ارمىسىڭ، ءاز ناۋرىز!
تاقىرىبى: «ارمىسىڭ، ءاز ناۋرىز!»
(بالاباقشاداعى اشىق تاربيە ساعاتىنىڭ سەناريى)
ماقساتى: ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىستىرۋ، ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، مەرەكەلىك كوڭىل - كۇي قالىپتاستىرۋ. ءارتۇرلى ۇلتتىق ويىندار ارقىلى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ. تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكپەن بىرگە سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە، ۇلكەندەردى جانە ءبىرىن - ءبىرى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتارى: ۇلتتىق قولونەر كورمەسى، ناۋرىز مەرەكەسىنە ارنالعان ۇلتتىق داستارقان.
بارىسى:
(مۋزىكا ىرعاعىمەن اجە كىرەدى)
اجە:ۋا، حالايىق ارمىسىزدار! بۇگىن ءبىزدىڭ اۋىلدا ۇلكەن توي. قازاعىمىزدىڭ جاڭا جىل مەرەكەسى ناۋرىز قۇتتى بولسىن! جانە تاعى ءبىر توي كىشكەنتاي ءبۇلدىرشىننىڭ تۇساۋ كەسەر تويى. بۇل – ۇلكەن قۋانىش، مەرەكە. سىزدەر وسى تويدىڭ ۇلكەن سىيلى قوناعىسىزدار. كوڭىل كوتەرىپ، دەمالىپ وتىرىڭىزدار.
باسقا اۋىلداردان قوناقتار كەلۋشى ەدى، كەشىگىپ جاتىر، كورىنبەي مە؟
(مۋزىكا ىرعاعىمەن بالالار كىرىپ، سالەم بەرىپ، مالداس قۇرىپ وتىرادى)
اجە: قوش كەلدىڭدەر، قۇلىندارىم، جوعارى شىعىڭدار!
تاربيەشى: ناۋرىز تويى – اق باتانىڭ باستاۋى،
بەرەكە مەن بىرلىكتىڭ جالعاۋى.
جەتى ءتۇرلى قاسيەتتى داممەنەن،
بايتاق ەلدىڭ ءبىر تولادى استاۋى.
ناۋرىز كەلىپ، كوكتەم سازى بىلىنەر،
ويناپ - كۇلگەن جاس بالالار جۇگىرەر،
جاڭا جىلى قازاق دەگەن ۇلى ەلدىڭ
ناۋرىز ايى شاتتىقپەنەن گۇلدەنەر.
- بالالار، ايتىڭدارشى، ناۋرىز مەيرامى جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە كەلىپ وتىر؟
بالالار: كوكتەم مەزگىلىندە.
تاربيەشى: دۇرىس ايتاسىڭدار، كوكتەمدە. ال كوكتەمدى قالاي سيپاتتاۋعا بولادى؟
بالالار:- جەر كوگەرەدى، اعاشتار بۇرشىك اتادى.
تاربيەشى:- يا، تابيعات قۇلپىرىپ، ءبىزدى ءبىر ادەمى الەمگە اپارادى.
ناۋرىز مەرەكەسىندە قانداي كوجە ازىرلەيدى؟
بالالار: ناۋرىز كوجە.
اجە: ناۋرىز كوجەگە نەشە ءدام قوسىلادى؟
بالالار: جەتى ءدام.
تاربيەشى: وتە تاماشا. اجەمىز دە بىزگە ارناپ كوجە دايىنداپ جاتقان بولار.
ال، ەندى، بالالارىمىزدىڭ سىزدەرگە دەگەن جىلى لەبىزدەرى بار ەكەن.
(ايزەرە، ءالىمحان، اياۋلىم، سابينا، دانا.)
اجە: تويىمىزعا كورشى اۋىلدىڭ سۇلۋ قىزدارى دا كەلىپ قالىپتى عوي، سول قىزداردى ونەرىمەن قارسى الايىق.
تاربيەشى: ال، ەندى، «تويدىڭ كوركى – ءان» دەيدى حالقىمىز، ولاي بولسا، ناۋرىز تويدا جىردان شاشۋ شاشايىق.
ءان: «داستارحان»
اجە: بالالار، بىزدە بۇگىن تاعى ءبىر توي: نەمەرەمنىڭ تۇساۋكەسەر تويى. سەندەردەي ۇلكەن ازامات بوپ كەتسىن دەگەن نيەتپەن تۇساۋىن كەسەمىز. اناسى دايىنداپ جاتقان بولار، ءقازىر كەلىپ قالار.
