التىن كۇز
سولتۇستىك - قازاقستان وبلىسى،
پەتروپاۆل قالاسىنداعى №26 مەكتەپ - بالاباقشاسىنىڭ
قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى ميليۋتينا ليۋدميلا ۆاسيليەۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: التىن كۇز
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىگى: وتكەن ساباقتاعى ءتىل ماتەريالدارىن پىسىقتاۋ، تاقىرىپ بويىنشا تىلدەسۋ ارەكەتىنە باۋلۋ، دۇرىس دىبىستالۋىن قاداعالاۋ؛ ەسەپ شىعارۋ جانە ساناۋ ارقىلى ماتەماتيكا پانىمەن بايلانىستىرۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: اۋىزەكى سويلەسۋدى، ساۋاتتى جازا ءبىلۋدى دامىتۋ؛
3. تاربيەلىك: ويىن ارقىلى قازاق تىلىنە سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ؛ وتاندى جانە تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە شاقىرۋ. ەڭبەككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا باسقا مەكتەپ مۇعالىمدەرى قوناققا كەلىپ وتىر، قوناقتارمەن جارقىن سالەمدەسەيىك! (جاۋاپتارى: قايىرلى كۇن!)
- كۇن شىعادى انىمەن.
- قايىرلى كۇن!
- تەڭىزدە تولقىن تولقيدى.
- قايىرلى كۇن!
- كوتەرىلدى اق بيداي.
- قۇستار سامعاپ ءان سالدى.
- بالالارىم، ايتىڭدارشى؟
- قايىرلى كۇن!
- قايىرلى كۇن كوك اسپان!
- قايىرلى كۇن جەر انا!
- قايىرلى كۇن دوستارىم!
2. قايتالاۋ ساباعى:
- جاقسى، وتىرىڭدار، بالالار. بۇگىن بىزدە قايتالاۋ ساباعى.
كەلەسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر؛
- ءبىز قاي رەسپۋبليكادا تۇرامىز؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
- قازاقستاندا قانداي پايدالى قازبالار بار؟
- سەندەر قاي وبلىستا تۇراسىڭدار؟
- بالالار، كەلەسى سۇراق تاقتادا.
ءبىرىنشى پرەزەنتاسيا بويىنشا جۇمىس:
(1 سلايد بويىنشا جۇمىس: سۋرەتتە قاي جىل مەزگىلى؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ.)
- ءار جىل مەزگىلىنىڭ ايلارى بار. كۇز ايلارى قانداي؟
(2 سلايد بويىنشا جۇمىس: كۇز ايلارى قانداي؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ.)
- كۇزدىڭ ءبىرىنشى ايى قاي اي؟ قىركۇيەكتىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟
- قىركۇيەكتە وقۋشىلار مەكتەپكە بارادى. (3 سلايدتى كورسەتۋ)
- قازاندا شە؟
- قازاندا اعاش جاپىراقتارى مول تۇسەدى. (4 سلايدتى كورسەتۋ)
- قاراشا ايىندا؟
- قاراشا ايىندا العاشقى ايازدى كۇندەر بولادى.
- كۇن سۋىق بولعاندا ادامدار جىلى كيىم كيەدى. (5 سلايد بويىنشا جۇمىس: كيىنۋ تۋرالى سويلەسۋ.)
نە كيەسىڭ؟ كۇزدە باسقا نە كيەسىڭ؟ اياققا نە كيەسىڭ؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى: مەن باسىما جىلى قۇلاقشىن كيەمىن. اياعىما قىزىل ەتىك كيەمىن. قالىڭ كۇرتە كيەمىن.
- جاقسى كۇزگى كيىم تۋرالى ايتتىق، كۇزدىڭ ەڭ باستى ەڭبەگىنە توقتالاتىن بولساق. ءبىزدىڭ وبلىسىمىز استىققا باي.
- كەلەسى سۋرەتكە قاراپ نە ايتا الاسىڭدار؟
(6 سلايد: بەرىلگەن سىزباعا قاراپ، سويلەمدەر قۇراستىرۋ. )
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: - ديقانشى بيداي جينايدى. بيدايدان ۇن جاسايدى. ۇننان نان پىسىرەدى.
- جاقسى، كۇزدە بيداي پىسەدى. تاعى نە پىسەدى؟
- كۇزدە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. دۇكەندەرگە قانداي جەمىس، كوكونىستەر تۇسكەنىن كورىپ، ساتىپ الايىق.
(«دۇكەندە» رولدىك ويىنىن ويناۋ. الۋشى مەن ساتۋشىنىڭ سوزدەرىن قالعان وقۋشىلار مۇقيات تىڭدايدى دا، كەلەسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
- نە ساتىپ الدى؟ نەشە تەڭگە تولەدى؟)
- دۇرىس، كەلەسى تاپسىرما قيىن سوندىقتان ءسال دەمالىپ الايىق!
