سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
ارمىسىڭ، ءاز-ناۋرىز!
ارمىسىز، ءاز ناۋرىز!

ماقساتى:
1. قازاق حالقىنىڭ ەجەلدەن ساقتالىپ، اتادان بالاعا مۇرا ەتىپ قالدىرعان سالت - ءداستۇرىن، ناۋرىز مەيرامىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ، ءارى دامىتۋ جانە كوركەيتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋىن دامىتا وتىرىپ، وي قيالىن، ءورىسىن، ىزدەنۋ نەگىزدەرىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى ۇلتجاندىلىققا، يماندىلىققا، يناباتتىلىققا، حالقىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن قاستەرلەۋگە، ولاردى ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: بۋكلەت، شارلار، قاناتتى سوزدەر، ءۇنتاسپا، كورمە، قازاقتىڭ ۇيىنەن كورىنىس.

اياۋلىم:
تىڭداڭىزدىر، تىڭداڭىزدىر!
بوسقا قاراپ تۇرماڭىزدار.
توي دابىلىن قاعىپ تۇرعان،
مۇندا قاۋىم دۋمان بار!
اقمارال:
ناۋرىز تويى باستالدى،
كورگەندەردە ارماندا،
كورمەگەندە ارماندا،
قىزىقتان تىس قالماڭدار!
بي: «شاشۋ» ءبيى – بيشىلەر توبى
اياۋلىم:
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، قوناقتار! ناۋرىز تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى اتالعان ناۋرىزدا ەڭبەكتەرىڭىز ءونىمدى بوپ، تىلەكتەرىڭىز قابىل بوپ، امان - ەسەن تويدان تويعا جەتىپ، ەسكى اۋىرتپالىقتارىڭىز ەسكى جىلدا كەتىپ، جاڭا جىلدا، جاڭا ءۇمىت، جاڭا تىرشىلىكپەن، وسى ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە ەلىمىزگە، جەرىمىزگە ناۋرىزىمىز ەسىگىن قۋانىشپەن اشسىن. بارلىق جاقسى نيەت - تىلەكتەرىڭىز قابىل بولسىن! №14 مەكتەپ - گيمنازياسىنىڭ 8د جانە 9د سىنىپ وقۋشىلارى دايىنداعان «ارمىسىز، ءاز ناۋرىز» اتتى مەرەكەلىك كەشىنە قوش كەلدىڭىزدەر!
اقمارال:
ناۋرىز قازاقتىڭ شىن ماعىناسىنداعى ۇلتتىق مەيرامى. ناۋرىزدىڭ 22 - دە كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، قىس ءوتىپ كوكتەم كەلەدى. تىرشىلىك باستالادى. قازاق حالقى ءۇشىن ۇلكەن مەيرام – جاڭا جىل ناۋرىز مەرەكەسى. ناۋرىز مەيرامى - وتە ەرتە زاماننان بەرى حالىقتار تويلاپ كەلە جاتقان تۇرمىستىق مەرەكە. ول پارسىشا «ناۋ - رىز» جاڭا كۇن دەگەن سوزىنەن شىققان. كۇن مەن ءتۇن تەڭەلگەن، مال تولدەپ، ادامنىڭ اۋزى اققا تيگەن، جەر بۋسانىپ، مالدىڭ اۋزى كوككە تيگەن ىرىستىڭ باسىن قازاق ەلى – «ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى»- دەپ اتايدى ەكەن.
اياۋلىم:
ناۋرىز كەلسە،
قۇت كەلگەنى حالايىق
ەسىك اشىپ شاشۋ شاشىپ
ەل بوپ قارسى الايىق.
شاشۋ شاشىلادى
اقمارال: اياۋلىم:
توي پەردەسىن اشايىق ۇلىس كۇنى قازان تولسا،
تويعا شاشۋ شاشايىق ول جىلى اق مول بولار.
توي شاشۋعا تويىڭدار ۇلى كىسىدەن باتا السا،
بۇدان كەيىن ويىن بار. سوندا ولجالى جىل بولار.