(اۋەنمەن اناسى مەن بالاسى كەلەدى)
اجە: كەلە عوي قىزىم، قۋانىشىم مەنىڭ. مىنە، مەنىڭ نەمەرەم دە كەلدى.
تاربيەشى:تۇساۋ كەسۋ دەگەنىمىز – كىشكەنتاي بالاعا ىرىمداپ، تەز ءجۇرىپ كەتسىن دەپ، الا ءجىپ بايلاپ، باتا تىلەك ايتىپ كەسەدى. تۇساۋ كەسكەندە كوك شوپپەن، توق ىشەكپەن دە كەسەدى. ونداعى ماقسات: كوگەرسىن، ءوسسىن - ءونسىن دەگەنى جانە دە باي – داۋلەتتى، باقۋاتتى بولسىن دەگەنى. بۇگىن ءبىز الا جىپپەن تۇساۋ كەسەمىز. ونداعى ماقساتىمىز – بالامىز ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماسىن.
اجە: مەنىڭ ءوزىم كەسكەنىم ۇيات بولار، اناسى رۇقسات بەرسە، مىنا جوعارى جاقتا وتىرعان قوناقتارعا رۇقسات بەرسەك.
راقمەت قوناقتار، وسىنداي نەمەرە سۇيىڭىزدەر.
ەندى ولەڭ ايتىپ، ءتاي - ءتاي باسقىزايىق.
قاز - قاز بالام، قاز بالام،
قادام باسساڭ، ءماز بولام.
بالتىرىڭدى تۇرە عوي،
تاي قۇلىن بوپ شابا عوي،
وزىپ بايگە الا عوي.
اجە: ەكىنشى اۋىلدىڭ جىگىتتەرى دە تويعا كەلىپ قالىپتى، قانە ونەرىن تاماشالايىق.
تاربيەشى: شالقىپ مەرەكەدە ءان سالايىق،
بي بيلەپ، ءان ونەرگە تامسانايىق.
اڭىزبەن، ەرتەگىمەن بىزگە جەتكەن
ناۋرىزدى، قوناقتاردى قارسى الايىق!
بي: «سەرىلەر»
تاربيەشى: ارى قاراي تويىمىزدى جىر شۋماقتارىمەن جالعاستىرايىق.
(قاراقات، ا. جانەل، قاسيەت، اديليا، م. نۇريسلام.)
تاربيەشى: ەندەشە، ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما دەمەكشى، قازاعىمىزدىڭ ءتول مەرەكەسىندە ۇلتتىق ويىن ويناماساق جاراسپاس.
ويىن: «قىز قۋۋ»
(اۋەنمەن قىدىر اتا كەلەدى)
قىدىر اتا: امانسىڭدار ما، قاراقتارىم!
ناۋرىز تويى قۇتتى بولسىن!
اق مول بولسىن، قايدا بارساڭ، جول بولسىن!
بالالار، ايتىڭدارشى، بيىل بىزدە قانداي جىل باسى؟
بالالار: جىلقى جىلى.
قىدىر اتا: دۇرىس ايتاسىڭدار. ولاي بولسا، مەن ورتامىزعا سول جىلقى جىلىن الا كەلدىم.
جىلقى جىلى: ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار، حالايىق!
ناۋرىز تويدى جۇپ جازباي
بىرگە قارسى الايىق.
تاربيەشى: قىدىر اتا، جوعارى شىعىپ، بالالاردىڭ ونەرىن تاماشالاپ، جايعاسىپ وتىرىڭىزدار. ال ءبىز بولساق، بالالا، ر وسى جىلقى جىلىنىڭ قۇرمەتىنە «قارا جورعا» ءبيىن بيلەپ بەرسەك قايتەدى؟!
سەرگىتۋ ءساتى: «قارا جورعا»
اجە: جارايسىڭدار، قۇلىندارىم. ورتامىزعا كەلگەن جاڭا جىل قۇتتى بولسىن قازاعىم! ناۋرىز شاشۋى جۇعىستى بولسىن!
شاشۋ! شاشۋ! شاشۋ!
ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار!
اجە: «جاڭبىرمەنەن جەر كوگەرەر، باتامەنەن ەل كوگەرەر» دەگەندەي، قىدىر اتادان باتا سۇرايىق.
قىدىر اتا باتاسىن بەرىپ شىعىپ كەتەدى. توي داستارقانى جالعاسا بەرەدى، قوناقتار ناۋرىز كوجەدەن ءدام اۋىز تيەدى.
