پوستا ءورت شىققان كەزدەگى نەمەسە كۇزەتىلەتىن وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ساقشىنىڭ ءىس-قيمىلى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پوستتا ءورت شىققان كەزدەگى نەمەسە كۇزەتىلەتىن وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ساقشىنىڭ ءىس - قيمىلى.
ساباقتىڭ ماقساتى:وقۋشىلارعا پوستتاعى ساقشىنىڭ ءورت كەزىندەگى نەمەسە وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ءىس - قيمىلىن تۇسىندىرە جانە ءىس - جۇزىندە كورسەتە وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك ءمانى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنە دەگەن قۇرمەت سەزىمىن وياتۋ، قىراعىلىققا، باتىلدىققا تاربيەلەۋ.
مەتوديكالىق ماقساتى: پوستتاعى ساقشىنىڭ ءورت جانە وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ءىس - قيمىلى جونىندە تولىق ماعلۇمات بەرۋ، مەڭگەرتۋ.
ماتەريالدىڭ قامتىلۋى: ءااد وقۋلىعى، پلانشەتتەر جانە پلاكاتتار. اك - 74 ماكەتتەرى.
وتكىزىلەتىن جەرى: قاراۋىلدىق قىزمەتتى ۇيرەتىپ، پىسىقتاۋ الاڭى.
بولىنگەن ۋاقىتى: 45 مينۋت
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۆزۆود (بولىمشە) كومانديرلەرىنىڭ مالىمەتىن تىڭداۋ. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ سىرتقى پىشىندەرىن، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ.
3. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن جاريالاۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
وتكەن تاقىرىپقا بايلانىستى ساباقتاردان وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ ماقساتىندا سۇراق قويۋ.
ا) پوستتاعى ساقشىنىڭ قارۋى قانداي جاعدايدا بولۋ كەرەك؟
ءا) ساقشىنىڭ مىندەتتەرىن ايت.
ساقشى دەگەنىمىز - وزىنە تاپسىرىلعان پوستتى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋشى، قارۋلانعان قاراۋىل ەكەنى تۋرالى ساقشى قول سۇعىلمايتىن ادام ەكەنى جونىندە ايتىپ وتەمىن.
ساقشىعا قول سۇعىلمايتىنى – ونىڭ قۇقىعى قورعالاتىندىعى، ونىڭ قاتاڭ ايقىندالعان ادامدارعا – قاراۋىل باستىعىنا، قاراۋىل باستىعىنىڭ كومەكشىسىنە جانە ءوزىنىڭ جۇمىسقا تارتۋشىسىنا باعىناتىندىعى، بارلىق ادامداردىڭ ساقشىنىڭ قىزمەتىمەن ايقىندالعان تالاپتارىن ءسوزسىز ورىنداۋعا مىندەتتىلىگى، وسى جارعىدا كورسەتىلگەن جاعدايلاردا وعان قارۋ قولدانۋ قۇقىعى بەرىلەتىندىگىن ايتىپ ءوتۋ.
سونىمەن قاتار وزىنە نەمەسە ءوزى كۇزەتەتىن وبەكتىگە تۇتقيىلدان شابۋىل جاسالعان جاعدايدا، قارۋدى ەسكەرتۋسىز قولدانۋعا مىندەتتى ەكەندىگىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ.
ساقشى قاراۋىل باستىعىنان، ءوزىنىڭ جۇمىسقا تارتۋشىسىنان، ولارعا ەرتىپ كەلگەن ادامداردان باسقا پوستقا نەمەسە تىيىم سالىنعان شەكاراعا جاقىنداعان بارلىق ادامداردى «توقتا، كەيىن» نەمەسە «توقتا وڭ، (سول) جاعىنان اينالىپ ءوت» دەپ داۋىستاۋ ارقىلى توقتاتادى.
تالاپتى ورىنداماعان جاعدايدا «توقتا، اتامىن» دەپ ەسكەرتەدى جانە دەرەۋ قاراۋىل باستىعىن نەمەسە جۇمىسقا تارتۋشىنى شاقىرادى.
مىسالى: پوست №2 – گە شابۋىل جاسالدى دەپ. ايتىلعان تالاپتار ورىندالماسا، وقشانتايعا پاترون سالىپ، اسپانعا اتۋ ارقىلى ەسكەرتۋ جاسايدى. ەگەر بۇل تالاپتار ورىندالماسا ءتارتىپ بۇزۋشىعا قارسى وق اتادى.
