اقشا – ۋاقىت تىنىسى
تاقىرىبى: اقشا – ۋاقىت تىنىسى
ماقساتى: تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ەڭ ءبىرىنشى ايرىقشا بەلگىسى – تەڭگەمەن تەرەڭىرەك تانىستىرۋ. اقشا اينالىمى تاريحىنان ماعلۇمات بەرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ ىسكەرلىك، كاسىپكەرلىك، اقشا تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ؛
ءوز وتانىنا ماقتانىش سەزىمىن وياتۋ.
ءتۇرى: وقىتا – ۇيرەتۋ ويىنى
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ، ىزدەنۋ، ت. ب.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سىزبالار، سلايدتار، ت. ب.
تەحنيكالىق قۇرالى: مۋلتيمەديالىق قۇرال
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق:
كۇندەي جادىراپ،
ايداي ارايلاپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ،
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى باستايىق.
ءا) ءمۇعالىم: راحمەت، بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى اشىق دەپ جاريالاپ، جۇمىسىمىزدى جالعاستىرۋ ءۇشىن وزدەرىڭ ايتقان «كۇن، اي، جۇلدىز، سۋ» اتتى 4 توپقا توپتاسۋلارىڭدى سۇرايمىن. «كوڭىل قويىپ تىڭدا، تەز ويلان، قالىپ قويما» - دەپ، جۇمباقپەن باستاماقشىمىن:
الەمنىڭ تىنىسى
بايلىقتىڭ بەلگىسى
ول نە؟ -... (اقشا، تەڭگە)
بۇگىن ءبىز «اقشا – ۋاقىت تىنىسى» اتتى وقىتا - ۇيرەتۋ ويىن تۇرىندەگى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزەمىز. بارلىعىڭا ساتتىلىك تىلەيمىن.
ويىننىڭ ماقساتى: ويناي وتىرىپ، ءبىلىمىمىزدى تەرەڭدەتۋ، ءوزىڭدى - ءوزىڭ تاربيەلەۋ.
مىندەتى: 5 - 6 بالادان توپتارعا ءبولىنۋ، ۇجىمدا جۇمىس جاساي ءبىلۋ، ءوزىڭدى جانە وزگەنى سىيلاۋ، ونىڭ كوزقاراسىمەن ساناسۋ، بەلسەندىلىك تانىتۋ، «ءبىرى ءۇشىن ءبارى، ءۇشىن ءبىرى» قاعيدانى ۇستانۋ.
شارتى: تاپسىرمانى ورىنداۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ – قور جيناۋ، قينالسا (كومەك) – نەسيە الۋ.
ناتيجە: ۇلتتىق ايرىقشا بەلگى - تەڭگە تۋرالى تولىق ماعلۇمات الۋ، ءبىلىم قورىن جيناۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
قازاقستان – قارقىنداپ دامىپ، بىرتىندەپ بايىپ كەلە جاتقان تاۋەلسىز ەل. ال بايۋ ءۇشىن ەرىنبەي ەڭبەكتەنۋ قاجەت. ءبىر ءسات وزدەرىڭدى كاسىپكەر، ياعني بيزنەسمەن جانە بيزنەسۋيمەن دەپ ەلەستەتىڭدەر. ءوزىڭ ۇناتقان نە جاڭا ءبىر ءىستى اشىپ، اينالىسپاقشىسىڭ. ساعان نە كەرەك؟ -... اقشانى قايدان الاسىڭ؟ -... ال بانك – مەملەكەتتىك مەكەمە. مىنە، بالالار، كاسىپكەر مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن وسەدى، ال مەملەكەت كاسىپكەرلەردىڭ ارقاسىندا وركەندەيدى. بۇگىن بىزدە مەملەكەتتىك مەكەمە – حالىق بانكىنىڭ قىزمەتكەرى -..................
دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن بەلگىلەنگەن بانكنوتتاردان الىپ وتىراسىڭ. قينالساڭ، كومەك الۋعا (باسقاشا ايتقاندا قارىز الۋعا) بولادى. ونى بانك تىلىندە «نەسيە» دەپ اتايدى. ەگەر نەسيە الساڭ، تاربيە ساعاتىنىڭ سوڭىندا سۇراققا جاۋاپ بەرىپ، العان نەسيەڭنەن (قارىزىڭنان) قۇتىلۋعا بولادى. ويىنىمىز 6 بولىمنەن تۇرادى. ءار ويىنشىنىڭ بىلىمىنە (بەرگەن دۇرىس جاۋابىنا) بانكنوتتار بەرىلەدى. ويىن سوڭىندا بىلىمىمەن بانكنوتتى كوپ جيناعان وقۋشى جانە توپتى انىقتايمىز.
وندا ويىنىمىزدىڭ «اقشا تۋرالى وي» اتتى 1 - ءبولىمىن باستايىق. بۇل بولىمدە دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشى 200 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 200 ۇپاي جينايدى. بۇل ءبولىم 4-كە بولىنەدى. ۇلەستىرمە قاعازداردى تاڭداپ الايىق (ءۇش ءسوز، 5 جولدى ولەڭ، جۇمباق، ەرتەگى).
ويىن: «اقشا تۋرالى وي»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
شارتى: وقۋشىلار ءتورت ءتۇرلى شىعارماشىلىق تاپسىرمانىڭ بىرەۋىن (توپ جەتەكشىسى) تاڭدايدى. جاۋاپتارىن وقيدى.
تاپسىرما:
1. “ءۇش ءسوز” - كۇن، اقشا، كولىك.
2. “5 جولدى ولەڭ” - تەڭگە.
3. “جۇمباق” - اقشا.
4. “ەرتەگى” - تەڭگە.
اقشا دەگەنىمىز نە؟ -...
ءمۇعالىم 200 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
2 - بولىمىنە كوشەيىك. تاريحقا شولۋ جاسايىق. بۇل بولىمدە تاپسىرمالاردى ورىنداعان وقۋشى 500 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 500 ۇپاي جينايدى.
تاپسىرما: «اقشا تاريحى»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارتى: بەرىلگەن قيىندىلاردان سويلەمدەردى تاۋىپ، ماعىنالى ءماتىن قۇراستىرۋ.
تاپسىرما:
سلايدتارمەن جۇمىس.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ الماتىدا سالىنعان اقشا جاساۋ فابريكاسىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىندە. 19 مامىر، 1995 جىل.
ءمۇعالىم 500 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
3 - ءبولىم: «تەڭگە ادەبيەتتە».
بۇل ءبولىم 2 كەزەڭنەن تۇرادى. ماقال - ماتەلدەر ايتىپ، ماعىناسىن تۇسىنەمىز، تەڭگە تۋرالى ولەڭدەر وقيمىز. تاپسىرمالاردى ورىنداعان وقۋشىلار 1000 تەڭگەلىك بانكنوت الىپ، 1000 ۇپايعا يە بولادى.
«بۋىنداردى جينا» تاپسىرماسى.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ.
شارتى: وقۋشىلار توپتا بۋىنداردان ماقال - ماتەل قۇراستىرىپ، ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋى شارت.
تاپسىرماسى:
1. تەڭگە تيىننان وسەر،
جىلقى قۇلىننان وسەر.
2. اقشا كەتۋگە تىرىسادى،
ەسەپ ۇستاۋعا تىرىسادى.
3. اقشا بولسا – الاقاندا سورپا قاينايدى.
4. اقشا اشپايتىن قۇلىپ جوق.
5. اقشادا كوز جوق.
6. ار - نامىسى تازا ادامنىڭ اقشاسى از بولادى.
ولەڭ شۋماقتارىن وقىتۋ.
ماقشات ۇيرەكوۆ
تەڭگە كۇنىم - مەرەكەم
ءار ادامنىڭ جۇرەگىندە قۋانىش،
تاپتىرمايتىن تىرشىلىكتە سۇرانىس.