ءان «ناۋرىز - دۋمان» ورىندايتىندار سۆەتا مەن ديانا
اقمارال:
قوش كەلدىڭ جاس ناۋرىز جىلدىڭ باسى،
باتاڭدى بەر، جارىلقا جىل مىرزاسى.
ءاۋمين دەپ قول جايدىق ءاز اقساقال،
باتا سۇراپ وزىڭنەن قىدىر بابا!

قىدىر اتا:(سانجار)
جاڭا جىل باقىت جىلى بولسىن،
كۇنىمىز ۇلىستى بولسىن.
جەرىمىز ىرىستى بولسىن
داستارقانىڭ مول بولسىن
ابىرويىڭ زور بولسىن!
ءتورت تۇلىك اقتى بولسىن!
ۇلىستى باقتى بولسىن
قايدا بارسا جول بولسىن!
ەلىمىز، جەرىمىز تىنىش بولسىن!
تاۋەلسىزدىگىمىز بەرىك بولسىن!
قازاقستان رەسپۋبليكاسى باسەكەگە قابىلەتتى
50 ەلدىڭ ءبىرى بولسىن! ءاۋمين
اياۋلىم:
قوش كەلدىڭ جاس ناۋرىز جىلدىڭ باسى
جۇرتتىڭ كۇتكەن، مىنەكي ىقىلاسى
كوجە قۇيىپ كۇيبەڭدەپ باسىن اسىپ،
بەرمەك اركىم بارشاعا قوناقاسى.
ءان «قازاقى داستارحان» ورىندايتىندار سۆەتا، ديانا، اقەركە
ناۋرىز كوجە تاراتۋ (قىزدار ناۋرىز كوجە تاراتادى)

اقمارال:
ناۋرىز كوجە – ناۋرىز مەيرامىنىڭ سيمۆولى. ەندەشە ناۋرىز تويىمىزدىڭ
كوجەسىز ءسانى بولماس.
اياۋلىم:
ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار!
اقمارال:
ناۋرىز كوجە 7 ءتۇرلى تاعامنان جاسالادى. ونىڭ ءمانى - جاڭا جىلدا تويىمشىلىق، مولشىلىق بولسىن دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ناۋرىز كوجەنىڭ قۇرامىنا - ايران، ءسۇت، قۇرت، ىرىمشىك، سۋ، تۇز، سوعىمنان قالعان ءسۇر ەت ت. ب تاعامدار قوسىلادى.

ءان «ءبىر بالا» ورىندايتىن باعدات

اياۋلىم:
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى 22 ناۋرىز جىل باسى. كۇن ۇزارىپ، ءتۇن قىسقارىپ، ەلىمىز ەلجىرەپ، جەرىمىز جۇمسارىپ سامارقاننىڭ كوك تاسى ەرىپ، كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى.
كورىنىس. كۇنمەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋى

كۇن (فەرۋزا)
ارمىسىڭ ءتۇن! بارشا جەر بەتىندەگى تىرشىلىك يەسىنە تىنىس الدىرىپ، جاڭا الەمدەگى جاڭا جاس قازاقستاننىڭ دامۋىنا قوسار ازامات بالاسىمەن تىنىشتىققا قاۋىشۋ باقىتىڭ قۇتتى بولسىن! ورتامىز وزىڭمەن اجارلانسىن!

ءتۇن( ديانا)
ارمىسىڭ كۇن! تىلسىم تىنىشتىققا جاتسام دا، جەر بەتىندەگى تىرشىلىك يەلەرىنىڭ تىرشىلىگىنەن حاباردارمىن. ءوزىڭ ايتقانداي ەلباسىنىڭ جولداۋىنداعى حالقىمىزدىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىن، ءال - اۋقاتىن كوتەرۋدەگى وڭ قادامدارى مەنىڭ دە قۋانىشىم، سوندىقتان اشىق اسپان اياسىندا جۇزدەرىنەن باقىت نۇرى توگىلگەن حالقىمدى وزىڭمەن قۇشاق ايقاستىرا تۇرىپ، قۇتتىقتاعالى كەلدىم. ەكەۋى قۇشاقتاسىپ ءتوس قاعىستىرادى(كوڭىلدى مۋزىكا ويناپ تۇرادى)