سوڭى
(بالاباقشاداعى اشىق تاربيە ساعاتىنىڭ سەناريى)
ماقساتى: ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىستىرۋ، ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، مەرەكەلىك كوڭىل - كۇي قالىپتاستىرۋ. ءارتۇرلى ۇلتتىق ويىندار ارقىلى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ. تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكپەن بىرگە سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە، ۇلكەندەردى جانە ءبىرىن - ءبىرى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتارى: ۇلتتىق قولونەر كورمەسى، ناۋرىز مەرەكەسىنە ارنالعان ۇلتتىق داستارقان.
بارىسى:
(مۋزىكا ىرعاعىمەن اجە كىرەدى)
اجە:ۋا، حالايىق ارمىسىزدار! بۇگىن ءبىزدىڭ اۋىلدا ۇلكەن توي. قازاعىمىزدىڭ جاڭا جىل مەرەكەسى ناۋرىز قۇتتى بولسىن! جانە تاعى ءبىر توي كىشكەنتاي ءبۇلدىرشىننىڭ تۇساۋ كەسەر تويى. بۇل – ۇلكەن قۋانىش، مەرەكە. سىزدەر وسى تويدىڭ ۇلكەن سىيلى قوناعىسىزدار. كوڭىل كوتەرىپ، دەمالىپ وتىرىڭىزدار.
باسقا اۋىلداردان قوناقتار كەلۋشى ەدى، كەشىگىپ جاتىر، كورىنبەي مە؟
(مۋزىكا ىرعاعىمەن بالالار كىرىپ، سالەم بەرىپ، مالداس قۇرىپ وتىرادى)
اجە: قوش كەلدىڭدەر، قۇلىندارىم، جوعارى شىعىڭدار!
تاربيەشى: ناۋرىز تويى – اق باتانىڭ باستاۋى،
بەرەكە مەن بىرلىكتىڭ جالعاۋى.
جەتى ءتۇرلى قاسيەتتى داممەنەن،
بايتاق ەلدىڭ ءبىر تولادى استاۋى.
ناۋرىز كەلىپ، كوكتەم سازى بىلىنەر،
ويناپ - كۇلگەن جاس بالالار جۇگىرەر،
جاڭا جىلى قازاق دەگەن ۇلى ەلدىڭ
ناۋرىز ايى شاتتىقپەنەن گۇلدەنەر.
- بالالار، ايتىڭدارشى، ناۋرىز مەيرامى جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە كەلىپ وتىر؟
بالالار: كوكتەم مەزگىلىندە.
تاربيەشى: دۇرىس ايتاسىڭدار، كوكتەمدە. ال كوكتەمدى قالاي سيپاتتاۋعا بولادى؟
بالالار:- جەر كوگەرەدى، اعاشتار بۇرشىك اتادى.
تاربيەشى:- يا، تابيعات قۇلپىرىپ، ءبىزدى ءبىر ادەمى الەمگە اپارادى.
ناۋرىز مەرەكەسىندە قانداي كوجە ازىرلەيدى؟
بالالار: ناۋرىز كوجە.
اجە: ناۋرىز كوجەگە نەشە ءدام قوسىلادى؟
بالالار: جەتى ءدام.
تاربيەشى: وتە تاماشا. اجەمىز دە بىزگە ارناپ كوجە دايىنداپ جاتقان بولار.
ال، ەندى، بالالارىمىزدىڭ سىزدەرگە دەگەن جىلى لەبىزدەرى بار ەكەن.
(ايزەرە، ءالىمحان، اياۋلىم، سابينا، دانا.)
اجە: تويىمىزعا كورشى اۋىلدىڭ سۇلۋ قىزدارى دا كەلىپ قالىپتى عوي، سول قىزداردى ونەرىمەن قارسى الايىق.
تاربيەشى: ال، ەندى، «تويدىڭ كوركى – ءان» دەيدى حالقىمىز، ولاي بولسا، ناۋرىز تويدا جىردان شاشۋ شاشايىق.
ءان: «داستارحان»
اجە: بالالار، بىزدە بۇگىن تاعى ءبىر توي: نەمەرەمنىڭ تۇساۋكەسەر تويى. سەندەردەي ۇلكەن ازامات بوپ كەتسىن دەگەن نيەتپەن تۇساۋىن كەسەمىز. اناسى دايىنداپ جاتقان بولار، ءقازىر كەلىپ قالار.