ەندى، اعايىن ءوز تەڭگەمىز بولادى،
ءوز تەڭگەمنەن قۇرالادى ۇلكەن ءىس.
مىنە، بۇگىن تەڭگە كۇنىم – مەرەكەم،
قانداي دۇشپان «ولاي - بۇلاي» دەر ەكەن.
وسى تەڭگە ارقاسىندا كەلەشەك،
ەلگە كەلەر تويىمشىلىق، بەرەكەم.
تەڭگەمنىڭ بەتتەرىندە دانىشپاندار،
حالقىنىڭ قامىن ويلاپ قامىققاندار.
ءال - فارابي، ءسۇيىنباي مەن قۇرمانعازى،
شوقان دا تەڭگەمىزگە باۋىر باسقان.
اللا بەرسىن بەرەكەسىن تەڭگەمنىڭ،
و، جاراتقان، قامىن ويلا پەندەڭنىڭ.
ەل باسشىسى نازاربايەۆ باستاعان،
تاۋەلسىزبىز، قازاق دەگەن ەلدەنبىز.
ەستەۋ نۇسىپبەكوۆ
اقشا - تۇلكى، اۋناۋدى ۇناتادى.
اقشا — تۇلكى، اۋناۋدى ۇناتادى.
قانشا اۋناسا،- سونشاما ءۇن قاتادى.
قارعا اۋناسا،- قۇلپىرىپ، قارعا بۇرىپ،
قۇلىن قۇنى كۇنان بوپ قۋانتادى.
قولدان قولعا جۇگىرسە، قىلىعى ارتىپ،
ءبيشى قىزداي ماڭعازسىپ شىعار شالقىپ.
تاڭدايدى يە قاتتى قول، كۇيمەس ساندىق،
قالتالىدان قالتالى ىرىسى ارتىق.
نەسيەنى، قارىزدى جەك كورەدى.
ءوسىم بەرسە،- ەتپەتتەپ ەپ كورەدى.
قۇلاعىن دا ۇستاتپاي، بەزدىرەدى
باۋىر، جيەن، ناعاشى، ەت بولەنى.
اقشا اۋناسا،- اقشالى جايناڭ قاعار.
ون ساۋساعى مايىسىپ مايماڭ قاعار.
اقشانى دا اۋناتار ايداي جىگىت،
اقشا اۋناتار اي جىگىت قاي ماڭدا بار؟
ءمۇعالىم 1000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
4 - ءبولىم: «اقشا جانە پسيحولوگيا»
بۇل بولىمدە 2000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 2000 ۇپاي جينايسىڭ.
«قوناقپەن قارىم - قاتىناس» ويىنى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى قوناقتارمەن تەز ءتىل تابىسا بىلۋگە باۋلۋ.
شارتى: قوناقتار مەن وقۋشىلاردىڭ شارتتى بەلگىلەرى ۇقساس بولسا، تىرەك سوزدەرىن الىپ، اقشاعا بايلانىستى بولجامداردى قۇراستىرۋى كەرەك. قۇراستىرا الماسا، قوناقتان كومەك الۋىنا بولادى.
تاپسىرماسى:
1. «قاعاز كۋپيۋر مەن مەتالل تيىندار (اقشالار) وزدەرىن قادىرلەپ، قاستەرلەپ، ايالاعاندى جاقسى كورەدى. ادەمى دە ءساندى ءامياندا سالىنعان اقشا سول جەردەن شىققىسى كەلمەيدى.
2. «قولىڭىزعا اقشا تۇراقتاماسا، وزگەدەن ەمەس، اقشانى قادىرلەي الماعان وزىڭىزدەن كورىڭىز»
3. «قالتاڭىزدا اقشانى ۋماجداپ، جىرتىپ، مايىستىرىپ ۇستاماڭىز. وندا قارجىدان تاپشىلىق كورەسىز. جانە دە اقشا ءوزىن ۇنەمدەپ، ۇقىپتى تۇردە ۇقساتقاندى ۇناتاتىن كورىنەدى.