سەرگىتۋ ءساتتى:
ورمانداعى ايۋدىڭ،
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ، تەرىپ الايىق.
قالتامىزعا سالايىق.
- دۇكەندەگى سويلەسۋدە جاقسى سانايتىندارىڭدى كورسەتتىڭدەر. وندا مىنا ەسەپتى شىعارايىق.
ەسەپ: (10 سلايد)
وقۋشىلار مەكتەپ باقشاسىنان 160 كيلى الما جانە 75 كيلى المۇرت جينادى. جينالعان جەمىستەردىڭ 80 كەلىسى ساتىلدى. بارلىعى نەشە كيلى جەمىس قالدى؟
- جارايسىڭدار، بالالار، دۇكەننىڭ سابىزدەرىن قانشا ەكەنىن بىلدىك! جاۋابىن قالاي جازدىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى.)
- جاۋاپتى دۇرىس جازىپسىڭدار، ەندى مىنا سويلەمدەردى كىم تولىقتىرىپ، دۇرىس جازادى؟!
11 سلايد بويىنشا سويلەمدەردى تولىقتىرۋ:
كۇزدە................. سارعايىپ جەرگە تۇسەدى.
كۇزدە.................. جاۋادى.
دالا.......................... بولادى.
.............. جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى.
قوسىمشا №2 پرەزەنتاسيا. (وزدىك جۇمىس) بالالاردىڭ الدارىندا كومپيۋتەردە بولەك سلايد ارقىلى جاسالعان «ءارىپ جاڭبىرى»ويىن.
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا كەرەكتى ءارىپتى قويۋ
قورىتۋ: (ۆەنن دياگرامماسى № 12 سلايدتا)
ۇنايدى
ۇنامايدى
ءۇي جۇمىسىنا تاپسىرما.
1 – دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇزدىڭ سۋرەتىن سالۋ
2 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تۋرالى ولەڭ جاتتاۋ
3 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تۋرالى سۇراق - جاۋاپ قۇراستىرۋ
4 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تاقىرىبىنا بەس سويلەم قۇراستىرىپ، سۇراق قويۋ
5 – دەڭگەيلىك تاپسىرما: سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ
باعالاۋ.
قوشتاسۋ.
پەتروپاۆل قالاسىنداعى №26 مەكتەپ - بالاباقشاسىنىڭ
قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى ميليۋتينا ليۋدميلا ۆاسيليەۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: التىن كۇز
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىگى: وتكەن ساباقتاعى ءتىل ماتەريالدارىن پىسىقتاۋ، تاقىرىپ بويىنشا تىلدەسۋ ارەكەتىنە باۋلۋ، دۇرىس دىبىستالۋىن قاداعالاۋ؛ ەسەپ شىعارۋ جانە ساناۋ ارقىلى ماتەماتيكا پانىمەن بايلانىستىرۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: اۋىزەكى سويلەسۋدى، ساۋاتتى جازا ءبىلۋدى دامىتۋ؛
3. تاربيەلىك: ويىن ارقىلى قازاق تىلىنە سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ؛ وتاندى جانە تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە شاقىرۋ. ەڭبەككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا باسقا مەكتەپ مۇعالىمدەرى قوناققا كەلىپ وتىر، قوناقتارمەن جارقىن سالەمدەسەيىك! (جاۋاپتارى: قايىرلى كۇن!)
- كۇن شىعادى انىمەن.
- قايىرلى كۇن!
- تەڭىزدە تولقىن تولقيدى.
- قايىرلى كۇن!
- كوتەرىلدى اق بيداي.
- قۇستار سامعاپ ءان سالدى.
- بالالارىم، ايتىڭدارشى؟
- قايىرلى كۇن!
- قايىرلى كۇن كوك اسپان!
- قايىرلى كۇن جەر انا!
- قايىرلى كۇن دوستارىم!
2. قايتالاۋ ساباعى:
- جاقسى، وتىرىڭدار، بالالار. بۇگىن بىزدە قايتالاۋ ساباعى.
كەلەسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر؛
- ءبىز قاي رەسپۋبليكادا تۇرامىز؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
- قازاقستاندا قانداي پايدالى قازبالار بار؟
- سەندەر قاي وبلىستا تۇراسىڭدار؟
- بالالار، كەلەسى سۇراق تاقتادا.
ءبىرىنشى پرەزەنتاسيا بويىنشا جۇمىس:
(1 سلايد بويىنشا جۇمىس: سۋرەتتە قاي جىل مەزگىلى؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ.)