(اۋەنمەن اناسى مەن بالاسى كەلەدى)
اجە: كەلە عوي قىزىم، قۋانىشىم مەنىڭ. مىنە، مەنىڭ نەمەرەم دە كەلدى.
تاربيەشى:تۇساۋ كەسۋ دەگەنىمىز – كىشكەنتاي بالاعا ىرىمداپ، تەز ءجۇرىپ كەتسىن دەپ، الا ءجىپ بايلاپ، باتا تىلەك ايتىپ كەسەدى. تۇساۋ كەسكەندە كوك شوپپەن، توق ىشەكپەن دە كەسەدى. ونداعى ماقسات: كوگەرسىن، ءوسسىن - ءونسىن دەگەنى جانە دە باي – داۋلەتتى، باقۋاتتى بولسىن دەگەنى. بۇگىن ءبىز الا جىپپەن تۇساۋ كەسەمىز. ونداعى ماقساتىمىز – بالامىز ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماسىن.
اجە: مەنىڭ ءوزىم كەسكەنىم ۇيات بولار، اناسى رۇقسات بەرسە، مىنا جوعارى جاقتا وتىرعان قوناقتارعا رۇقسات بەرسەك.
راقمەت قوناقتار، وسىنداي نەمەرە سۇيىڭىزدەر.
ەندى ولەڭ ايتىپ، ءتاي - ءتاي باسقىزايىق.
قاز - قاز بالام، قاز بالام،
قادام باسساڭ، ءماز بولام.
بالتىرىڭدى تۇرە عوي،
تاي قۇلىن بوپ شابا عوي،
وزىپ بايگە الا عوي.
اجە: ەكىنشى اۋىلدىڭ جىگىتتەرى دە تويعا كەلىپ قالىپتى، قانە ونەرىن تاماشالايىق.
تاربيەشى: شالقىپ مەرەكەدە ءان سالايىق،
بي بيلەپ، ءان ونەرگە تامسانايىق.
اڭىزبەن، ەرتەگىمەن بىزگە جەتكەن
ناۋرىزدى، قوناقتاردى قارسى الايىق!
بي: «سەرىلەر»
تاربيەشى: ارى قاراي تويىمىزدى جىر شۋماقتارىمەن جالعاستىرايىق.
(قاراقات، ا. جانەل، قاسيەت، اديليا، م. نۇريسلام.)
تاربيەشى: ەندەشە، ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما دەمەكشى، قازاعىمىزدىڭ ءتول مەرەكەسىندە ۇلتتىق ويىن ويناماساق جاراسپاس.
ويىن: «قىز قۋۋ»
(اۋەنمەن قىدىر اتا كەلەدى)
قىدىر اتا: امانسىڭدار ما، قاراقتارىم!
ناۋرىز تويى قۇتتى بولسىن!
اق مول بولسىن، قايدا بارساڭ، جول بولسىن!
بالالار، ايتىڭدارشى، بيىل بىزدە قانداي جىل باسى؟
بالالار: جىلقى جىلى.
قىدىر اتا: دۇرىس ايتاسىڭدار. ولاي بولسا، مەن ورتامىزعا سول جىلقى جىلىن الا كەلدىم.
جىلقى جىلى: ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار، حالايىق!
ناۋرىز تويدى جۇپ جازباي
بىرگە قارسى الايىق.
تاربيەشى: قىدىر اتا، جوعارى شىعىپ، بالالاردىڭ ونەرىن تاماشالاپ، جايعاسىپ وتىرىڭىزدار. ال ءبىز بولساق، بالالا، ر وسى جىلقى جىلىنىڭ قۇرمەتىنە «قارا جورعا» ءبيىن بيلەپ بەرسەك قايتەدى؟!
سەرگىتۋ ءساتى: «قارا جورعا»
اجە: جارايسىڭدار، قۇلىندارىم. ورتامىزعا كەلگەن جاڭا جىل قۇتتى بولسىن قازاعىم! ناۋرىز شاشۋى جۇعىستى بولسىن!
شاشۋ! شاشۋ! شاشۋ!
ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار!
اجە: «جاڭبىرمەنەن جەر كوگەرەر، باتامەنەن ەل كوگەرەر» دەگەندەي، قىدىر اتادان باتا سۇرايىق.
قىدىر اتا باتاسىن بەرىپ شىعىپ كەتەدى. توي داستارقانى جالعاسا بەرەدى، قوناقتار ناۋرىز كوجەدەن ءدام اۋىز تيەدى.
سوڭى
You Might Also Like