4. ال «اقشا جوق» دەپ جىلاي بەرەتىندەردىڭ تيىنى تەڭگەنى قۇراماي، قانشا اقشا تاپسا دا قۇمعا سىڭگەن سۋداي قۇري بەرەدى ەكەن. ياعني، جوق دەسەڭ، جوعالا بەرەدى.
ءمۇعالىم 2000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
5 - ءبولىم: «اقشا – ۋاقىت تىنىسى»
بۇل بولىمدە ءوزىنىڭ بەينەلەۋ شەبەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەندەر 5000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 5000 ۇپاي جينايدى.
وي قوزعاۋ: اقشا قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بەينەلى سويلەي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
شارتى: توپتا اقشانىڭ قىزمەتتەرىن ءبىر اق قاعاز بەتىنە سۋرەتتەرمەن سالۋى ءتيىس.
تاپسىرماسى: اقشا – قۇن ولشەمى، اينالىس قۇرالى، قازىنا، قور، تولەم قۇرالى.
ءمۇعالىم 5000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
6 - ءبولىم: «ءجۇز سومىڭ بولعانشا...»
ەرەجەلەردى ايتقان وقۋشى 10000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 10000 ۇپاي الادى.
اقشانىڭ كۇشى مەن قاسيەتىن بىلدىرەتىن 7 ەرەجە
مال - باققانعا، اقشا – ادالدان تاپقانعا بىتەدى.
اقشا تۋرالى ارام وي دا - زيان.
الاعان قولىم – بەرەگەن. ۇستەمەلەپ بەرسەڭىز، ۇستەمەلەپ الاسىز.
قايىرىمدىلىقپەن اينالىسساڭىز، شىعىننىڭ قايتارىمى مول بولادى.
باسى ارتىق دۇنيەڭىزدى باسقالارعا بەرىڭىز. العىسىنىڭ كۇشى اقشا بولىپ قايتادى.
جاناشىرلىق جاساعاندى جاراتقان يەم جارىلقايدى. بىرەۋگە مىندەتتى تۇردە كومەكتەسەتىن بول.
ومىردەگى باستى پارىزىڭ – قايىرىم، ساداقا. ونى ۇمىتساڭ، ءوزىڭ دە ۇمىتىلاسىڭ.
ءمۇعالىم 10000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
ۇلتتىق بانكتىڭ مۇراجايى
قازاقستاندىق ۆاليۋتانى جاساۋ تاريحىن بولاشاق ۇرپاققا ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا 1997 جىلى 13 قاراشادا ۇلتتىق بانكتىڭ مۇراجايى اشىلدى. بۇگىنگى كۇنى مۇراجايدىڭ قورى 5 مىڭ ماتەريالدىق مادەنيەت زاتتارىن جيناستىرعان.
ءىىى. قورىتىندى.
ا) نەسيە العاندارعا سۇراق قويۋ.
ءا) ۇپايلارىن ساناۋ، ۇزدىك توپتى، ويىنشى - كاسىپكەردى انىقتاۋ. ماداقتاۋ.
«تيىننان تەڭگە قۇرالادى»،- دەمەكشى، اقشانى ۇنەمدى پايدالانىپ، اقشانىڭ قىزىعىنا ءتۇسىپ كەتپەي جان - جاعىمىزداعى ادامداردى ويلايىق. «اقشا – ۋاقىت تىنىسى»، ءبىراق اقشاعا ارىڭدى ساتپا، اقشانى كورىپ جولدان تايىپ كەتىپ جۇرمە، 100 سومىڭ بولعانشا، 100 دوسىڭ بولسىن...
