اندالۋسيا ءاماۋي مەملەكەتى
اندالۋسيا ءاماۋي مەملەكەتى (756-1031) – اندالۋسيادا (وڭت يسپانيادا) بيلىك قۇرعان ءاماۋي مەملەكەتى. اماۋيلەر مەملەكەتى قۇلاعاننان كەيىن ءاد-داحيل (مۋحاجير) لاقابىمەن تانىمال ابدۋرراحمان بين مۇاۋيا 755 ج. اسكەرلەرىمەن اندۋلۋسيا جەرىندەگى ءالمۋناققاب پورتىنا كەلىپ توقتايدى. اندالۋس ءامىرشىسى يۋسۋف ال-فيحريمەن بولعان سوعىستا جەڭىپ 756 ج. كوردوباعا بارىپ ءوزىنىڭ امىرلىگىن جاريالايدى. بۇل حاباردى ەستىگەن ءاماۋي جاقتاستارى بۇل ولكەگە كەلىپ قونىستانىپ ونىڭ كۇشتى مەملەكەت قۇرۋىنا كومەكشى بولادى.
اماۋيلەر يسلام ءدىنىن يسپانيا ارقىلى ەۆروپاعا ەنگىزدى. فاس (ماروككو)، كوردوبا جانە گرانادا ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرىپ باتىستى عىلىممەن نۇرلاندىردى. حريستيان الەمىنىڭ ويانىپ بۇگىنگى دامۋىنىڭ نەگىزىن سالۋىنا سەبەپشى بولدى. بارلىق مەملەكەتتەردەن ادامدار ءبىلىم الۋ ءۇشىن كوردوباعا اعىلىپ كەلىپ جاتتى. كوردوبادا ۇلكەن مەديسينا فاكۋلتەتى قۇرىلدى. بۇل ەۆروپادا العاش قۇرىلعان مەديسينا فاكۋلتەتى سانالادى. ەۆروپا كورولدەرى، مەملەكەت قىزمەتكەرلەرى ەمدەلۋ ءۇشىن كوردوباعا كەلىپ مادەنيەتتىلىگىن، كوركەم مىنەزدىگىن، قوناقجايلىعىن كورىپ تاڭدانىسىن جاسىرا المايتىن. التى ءجۇز مىڭ كىتابى بار كىتاپحاناسى بولدى. تەڭدەسى بولماعان، نازىك شەبەرلىكپەن سالىنعان سارايلارى، مەشىتتەرى، باقشالارى كوز تارتاتىن. اندالۋسيادا يبن ارابي ءال-اندالۋسي، نۇرەددين باترۋجي، ءابۋ ابدۋللاح بين مۇحاممەد قۋرتۋبي ت.ب. سەكىلدى عالىمدار جەتىلدى.
اندالۋسيانىڭ سوڭعى داۋىرىندە حالقى يسلامنىڭ امىرلەرىنەن الىستاپ، ءتىپتى ءاھلي سۇننەت سەنىمىنەن ايرىلعانى ءۇشىن پيرەن تاۋلارىنان ارى اسا المادى. تاق تالاستارىمەن ەل ىشىندەگى بۇلىكتەر ناتيجەسىندە 1031 ج. ەل بىرنەشە امىرلىكتەرگە ءبولىنىپ كەتتى. حريستيان مەملەكەتتەرىنە بۇل امىرلىكتەردى جاۋلاۋ قيىنعا سوقپادى. بۇلاردىڭ ىشىنەن ءباني احمار مەملەكەتى عانا 1492 ج. دەيىن ءومىر ءسۇردى.
اندالۋسيا اماۋيلەرىنىڭ سالدىرعان كوردوبا مەشىتى
ءال-اندالۋسي كارتاسى، 1000 ج.
You Might Also Like
-
فوتوگراف كيەۆين ماكنيل (Kevin McNeal)، تابيعات كورىنىستەرىن سۋرەتكە تۇسىرەدى. تاڭنىڭ اتۋى، كۇننىڭ باتۋى، جارىق، اشىق بوياۋلار، تەڭدەسسىز تابيعات- مىنە وسىنىڭ ءبارى اۆتور جۇمىستارىنىڭ...
-
قۇرىلىستا ىستەيتىن ءبىر جاس جىگىت كۇشىنىڭ كوپتىگىمەن جانە ءوزىنىڭ اقىلدىلىعىمەن ماقتانىپ، كەز كەلگەن ادامدى سايىستا باسىپ وزاتىنىن، باسىم تۇسەتىنىن ايتىپ قويمايدى ەكەن. كۇندە ءوزىنىڭ وسى ۇستەمدىكتەرىن...
