن: فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيا ءۇشىن ەكى ەسە كىشىرەيتىلىپ، ال يزومەتريا ءۇشىن ناقتى ولشەمىن سالادى.
وسىدان شىققان نۇكتەلەر ارقىلى نارسەنىڭ الدىڭعى جاعىنىڭ قىرلارىنا پاراللەل تۇزۋلەر جۇرگىزەدى.
3. ارتىق سىزىقتاردى ءوشىرىپ تاستايدى. كورىنەتىن كونتۋردى باستىرا جۇرگىزىپ، ولشەمدەردى تۇسىرەدى.
نارسەنىڭ ولشەمدەرىن اكسونومەتريالىق پروەكسياعا تۇسىرگەندە شىعارما سىزىقتار اكسونومەتريالىق وستەرگە پاراللەل، ال ولشەم سىزىقتارى ولشەنەتىن كەسىندىگە پاراللەل جۇرگىزىلەدى.
ءىىى. وي تولعانىس
6. جاڭا ءبىلىمدى بەكىتۋ.
ۆەنن دياگرامماسى. «اكسونومەتريالىق پروەكسيالار»
فرونتال ديمەتريالىق پروەكسيا مەن يزومەتريالىق پروەكسيانىڭ ايىرماشىلىعى مەن ۇقساستىقتارىن داپتەرگە ورىنداۋ.
7. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
- تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ؛
- جۇمىستارىن تەكسەرۋ؛
- باعالاۋ
8. ۇيگە تاپسىرما: ءپىشىم ا4 - كە جازىق جاقتى نارسەلەردىڭ اكسونومەتريالىق پروەكسيالارىن سىزۋ.
قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانى
№45 «اق وردا» مەكتەپ - گيمنازياسىنىڭ
جوعارى ساناتتى بەينەلەۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
شايمەردەن ازاتحان سەرىك ۇلى