پوست تابەلىندە كورسەتىلگەن قاشىقتىقتان پوستقا نەمەسە تىيىم سالىنعان شەكاراعا جاقىنداۋشىنى كورۋ مۇمكىندىگى ناشار جاعدايدا، «توقتا، كىم كەلە جاتىر؟» دەپ داۋىستاپ توقتاتادى. ەگەر جاۋاپ قايتارىلماسا، ساقشى، «توقتا، اتامىن» دەپ ءتارتىپ بۇزۋشىنى كىدىرتەدى. بەلگىلەنگەن دابىلمەن قاراۋىل ءۇي - جايىنا حابارلاپ وبەكتىنى كۇزەتۋىن جالعاستىرا وتىرىپ، ءتارتىپ بۇزۋشىنىڭ ءىس - قيمىلىن باقىلاپ تۇرادى. ءتارتىپ بۇزۋشى ساقشىنىڭ تالاپتارىن ورىنداماعان جاعدايدا ساقشى اسپانعا اتۋ ارقىلى ەسكەرتۋ جاساپ، وعان وق اتادى.
ساقشىنىڭ داۋىستاۋىنا «قاراۋلى باستىعى ( كومەكشىسى، جۇمىسقا تارتۋشى) كەلەدى» دەگەن جاۋاپ ەستىلسە، وندا ساقشى: «قاراۋىل باستىعى ماعان كەل، قالعاندارىڭ ورىندارىڭدا قالىڭدار» دەپ بۇيىرادى. قاجەت بولعان جاعدايدا جاقىنداعان ادامنىڭ بەت - جۇزىنە جارىق ءتۇسىرۋىن تالاپ ەتەدى. ءوز ادامدارى ەكەندىگىنە كوز جەتكىزگەن سوڭ ساقشى كەلگەن ادامداردىڭ ءبارىن وزىنە قاراي جىبەرەدى.
ەگەر قاراۋىل باستىعى دەپ اتالعان بەيتانىس بولىپ شىقسا نەمەسە ايتىلعان تالاپتارىن ورىنداماسا ساقشى «توقتا، اتامىن» دەپ ەسكەرتەدى. تالاپ ورىندالماسا، ساقشى ولارعا وق اتادى. ساقشى سونىمەن قاتار قويان - قولتىق شايقاسقا ءتۇسۋ كەزىندە قارۋدىڭ سۇڭگىسىمەن نەمەسە دۇمىمەن باتىل ارەكەت ەتە ءبىلۋى ءتيىس ەكەندىگى ايتىلىپ كورسەتىلەدى.
پوستتا ءورت پايدا بولعان جاعدايدا ساقشى بۇل تۋرالى قاراۋىل ءۇي - جايىنا دەرەۋ حابارلاپ جانە كۇزەتەتىن وبەكتىسىن نازارعا الا وتىرىپ، ءورت ءسوندىرۋ شارالارىن قولدانادى. (قارۋ «ارقادا» كۇيىندە بولادى )
كۇزەتىلەتىن وبەكتىنىڭ سىرتقا جانە ىشكى قورشاۋلارى بار، تەحنيكالىق اۋماعى، سونداي - اق پوست ماڭى ورتەنگەن كەزدە، ول بۇل تۋرالى ءۇي - جايىنا حابارلاپ، قاراۋىل باستىعىنىڭ نۇسقاۋى بويىنشا ارەكەت ەتەدى.
اياق استىنان اۋىرعان جاعدايدا (جارالانعاندا)، ساقشى قىزمەتىن توقتاتپاستان، تاراتۋشىنى نەمەسە قاراۋىل باستىعىن شاقىرادى.
جوعارىدا ايتىلىپ وتىلگەن ساقشىنىڭ قارۋ قولدانۋى نەمەسە ءورت كەزىندەگى ءىس - قيمىلى وقۋشىلارمەن ءىس - جۇزىندە كورسەتىلە وتىرىپ، پىسىقتاپ مەڭگەرتىلەدى.