جەر انا شىعادى: ( مارجان ) ۋا حالقىم، كۇن مەن ءتۇنىڭ تەڭەلىپ، ورتامىزعا كەلگەنى قۇتتى بولسىن! مەندە قالىڭ ۇيقىمنان ويانىپ، جان دۇنيەم بۋسانىپ، وزدەرىنىڭ ىرزىق نەسىبەلەرىڭدى، وندىرەتىن مەرزىمنىڭ كەلىپ جەتكەننىڭ حاباردار ەتكەلى الدارىڭا كەلىپ قالدىم.

كۇن (فەرۋزا)
جەر انا! ءتۇن باۋىرىم ءوز ۇياسىنا قونعالى ءوزىڭىزدىڭ رۇقساتىڭىزدى كۇتىپ تۇر.

جەر انا: ( مارجان )
الدىڭ تۇنىق، تىنىسىڭ تىنىش بولسىن!
قازاعىمنىڭ ءار ۇيىندە كۇندەلەتىپ توي بولسىن! (ۇشەۋى كەتەدى)

اقمارال:
ناۋرىزدى ءتاڭىر بىزگە ءناسىپ ەتكەن،
مەيىرىن تانىسىن دەپ تاسىپ وتكەن.
ناۋرىز - ءسان - سالتانات، ۇلتتىق رۋح،
باقىتتى ناۋرىزى بار حالقىم!
كۇي «بالبىراۋىن»
اياۋلىم:
ناۋرىز مەيرام جۇرەكتەرگە نۇر سەپكەن،
ماڭدايىمنان ءسۇيىپ جاتىر كۇن كوكتەم.
جارىعىمەن، شۋاعىمەن كۇن - انا،
الىپ كەتىپ جەر بەتىنە گۇل كوكتەم!
شىعىس ءبيى ورىندايتىن 7 گ سىنىبىنىڭ بيشىلەر توبى
اقمارال:
جەلپىگەن اققۋ قۇستىڭ قاناتىنداي،
ب ا ق كەلىپ ۇيلەرگە قوناتىنداي.
قاسيەتتى ناۋرىز تويى پاكتىگىنىڭ،
تويى دەپ ايتۋعا دا بولاتىنداي. بەسىككە سالۋ سالتىنان كورىنىس
اياۋلىم:
جىر سىيلاعان، نۇر سىيلاعان تىرلىككە،
قاستەرلەيىك، ءقادىرىڭدى بىلدىك پە!
قۇتتى بولسىن ۇلىس كۇنى جۇمىلدىرعان
ءبارىمىزدى ىنتىماق پەن بىرلىككە!
ءان «قازاقتىڭ جىگىتتەرى» ورىندايتىندار باعدات پەن نۇربولات
اقمارال:
قازاق حالقىنىڭ تاماشا مۋزىكالىق اسپاپتارىنىڭ ءبىرى – دومبىرا. قازاق حالقى دومبىرادا ويناپ ءان ايتقان، كۇي تارتقان. دومبىرادا ويناي وتىرىپ كۇي ايتىسىن جاساعان.
كۇي ايتىسىنان كورىنىس
اياۋلىم:
ال، قانە، جاستار باستاڭعىمىزدى باستايىق. قازاقتىڭ كوپتەگەن ۇلتتىق ويىندارى بار. سولاردىڭ ءبىرى «ساقينا سالۋ» ويىنى. قانە باستايىق.
(جاستار جينالادى، اياۋلىم ساقينا سالىپ جۇرەدى.)
قانە، مەنىڭ ساقينام كىمدە ەكەن؟ ورتاعا شىق! 1 - 2 رەت ويناتۋ كەرەك.
(ديلناز ۇستالىپ قالۋ كەرەك.)
اياۋلىم: قانە ايىبىڭدى قالاي وتەر ەكەنسىڭ؟
ديلناز: ناۋرىزدا ءان ايتپاي، بي بيلەمەي كەتۋ ايىپ بولار.
حالىق ءانى «دەدىم-ايدى» ايتىپ بەرەيىن، قابىل الىڭىزدار!
اقمارال:
قۇتتى بولسىن ناۋرىز توي!
قۇلپىرىپ تۇر عوي قىر مەن وي
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلدى
جەر شۋاققا كەنەلدى.
ءان «جىلايدى جاپىراق» ورىندايتىندار ديانا مەن اقەركە
اياۋلىم:
قوش كەلدىڭ جاڭا جىل!
جاڭا باقىت جاڭا نۇر.
تورلەت تورىمە جىل باسى
بەرەكە بەر ەلىمە! ورتاعا جىل باسى ۇلۋدى شاقىرايىق.
ۇلۋ. (جاندار)
اسسالاۋماعالەيكۋم حالقىم مەنىڭ!
12 جىلدى ارتقا تاستاپ مەندە الدارىڭىزدا كەلىپ قالدىم. سوڭعى كەلگەنىمدە
ءتاي - ءتاي باسقان ەرتەڭىڭە سەنىممەن قاراي باستاعان جاس بۋىن ەدىڭىزدەر، ەندى مىنە تولىقسىعان الدىڭعى قاتارلى 50 ەلدىڭ قۇرامىنا كىرۋگە ۇمتىلعان باسقا مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەنەلىپ، باسەكەگە قابىلەتى ارتقان، وزدەرىڭىزدىڭ جۇزدەرىڭىزدى كورىپ قۋانىپ تۇرمىن. ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى، كەلەشەگى جاس جەتكىنشەك وزدەرىڭسىڭدەر. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانىپ، جامان ادەتتەن اۋلاق بولعايسىڭدار! جاڭا جىل سىزدەرگە ب ا ق بەرەكە، شاتتىق سىيلاسىن! جەر بەتىندە تىنىشتىق الەمى بۇزىلماسىن!
ءان «استانا» ورىندايتىن: كۆارتەت
اقمارال:
ءان قوسىلسىن انىڭە،
ءسان قوسىلسىن سانىنە!- دەپ ورتامىزعا تازشا بالا دا كەلىپ قالعان سياقتى. (وسى كەزدە تازشا بالا دورباسىنىڭ ىشىندە نومىرلەنگەن اسىقتى وقۋشىلارعا ۇلەستىرىپ بەرەدى. سودان سوڭ وسى اسىقتىڭ ءنومىرىن اتاپ، سۇراقتار قويادى. سايىس تۇرىندە وتەدى.
№1. ناۋرىز دەگەنىمىز نە؟
№ 2. ناۋرىز تۋرالى قانداي ماقال - ماتەل بىلەسىڭ؟
№3. ناۋرىز تۋرالى ءان نەمەسە ولەڭ ايت.
№4. جەتى قازىنانى اتا.
№5. جەتى اتا دەگەنىمىز قانداي ۇعىم؟ اتاۋلارىن اتا.
№6. ءۇش الىستى اتا.
№7. ءۇش ارسىز نە؟
№8. شۇبات دەگەنىمىز نە؟ ول قالاي دايىندالادى؟
№9. ءتورت تۇلىككە قانداي جانۋارلار جاتادى؟ اتتارىن اتا.
№10. ناۋرىز كوجە دەگەنىمىز نە؟ (جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلارعا سىيلىق بەرىلەدى)
ءان «اتامەكەن» ورىندايتىن نۇربولات ( بارلىق قاتىسۋشىلار ساحناعا شىعىپ، ءاننىڭ قايىرماسىن بىرگە ورىندايدى )

جۇرگىزۋشىلەر بىرگە:
ب ا ق دارىسىن بارىڭە!
وي قوسىلىپ ويىڭا،
بوي قوسىلسىن بويىڭا!
امان – ەسەن جەتەيىك.
كەلەر ناۋرىز تويىنا!

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما