InfoHub Logo

8 سىنىپ
«اقپاراتتار الەمى» سايىسى
ماقساتى: سايىس وتكىزۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. تانىمدىق ءىس – ارەكەتى مەن اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ. ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ سويلەۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋ، ينفورماتيكا عىلىمىنا بويلاتۋ. ءوز بىلىمدەرىن دامىتۋعا، ءبىر – ءبىرىن قۇرمەتتەۋگە، قارسىلاسىن باعالاي بىلۋگە، ينفورماتيكا تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: سايىس ساباق
ءادىسى: توپتىق سايىس، سۇراق – جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، قۇراستىرۋ.
كورنەكىلىگى: قۇراستىرما سۋرەتتەر،
قۇرال جابدىقتار: كومپيۋتەر، ا4 پاراقتارى
سايىستىڭ بارىسى:
ارمىسىزدار قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار سايىسىمىزعا قاتىسۋشى جاس ورەندەر.
بۇگىنگى «اقپاراتتار الەمى» اتتى سايىس ساباعىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
جۇزدەن جۇيرىكتى، مىڭنان تۇلپاردى انىقتايتىن ءادىلقازى القاسىمەن تانىسايىق.
1.__________
2.__________
3.__________
سايىسقا ءۇش توپ سايىسقا تۇسپەكشى.
ءى توپ «مونيتور» توبى
ءىى توپ «پەرنەتاقتا» توبى
ءىىى توپ «پروسەسسور» توبى

«مونيتور» توبى:
جارىس دەسە جانامىز،
بۇگىنگى كۇن جارىستى العىرلىقپەن الامىز.
توپ مۇشەلەرى:_______

«پەرنەتاقتا» توبى
قانداي سىناق بولسا – داعى بەرىسپە،
ءارقاشاندا ۇمىتكەرمىز جەڭىسكە.
توپ مۇشەلەرى:_______

«پروسەسسور» توبى
جەڭىسپەن مارەگە بارايىق،
جەڭىستىڭ ۇرانىن سالايىق.
توپ مۇشەلەرى_______

سايىس كەزەڭدەرى:
1 - تۋر. «سان سۇراققا ساياحات»
2 - تۋر. «قاتەسىن انىقتا»
3 - تۋر. «ءتىل ونەر»
4 - تۋر. «سيقىرلى سوزدەر»
5 - تۋر. «اداسقان ارىپتەر»

كەزەڭدەرمەن تانىس بولساق سايىسىمىزدى باستايىق.

ءى كەزەڭ
«سان سۇراققا ساياحات» سۇراققا جاۋاپ بەرۋ
ءار توپقا 10 سۇراقتان قويىلادى. سوعان جاۋاپ بەرەيىك.
ءى توپقا.
1. العاشقى ەسەپتەۋ قۇرىلىسى
2. قولعا الىپ جۇرەتىن كومپيۋتەر
3. سۋرەت سالۋعا ارنالعان پروگرامما
4. ۆيرۋستى جوياتىن پروگرامما
5. كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى
6. كومپيۋتەردىڭ ميى
7. دجويستيك دەگەنىمىز نە؟
8. ەنگىزۋ قۇرىلعىسى
9. Paint رەداكتورىنىڭ جۇمىس اۋماعىندا قانشا قۇرال بار؟
10. فايلدار جيىنى
ءىى توپقا.
1. كومپيۋتەردەگى اقپاراتتاردى جوياتىن پروگرامما
2. كومپيۋتەر جانىنداعى وسىمدىك؟
3. ينتەرنەتكە قوسىلۋعا ارنالعان قۇرىلعى
4. باسىپ شىعارۋعا ارنالعان قۇرىلعى
5. وشىرىلگەن وبەكتىلەرى ورنالاساتىن پاپكا
6. كومپيۋتەردىڭ قوسىمشا قۇرىلعىلارى
7. بەينە ماتەريالداردىڭ كوشىرمەسىن كومپيۋتەرگە ەنگىزەتىن قۇرىلعى
8. ماتىندىك رەداكتور
9. دىبىس شىعارۋ قۇرىلعىسى
10. پەرنەتاقتا نەشە پەرنەدەن تۇرادى تۇرادى؟
ءىىى توپقا.
1. ۇلكەن تەمىر قوراپ
2. كومپيۋتەر تەلەديدارى
3. تەرەزەنىڭ ورىسشا اتاۋى؟
4. دۇنيەجۇزىلىك جەلى؟
5. كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى
6. دىبىستى جازاتىن قۇرىلعى
7. كومپيۋتەردىڭ مامانى
8. تىشقان ءسوزىنىڭ ورىسشاسى
9. انتيۆيرۋس دەگەنىمىز نە؟
10. پرينتەر مەن سكانەر كومپيۋتەردىڭ قوسىمشا قۇرىلعىلارىنا جاتاما؟

2 كەزەڭ
«قاتەسىن انىقتا» ءار توپقا ءماتىن بەرىلەدى. سول ماتىندەگى قاتەلىكتەردى تابۋ كەرەك.
ءى توپقا.
مەن سكانەر مەن پەرنەتاقتانى ىسكە قوسىپ، كومپيۋتەردى قوستىم. مونيتورمەن ءماتىن جازىپ، سۋرەتتى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ ءۇشىن پرينتەردى پايدالاندىم. جازعان اقپاراتتارىمدى قاعازعا باسىپ شىعارۋ ءۇشىن جۇيەلىك بلوك قولداندىم.
ءىى توپقا.
مەن كومپيۋتەرمەن جۇمىس ىستەگەندە، مىندەتتى تۇردە مونيتور مەن سكانەردى ىسكە قوسامىن. تىشقانمەن ارىپتەردى تەرىپ، سۋرەت سالۋ كەرەك بولسا، سكانەردى پايدالانامىن. كومپيۋتەرگە دايىن ءماتىندى قولدان ەنگىزبەۋ ءۇشىن دجويستيكتى قولدانامىن. ال ءماتىندى باسىپ الۋ ءۇشىن جۇيەلىك بلوكقا قاعاز سالامىن. پرينتەر ارقىلى اندەردى تىڭدايمىن.
ءىىى توپقا.
مەن پەرنەتاقتامەن جۇمىس ىستەگەندى ۇناتامىن. ويتكەنى وندا كوپتەگەن قۇجاتتاردى ساقتاۋعا، سكانەرلەۋگە بولادى. پەرنەتاقتانىڭ ءۇش ءتۇرى بار: لازەرلىك، ماتريسالىق، سيا بۇرىككىش. ساقتالعان قۇجاتتاردى Shift پەرنەسىن باسىپ جويۋعا بولادى. جازىلعان ءماتىنىمدى شىعارۋ ءۇشىن كولونكالاردى پايدالانامىن.

3 كەزەڭ
«ءتىل – ونەر» جۇمباقتاردى شەشۋ.
1. ءتورتبۇرىشتى اينەك،
تۇنىپ تۇرعان الەك. (مونيتور)

2. ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك،
تۇرماي ىلعي جاتادى.
قوزعالا قالسا ارتىنان،
ەشبىر بەلگى قالمايدى (پروبەل)

3. بۇتاق ورنىندا مىڭ ءبىر ينەسى،
كومپيۋتەر جانى مەكەنى (كاكتۋس)

4. تەتىگىن باسساڭ الاڭسىز،
جازادى قالام، قاعازسىز (پەرنەتاقتا)

5. باتىرماسىن باسساڭ
قاجەتتى فايلدى اشاسىڭ (تىشقان)

6. جۇرتتى وزىنە قاراتقان
اقپاراتتى ساقتاپ، تاراتقان. (فلەشكا، ديسك، ديسكەتا)

4 كەزەڭ.
سيقىرلى ارىپتەر. بەرىلگەن سوزدەن جاڭا ءسوز قۇراستىرۋ قاجەت
1 – توپ. – پەرنەتاقتا.(پەرنە، تاقتا، پەر، اق، تاق، اقتا، قانات، تاق، تاپ، رەت، ەر، ەت،....)
2 – توپ. – باعدارلاما.(باعدار، لاما، راما، باعا، مارال، ارا، دارا، امال، مال، ال، ارال، بار،...)
3 - توپ. – ينفورماتيكا(ماتا، ينفورماتيك، يت، فورما، فورمات، ورمان، انا، ريم، ريتم، اتا، ار، ات،.)

5 كەزەڭ.
اداسقان ارىپتەر. اداسقان ارىپتەردەن ءسوز قۇراستىر.
ءى توپ.
1. نيموتور (مونيتور)
2. كومتەرپيۋ (كومپيۋتەر)
3. ەرنەتاقتاپ (پەرنەتاقتا)
4. لايف (فايل)
5. كۋلكالتوريا (كالكۋلياتور)
6. تاۋساق (ساقتاۋ)
7. ەلەكترينوكا (ەلەكترونيكا)
ءىى توپ.
1. يننەتتەر (ينتەرنەت)
2. ميكفونرو (ميكروفون)
3. كانەرس (سكانەر)
4. كسيد (ديسك)
5. پروسورسەس (پروسەسسور)
6. رانكە (ەكران)
7. يرۋسۆ (ۆيرۋس)
ءىىى توپ.
1. شىنتاق (تىشقان)
2. تەرپينت (پرينتەر)
3. تەزەرە (تەرەزە)
4. تايب (بايت)
5. كافلەش (فلەشكا)
6. رەپنە (پەرنە)
7. قاتتا (تاقتا)
سايىستى قورىتىندىلاۋ.
قاتىسۋشى توپتاردى ماراپاتتاۋ.
بۇگىنگى سايىسىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى. كەلەسى كەزەكتە ءادىل قازىلار القاسىنىڭ شەشىمىن تىڭدايىق.