قورىتىندى ءبولىم:
ا) وتىلگەن ساباق قورىتىندىسى، ۇيرەتىلگەن ماسەلەلەر تۋرالى ايتۋ؛
ءا) سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى، بەلسەندىلىگى؛
ب) باعالارىن ايتۋ؛
ۆ) ۇيگە تاپسىرما بەرۋ؛
گ) وقۋشىلارمەن قوشتاسۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:وقۋشىلارعا پوستتاعى ساقشىنىڭ ءورت كەزىندەگى نەمەسە وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ءىس - قيمىلىن تۇسىندىرە جانە ءىس - جۇزىندە كورسەتە وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك ءمانى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنە دەگەن قۇرمەت سەزىمىن وياتۋ، قىراعىلىققا، باتىلدىققا تاربيەلەۋ.
مەتوديكالىق ماقساتى: پوستتاعى ساقشىنىڭ ءورت جانە وبەكتىگە شابۋىل جاسالعان كەزدەگى ءىس - قيمىلى جونىندە تولىق ماعلۇمات بەرۋ، مەڭگەرتۋ.
ماتەريالدىڭ قامتىلۋى: ءااد وقۋلىعى، پلانشەتتەر جانە پلاكاتتار. اك - 74 ماكەتتەرى.
وتكىزىلەتىن جەرى: قاراۋىلدىق قىزمەتتى ۇيرەتىپ، پىسىقتاۋ الاڭى.
بولىنگەن ۋاقىتى: 45 مينۋت
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
1. ۆزۆود (بولىمشە) كومانديرلەرىنىڭ مالىمەتىن تىڭداۋ. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ سىرتقى پىشىندەرىن، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ.
3. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن جاريالاۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
وتكەن تاقىرىپقا بايلانىستى ساباقتاردان وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ ماقساتىندا سۇراق قويۋ.
ا) پوستتاعى ساقشىنىڭ قارۋى قانداي جاعدايدا بولۋ كەرەك؟
ءا) ساقشىنىڭ مىندەتتەرىن ايت.
ساقشى دەگەنىمىز - وزىنە تاپسىرىلعان پوستتى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋشى، قارۋلانعان قاراۋىل ەكەنى تۋرالى ساقشى قول سۇعىلمايتىن ادام ەكەنى جونىندە ايتىپ وتەمىن.
ساقشىعا قول سۇعىلمايتىنى – ونىڭ قۇقىعى قورعالاتىندىعى، ونىڭ قاتاڭ ايقىندالعان ادامدارعا – قاراۋىل باستىعىنا، قاراۋىل باستىعىنىڭ كومەكشىسىنە جانە ءوزىنىڭ جۇمىسقا تارتۋشىسىنا باعىناتىندىعى، بارلىق ادامداردىڭ ساقشىنىڭ قىزمەتىمەن ايقىندالعان تالاپتارىن ءسوزسىز ورىنداۋعا مىندەتتىلىگى، وسى جارعىدا كورسەتىلگەن جاعدايلاردا وعان قارۋ قولدانۋ قۇقىعى بەرىلەتىندىگىن ايتىپ ءوتۋ.
سونىمەن قاتار وزىنە نەمەسە ءوزى كۇزەتەتىن وبەكتىگە تۇتقيىلدان شابۋىل جاسالعان جاعدايدا، قارۋدى ەسكەرتۋسىز قولدانۋعا مىندەتتى ەكەندىگىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ.
ساقشى قاراۋىل باستىعىنان، ءوزىنىڭ جۇمىسقا تارتۋشىسىنان، ولارعا ەرتىپ كەلگەن ادامداردان باسقا پوستقا نەمەسە تىيىم سالىنعان شەكاراعا جاقىنداعان بارلىق ادامداردى «توقتا، كەيىن» نەمەسە «توقتا وڭ، (سول) جاعىنان اينالىپ ءوت» دەپ داۋىستاۋ ارقىلى توقتاتادى.
تالاپتى ورىنداماعان جاعدايدا «توقتا، اتامىن» دەپ ەسكەرتەدى جانە دەرەۋ قاراۋىل باستىعىن نەمەسە جۇمىسقا تارتۋشىنى شاقىرادى.
مىسالى: پوست №2 – گە شابۋىل جاسالدى دەپ. ايتىلعان تالاپتار ورىندالماسا، وقشانتايعا پاترون سالىپ، اسپانعا اتۋ ارقىلى ەسكەرتۋ جاسايدى. ەگەر بۇل تالاپتار ورىندالماسا ءتارتىپ بۇزۋشىعا قارسى وق اتادى.
