InfoHub Logo

قوعامدا «اقشا بەرمەسەڭ، دارىگەرلەر قارامايدى» دەگەن پىكىر ءجيى ايتىلادى. كەيبىر ناۋقاستار مەملەكەتتىك ەمحانالاردا دا، جەكەمەنشىك كلينيكالاردا دا ءتيىستى مەديسينالىق كومەك الۋ ءۇشىن پارا بەرۋگە ءماجبۇر ەكەنىن جاسىرمايدى. بۇل جاعداي راس پا، الدە جالعان اقپارات پا؟ ەگەر راس بولسا، ونىمەن قالاي كۇرەسۋگە بولادى؟

دەنساۋلىق – ساتىلاتىن تاۋار ەمەس.قازاقستاندا مەديسينا سالاسى مەملەكەتتىك باقىلاۋدا. "حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى" كودەكسىنە سايكەس، ءاربىر ازامات مىندەتتى مەديسينالىق ساقتاندىرۋ ارقىلى نەمەسە تەگىن مەديسينالىق كومەك اياسىندا ەمدەلۋگە قۇقىلى. ءبىراق كەيبىر جاعدايلاردا دارىگەرلەردىڭ وزدەرى نەمەسە اراداعى دەلدالدار اقشا تالاپ ەتەتىنى تۋرالى شاعىمدار ءجيى كەزدەسەدى.

ناۋقاستار ومىرىنە اراشا سۇراپ بارعان اۋرۋحانادان «اقشاڭ جوق بولسا، كۇت» نەمەسە «مۇنى تەگىن جاسامايدى» دەگەن جاۋاپ ەستىگەندە، دارمەنسىز كۇيگە تۇسەدى. سەبەبى كەيدە مەديسينالىق كومەك الۋ – تەك ۋاقىت ەمەس، ءومىر مەن ءولىم ماسەلەسى بولۋى مۇمكىن.

دارىگەرلەردىڭ كەيبىرى «جەمقورلىقتىڭ سەبەبى – جالاقىنىڭ ازدىعى» دەپ تۇسىندىرەدى. ءبىراق مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى جىل سايىن ءوسىپ كەلەدى. قازاقستاندا 2024 جىلى دارىگەرلەردىڭ ورتاشا جالاقىسى 550-600 مىڭ تەڭگە شاماسىندا. دەگەنمەن، جەكەلەگەن ماماندار مەن بىلىكتى دارىگەرلەر مۇنداي تابىستى از كورىپ، پارا الۋ ارقىلى تابىسىن ارتتىرۋدى كوزدەۋى مۇمكىن.

سونداي-اق، كەلەسى فاكتورلار دا پاراقورلىقتىڭ كوبەيۋىنە اسەر ەتەدى:

مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىنا سەنىمنىڭ تومەندىگى (اقىلى تۇردە قارالساڭ، ساپالى ەم الاسىڭ دەگەن وي)؛

دارىگەرلەر مەن ناۋقاستار اراسىنداعى «بەيرەسمي كەلىسىمدەر» ءداستۇرىنىڭ قالىپتاسۋى؛

باقىلاۋدىڭ السىزدىگى، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا شاعىمدانۋدىڭ قيىندىعى؛

جىلدام ءارى ساپالى قىزمەت الۋعا دەگەن ناۋقاستاردىڭ وزدەرىنىڭ دايىن بولۋى (كەيبىرى ءوز ەركىمەن «راحمەتىن» بەرىپ كەتەدى).

ەگەر سىزدەن نەمەسە جاقىندارىڭىزدان مەديسينالىق كومەك ءۇشىن زاڭسىز اقشا تالاپ ەتىلسە، مىنا قادامداردى ورىنداۋعا بولادى:

1. مەديسينالىق مەكەمەنىڭ باسشىلىعىنا شاعىمدانىڭىز. اۋرۋحاناداعى اكىمشىلىككە نەمەسە دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنا رەسمي ارىز جازىڭىز.

2. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتكە حابارلاسىڭىز. قازاقستاندا بۇل ماسەلەنى "سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى اگەنتتىك"، "ادالدىق الاڭى" سياقتى ۇيىمدار قاداعالايدى.

3. دالەلدەر جيناڭىز. ەگەر دارىگەر اقشا سۇراسا، اۋديو نەمەسە ۆيدەو جازبا جاساپ، كۋاگەرلەردىڭ كومەگىمەن فاكتىلەردى بەكىتىڭىز.

4. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز جازىڭىز. ەگەر جوعارىداعى قادامدار ناتيجە بەرمەسە، پوليسياعا نەمەسە سوتقا جۇگىنۋ كەرەك.

پاراقورلىقتى تۇبەگەيلى جويۋ وڭاي ەمەس، ءبىراق ونىمەن كۇرەسۋگە بىرنەشە جول بار.مەديسينا سالاسىنداعى جالاقىنى ادىلەتتى تۇردە ارتتىرۋ – دارىگەرلەردىڭ قوسىمشا تابىس كوزىن ىزدەۋگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ازايتادى.

مەديسينالىق قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن باقىلاۋ جۇيەسىن كۇشەيتۋ – بەيرەسمي تولەمدەردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن قاتاڭ شارالار ەنگىزۋ قاجەت.ناۋقاستاردىڭ وزدەرىنىڭ جەمقورلىققا جول بەرمەۋى – حالىق پارا بەرۋدەن باس تارتسا، جۇيەنىڭ وزگەرۋى جىلدامدايدى.

اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتۋ – مەملەكەتتىك اۋرۋحانالارداعى كەزەك كۇتۋ جۇيەسىن ەلەكتروندى فورماتقا اۋىستىرۋ، دارىگەرلەر قىزمەتىنىڭ ساپاسىن باعالاۋ مەحانيزمىن ەنگىزۋ.

دەنساۋلىق – ساۋداعا سالاتىن زات ەمەس. ەگەر ءاربىر ازامات پاراقورلىققا قارسى تۇرىپ، زاڭسىزدىققا كوز جۇمىپ قاراماسا، بۇل ماسەلە بىرتە-بىرتە ازايادى. دارىگەرلەر دە، ناۋقاستار دا بۇل جۇيەنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەۋىنە مۇددەلى بولۋى كەرەك.