ماقساتى: تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ەڭ ءبىرىنشى ايرىقشا بەلگىسى – تەڭگەمەن تەرەڭىرەك تانىستىرۋ. اقشا اينالىمى تاريحىنان ماعلۇمات بەرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ ىسكەرلىك، كاسىپكەرلىك، اقشا تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ؛
ءوز وتانىنا ماقتانىش سەزىمىن وياتۋ.
ءتۇرى: وقىتا – ۇيرەتۋ ويىنى
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ، ىزدەنۋ، ت. ب.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سىزبالار، سلايدتار، ت. ب.
تەحنيكالىق قۇرالى: مۋلتيمەديالىق قۇرال
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق:
كۇندەي جادىراپ،
ايداي ارايلاپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ،
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى باستايىق.
ءا) ءمۇعالىم: راحمەت، بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى اشىق دەپ جاريالاپ، جۇمىسىمىزدى جالعاستىرۋ ءۇشىن وزدەرىڭ ايتقان «كۇن، اي، جۇلدىز، سۋ» اتتى 4 توپقا توپتاسۋلارىڭدى سۇرايمىن. «كوڭىل قويىپ تىڭدا، تەز ويلان، قالىپ قويما» - دەپ، جۇمباقپەن باستاماقشىمىن:
الەمنىڭ تىنىسى
بايلىقتىڭ بەلگىسى
ول نە؟ -... (اقشا، تەڭگە)
بۇگىن ءبىز «اقشا – ۋاقىت تىنىسى» اتتى وقىتا - ۇيرەتۋ ويىن تۇرىندەگى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزەمىز. بارلىعىڭا ساتتىلىك تىلەيمىن.
ويىننىڭ ماقساتى: ويناي وتىرىپ، ءبىلىمىمىزدى تەرەڭدەتۋ، ءوزىڭدى - ءوزىڭ تاربيەلەۋ.
مىندەتى: 5 - 6 بالادان توپتارعا ءبولىنۋ، ۇجىمدا جۇمىس جاساي ءبىلۋ، ءوزىڭدى جانە وزگەنى سىيلاۋ، ونىڭ كوزقاراسىمەن ساناسۋ، بەلسەندىلىك تانىتۋ، «ءبىرى ءۇشىن ءبارى، ءۇشىن ءبىرى» قاعيدانى ۇستانۋ.
شارتى: تاپسىرمانى ورىنداۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ – قور جيناۋ، قينالسا (كومەك) – نەسيە الۋ.
ناتيجە: ۇلتتىق ايرىقشا بەلگى - تەڭگە تۋرالى تولىق ماعلۇمات الۋ، ءبىلىم قورىن جيناۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
قازاقستان – قارقىنداپ دامىپ، بىرتىندەپ بايىپ كەلە جاتقان تاۋەلسىز ەل. ال بايۋ ءۇشىن ەرىنبەي ەڭبەكتەنۋ قاجەت. ءبىر ءسات وزدەرىڭدى كاسىپكەر، ياعني بيزنەسمەن جانە بيزنەسۋيمەن دەپ ەلەستەتىڭدەر. ءوزىڭ ۇناتقان نە جاڭا ءبىر ءىستى اشىپ، اينالىسپاقشىسىڭ. ساعان نە كەرەك؟ -... اقشانى قايدان الاسىڭ؟ -... ال بانك – مەملەكەتتىك مەكەمە. مىنە، بالالار، كاسىپكەر مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن وسەدى، ال مەملەكەت كاسىپكەرلەردىڭ ارقاسىندا وركەندەيدى. بۇگىن بىزدە مەملەكەتتىك مەكەمە – حالىق بانكىنىڭ قىزمەتكەرى -..................
دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن بەلگىلەنگەن بانكنوتتاردان الىپ وتىراسىڭ. قينالساڭ، كومەك الۋعا (باسقاشا ايتقاندا قارىز الۋعا) بولادى. ونى بانك تىلىندە «نەسيە» دەپ اتايدى. ەگەر نەسيە الساڭ، تاربيە ساعاتىنىڭ سوڭىندا سۇراققا جاۋاپ بەرىپ، العان نەسيەڭنەن (قارىزىڭنان) قۇتىلۋعا بولادى. ويىنىمىز 6 بولىمنەن تۇرادى. ءار ويىنشىنىڭ بىلىمىنە (بەرگەن دۇرىس جاۋابىنا) بانكنوتتار بەرىلەدى. ويىن سوڭىندا بىلىمىمەن بانكنوتتى كوپ جيناعان وقۋشى جانە توپتى انىقتايمىز.
وندا ويىنىمىزدىڭ «اقشا تۋرالى وي» اتتى 1 - ءبولىمىن باستايىق. بۇل بولىمدە دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشى 200 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 200 ۇپاي جينايدى. بۇل ءبولىم 4-كە بولىنەدى. ۇلەستىرمە قاعازداردى تاڭداپ الايىق (ءۇش ءسوز، 5 جولدى ولەڭ، جۇمباق، ەرتەگى).
ويىن: «اقشا تۋرالى وي»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
شارتى: وقۋشىلار ءتورت ءتۇرلى شىعارماشىلىق تاپسىرمانىڭ بىرەۋىن (توپ جەتەكشىسى) تاڭدايدى. جاۋاپتارىن وقيدى.
تاپسىرما:
1. “ءۇش ءسوز” - كۇن، اقشا، كولىك.
2. “5 جولدى ولەڭ” - تەڭگە.
3. “جۇمباق” - اقشا.
4. “ەرتەگى” - تەڭگە.
اقشا دەگەنىمىز نە؟ -...
ءمۇعالىم 200 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
2 - بولىمىنە كوشەيىك. تاريحقا شولۋ جاسايىق. بۇل بولىمدە تاپسىرمالاردى ورىنداعان وقۋشى 500 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 500 ۇپاي جينايدى.
تاپسىرما: «اقشا تاريحى»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارتى: بەرىلگەن قيىندىلاردان سويلەمدەردى تاۋىپ، ماعىنالى ءماتىن قۇراستىرۋ.
تاپسىرما:
سلايدتارمەن جۇمىس.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ الماتىدا سالىنعان اقشا جاساۋ فابريكاسىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىندە. 19 مامىر، 1995 جىل.
ءمۇعالىم 500 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
3 - ءبولىم: «تەڭگە ادەبيەتتە».
بۇل ءبولىم 2 كەزەڭنەن تۇرادى. ماقال - ماتەلدەر ايتىپ، ماعىناسىن تۇسىنەمىز، تەڭگە تۋرالى ولەڭدەر وقيمىز. تاپسىرمالاردى ورىنداعان وقۋشىلار 1000 تەڭگەلىك بانكنوت الىپ، 1000 ۇپايعا يە بولادى.
«بۋىنداردى جينا» تاپسىرماسى.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ.
شارتى: وقۋشىلار توپتا بۋىنداردان ماقال - ماتەل قۇراستىرىپ، ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋى شارت.
تاپسىرماسى:
1. تەڭگە تيىننان وسەر،
جىلقى قۇلىننان وسەر.
2. اقشا كەتۋگە تىرىسادى،
ەسەپ ۇستاۋعا تىرىسادى.
3. اقشا بولسا – الاقاندا سورپا قاينايدى.
4. اقشا اشپايتىن قۇلىپ جوق.
5. اقشادا كوز جوق.
6. ار - نامىسى تازا ادامنىڭ اقشاسى از بولادى.
ولەڭ شۋماقتارىن وقىتۋ.
ماقشات ۇيرەكوۆ
تەڭگە كۇنىم - مەرەكەم
ءار ادامنىڭ جۇرەگىندە قۋانىش،
تاپتىرمايتىن تىرشىلىكتە سۇرانىس.
ەندى، اعايىن ءوز تەڭگەمىز بولادى،
ءوز تەڭگەمنەن قۇرالادى ۇلكەن ءىس.