پوست تابەلىندە كورسەتىلگەن قاشىقتىقتان پوستقا نەمەسە تىيىم سالىنعان شەكاراعا جاقىنداۋشىنى كورۋ مۇمكىندىگى ناشار جاعدايدا، «توقتا، كىم كەلە جاتىر؟» دەپ داۋىستاپ توقتاتادى. ەگەر جاۋاپ قايتارىلماسا، ساقشى، «توقتا، اتامىن» دەپ ءتارتىپ بۇزۋشىنى كىدىرتەدى. بەلگىلەنگەن دابىلمەن قاراۋىل ءۇي - جايىنا حابارلاپ وبەكتىنى كۇزەتۋىن جالعاستىرا وتىرىپ، ءتارتىپ بۇزۋشىنىڭ ءىس - قيمىلىن باقىلاپ تۇرادى. ءتارتىپ بۇزۋشى ساقشىنىڭ تالاپتارىن ورىنداماعان جاعدايدا ساقشى اسپانعا اتۋ ارقىلى ەسكەرتۋ جاساپ، وعان وق اتادى.
ساقشىنىڭ داۋىستاۋىنا «قاراۋلى باستىعى ( كومەكشىسى، جۇمىسقا تارتۋشى) كەلەدى» دەگەن جاۋاپ ەستىلسە، وندا ساقشى: «قاراۋىل باستىعى ماعان كەل، قالعاندارىڭ ورىندارىڭدا قالىڭدار» دەپ بۇيىرادى. قاجەت بولعان جاعدايدا جاقىنداعان ادامنىڭ بەت - جۇزىنە جارىق ءتۇسىرۋىن تالاپ ەتەدى. ءوز ادامدارى ەكەندىگىنە كوز جەتكىزگەن سوڭ ساقشى كەلگەن ادامداردىڭ ءبارىن وزىنە قاراي جىبەرەدى.
ەگەر قاراۋىل باستىعى دەپ اتالعان بەيتانىس بولىپ شىقسا نەمەسە ايتىلعان تالاپتارىن ورىنداماسا ساقشى «توقتا، اتامىن» دەپ ەسكەرتەدى. تالاپ ورىندالماسا، ساقشى ولارعا وق اتادى. ساقشى سونىمەن قاتار قويان - قولتىق شايقاسقا ءتۇسۋ كەزىندە قارۋدىڭ سۇڭگىسىمەن نەمەسە دۇمىمەن باتىل ارەكەت ەتە ءبىلۋى ءتيىس ەكەندىگى ايتىلىپ كورسەتىلەدى.
پوستتا ءورت پايدا بولعان جاعدايدا ساقشى بۇل تۋرالى قاراۋىل ءۇي - جايىنا دەرەۋ حابارلاپ جانە كۇزەتەتىن وبەكتىسىن نازارعا الا وتىرىپ، ءورت ءسوندىرۋ شارالارىن قولدانادى. (قارۋ «ارقادا» كۇيىندە بولادى )
كۇزەتىلەتىن وبەكتىنىڭ سىرتقا جانە ىشكى قورشاۋلارى بار، تەحنيكالىق اۋماعى، سونداي - اق پوست ماڭى ورتەنگەن كەزدە، ول بۇل تۋرالى ءۇي - جايىنا حابارلاپ، قاراۋىل باستىعىنىڭ نۇسقاۋى بويىنشا ارەكەت ەتەدى.
اياق استىنان اۋىرعان جاعدايدا (جارالانعاندا)، ساقشى قىزمەتىن توقتاتپاستان، تاراتۋشىنى نەمەسە قاراۋىل باستىعىن شاقىرادى.
جوعارىدا ايتىلىپ وتىلگەن ساقشىنىڭ قارۋ قولدانۋى نەمەسە ءورت كەزىندەگى ءىس - قيمىلى وقۋشىلارمەن ءىس - جۇزىندە كورسەتىلە وتىرىپ، پىسىقتاپ مەڭگەرتىلەدى.
قورىتىندى ءبولىم:
ا) وتىلگەن ساباق قورىتىندىسى، ۇيرەتىلگەن ماسەلەلەر تۋرالى ايتۋ؛
ءا) سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى، بەلسەندىلىگى؛
ب) باعالارىن ايتۋ؛
ۆ) ۇيگە تاپسىرما بەرۋ؛
گ) وقۋشىلارمەن قوشتاسۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: الىپپەمەن اشتىق ءبىلىم ەسىگىن،تەربەتەمىز تاۋەلسىز ەل بەسىگىن.