- ءار جىل مەزگىلىنىڭ ايلارى بار. كۇز ايلارى قانداي؟
(2 سلايد بويىنشا جۇمىس: كۇز ايلارى قانداي؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ.)
- كۇزدىڭ ءبىرىنشى ايى قاي اي؟ قىركۇيەكتىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟
- قىركۇيەكتە وقۋشىلار مەكتەپكە بارادى. (3 سلايدتى كورسەتۋ)
- قازاندا شە؟
- قازاندا اعاش جاپىراقتارى مول تۇسەدى. (4 سلايدتى كورسەتۋ)
- قاراشا ايىندا؟
- قاراشا ايىندا العاشقى ايازدى كۇندەر بولادى.
- كۇن سۋىق بولعاندا ادامدار جىلى كيىم كيەدى. (5 سلايد بويىنشا جۇمىس: كيىنۋ تۋرالى سويلەسۋ.)
نە كيەسىڭ؟ كۇزدە باسقا نە كيەسىڭ؟ اياققا نە كيەسىڭ؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى: مەن باسىما جىلى قۇلاقشىن كيەمىن. اياعىما قىزىل ەتىك كيەمىن. قالىڭ كۇرتە كيەمىن.
- جاقسى كۇزگى كيىم تۋرالى ايتتىق، كۇزدىڭ ەڭ باستى ەڭبەگىنە توقتالاتىن بولساق. ءبىزدىڭ وبلىسىمىز استىققا باي.
- كەلەسى سۋرەتكە قاراپ نە ايتا الاسىڭدار؟
(6 سلايد: بەرىلگەن سىزباعا قاراپ، سويلەمدەر قۇراستىرۋ. )
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: - ديقانشى بيداي جينايدى. بيدايدان ۇن جاسايدى. ۇننان نان پىسىرەدى.
- جاقسى، كۇزدە بيداي پىسەدى. تاعى نە پىسەدى؟
- كۇزدە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. دۇكەندەرگە قانداي جەمىس، كوكونىستەر تۇسكەنىن كورىپ، ساتىپ الايىق.
(«دۇكەندە» رولدىك ويىنىن ويناۋ. الۋشى مەن ساتۋشىنىڭ سوزدەرىن قالعان وقۋشىلار مۇقيات تىڭدايدى دا، كەلەسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
- نە ساتىپ الدى؟ نەشە تەڭگە تولەدى؟)
- دۇرىس، كەلەسى تاپسىرما قيىن سوندىقتان ءسال دەمالىپ الايىق!
سەرگىتۋ ءساتتى:
ورمانداعى ايۋدىڭ،
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ، تەرىپ الايىق.
قالتامىزعا سالايىق.
- دۇكەندەگى سويلەسۋدە جاقسى سانايتىندارىڭدى كورسەتتىڭدەر. وندا مىنا ەسەپتى شىعارايىق.
ەسەپ: (10 سلايد)
وقۋشىلار مەكتەپ باقشاسىنان 160 كيلى الما جانە 75 كيلى المۇرت جينادى. جينالعان جەمىستەردىڭ 80 كەلىسى ساتىلدى. بارلىعى نەشە كيلى جەمىس قالدى؟
- جارايسىڭدار، بالالار، دۇكەننىڭ سابىزدەرىن قانشا ەكەنىن بىلدىك! جاۋابىن قالاي جازدىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى.)
- جاۋاپتى دۇرىس جازىپسىڭدار، ەندى مىنا سويلەمدەردى كىم تولىقتىرىپ، دۇرىس جازادى؟!
11 سلايد بويىنشا سويلەمدەردى تولىقتىرۋ:
كۇزدە................. سارعايىپ جەرگە تۇسەدى.
كۇزدە.................. جاۋادى.
دالا.......................... بولادى.
.............. جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى.
قوسىمشا №2 پرەزەنتاسيا. (وزدىك جۇمىس) بالالاردىڭ الدارىندا كومپيۋتەردە بولەك سلايد ارقىلى جاسالعان «ءارىپ جاڭبىرى»ويىن.
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا كەرەكتى ءارىپتى قويۋ
قورىتۋ: (ۆەنن دياگرامماسى № 12 سلايدتا)
ۇنايدى
ۇنامايدى
ءۇي جۇمىسىنا تاپسىرما.
1 – دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇزدىڭ سۋرەتىن سالۋ
2 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تۋرالى ولەڭ جاتتاۋ
3 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تۋرالى سۇراق - جاۋاپ قۇراستىرۋ
4 - دەڭگەيلىك تاپسىرما: كۇز تاقىرىبىنا بەس سويلەم قۇراستىرىپ، سۇراق قويۋ
5 – دەڭگەيلىك تاپسىرما: سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ
باعالاۋ.
قوشتاسۋ.