مىنە، بۇگىن تەڭگە كۇنىم – مەرەكەم،
قانداي دۇشپان «ولاي - بۇلاي» دەر ەكەن.
وسى تەڭگە ارقاسىندا كەلەشەك،
ەلگە كەلەر تويىمشىلىق، بەرەكەم.
تەڭگەمنىڭ بەتتەرىندە دانىشپاندار،
حالقىنىڭ قامىن ويلاپ قامىققاندار.
ءال - فارابي، ءسۇيىنباي مەن قۇرمانعازى،
شوقان دا تەڭگەمىزگە باۋىر باسقان.
اللا بەرسىن بەرەكەسىن تەڭگەمنىڭ،
و، جاراتقان، قامىن ويلا پەندەڭنىڭ.
ەل باسشىسى نازاربايەۆ باستاعان،
تاۋەلسىزبىز، قازاق دەگەن ەلدەنبىز.
ەستەۋ نۇسىپبەكوۆ
اقشا - تۇلكى، اۋناۋدى ۇناتادى.
اقشا — تۇلكى، اۋناۋدى ۇناتادى.
قانشا اۋناسا،- سونشاما ءۇن قاتادى.
قارعا اۋناسا،- قۇلپىرىپ، قارعا بۇرىپ،
قۇلىن قۇنى كۇنان بوپ قۋانتادى.
قولدان قولعا جۇگىرسە، قىلىعى ارتىپ،
ءبيشى قىزداي ماڭعازسىپ شىعار شالقىپ.
تاڭدايدى يە قاتتى قول، كۇيمەس ساندىق،
قالتالىدان قالتالى ىرىسى ارتىق.
نەسيەنى، قارىزدى جەك كورەدى.
ءوسىم بەرسە،- ەتپەتتەپ ەپ كورەدى.
قۇلاعىن دا ۇستاتپاي، بەزدىرەدى
باۋىر، جيەن، ناعاشى، ەت بولەنى.
اقشا اۋناسا،- اقشالى جايناڭ قاعار.
ون ساۋساعى مايىسىپ مايماڭ قاعار.
اقشانى دا اۋناتار ايداي جىگىت،
اقشا اۋناتار اي جىگىت قاي ماڭدا بار؟
ءمۇعالىم 1000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
4 - ءبولىم: «اقشا جانە پسيحولوگيا»
بۇل بولىمدە 2000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 2000 ۇپاي جينايسىڭ.
«قوناقپەن قارىم - قاتىناس» ويىنى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى قوناقتارمەن تەز ءتىل تابىسا بىلۋگە باۋلۋ.
شارتى: قوناقتار مەن وقۋشىلاردىڭ شارتتى بەلگىلەرى ۇقساس بولسا، تىرەك سوزدەرىن الىپ، اقشاعا بايلانىستى بولجامداردى قۇراستىرۋى كەرەك. قۇراستىرا الماسا، قوناقتان كومەك الۋىنا بولادى.
تاپسىرماسى:
1. «قاعاز كۋپيۋر مەن مەتالل تيىندار (اقشالار) وزدەرىن قادىرلەپ، قاستەرلەپ، ايالاعاندى جاقسى كورەدى. ادەمى دە ءساندى ءامياندا سالىنعان اقشا سول جەردەن شىققىسى كەلمەيدى.
2. «قولىڭىزعا اقشا تۇراقتاماسا، وزگەدەن ەمەس، اقشانى قادىرلەي الماعان وزىڭىزدەن كورىڭىز»
3. «قالتاڭىزدا اقشانى ۋماجداپ، جىرتىپ، مايىستىرىپ ۇستاماڭىز. وندا قارجىدان تاپشىلىق كورەسىز. جانە دە اقشا ءوزىن ۇنەمدەپ، ۇقىپتى تۇردە ۇقساتقاندى ۇناتاتىن كورىنەدى.
4. ال «اقشا جوق» دەپ جىلاي بەرەتىندەردىڭ تيىنى تەڭگەنى قۇراماي، قانشا اقشا تاپسا دا قۇمعا سىڭگەن سۋداي قۇري بەرەدى ەكەن. ياعني، جوق دەسەڭ، جوعالا بەرەدى.
ءمۇعالىم 2000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
5 - ءبولىم: «اقشا – ۋاقىت تىنىسى»
بۇل بولىمدە ءوزىنىڭ بەينەلەۋ شەبەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەندەر 5000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 5000 ۇپاي جينايدى.
وي قوزعاۋ: اقشا قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بەينەلى سويلەي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
شارتى: توپتا اقشانىڭ قىزمەتتەرىن ءبىر اق قاعاز بەتىنە سۋرەتتەرمەن سالۋى ءتيىس.
تاپسىرماسى: اقشا – قۇن ولشەمى، اينالىس قۇرالى، قازىنا، قور، تولەم قۇرالى.
ءمۇعالىم 5000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
6 - ءبولىم: «ءجۇز سومىڭ بولعانشا...»
ەرەجەلەردى ايتقان وقۋشى 10000 تەڭگەلىك بانكنوتقا يە بولىپ، 10000 ۇپاي الادى.
اقشانىڭ كۇشى مەن قاسيەتىن بىلدىرەتىن 7 ەرەجە
مال - باققانعا، اقشا – ادالدان تاپقانعا بىتەدى.
اقشا تۋرالى ارام وي دا - زيان.
الاعان قولىم – بەرەگەن. ۇستەمەلەپ بەرسەڭىز، ۇستەمەلەپ الاسىز.
قايىرىمدىلىقپەن اينالىسساڭىز، شىعىننىڭ قايتارىمى مول بولادى.
باسى ارتىق دۇنيەڭىزدى باسقالارعا بەرىڭىز. العىسىنىڭ كۇشى اقشا بولىپ قايتادى.
جاناشىرلىق جاساعاندى جاراتقان يەم جارىلقايدى. بىرەۋگە مىندەتتى تۇردە كومەكتەسەتىن بول.
ومىردەگى باستى پارىزىڭ – قايىرىم، ساداقا. ونى ۇمىتساڭ، ءوزىڭ دە ۇمىتىلاسىڭ.
ءمۇعالىم 10000 تەڭگە تۋرالى تولىعىراق ماعلۇمات بەرەدى.
ۇلتتىق بانكتىڭ مۇراجايى
قازاقستاندىق ۆاليۋتانى جاساۋ تاريحىن بولاشاق ۇرپاققا ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا 1997 جىلى 13 قاراشادا ۇلتتىق بانكتىڭ مۇراجايى اشىلدى. بۇگىنگى كۇنى مۇراجايدىڭ قورى 5 مىڭ ماتەريالدىق مادەنيەت زاتتارىن جيناستىرعان.
ءىىى. قورىتىندى.
ا) نەسيە العاندارعا سۇراق قويۋ.
ءا) ۇپايلارىن ساناۋ، ۇزدىك توپتى، ويىنشى - كاسىپكەردى انىقتاۋ. ماداقتاۋ.
«تيىننان تەڭگە قۇرالادى»،- دەمەكشى، اقشانى ۇنەمدى پايدالانىپ، اقشانىڭ قىزىعىنا ءتۇسىپ كەتپەي جان - جاعىمىزداعى ادامداردى ويلايىق. «اقشا – ۋاقىت تىنىسى»، ءبىراق اقشاعا ارىڭدى ساتپا، اقشانى كورىپ جولدان تايىپ كەتىپ جۇرمە، 100 سومىڭ بولعانشا، 100 دوسىڭ بولسىن...
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: موزايكا قۇراستىرۋدى ۇيرەنەمىز: «ساڭىراۋقۇلاق»
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساپتىق تۇرىس. «ساپتال»، «تۇزەل»، «تىكتەل»، «ەركىن تۇر»، «جيناقتال» پارمەندەرىن ورىنداۋ.
